Johannis Loccenii Syntagma politicum, in quo continentur epistolæ politicæ Sallustii et Ciceronis ..

171쪽

JoΗ. LUCCENII COMMENTARIus incerta loquuntur. Exempla apud auctores pasTim obvia sunt. Praeter alia vide apud Cia. ceronem ad Attic. VII, 2. & Florum, Φ, Σ,72. M M aut Prygi potius. J Quam contemiati Mysiii aut Phryges ob mores pravos essent constat ex hoc

apud Graecos & Romanos Ioco, & oratione Ciceronis pro L. Flaccotiatrum nostrum ect an vesi um velin hocproverbium : Phrygem plagis seri solere meliorem p uid porro in Graeco sermone tam tritum atque celebratum en, quam si quis desticatui ducitur, ut Usorum ultimus esse dicatur Z Confer eundem ad famil. lib. 3, epist. Io. & Erasmum in Adag. Fhryxplagis emendatur, item -- forum postremus: Quibus gentis despectus notatur. Erant autem Asiae minoris populi. auerelis moveri putas, aut Tuscenii homi

nis furiosi ac sordidi vocibis. J Hi sunt illi sora

didi& impudentes negotiatores in Asia,quorum Cicero circa initium hujus epistolae quoque mentionem facit in his verbis: Dum impudentia nonnustorum negociatorum remo. In hos, propter insignem eorum avaritiam de sordes, Qv tus severius consuluerat; moauthor relpicit in his antecedentibus verbis rLn rebinflatuendis decernendisque ea everitatem, qua tu in iis rebus usin es, ex quibus nonnultas simultates cum magna meί iatilis βου-ptas habemus. Et mox in f Cujus tu ex impurissimis faucibus inhonesissimam cuiditatem eri

172쪽

IN Ep. CIC. AD QuINTuM FRATREM. ris pusisumma cum aequitate. Quum vero dicti isti negotiatores a Quinto indignius & asperius tractati sibi esse viderentur, Romam querendi & expostulandi apudSenatum di Quinto causa profecti sunt. Inde sunt istae eorum querelae, voces &simultates, de quibus ante auctor. - Illis non tantum non moveri , sed etiam Letari, praesertim in iusta causa, fas esse ostendit. Quamvis autem plerumque aliquid querulum plebi adversus imperantes, praesertim in provincia, insit; ut etiam Seneca con

sol. ad Helv. cap. 17. testatur : Loquax oe ingeniosa in contumeliam praefectorum pro Uincia, in qua etiam qui vitaverunt culpam, non u- gerunt infamiam ἱ tamen si imperans aut praeiectus provinciae pravis hominum cupiditatibus & facinoribus iuste obstet & ossicii sui ratio ipsi satis constet, atque, si necesse sit, legitime defendatur; malevolorum quereliS, calumniis &offensionibus nihil percelli debet. Pri cipem & magistratum ostensionum pro utilitate publica impavidum esse oportet, ut TacituS Annal. 3, s , IO. & 6, 32, 2. docet. Querelae & Ostensiones vulgi, si in iustae sint, vel tolerari , vel contemni possunt; & contemtu facile exolescere, aut instar nubeculae cito transire solent. Vir prudens, iustus &cordatus, Christophorus Thuanus, Praeses Senatus parisiensis, quum post decisas lites, Ii-.tigatorem *liquem, qui causa cecidisset, tri-

L 3 stem

173쪽

JOA. Lo CCENII COMMINTARIussem aut iratum vidisset: Et hoc, ait, merito δε- νendum est. Per me enim semper licebit amittenti litem invio esse vel tristi horas quatuor Nil viginti, ut est in vita Thuani. Haec π caetem plena severitatis, quae satuisti in ista prsvincia, non facile sine summά integritate Hstine bimus. J Severitate quandoque opus est, si venia aut mitiori supplicio grabsentia delicta coerceri non possint, nec debeant. Ea tamen severitas recta disciplina, ut lante dixit, &sumna integritate, de qua mox lPlura, tuenda est. Sitramina injure dicendo severitas, dummodo ea ne Varietur gratia, sed confervetur ἀ-

qua bilis. J Hic primi a ortationis capitis in parte secunda propius & pressius initium sit, de jure in propincia recte dicendo. Jus severe, constanter, & tamen aequabiliter dicendum est: liat nihil ad gratiam fiat: ut summi cum infi-lmis pari iure retineantur: ut egeni & infirmi per adversariorum potentiam non opprimantur; quod si fiat, ad invidiam eius, qui provinciae praeest, non parum spectat, ut Ulpianus loquitur in l. q. g. s. D. de ossic. Procons. Quomodo vero severitaS. integritate tuenda sit, Ammianus Marcellinus ostendit in exemplo praetextati lib. XXVII. Hafecturum urbis

sublimius cununs,per integritatis multiplices a ctus sprobitatis adeptus eri id, quod raro con ringit, ut, cum timeretur, amorem non perdereι civium.

174쪽

I IN EpIsT. CIC. AD QuINTuu FRATREM. I 67 eivium. Et mox ibid. . In examinandis litib- ' ante alios id impetravit, quod laudando Γrutum Tadius refert, ut cum nihil ad gratiam faceret, omnia tam egnura esse viderentuin, quae clitabat.' Ita de Honorio Claudianus

Non odium terrore moves, nec frena r solvit Gratia.

Moribus autem nostris quod obiter obser-yandum, differt Judex provincialis a praefecto provinciae; ille juri dicendo, hic exsequendo praeest, quoties opus. est , prassertim in parce clis, 3c urbe, Sed tamen parvi refert, abs te ipso jus dici aequaliter N diligenteν, nisi idem ab iis fiat, qui-huae tu ejus muneris aliquam partem csncesseris. JProconsules & Praetores in provincia Legatis suis mandabant aliquam iurisdictionem, quam h1c intelligit auctor; sed plenam iurisdictionem & gladii potestatem ipsi retinebant & sibi servabant. Ita Tullius mox Ea negotia tota jur,dictione maxime sustineri Confereundem Verrina I. π IV. item l. g o. i.ILI.

g. a. l. H. ta. U. D. de ossic. procons, . Item l. r. sfeqq. D, de incio ejus cui mandata ect jurisdictio. xac. Obs. I. a . Rosin. Antiq. R. 7. 4. Illa

autem mandata iurisdictio eadem fide &industria administranda est, qua principalis cne, quod in capite sibi EM toto constat , in partibus deficiat. Confer etiam tit. Cossi des c. rore. ProP. L . Scienis

175쪽

toc in Scientia provincialis ratio I Ut silis provinciaIibus secundum causarum messio, , aut litium naturam ius ex edicto reddere. ἔConstantia, es adbibenda aegravit , quans at nonsosum gratia , verum etiam susticioni J Cum iustitia etiam conjungendo est xsdhibenda constantia animi & gravitas e a Praetore vel rectore provinciae , aut ius Φ- 'centeo Confer L. ρ.g. r. e o c. am constante, & rectum judicem requirae De Agricola Tacitus: Ubi conventuN ag j aecia poscerent , gravis , intentuin , βυerus. Cur constantia & gravitis ad habenda sit, causam addit: ut per eas resistat non solum gram de qua ante J seed etiam,suseicioni ; ita nimirum , ut non solum non de alio exsola suspi- cione iudicet, sed ut ipse quoque non temere de se in munere Mosinistrae suspicioni a im eae. Ut enim Cicero in orati pr, L. Flacco ait: Praturriurisdictio est res varia o Μαθθία adfusticiones re simultates. iri venda ect facilita. in audisnis, se, RH is decernendo, in eis faeiemis ae dissura Eiligentio Jus dicturus facilis in audiendo' in audiando est in I. is vi ossic. praee Ie-nis non acerbus in diiudicando sedissus h disputando & satisfaciendo litigantibus e

Summatim ita jus reddet, ut autoritatem dis meatis ingenio suo augeat ut est d.

176쪽

fuit.J Proponit in hanc rem exemplum CrisOctavit, qui Macedoniae prae erat, quo etiam Suetonius in Octavio cap. III. re pexisset videtur his verbis : Epipoti M. Tullii Ciceronis

trem eodem tempore parum secunda fima ero- consularum Asiae administrantem hortatur σ monet, imitetur in promerendis sociis vicinum suum

Octavium. Conser. Notas Andreae Schotti in Cornelii Nepotis vitam Attici ad illa verba: Asseclam Pratoris. Apud quem primm lictor quievit, tacsit acrensus. J Primus lictor dicebatur ab ordine euntium: ibant enim singuli lictores, non bini ternive coniunctim, sed singuli in lineam : quod Lipsius Electorum 2, 23. ex Junii Bruti Numinis probat. Primi lictoris praeter alia, officium erat, turbam, . in quam primuSille incidebat, submovere voce, manU,Virga, ut stip. iam ad ea verba, sit sititor non suae, sed tua lenitatis apparitor, ex parte notavi; hunc autem lictorem apud Octaviu quievisse dicit, i. e. non vi summovisse homines aut asperius tractasse. Ρlinius in paneg ea quoque caUSa. laudat Trsiani ingressum vel accessum: Sileniates quietosque lictores tuos sequebare. Munus autem accens inter alia erat, silentium obstre pentibus aut nimis loquacibus imperare,vid. sup . Notas ad ista verba Accensussit eo numero ἔ

177쪽

1ro JoΗ. LOCCENII COMMpNTARIus hunc accensum apud Octavium tacuisse dicit Cicero : ne importune silentium indiceret causam dicentibus. Hoc Cicero vultQuintum, aliosque imitari judices ac magistratus: ne nimis dissiciles sint in audiendo clienteS , nec inimis imperiosi per suos ministros. uoties quisque voltiit dixit re quam voluit diu J 1 lem de Traiano praulicat Plinius rHaeret lateri tuo quisquis accessit, finemq&e sermo ni suus cuique pudor, non tua superbia farie, lHaec audiendi clientes patienta etiamsi nimia llenitas aut comitas videri poctisti, tamen prae- istat severitati, aut severitatem ita temperat: ut hominibus non sit terrori aut odio. Qua de re a Stor mox plura addit. Syllani homines J Sy lar assiectae & clIente . 1 le vero quum Dictaturam violenter exercuisset , 55 passim subornasset alienarum fortunarum ac blinorum praedones , C. Oeta Vitis per vim & metum ablata, quibus abstu- Ierant, eos reddere jullit. Inspice Hotomanni NotaS. vi in maristratibus injuriose decreverant , eodem Vsias privatis erat jure utendum. JConvenit hoc edicto Praetores : Ut, quod lquisque juriis in alterum saluerit, ipse eodem uin iratur ; de quo in lib. 2. Pandect. tit. a. plura&quod Gellius Nodi. Attic. lib. XX. cap. I.

ait: taue acerbitas esI, si idem fiat in te , quod ute in alios feceris r

178쪽

cIC. AD QUINTUM FRATRzH. me istu foveritas acerba videretur, nisimitia condimentis humanitatis mitigaretiis, haec lenitas grata Roma e I se.mam 'cunda tandem pratoris comitas in Asia potes

Gravitas & severita; praefecti provinciae innitate & lenitate quadam in iudicando

hm , amorem & quietem provincialium retia Et hoc temperamentum lenitatis cum se ubique gratum & iucundu est, praeseriinprovincia,Ob allatas a Tullio rationes. Mese adhibere in tantapotestate,ut nulla

potes in ab iis quibus prae is, desideretur. J Id s. se gerere, ut nullius ultra potestatisndesiderent provinciales. Cyrus icta Xenophonte non aed b soria ID u scriptin, sed ad inglem jusi imperii.J De quoque legi meretur judicium Vossit in des oricis Graec. lib. I. cap. V. & Cassielii Pro-Nliti cap. XXVI. . ' C in summagravitas ab illo philosepho eum

.mma comitate conjungitur.T Ita Tullius ep.2. ib. I. ado Fratrem: A' Meum ii, quos nomi-

αιυδ, te innocentia non Pineant, νinciant tamen

rnificio benevolentia colligendae, qui neque Θ- rum Xenophontis neque Agesilaum noverint: .puorum regum summs in imperio nemo tinquam perbum ullum a sterius audivit. Si ea animi inmjeratione tanti Reges fuere magis ea decebit inseriores; imo alios quoque superiores. P - lass

179쪽

JOR. L CENII stuos libros non sine causa nosterhide Hi us de manibuεponere non solebat Scipio a milianus Africanus. De eodem Ttilliin11. Tusc. Quaest. Semper Africanus Socratieraenophomtem in manib- ώabebat. Praesert

jus de Cyro libros: Quod in iis nullum digentis & moderati imperii ossicium in inissam est, ut eos hic laudat auctor, & vi principibus commendat. Ad quaι revertendum Quum dei Mentes provincia domum redierint di imirium deposuerint. l . Huc omnia esse referenda ab tu qui pras ius, ut ii qui eorum in imperio erunt ni l bea/ismi J Hic est scopus imperantium, a mirum beatitudo, felicitas & salus eori qui reguntur. De his plura Plato in Evighrone, & ad eius imitationem Tullius Atticum lib. VIII. epist. XI. &I. Ossic. Viquoque ins Notas ad illa verba. : . a ιροι ter incumbe, ut esse quam beatissimos velis. Est non modo ejus, qui Sociis re civibod etiam eiuου, sui fervis, qui mutis re iae μ&c.J Confer Notas ins ad via yestrameae esse humanitatiae oa &c. quidem generu cloaestare ἐν st mnes video, abs te summam adhiberi diri erumc est alterum euut secun a cohorta

in is partis, in quo, si missa im g b iniq

180쪽

IN Ep. Cic. AD Qv IN Tu M FRATREM. III alieni provineiae solutione, in urbium refectione, in seditionum, latrociniorum & cais lumniarum repressone,tributorum S sumtu um moderatione, iacili tam pauperum, quam

divitum admissione benignoque imperio, tandem adhortationem subjungit ad continuandum boni publici ac provincialis studium. Nullum aes aliorem novum coninubi civi ratibus 9 vetere autem magno re gravi multaου

abs te tiberatas esse urbes. J Non exiguo est solatio ac levamento provinciae, si provideat magistratus , ne novum aes alienum grande contrahatur. Hoc fiet circumcisis supervacaneis sumtibus, abstinentia publica & privata, industria rei familiaris, & justa ac tempestiva crediti solutione. Adi Cic. ad Attic. ,ΣΙ. & 6, 2. ad fam. 3. 8.et. OG. Plin. lib. X. ep. a 3. Si etiam curet rector provinciae, Ut Veteri aere alieno, in certas partes dividendo, &ad certa annorum tempora ac solutionis terminos, ut vocant, beneficio, tributorum ac redituum, quam cito fieri potest, solvendo, liberentur urbesi& annona quaecunque pro aequo pretio, praesartim eges. is de col oriis vendatur, non parum allevabitur publicus provinciae statUS.

Urbes complures dirutin ac se ne desertas, m quibus unam Ionia, alteram Cariae, Samum