장음표시 사용
31쪽
In libris duobus Contret Apionem, Scholiorum par altera circa 35o, sicut Antiqtitistitim Summaria, uidetur Scripta, pars altera multo posterius Notabiliora haec credimus l l cum Iosephus nomen Romanorum, Alexandri Magni temporibus, nondum a Graecis cognitum asserit I, 2 , Pertieriit stricem mctoriis Ortim CἰαciouS, Nec, SUCCOSuctritum NOUO, SEU U INUOS. Miror sttitem Curras ciaeerit, cum Actuc POCti ct mctri Asm Sit'. F. I, 22 , Pithctoor ricti S mctorict monilis ripSiSS Pithctys
l. s. Ani. I, 6 I. 2. Sic est Petrarcae orthographia.
b. De filiae Aethiopici regis erga Moysen amore In l. I lo, j. Verba translationis ita se habent : In amorem eius lapsa crudeliter , Franciscus subito contulit Ecl. X, 2 Nec lacrimis crudeli amor. 6. Eodem loco, priore scriptura Summarium legitur : Neque ero lotus, neque Tu-ehici es, Boni mentionem fraciunt.
32쪽
Bom, Ilio iniquit Aristi Stiriti ct firmcti. F. 8b Instet bilitoso illium in SyCPiS, CORS stilli Itic Omem qu ictm non mylitis Consistulist S cis Ultrictoi Ct O stinctiis ci irae et Opus illud et antiquitui S nomina complura ueteri historiae Scriptorumve trarope re toxerunt, quae postea in Scriptis protulit; nam Berosii et Manethonis reliquias, ut de Oeteris asseamus, a Iosephograeo Seruata et in tranglatione Oniae PSAS Ognos Oere potuit. Praeterea iidem libri Contris pionem, multis summariis margini appositis quae ad philo Sophiam aut historiam pertinent, demonstrant quanto ludi Franciscus noster Iosephum legerit, quotque notitias de antiquitatibus graecis uel asiaticis ex eo fonte hau Seri Ne diutius in sacris codicibus lectorem teneamus, de eo dicendum est, qui Franciso fuit familiarior et in manu frequentior . Osticium enim cotidianum recitare, propter an OniOR Um, EX ecclesiasticis legibus debebat. Duorum codicum memoria manet breuiarium continentium. De altero breuiario in huius poetae testamento agitur me altero in belli Florentini epistula adhue ine-dita'. IIoo, ab amico Florentia mis Sum parui erat modi atque in longinquis itineribus opportunum illud Venetii antea pretio centum librarum emptum, magnae molis et molestiae'. Ampliorem tamen codicem, picturi nonnulli in Signem, et parea uidetur praetulisse et custodi ecclesiae Paduanae nominatim legauit e ut post eius custodis obitum remaneat in cole Siae agri Stia... ad obsequium perpetuum pre S byterorum v ' ouod, etiamsi nolunt alii scriptores, unicum fuit librarium legatum quo e cole Siam suam canonicus clarissimia ditauit'. Saeculo autem XVI, Romam reuiarium inconsulte tranglatum Si , ubi post multo annos Petrus
l. I r. 6 I s. d. 2. De duobus codicibus, . . et VI iamctritSme, p. 5-56. . Locum testamenti in eodem libro quaeres p.ras, . . . Bibliothecam peculiarem revini Capituli Paduani pro nostra facultate anno l88s excussimus, prout mirabili beneuolentia nos excepit canonicus Gringato, diligentissimus Petrarcae cultor tantoque nomine nobis conciliatuS. Ne uero libellum quidem a nostro poeta manantem in hoc Capitulari thesauro, tot diuitiis ceterum insigni, inuenire potuimuS. b. Anno 1 32, ut capitularia regeSta te Stantur, Gaetanus tene, canonicus Paduanus, breuiarium quaesierat domi ad pauco dies tractandum commodationem autem recusauerat Capitulum Saeculo uero XVI, canonicus alter Barbarigus nomine illustrique
33쪽
Antonius Seras si in orghesiorum palatio id reperit et litteris Patri Antonio Euangelii mis Si demonstrauit . uo deinde euaserit, facile solet quisquis in mente tenuerit Borghesia nos codices nuperrime in Vaticanam bibliothecam tanquam in tutissimum dignissim uinque portum confugi SSO'.
OPERA POST SAECVLVM VI COMPOSITA.Nemo non ignorat quanti fuerit momenti in medii aeui scholisis doctrinae thesaurus qui in Scribitur Elymolso ict et quem sidorus Ilispalensis condidit'. Raro quidem in operibus Petrare aenominatur Vixque Saepius in Scholiis in editis' A pueritia tamen librum legebat in codice Saeculi XIII uergentis, str. 26 6, quem
nobis adnotatio commendat, atramento caeruleo Scripta, in UDO
familia ortus, eamdem petitionem, cum Romae commorabatur, secit, mox ut aiebat remandaturus, translatioque breuiarii Romam permissa est, ex Capituli deliberatione diere an ibb habita temere quidem, nam considentes nimis canonici nullam postea de codice commodato memoriam acceperunt. Dellu biblio leo irae Petim Cupilo loci Uα ονα, memori cli mons Nicol Dolt Socte thetlο, Paduae, 8 P, p. . l. Epistulam edimus in appendice. De translatione alium rumorem Sequitur. 2. Re uera, dum haec typis mandabantur, In P. CoZZa-Lugi, doctissimus Vaticanus bibliothecarius, Petrarcae breuiarium orghesianum iterum agnouit, de quo men Sedecembri Sol, ut diurna Urbis acta communicauerunt, elegantissimum contionem habuit.
. . um III l Seli. II l. h. Ibi : Isidorus, quo auctore raro utor ... D In Fiam X, si Gerardo fratri , Isidor auctoritatem post alias assert, u qui is, ut reor, su- miliarior est tibi. v - Venerabilis Bedae Chronicori certe uoluerat; ait enim in sol. coni et ullum e u Legat Bedae de temporibus ... lo s). b. Inicto Simile Cit., ab IV n. 2.6. Zib, 2bo mill Initialibus magnis ornutus. In Castello Pupiensi erat . loo Adhuc compactionem ueterem retinuit, cum lateribus ligneis uel lutoque coutectis, claustris uero
34쪽
3 DE SCRIPTORUM MEDII AEVI CODICIBUS
traro omiSSOS aliquo uergia ex persectiore quodam exemplari mauu sua addidit. In codice rara Sunt eius Scholia' nonnulla tamen ad nostrum argumentum Spectantia uidentur excutienda .
Testimoniis a scriptore allati saepe alia Petrare quaerit adiungenda prosert enim g. 22 et Te , Augustini Corit Ssiones, sy 85, 85 et ido Lucani Phursultum' sy lld et il8 . Plinii miti ruἰρm FhiSi fricti, capitulis ut Solet Signatis, denique f. 62, Ciceronem, cuius aliquam C OC Cii Sententiam memorat, et ouidium, ecquo MClαmOU AOSCOR Uergiam transcribit'. Fontes anti-qUOS, qui bia Scriptor Su est, mira diligentia requirit. Nota itaque quam multis locis Vergilius aut Seruius ab illo, Sur pentur uide, exempli causa l o, ubi de Benaci lacus procellis Auernique siluis agitur s. l l . in principio libri XV oti myriri sitim, i litterum S Sertii Si ers Eneyc. PM RUS-tiri f. c. N. euerentiam erga Sidorum acile exuit, eiu Sque nugas in margine e Spuit libero uerbo Psistinis ' uel certa admonitione s. t b, In te uilectuli P Vergilius . f. 8S , uirmi iucuerteritiαναrti MCi S ruirim fori , i Cm S C SHqui SOZES, OiCCCHOS. Nonnullos alio libros, qui ea aetate in scholis frequenti usu erant, certe poSsidebat, Deo tantiam uetere grammatico S'. GUα eismum itaque Ebrordi Bethuniensis recentioris tumque diuulgatissimi grammatici, tacito tamen Scriptori S Domine, profert'.
s. Manus aliae in codice scripserunt. Cf. l . 2 cit August. C. D. X s. eit. Liuius o, in Isid. XIII, 22 Araris flumen Orientis n): Im est Oectilenticetulis nomine tellur Suston et es in relliti que Octi cicitur ursoriciu et influit Dia inum uti Luct ΗΠ m. 2. P. I , duo uersus Lucani in margine. F. 85 in Isid. IX, 2 : Et Lucunti er-rctuis, et tu POSVeram. In Isid. XVII, 2 et 3. . Aen. VII, 6 8. Vergilius Seruiusque etiam agnoscuntur, s. so , d, b, 86 88 ,llo, lio. D. V. s. q. f. s. 8s, de Maris Rubri colore XIII, 8 Nolori fulsum, ei correctum illico. i. Eorum ornen quaere in indice libri P. et tium nisine. . Ambrosiunus A. b in . s. ob .
35쪽
ct. n. m. in MimiS. Ultima quidem uerba, quorum nota non Soluimus fortasse, AMEN, Amrile M , ex bibliotheca nostra codicem alium perditum, nisi fallimur, indicant. Saepius glossarii notissimi, quanquam de eo in operibus editis tacet, in Similibus scholii mentionem facit, id egi operis abiit guestione Pi Sano Ferrariensi episcopo, ineunte saeculo XIII conditi'. Nos quidem piget tantam auctoritatem Franeis cum tribuisse libro amplissimo, Sed mon Stroso, Uiu in glossi antiqHis et uo cum derivationibus deformandis omnino incredibilis est peruersitas'. Sed peruulgatus erat ille ther, rivulionum in scholis maxime Italicis et a doctorum manu cotidiana potissimum uer Sabatur'. In exemplari suo nonnulla adnotationes poeta quasi inrepertori apposuerat, ut ex quodam Pliniani codicis scholiorum conspicuum uidetur Γαν. So2 f. d. in textu uerbum est plurali numero ubilct tilio Oriit mαSCtilino Hri res tib Urbs cumbo his Mec eronimus cissit Cir S cubitum neutri steri riSCSSU, et Cet AHqNiUC Nic iri stroiri Ootitionis S Milum est.
Istic uno quicem Plinium Sem Ur St u Hirtim. Igitur ad
agnoscendum Petrarcae exemplar, aliquando satis eritinguocionis lexioon sub uerbo UMBO uoluere'.
36쪽
32 DE AGRIPTORVM MEDII AEVI CODICIBUS
In exspectatas de studiis Francisci notitias, nec a doctis ut aiunt Petrarchi Stis, Spernendus, proseri striSinti 5 56, cui, si modo Bibliotheca olim Regiae custodibu si damus, praemis Saerat possessori Sub Seriphio : MiSSHS C PHONCHli tibi CC ... NHO
o 6 6 itinii ci S perum . Saeculo XIV scriptus et i S semifoliis conditus est, quorum nonnulla inter libello Suacua Sunt . In sunt: F l, Ut Storia auonyma Innocenti papae III la 2l6 , omis Ao situlo et imperfecta'. F. si Clironio Norma uni scriptoris IIugonis Fal- caudi Foucaut , qui abbas S. Dionysii in Francia obiit anno lis :inscriptio operi in odio uaeat, at in aliis legitur et Falo audi liber de calamitatibus Sicilia sub illo lino I et II regibus, ad Petrum Panormitanae eclesiae thesaurarium, '. F. 66, D ναυαGrρctoris C in se UctlOM FUCU Bisso rubrica , istoria nonyma
Pontificum a Bosono cardinali redacta, in codice Sine nomine et
Sine inscriptione, a Stephano V l bl usque ad Alexandrum III
Marginibus Petrarca breuia summaria more solito inseruit, qui bus uiri et loci et gesta praecipua statim legentium ociali subiciuntur. Nonnulla autem notabiliora Verba animadUertuntur, ecqUibus hae delegimus de raudo quadam imperatori sien-riei VI : Fices Irii toniecti . l , verbis epistulae Innocentii III in textu insertae( Eoo principatus ubi uigebat Saecularis poten-liae altitudo, apposuit lector ricto Crit rilist Sti Sum AOUriminSCiriS. F. P, reuerentiam demonstrat erga laurum, qua in die Capitolini triumphi caput Dum ornauerat, commendutque Omen Roborti de Lauro et tilorum COOROm iis F. JG , Veronen Se Set Paduani in textu notantur, tanquam Diri in bello bellicosi et
l. lo 2o mill Fuit n. i in Castello Pupiensi in Francia sub Ludovico XVIlIiterum ligatus e St. 2. Quo pacto Innocentium III Franciscus miratus sit, abunde reser Sen. XVI, P. . Chronicis illis ros Siciliae ii irrantur usque ad nnuum s lGP. F. I, Francisci summaria ad Siciliae geographiam pertinent de Arethusa v. etiam . to s. 6 , in mur gine geneti logistin Normunnorum rogum collocauit, cumradnotatione : O ieritis rem Sicilie primus lite fui non intillo OSirante leniseus Innoce illi ferti se isee, susei et infructasti eius em ... Cf. in codice s. 2 3. i. Iuc. Temporibu felici memorie. . . DI. In Libro Censuum opus Dosonis inflerium est Editur autem in L Liber Ponti si CialiS, Cist intro . Ut comm. t. II, p. 5 sqq. ubi pro uiro Lud. DUCRBS B, qui Petrureue codicem uomitia in tali O ., t. XXXVlti.
37쪽
libertatis propriae amatores hi Petrare Signa legens raticii , VerotienS Piaci strii Summariis sollicet communibus iamiam intellegimus Petrapeam nonnulla animi intentione Pontificum Romanorum historiam perSpexisse', nec minore diligentia res a Normannis ad Siciliam subigendam gestas tractauisse. Quod eius Studiorum genia S, UanqUam in Crum memorctricctrum libris
recentiores uiri nonnunquam commemorantur, adhu tamen non satis claruerat'.
Non historiographis tantum medii aeui, sed geographis etiam aliquandiu uidetur Studuisse Regionum quidem descriptiones ab his scriptoribus conditas parui ducebat Iliberniae autem notissimam topographiam a Giraldo Cambrensi Gincti cce Durri compilatam omnino non despiciebat, quia in epistula, qua de situ Thyles insulae disseruit libellia sy, ait, ... Mirat do quodam aulico enrici secundi regis Anglorum, licet tenui
rerum Stilo, non rudi tamen uerborum arte contextu S; quem
ne totum bibliothecae nostrae foribus exeliaderem, breui SNUae dum ipsius particula promeruit, ubi de hac eadem insula noSe trae similis et operosa dubitatio inserta sit. Itaque similitudo uria ingenii mihi totius operis commendauit auctorem'. Idem opus in Pliniani sui codicis scholii sub inscriptione De mirubilibus,thernicte protulit. Vulgaria quidem poemata Petrarcam legi S Se notum est, de quibus in excursu VII libri Hirctrqti et mmctritSm omnia, ut
s. Nescio num hab iis Francisci studiis originem traxerit notissima atque salsa inscriptio fasciculi cuiusdam uitarum Pontificum talice scripti et cum Petrarcae nomine in pressi. Prima editio, Venitiis, ibo , demonstratur a . IsRR, Culcti. Os Peli ctrchusolis, Ithacae, l882, p. b. Anno etiam Illi, Clemenso non dubitauit quin transcriptionem nouam iusserit, ad Bibliothecae Vaticanae usum, hi cum ab editis exemplaribus plurimum discreparet, ex codice membrandoeo nis Farnesiano Sub ipsa auctoris tempora exaraton scribae subscriptio, iurecti Bect abienrico NARDdcc relata, Colcti. Vel co . electi cheschi celle bibl. Durberinia, C Histri t. . eiulio in t Romae,
2. Unus chronicorum scriptor in libris Ner mem laudatur, propter stili, ut auguramur, elegantiam et udorum quidem , it Franci Sota S, si Musatus Patauinus, nouarum re
38쪽
3 De SCRIPTORUM MEDII AEVI CODICIBUS
credimus, eius testimonia collegimus'. Neque igitur argumentum iam tractatum recoquam Nobis constat uulgari linguae, Seu gallicae, Seu italicae, Seu ut aiunt aquilanissae, Eriptorum paucissima inter codices suos opera Franci Seum tenuisse et nunquam in corpus redegi Sse, exceptis antis Allegherii Conisecista Boocacio oblata nonnullisque sortasse italicis opuseuli S. Poetarum uero insimae latiuitatis plerosque irrisit, in primi nominatimque Alanum ab Insulis et Ioannem ab Alta illa, unumque Lupatum de Lupatis Paduanum peculiari nec minima laude coluit Ileaectricae icem Gualtheri a Castellione seu ab Insulis perlegit, ut nobi uidetur, nunquam uero eum haud peruendum Scriptorem nominare dignatus est'. scriptoribus, qui nomine Soholasticorum uulgo designantiar me S Sem exiguam Petrarca decerpsit. Ne nomina quidem tam illustrium philosophorum, paucissimis exceptis, ne in Scriptione Squidem tot librorum mysticorum tum manibus omnibus tritorum, epistulis commentationibusque suis inseruit'. Perpauci igitur huiusmodi libelli inter codices nostros reperiuntur. De Fulberto arnutensi et IIugone de anoto Victore iam mentio fuit, quorum opera quaedam a Petrare quidem po SSeSSa, haud tamen perlecta apparent'. Idem dici potest de monacho Gallo, cuius libellus exstat in
l. Poemata de quibus agitur praecipua sunt sabula gallica celeberrima de Bosa, subulae Britannicae, et: nec non poetarum aquitanorum Troubctilorii S cprmina.2. Testimonia require in excursu supradicto collecta. Lecora Orctste eri lctrictue tiἰ-
Extollit quattuor praecipuos Italos scholasticos, ad maiorem laudem patriae, Academiae Parisiensis elogium ut uidetur immodicum refellens fortasse non homines adspicit iste Gallus calumniatori, sed studium, ut quisquis Parisiis studuerit Gallus sit. Inuitus dicam, sed cogit siue urget ueritas. Est illa ciuitas bona quidem et insi si uis regia praesentia quod ad studium attinet, ceu ruralis est calathus, quo poma undique peregrina et nobilia deserantur. Ex quo enim studium illud, ut legitur, ab Alcvino praeceptore Caroli regis institutum est, nunquam quod audierim Parisiensi Se quisquam ibi uir clarus suit; sed qui fuerunt, externi utique et . . . magna X Parte stati fuere Petrus Lonaburdus Novariensis, quem ipsi Petrum ombardi solent dicere, ut uideatur patris nomen esse non patriae, homo de Aquino, Bona uentura de Balneo Regio atque Aegidius Romanus de Columna , multique alii. A APOl. Conlectructilum, . lo8o . Sanctissimi et clarissimi scriptores iterum nunquam a Francisco nominantur breuius erat semel laudare illos quam legisse. . De codice Purifin et Sciri Remigius Autissiodurensis , quem, ut aiunt, Mellinus de Sancto Gelasio quondam et immerito Petrarcae bibliothecae tribuerat, uide sententiam nostr Am in P. et 'tirem. p. st n. 2 expressam. In Castelli Papiensis codicum inuentario deeSt.
39쪽
IN BIBLIOTHECA PETRARCAE. SPctriSiris o Sct, odio saeculi XIV exiguo, semifoliorum 6' cum inscriptione : Inoisit Denistiniri, iritim contemsistitorie con OSiluc Nissctrco, Mnoto Victore Codicem ut re et opitiatus est Delis te, ignotus homo poetae donum dedit'. In inferiore paginae ultimae margine tantie I SUS
oui benefactor, habe conteuiplativa Ricardi, Quo mitto Lucas deuotus Geminiani.
Aliqua signaeula in margine, a manu poetae haud dubie posita, scholiis tamen delieientibus, uiri doctissimi opinionem confirmant.
Multo maioris aestimandus est strisinus 2'23, apud Petri Abae lardi editores nobilis codex ne omnino uiri eruditis ad re SP et parcae intentis incognitus Dignu est tamen qui in accurata disquisitione ponatur. Parvo quidem uolumine est, semisolii Sscripti l T, duabus columni pagina OonStante, manu illa ad m allica saeculi xiv ineunti scriptus'. Minutis Sed elegantibus picturis quattuor initiales litterae ornantur'. In Sunt quae Sequuntur rubricae
l . 235 Ibo mill Fuit in Castello Papiensi n. 688. Regnante Ludovico-Philippo iterum lightUS. 2. Ccthinet ces mss. t. I, p. t s. Italice nomen sonat Lucet Geministrii. 3. 2l llio mill Folia ad caput adiecta signantur A-E, ad calcem l 8-l s. In principio sunt uerba incis hi Peli ctrche, quibus additur fuit cf. DELISI E l. c., p. 8s . Bibliothecae Castelli Popiensis inuentarium codicem demonstrauit sub n. Io, nec multo post iudex in solio A praepositus est. In Francia iterum ligatus est, Napoleone I regnante. . . , Abaelardus et deloysa uultus seminae erasus est . . t Theodoricus rex; g. et si monachi S. S. Epistularum series est edita, quarum ultima VIII in codice explicit Valete in Christo, sponse Christi. o Codice usus est Ed. ODODL, Lelires 'Abuit te bl 'υρ-lois lectiluiles,re talis sui te s. 'acile re Bibl. Asbule Parisiis, 183 . Editio posterior, 858, de codice tacet.)6. Rubrica qua explicit Polo Fict notat librum secundum, qui adhuc latet. f. Abuetur Fr Ambosio edita, PariSiis, lol6 p. 32o, aut MIGNE, t. CLXXVIII, col. 8 d.
40쪽
36 DE sc RIPTORUM MEDII AEVI CODICIBUS
icem'. F.(8 Universis EOOZ Si Sctricte filii Petrus Abstelctrctis . F. O Petri Iouelctrci isto tu Ad Parisiensem epi Scopum . F. Inoisit primus liber et strictrum Theocsaeissi rectis sic :f. Si his LMctoni Iurelii CαSSiocori Cristiori V. C. ill . . .. αUiα-rtim liber rimi minoisil IV priores libri . . I Fragmenta Artis dictatoriae'. F. In mitin istote mctoistri leue strii INMUlicti ei Si Torricto riSic iSCOPi. F. ni aestricCU PiSCOONS SCUMMS SCUtiorum D i et en rctbili oti frαtriotici niti MSiS,U-Chi iSCOOi HV iSC is erre oririm Frctrissi CORStittitiS'. Ad caput codicis epistularium opus sere totiu continentiS, epistularum Abaelardi et Cassiodori et Stephani ornacen Sis argumenta, indicis forma, binionem coompaetore in Sertum occupant. In columellis disponuntur Scripturaque tam minuta Sunt, tam festinanti lectuque dissicili, ut cuius sit adnotatorum dubium remaneat'. Petrarcae quidem fortasse assignabit, ni Si fallimur, qui Squi minutis Simam Scripturam soliorum ut icti II 6 in memoria tenebit'. Maneat sub iudice res minima. Maioris uero momenti uidetur esse epistulas Cassiodori et ornacensis epi Scopi sere praetermissas a Francisco suis Se Paucissimis enim Signaculi Summarii8que manu eius comitantur'. De CasSiodorol. an dialogi particulam Ambosius primum edidit p. 26- 2s, quod Victor
quoque CousIN Abaelardo tribuit, u e libro incerto v P. Abstetur ii v. huc fenus eor-Sim ecl. nunc Primum in unum coli. OuSin, iliutiunt. Our uiri et De sis, Parisiis, l8 P, t. II, p. 22 - 2s . In sontium et codicum demonstratione editio illa, ut scis, nimis parca uidetur. 2. Ex parte manu altera Scribuntur.3 Sequitur manu altera scriptum epistularum sormularium, quod in . explicit. i. Lector upparet aliquis diligentissimus et a Petrarca attentis oculis iudicandus, cui V Scripturae, X. gr. uerbum Nol in s. et so tribuendum est in p. I, Ob et I lo et scholion in . so cum de S. Norberto et Bernardo Abhelardus ait, I, 2 Quosddin aduersum me nouos apostolos, quibus mundus plurimum credebat X citauerunt Nolui in filutione Pilinis sessio lorum, qui hocie, robct luceSt. Lector ille Franciscum aetate praecurrere uidetur. b. Cf. X. gr. MONACI, Archi Dio ct leocti'. il l l. vol l fusc. I sy 2, 2 ll , et: . Eiusdem aut simillimae scripturae sunt haec si memorialia , in s. t 8 , utrumento plerumque evanido Solti pro uenili cleo eluilibu Pic Hor ii Pro Pro reci erctrico O ranine, iiij. IOP. iiij. S. Pro recrePerctricli Sc mire .... Ut nul clomini IOhctrinis, iiij. Is r. iij. 6. V. s. Ob, b , oo, ali . Nullo ullo loco in codice Petrarcu manu upparet.