Hieronymi Arconati e Soc. Iesu Prolusiones posthumæ in gratiam academiæ rhetorum braydensium editæ

발행: 1702년

분량: 71페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

41쪽

annonae, quorum est aduigilare ne quis p blicas fruges otiose consumat , coram his , inquam , loco prolusionis , hanc eandem , quam audistis , hanc , inquam, ipsissimam oratiunculam, ne verbo quidem addito, aut dempto, expectate.

42쪽

PROLUSIO

IN CLASSE

citis votis ut longe abesset optaueram, quod cane peius & angue oderam , Patres , in Heliconem veni. En domunculas, &sparsas cellulas, quas M sae habitant. En fontis illius fugacem surculum, quem Caballinum vocant. En denique montem illum biverticem , quem vobis mihiq; adeundum etiam atque etiam considero. Hanc scilicet mihi gratiam retulit Alvarus, ut, post triennium apud ipsum integra fide, nullaque fraude exactum , nunc demum nil tale merentem veteri hospitio emiserit, ei cerit, exturbauerit; atque ad has asperrimas Parnassi radices reluctantem atque obnitentem

compulerit . Quod tantum scelus in eius domo per hosce annos admiserim , participium ne aliquod imprudens laeserim, an reciproci iura

43쪽

- . iura riolauerim; num cuium in ex eiusdem familia seu nomini , seu generi , seu ordini iniurius fuerim, haud equidem scio. Id unum scio , sub Augusti exitum mihi apertissimis

verbis indictum, ut intra duos proximoS menses, ex uniuersa Emmanuelis Aluari ditione pedem et errem . Additi praeterea hodie no mi natim , quos mecum educerem , exiiij c mites , atq; hi alienis omnes suifrailijs detagnati ', ut ne integrum quidem mihi fuerit e eorum, quos potissim tim mallem , arbitratu meo delectum habere. Adsum itaque, vosque una mecum adestis , Adolescentes , exules ac profugi ex nostris pagorum , Castellorurnis,

urbium, oppidorum finibus. Nobis certe longe melius fuerat apud nostram illam, tametsi fastidiosam anum Grammaticam , deger , quam ad haec salebrosa loca deuenire . At, quando factum, insectum iam reddere non possumus quando reditus ad antiquas sedes spes omnis intercidit, cogitandum nunc atq; inter nos decernendum quid facto opus sit,

quid consili j in praesentia capiendum. Neque enim hic sub dio , in primo Parnassi aditu ,

inter vepres & senticeta iuuat diutius cuncta-ἡi . Itaque in medium proferam quae huius temporis ac loci ratio postulat , Opportuna'

nimirum quaedam monita , ne e grammatim

corum prouincia eiecti, Musarum insuper Gnibus excludamur . o. Et primo quidem in his initi js, in hac .

Tum omnium inopia , omnisque si pellectilis Penuria, quod extreme indigentibus iura . - sinunt,

44쪽

shunt, pudet quidem J sed , quandoquidem

necessitate, legum omnium experte, undiquit urgemtir & premimur shumanum dico) non quidem ut apertis latrocini js in aliena inumdamus 3 sed tamen Intelligitis opinor; neque enim natura ungues tantummodo ad scalpendas aures, fricandamque scabiem h mini dedit; sed ut aliquando in suprema eg state, & desperatissimo rerum omnium subtadio sibi quisque consulat; quod licere omnino crediderim, verbo furtum, de Lugo. σ summa Diana r uctoresq; alii, ne quenquam scrupulus angat pMummodo, ut in casti nostro , penuria rerum Vrgeat extrema , atque aliter succurrere vita 2bn possis , namq; haec est conditio sine qua non, Ut praceptores morum de more loquantur. Quod tamen ut caute ingenioseque praestetis, ne quis demum in Senatu Apollineo de repetun1:s reus agatur, aliquid praemonere Opo

tet . Est in huius regionis Emporio institor quidam ditissimus , qui omnisenas Parnassi

merces, ultro citroque convehite animalia , fores , urbes pietas, trochos talos . vestes, Spyxides, esculenta etiam & poculenta , qui

quid demum humanae vitae usibus ac delicijs inseruit. Huius optimi senis Ganduitum v cant ) non raro imperiti quidam latrunculi officinam adoriuntur , in farina illa tripudiant , quicquid ad ungues venit diripiunt, expilantque , sed exitu planὸ infelici. Cum enim merces illae notiuimae sint; ut patuit furtum , statim praeco ex altissima turri rem palam

45쪽

palam denunciat. Sempronius, verbi gratis, Venetae urbis i nculam , quae erat ex stipe Iectile Petri Masteti, surripuit. Caius place tam herbariam ex armariolo Vincentii Guiarii sit clam sustulit, atq; integram deuorauit . Itaque ne cui vestrum turpissima huiusmodi macula inhaereat, ab hac frequenti nimium Osfficina manus abstineat. Ex Virgilio quidem ac tacerone, qui duo principes huius regionis viri Iatissimos iundos , uberrimasque ditiones possident, analecta quaedam sublegere, aliquid

in rem viuram trahere minori offensionis p xiculo licebit. Verrum , re melius inspecta, nequis aliquando, quod facile viuueniret, Vngues licentius quam par est exerat, mutata consilio, pomis auctor sum. Vt artem aliquam, tametsi plebeiam atq; infimam , quisq; exe ceat, atque inde lucellum qualecunque contrahat, quo in dies victitet, citra suspicionem Omnem piaculi. Neque id difficile admodum est. Quam late enim patet haec vallis , diuersis opificiis celeberrima est. Sunt qui versus se

ruminant , qui exacuunt , qua metiuntur.

Sunt qui periodos quadrant, qui tornant, qui male tornatas incudi reddunt . Alii intexunt, alij expoliunt , alij colorant, alij inaurant . Vobis accomodatius arediderim in praesentia

centonibus conficiendis manus adijcere. Priscorum hic tantummodo reliquiae conquirem, ., atque in opus consuendae. Artis Iabor in eo unice est , ut apte commissurae celentur uesoras intima, intro extima conuertantur.

4ed aliud est Ioue grauiu , cui remedium

46쪽

alliquia praesens meostitandum . Peregrini ivti videtis, atque hospites hic sumus, huius idiomatis, & morum regionis ignari prorsus. Grammatici solem solem, navim navim appellabamus. At hic, nisi pro sole Titana, aut Prueba,aut radi s N perina S pro naui

castellum sulcans liquida aut Neptunia runa,

nili, inquam, ita dixerimus , ridebunt acco Iae , intelliget nemo . Quae nos appellamus mendacia, isti Ironias, Allegorias, & Tropos

vocant. Soloecismus, verbi gratia, foedissimus vobis exciderit , halitu suo aptus contamia 're aerem . Quod nos serii obiurgatione castigabamus , isti ad risum compositi velat'

opobalsamum naribus admouendum , continuo excipient , & miris laudibus in Gelum'

tollent. Interdum de cucurbita , ne integro quidem salis modio condienda , colloquentes audies . Qii id tandem istaec erit cucurbita . Innocenti stimum aliquem ex istis adolesce tibus stib hoc fruticis nomine designabunt . Vide ne te promissis ludant; neque enim p cuniam aut coenam, aut quid simile; sed b .na quaedam immobilia, videlicet maria &ees polliceri solent, quorum te deinde exa torem liberalissime constituunt. Videtis, ad Iescentes, quantum a nostro illo simplici ca

didoque sermone , Parnassium istud idioma distet Nihil petitum ex triuio , nihil usu tritum, nihil quod fuerit in ore vulgi, fatiua populari inlictum patitur. Cave igitur ne quando dixeris, uti nobis mos erat , Petru3

- emit

47쪽

emit equum . Franciseus venit Mediolanum satque ninusmodi plebeia & popularia nostr Tum oppidorum . Nullus hic Petrus , nullus Franciscus: ex familia Donati sunt isti homines, Prisciani contribules, pagorum & castellorum Aluari agricolae atque oppidani . Dicendum itaq; Scipio aut Asdrubal emit equum, seu potius in res suas transtulit cornipedeam . Alexander ille Persarum domitor in Emporium Nubria se eontalit: ite vos per singu-Ia. Dimcilia atque ardua sunt ista, equidem fateor, sed usu paulatim emollientur. Magna est, adolescentes, vis consuetudinis. Via assiduo equi sessorum voces intelligunt Simiolivoque exercitatione diutina , vexilliseri &wnambuli fiunt,

' cirratique canes, ad nutum o iussa magistri, resiliuntolidas in aquas,mersumque sub undis

Scrutantur numum,deprensumq; ore, vocantem

Ad dominii referunt;mox isti in gramine aprico Ad Iolem excutiunt rorantes flumine villos. Nihil denique est, quod diuturna assuetudo aliquando non praestet. Venio nunc ad omnium maximam, quam in arduo montis huius ascensu offensuri sitis, difficultatem. Attentos hic volo, ubi rei summa vertitur. De argumentis, siue, ut aiunt,

pensis domesticis loquor i libet enim, omissa

tantisper Allegoria , aperte & more nostro grammatico ad captum loqui) Itaque id unum operis superioribus annis vobis incubuit , ut quae ipse vernaculo idiomate proponerem, ea vos latinis vocibus redderetis. At quota pars

ista

48쪽

asta oneris, citi mox humeri supponendi Etenim tornatam sonoramque periodum, aut volubile in ilium poematis interdum excipi eis, cui repente in mediri eursu , veluti cum equi addiicio fraeno ex improuiso sistuntur , vel clim alicui repentina amplexi eorrepto loquela intercipitur i, haud aliter currenti orationis aut earminis rotae improuisti m ct catera subiimgetur . Exemplum esto in hac aurora: - descripti cula Pbosphorus aurora pulsauerat ostia. Et catera.

Dicetis. excitasse tuam o somno , monuisse ne ulterius d ferret diem ; sub iugo imρatientes equos, P ebi iugalibus aduentilibus adhinnire. Quid facies, Labiene, tali in re ac tempore λ Hic te, sodes , volo , in gerundijs nate atque educate. id ais r ut te expedis 3 Didc'nsili j capies in isto improuiso, carminis de liquio Prosequere. Illa caput roseo cingebat roscida serto , Atque bine Leucothor , catera . Melcribetis famulas nymphas , qua verticem comunt , Fe stes eois bassamis Ubbant. Hic tibi iterum horret aqua. Nihil indi tionario , nihil in aps'ndicibus pro suprema, implendis hisce lacunis opitulatur . Sed perge , adhuc nucleus superest tibi frangendus Ut tandem impusso patuerunt cardine postes , comptaque puniceo sedit Tithonia curru , Protinus Hesperio nurum caput aquore condist Tallida nox. Et catera. Frosequimini, aliquos aduenisntus aurora enec

49쪽

Atque his in tenebris, ct caecά in η die reliGus obuia quaque manu prensas, ct sapias omnes Frustra pertentas aditus , fi fortὸ latentes

Extrahere unque auras liceat traducere versus. His igitur versiculis extrahendis & capiundiS suos laqueos & decipulas opportuno tempoEst instrueruus. . Sunt enim artes insidia Pe i Bumerae , non secus ac genera aucupiorum , quibus irretiuntur . Etenim, ut nonnullas Obru

Proderit interdum summi laquearia teta, Intentis lustrare oculis ; nam sapius illis

carmina sub clauis, interque foramina coeca Murorum nidos statuunt. Hine, ordine longo, Suspensa, aut rimis abstrusa, ad vota voςanti an digitos venitimi ὸ nigris lapsa tigillis. Fape etiam calami latitant in vertice suamno 2 Vix tamen admotospropius minitabere morsur, stico desilient in erenam cuspidis ima, suae nigros latices ducit . Tis sedulus et xe, Atqjnsta o cadamo in charta traducta videbis suin s odorifero interdκm cum piauere ebumis obdita naidulis halatant. unc saepe videmus,

confestini ac nares subi e puluiboulus ille, Fraesertim Phorbo supplex si obuerseris ora,

Sternutamento ter fausto erumpere versus cumsonitu, abstrusos mus, inclusosq. cerebrολα Frons quoq; t uo iuuat rugis conιracta,minata Impatiensq3 ira, ac demum conuitia racta, calamu O charta, transuersaque lisea deleηa

Omnia, ct is ea te ad caloem conscissa Panrus is ubi vero ex inopia ate egestate

50쪽

ans ean , si superas placiterit, aliquantulari

emerserim iis; tunc enimuero academias instituemus, officinas videlicet, quibus conquisitas Per annum merces, atq; elaborata opificia propalam, ut in nundinis asyblet, proponamuS. aerio tamen ignavos inertesm moneo, ne P

tent in me unum id oneris rei jciendum , sibi tantum memoriae mandanda quae ipse tradid ro . o boni , qui haec in animum inducitis, Non is ego sum, qui meo labore alienam Queri desidiam facile patiar ; nequΘ id a vobis loci

huius ae temporis ratio deposcit, ut tantummodo celeris memoriae , aptaeque pronuncia tionis specimen detis. Haec eran , quae in praesens , usq; a primo Parnassi aditu, praecauer operae pretium duxi .. Alia deindoindecursu anni, vires tulerint, a Ponebo. Interea horum locorum moribus atq; incolis paulatim in dies. assuescite. Res nouas: Prorsus, ac miras vobi& haec regio, offeret . v Iud certe in primis incredibile, vero tamen Ve-Fius; Non modo hic vulpes, equi, & lupis vopriscis temporibus fabulabantur) sed dc minitire lucernae, & scamnae loquunt r. Etenim Mab incolis audiui: mud procul hinc histat nemoram inter devia virgo, Dicere cui nomen prohibet lex improba metri Hac , gressus quacunq; tulit, res mira saliciis. Collibus, ct ripis dat vocem, oe verba, topisco e iubet quereus , vocalia Iaxaq; reddit.

Est etiam alia sivi Dryas, siue Hamadryas, sera saga , Apost Phen vocant x Mae

SEARCH

MENU NAVIGATION