Johannis Loccenii Syntagma politicum, in quo continentur epistolæ politicæ Sallustii et Ciceronis ..

51쪽

ι. Ioir. LOCCENiΙ ΜMNTARIU&non posse satiari, barbarum & ferum esse. Confer initium orat. Caesiaris apud Sallum bello Catil. cap. LI. Claudianus lib. II. de laud. Stilicon. ΤHac docet , ut paenis hominum vel sanguis

Sic cumpace premas, ut non incensuis alendia Materiam praeses odita , ut sontibus ultra . . Ignovisse velis. i. - . .

Hoc est, quod Salustius ait: mn baro ritu caede caedem, o sanguine sanguinem

expiandum esse. j t . . , In Cn. Pomp6am mctoriamque Sullanam1

Cn. Pompeium iuvenem etiam in partibus Sullae fuisse, imo earum ducem , ex Pl Utar- .chi Sulla & Pompeio , ex Flori lib. 3. c. 23.& aliis constat. Hinc Lucanus lib. VIII. v.

Actaque laurifera damnat Syllana juventa. v- -Τ Increpabantur J Arguebantur, carpe bantur. Vide Freinshemii Indicem in Flos rum in v. increpare. Sic noster in bello Catia. maledictis increpabat omnes bonos. ι Interfecit Domitium, Carbonem, Brutum, alios item hon armatos 4 Per Damasipput praetorem. De qua re legendi Veli ejus a,26.Σ.

' Lucanus lib. VII. v. '6. & seqq. Lapsus est . memoria Arniis lib. I. de repudicap. 3. secti

52쪽

'SAL LusTII ORATII ONFΜ I. 43 s. n. ai. quum hoc justi Caesseris factum est escribit, quod Sullae imperio factum est. Supplices per fummtam sectu interfectos, plebem R in victa pub. pecoris modo, consimamJFlorus lib. III. cap. XXI. Septuaginta amphuae mitti Suda concidit, hectam erat. fatuor mjDlia deditorum inirmium in vilia pub. intersici jussit. . Villa publica erat domus amplissima Romae in campo Martio extra urbem , in quam domum hostium legati, quibus in urbe hospitium non concedςbatur, ut amicorum legatis, recipiebantur, ut observat Martianus in descriptione Romae lib.VI. Cap. XIV. Eo quoque succedebant e campo Martio cives ubi cohortes ad delectum Consuli addu- ictae considerent, ubi arma ostenderent, &censores censu admitterent populUm, ut no-- tat Varro lib.III. de re rast. II. In hac villa pubet tot supplices & cives Sulla contra jus naturae &xentium interfecit, ferarum rabiem

supergressus, quae supplicibus & prostratis

parcere solent. In parentum aut liberoram sinum fuga mulierum oe puerorum 2 lta in bello Catil. cap. I. loquitur: Rasti virgiaees, pueros, divelit liberos a parentum comtexta. Ut ex alienis malis deterrimi mortales ventri atque profunaae libidini fumi u quaererent IInter belli civilis incommoda hoc est, ut milites

53쪽

4s JOR. LOCCEMII COMMENTARIus lites ex aliena calamitate sibi messem, ventis, ac libidinis suae sumtus sibi quaerant.

Scorta aut conviνia exercuerint 4 Ita Plautus in Amphitr. a. I. sc. I. v. Isa. Et Caistultas epigr. a. quoque loquuti sunt, ut jam Dousa &Thysius in suis Notis observariint. Noster hoc in Conjur. Catil. cap. VII. his

verbis expressit: In scorto atque conviviis tibiis dinem habebant. De pace Armanda quoniam tuque re omnes tui agitatis, primum considera, quase id sit de quo consultas: im bonis malisque dimotis patenisti via adverum perges J Quum hactenus Author de ratione belli civiliter deponendi de reipub. . pacis artibus firmandae generalius egerit, nunc, ut specialius & commodius exia ponat pacis firmandae modos', &ut ea quam iustissina & diuturna sit, uti sup. monui docet, Caesari primo perpendendum esse,qua te id fit, de quo consultet, nimirum de pace recte eonsituenda. Quem scopum ut absque ossensione attingat, ea removenda esse monet, quae eum turbare vel impedire possint rnimirum noxia ab utilibus, mala a bonis dis movenda & separanda esse. Velut est via patentior ac facilior, si removeantur, quae eam impeditam reddunt; ita deliberationes minus difficiles erunt , & scopus earum facilius a tingetud, si impedimenta prius tollantur.me

quod Author innuit istis verbis i ira bonis

54쪽

1M SAL LusTI I DRATIONEM r. 67milisque dimotis, patenti via ad verum per es. Non est haec ejus mens, quod bona mala que simul removenda sint, sed quod mala a bonis velit dimoveri, separari& secludi. Ut ante exposui, per a , discordiar mala intelliis git, per bona, concordiae bona e haec firmari, illa expelli vult,ut ipse mox subjungit', &ego ad illa verba plura.

uoniam Drra; omnia intereuns , qua tem pestate urbi Romana fatum excidii adventarit. Hoc axioma orna omnia interire Drimo aucto

ribXenophani philosopho tribuit Diogenex Laertius in ejus vita. Illius dictum proprie

tale erat, teste Diogene, mi γνομενον φθαργν ως , Omne Leneratum corruptibile essit.

ι Panaetius apud Tullium I. Tusc. quaest. sic : uicquidnatum est nterire. Nisi tamen interi- tui virtute Divina subtractum sit. Vid. Aγso- rel. lib. I. de Caelo cap. ult. Micrael. Ethnophron. lib. I. res. a. Sed orta omnia interire,est communis & remota, non propria & proxima mutationis & corruption S Remmpub. causa. Adi Aristo t.V. Politic. c. VIII.

Cives cum civibus manin conserturos, ita

defessos oe exsangues regi aut nationi praedae fuisturos. J Propinquior dictae mutationis causa est, intestina discordia & civile bellum, quod olim Roma experta est; & nostro seculo Germania cum tota sui ruina experta fuisset, nisi pax rediisset. Mid sermoc. in JUmum.ZP. La.

55쪽

8 Joia. IOCCENII COMMENTAT: Arein Tae. a ι. ia . Sed de causis & malis imtestinat discordiae author in sequentibus. Id ita evenit, si sumptuum re rapinarum licentiam demseris 3 Quomodo concordiae bona firmanda, & discordiar caulae & mala expellenda sint, nunc porro docet. Et primum modum vel remedium ponit, sumptuum & rapinarum licentiam demendam, contra suam cuique rem familiarem & finem sumtuum statuendum esse. Idem repetit ep. II. Ex sumtuum profusio n e & luxu cum alia vitia, tum rapina & alienorum invasio sequi solete praesertim si deficiente pecunia, non deficiant pravae cupiditates : hinc tandem 'rerum turbatio & discordia oritur. Caesiar lib. VI.

belli Gall. Ne qua oriaturpecunia cuiditus, quai ex refamones .isse ionesque nascuntur. Confer Aristot. a. Pol 3. & 6. Forsiner. in Tac. P.

Verrea institura rorruptis moribus ludibrio sunt. J Varro in Satyra, quae senis Doctor inscribebatur, docuit frustra laborem impendi, corruptis moribus, in rem inveteratam, seram ac in emendabilem. Eendus faenerator in posterum J Is quO-que turbat rempubia dum improbo foenore credens prodigis pecuniam, ipsis majora luxuriae ac libidinis instrumenta suppeditate Deinde aere alieno obruti, exactionum gravissimarum taedio & fidei liberandae defectu, ad

56쪽

IUSA: LusTH DRATIONEM I. sud quodvis facinus impelluntur.' Praeteris quam quod foeneratoreS avaritia & nominis sui apud bonos infamia rempub. contaminant , tenuiorum sanguinem exsegunt, &quantum in illis est, ipsam beneficentiam tollunt. Quibus ex causis merito lembus Se auctoritate pub. reprimendi sunt Qimd Cato olim fecit, inde asserior infoenore coercendo habitis, apud Liviumlib. XXXII. p. m. 6or. Zamosicius Poloniae Cancellarius suprema voluntate prudenter illud commendabat proceribus regni his verbis: Civibuae pietatem erga patriam , observanriamque erga Regem commendo ; ut luxum re discordiam fugiant

quam maxime, neratorum avaritiam, publico consenseu coerceant,rogo.

Uti fuas quisque res curemus 3 Crebra est illa synthesis numeri autoribus, pro quotquot

sumω, res nostraό curemus. De qua Grammaticorum filii plura.

Magistratum populo non preditori gerereidplinius in Paneg. Consules oportet sic a ci, uese publice magis, quam privatim obligatos pu-rent. In primis magistratus forte corruptus pec ia aut privato affectu, non connivebit

licentiae foenoratorum ac creditorum 2 ne connivendo augeat ac corroboret eandem. Magnitudinem animi in addendo non δε- mendo reipub. ostendere IJ Veluti duplex est medendi ratio medicis , per evacuationem & '

57쪽

ueo JOR. Lo CCENII COMMENTARIEgappositionem, vel detractionem & adjectio, nem. Sic Magistratus in curanda repub. pOtius hanc quam illam exercebit ad exemplum Artaxerxis, qui multo regalius esse fatuebat, adiicere, quam adimere. Vel sumtus superfluos minuet.; victus honeste quaerendi compendia & commoda publica augebit. Uticcis. ad Attic. 6 I. ui se in victoria licentiuι liberiusque, quam arctius fore credebant J Sic in bello Iugurth. Milites soluto imperio , licentia atque lascivii

corruperat. Item : Remoto metu , mitises licea.

eivi laxiusf sunt, Si eadem studia artess juventuti erunt ISecundum remedium, studium nimirum juventutisin artes sumptus, luxum & libidinem exercendi, ut pestes publicae &privatae rei,prohibere; eam virrutibus ac labori adsiuefacere. Sequentia paulo post verba firmant : Sed uti pravas artes malasque libidine; ab juventute prohibeas, item paulo infra: Iuventuου probitati σ industria, non sumtibur neque divitiis su

deat

Sapientes pacis causa bellam gerunt, labo.

rem θe oris sustentant. J Idem est quod Ar

stoteles, Polit. 7, 1 . dixit: - - - Rectam esse pacis, laborem otii causa. . Acerba judicia in voeat J InVocat pro vocat, compositum pro simplici, per enail igen. Ennius de meretrice: Labris alium in-' i

58쪽

IM SALLusTII ORATIONEM J. Πvocat, eum atio cantat, Invocat pro invitat, aia

licit. Plura de hac voce ad Curtium in Indice Philologic.

Crudelibus paenis aue acerbis judiciis civitas vastatur magis quam corrigitur. J Elegantia in hanc rem Seneca lib. I. De Clementia cap. 22.23. 2 . De Sylla Lucanus lib. II. SI a quoque immensis accest cladi vi ultor. e quod exiguum resabat Ianguinis urbi Hausit; dumque nimis Iam putrida membra

recidit.

Excessit medicina modum, nimiumque secuta erit ,

ua morbi duxere, manus, periare nocentes,

Sed eum jam soli possent superesse nocentes. Philippus I.Dux Pomeraniae a tumultu antibus quibusdam civibus offensuS, ado-l n tum poenam a suis amicis incitatus est. Sed ille respondit: Malum esse porcum qui suos porcelus devoreου, exsimo gloriosius esse, subdito clementia mansuetudine serrari, quam steritate deleri. Ne immerito cives patria expesierentur.3 Rectius Ciacconii meaque editio ex librorum scriptorum fide: Ne merito e.p. e. hoc est, ita rempub. constituisse & bonis artibus moribusque ornasse, ne cives ea committant, ob

quae merito patria exmili possint, ut etiamCi- acconius interpretatur. D a Reti

59쪽

er JOA. LOCCENII COMMENTARIUS Retinu se ab stultitia.J Emphaticum hic verbum retinuisse pro repressisse, cohibuisse. Eodem usus Plautus Aulular ,3. Sallustius in bello Jugurth. Et Livius lib. X. p. m. 371.

Nipotentior alitu metis insidens pectoribus retineret a fuga. LucretiuS lib. I. p. m. 27. reste inare dixit :Et pereant, neque ab exitio res uti refrenat, Et Lactantius Inst. Div.lib. II. Refrenat bomio

nes ab humanitate.

Non si flagitiis obsecutuι, delicta perpessu, praesens gaudium cum mox futuro malo concestineris. J Non indulgendum delictis manifestis nec licentiae habenae delinquentibus , cum Iartitia eorundem, sed dolore ac malo reipub. laxandae sunt ; Sed talis ratio ineunda est, ut non solum propter delicta, sed etiam a de. lictis, quantum fieri potest, coerceantur m mines 1 sic selicior ac tranquillior erit reipudistatus. Juvenalis Satyr. XIV. tauem si revoces, sudi Nere nescit,

Et te contempto rapitur metis relictis, Nemo fatis credit tantum delinquere , quan

rumin

Permittas , adeo indulgent sibi latius θνῆ λMetellus laudatur a Sallustio bell. JHgurth. cap. XLV. Quod prohibendo a ctili. et is magis, quam vindicando brevi exercitum confirmarit. Corn. Dolabella apud Tacitum A. s. a legibin delicta Euniri. uanto frat

60쪽

deri , ne peccaretur.

Tibi terrae oe maria simul omnia eo oranda furit. J Facile patet, hic metonymice loqui Authorem, nimirum componenda Caeseri esse, quae terra marique turbata sunt. Ita Cicero ad Atticum 8, 11. Omnes terres , omnia maria movere. Et ad Ciceronis imitationem Lambertus Asta abura. de Roberto Balduini Flandriae Comitis fratre : Exteras gentes bello lacessisse , terras ac maria concitasse. Sic

defendi potest Sallustii lectio contra DuZam,

inutantem in terra. & mari . . uine res parvas tantum ingenium alis tingere nequit. J Non quod magnos ViroS, quum opus est, verum etiam mediocrium

functio dedecsat; Sed dum illis intenti, qui . bus tamen alii reperiri possint, operam & tempus impendunt, ea qUae majori S momenti sunt,& ab illis rectius confici queunt, interea negliguntur. Hinc Aristoteles IV. Eth.

cap. HI. Magnanimi esse, tradit, ut circa res ma- gnas versetur iussie dignum existimet, non ex opinione aut fasu, sed quod revem istis dignus est. Hoc etiam Themistocles de se iactavit ut est in eius vita apud Plutarchum Athenit ensem rempub. 0m opera uti debere non ad qua- 'vis negotia, Fed ad maxima tantum. Magna cura magna merces J Merces illa,

Ost publica utilitas, nominis existimatio, de- D et cui