Bucolica, Georgica, et Aeneis Publius Virgilius Maro

11쪽

AVERTISSEM EI T

P. I 33, V. 68I, mucroni, L mucrone. P. 13 5, V. 7 3 3, Seseque, Seque. P. 136, V. Io 4, Iam graves aequabat, I. gravis. P. 148, V. 78, Ρraetera, l. Praeterea. P. I 67, V. 522, accomoda, t accommoda.Ρ. I 68, V. 56o, commilitur, I. Committitur. P. 258, V. 279, COSPectum, L conSPECtum.

P. 273, v. g, sed jam jam mihi, I. sed jam mihi.

P. 275, v. I 6, Haribus, i. altaribus. P. iv, I. Io, haut , l. havd. La ponctuation est en outre tres negligee, et mi me viciense en Plusteuus endrotis. Une a uire edition in, 8 du meme imprimen P est Plus incorrecte encore. Il est inutile de s'y arheter. II vient d'etre publie tout recemment a Gudres une nouvelle edition de Virgile, en 2 Vol. in I 2, M. DCC. XCVI, revne et corrigis pax Gilberi Wake, seld , qui Ι'a enrichie de notes tres savantes. Cette edition, imprimee par Bensley sur un tres beau I uupier Velin, aveo de Solis caracteres, et donnee aveo beaucouΡ de sotn pour toni t exterieur de la partietypographique, reoserme ueanmotus nu Certain non rubro de fautes asser graves et asseZ frequentes Bour IadeParer beaucoup. On F remarque des Ι'abord, P. 23, V. 69, Floribus atque apio crinis ornatus amni

P. 54, v. 355, Agricolae proprius stabulis, L propi HS. P. II, V 267, et quo mos digesta feratur, L mox. Μῆme Page, V. 27o, Ut, quo quaeque medo, L modo. P. 98, V. 4I4, Disce et odoratum stabulis adcendere cedrum, L odoratam.

12쪽

P Ioo, v. 454, aliter vitium, l. alitur, etc. etc. D'apres ces Observations , et lorsqu'ou est Penetred adleurs, aveo .lous Ies gens de gout, de l'extremeituportance de la correctiori dans Ies texies, ora nepout trop apprecier Ies nouueaux procedes stereo pes des cito3ens Firmin Didot et Herhan, qui, par desmnens disserenis, soni parVenus au mεme resultat; procedes a I'aide desqueis, surs de porter au dernier degre de persection celte correction si rare et si diffiis ile, nous allons publier aveo rapidite tine collectionimmense, et extraordinatrement economique, d 'oum Vrages nationaux et eirangers, comprise scius Ia dem

grande commodite da Publio.

Ont tres simples. Si, maIgre Ies stans Ies plus grandset Patiention la plus sui vie, ii utoit echappe quelques

In Virgile que dans Ios petites editioris de classe, deue potnt Preudre Poux fautes queiques variantes Ou

13쪽

Iecoris particulieres , qui soni toutes autorisees Partes bonnes editions. On les prie de consulter prelimi nairement les texies de Heinsius, HeFne, Burmanu, Brunck, et an tres, asin d'eviter de pare et d'antre I'emharras et Ies frais d'nne eorrespondanee qui denvaeudroit alars pour Ie motus inutile.

14쪽

Ι ua tus Virgilins Μaro parentibus modicis fuit, et praeeipue patre Marone: quem quidam opificem sigulum, plures Magii cujusdam viatoris initio meris

cenarium , mOX ob industriam generum, tradiderunt: quem quum agricolationi reique rusticae et gregibus Praefecisset socer , silvis coemundis et apibus curandis reculam auxit. Natus est, Cn. Pompeio Μa. gno et Μ. Licinio Crasso primum eosA., iduum

octobrium die, in pago qui Andes dicitur, qui est a

Mantua. non procul. Praegnanx eo mater somniavitinia enixam se Iaureum ramum, quem mutaeta. terra confestim cerneret coaluisse, et excrevisse illico in speciem maturae arboriis, resertae variis pomis et

floribus; ae sequenti luce cum marito ins Propiunquum Petens, ex itinere divertit, atque in subjecta sessis parita levata est. Ferunt insantem , ut fuit ediis tu , nee vagisse, et adeo miti vultu fuisse ut haud dubiam apem prosperioris geniturae iam tum indicaret. Et accessit aliud praesagium. Siquidem virga P Putea, moro regionis in puerperiis eodem statim loco depacta, ita hrevi coaluit ut multo ante satas Populos adaequari : quae arbor Virgilii ex eo dicta atque consecrata est, summa gravidarum et setarum

15쪽

xit VIRGILII VITA.

religione , suscipientium ibi et solventium vota. Initia aetatis , id est usqne ad septimum annum , Cremonae egit; et XV anno Virilem togam cepit, illis consulibus iterum quibus natus erat: evenitquent eo ipso die Lucretius poeta decederet. Sed Virgi, litis Cremona Mediolanum, et inde paulo post Neam polim, transiit; ubi quum litteris et graecis et latinis

vehementissimam operam dedisset , tandem omni cura omnique studio indulsit medicinae et mathem: νticae. Quibtis rebus qunm ante alios eruditior Periotiorque set, se in nrhein eo tulit: statimque Inaagistri stabuli equorum Augusti amicitiam nactus, multos Variosque morbos incidentes equis curavit.

At Augustus in morcedem singulio diebus panes Virαgilio, ut uni ex stabulariis, dari juasit. Interea a Crotoniatis pullus equi mirae pulchritudinis Caesari dono suit missus , qui Omnium judicio spem Porte

debat virtutis et celeritatis immensae. Hunc quum adspexisset inro, magistro stabuli dixit natum esso ex morbosa equa, et nec viribus valiturum nec

celeritate: idque verum fuisse inventum est. Quod quum magister stabuli Augusto recitasset, duplicari ipsi in mereedem panes jussit. Quum item ex Hispa nia Augusto canes dono mitterentur, et parenim eo ruui dixit Virgilius, et animam celeritatemque futururam. Quo cognito, mandat iterum Virgilio panes duplicari.

16쪽

Dubitavit Augustus Octavitne filius esset an auterius ; idque Μaronem aperire posse arbitratus est, quia canum et equi naturam parentesque cognorat. Amotis igitur omnibus arbitrisp, illum in petatiorem Partem domas vocat; et solum rogat an sciat qui sanam esset, et quam ad selicitandos homines iaculi sistem haberet. Novi, inquit Maro, te, Caesar Auguste , et serme aequam cum diis immortalibus po, testatem habere ut quemvis felicem facias. Eo antrimo sum, respondit Caesar, ut, si verum pro rogatu dixeris, beatur, te selicemque reddam. Utinam , ait Μaro , interroganti tibi vera dicere queam l Τutio Augustus: Putant alii me natum Octavio; quidam suspicantur alio me genitum viro. Maro subridens: Facile, inquit, si impune licenterque quae Sentio

loqui jubes, id dicam. Assirmat Caesar jurejurando ,

nullum ejus dictum aegre. laturum, immo nonnisi donatum ab eo discessurum. Ad haec oculos oculis Augusti infigens Maro: Facilius, ait, in ceteris ani malibus qualitates parentum a mathematicis et philois sophis cognosci possunt ; in homiue nequaquam possibile est. Sed de te conjecturam habeo similem Veri , ut quid exercuerit Pater tuus scire Possim. Attente exspectabat Augustus quidnam diceret. At ille: Quantum ego rem intelligere possum, pistoris filius es, inquit. obstupuerat Caesar, et statim quo id pacto fieri potuerit animo volvebat. InterrumPens

Virgilius : Audi , inquit, quo pacto id conjicio

17쪽

Quum quaedam enuntiaverim praedixerimque quae intelligi scirique nonnisi ab eruditissimis summisque viris potuissent, tu, Princeps orbis, item et item panes in mercedem dari jussi .rti. quod quidem aut pistoris aut nati Pistore officium erat. Fiacuit Caesari, facetia. At deinceps, inquit Caesar, Don a Pistore, sed a rege magnauimo, dOua feres Illum plurimi iacit, et Pollioni commendavit. Corpore et statura suit grandi, aquilo colore,

facie rusticana, valetudine varia : nam plerumque ab stomacho et saucibus ac dolore capitis laborabat; sanguinem etiam saepius eiecit : cibi vitiique minimi. Fama est eum libidinis pronioris in pueros fuisse : sed honi ita eum pueros amasse Puta Ueraui, ut Socrates Alcibiadem, et Plato suos pueros. Verum inter omisnes maxime dilexit Cebetem, et Alexandrum, quem secunda Bucolicorum Ecloga Alexim appellat, dona, tum sibi ab Asinio Pollione. Utrumque non ineru, ditum dimisit; Alexandrum grammaticum, Cebetem

Vero et Poetam. Vulgatum est Consuevisse eum

eum Plotia Hieria. Sed Asconius Pedianus asιirmat

ipsam Postea majorem natu Darrare solitam inviistatum quidem a Vario ad communionem Stai, Vein rum Pertinacissime recussasse. Ceteru Sane vita, et

ore, et animo, tam probum suisse constat, ut Neam Poli Parthenias vulgo appellaretur et ae si modo Bomae, quo rarissime commeabat, Viseretur, in Pu

18쪽

blico sectantes demonstrantesque se subterfugere so, Iitum in proximum tectum. Bona autem cujuSdam exsulantis Osserente Augusto, non suεtinuit accipere.

Possedit prope centies sestertium ex liberalitatibus amicorum; habuitque domum Romae in Esquiliis, juxta hortos Maecenatis, quamquam Secessu Campaviniae Siciliaeque plurimum uteretur. Quaecumque ab Augusto peteret, repulsam numquam habuit. Parenistibus quot annis aurum ad abundantem alitum milistebat, quos jam grandis amisit : eX quibus patrem oculis captum, et duos fratres germanos, Silonein impuberem, Flaccum jam adultum, cujus exitum sub nomine Daphnidis desset. Inter cetera studia, ut sopra diximus, medicinae quoque , BG maxime maithematicae, operam dedit. Egit et causam unam omisnino, nec amplius quam semel. Sermo tardissimum,

ac pene indocto similem fuisse, Melissus tradit. Poeticam puer adhuc auspicatus, in Balistam Iudi gladiatorii magistrum, ob infamiam latrociniorum coopertum lapidibus, distichon fecit:

Monte sub hoc lapidum tegitur Balista suu

Nocte, die, tutum carPe, viator, iter. Deinde Catalecton, et ΜOretum, et Priapeia, et Epia grammata, et Diras I et Culicem, quum esset Bun

19쪽

rum quindecim, cuius materia talis est: Pastor saliga, tus aestu quum Sub arbore obdormisset, et serpens

ad illum proreperet e Palude, culex Provolavit, atmque inter duo tempora aculeum fixit pastori. At ille continuo culicem contrivit, et Visum serpentem inditeremit, ac sepulcrum culici statuit, et distichon fiscit: Parae culex, Pecudum custos tibi tale merenti Funeris OfFcium, mitin ρm munere, reddit. Scripsit etiam, de qua ambigitur, Aetnam. Et mox, quum res Romanas inclaoasset, offensus materia et uominum asperitate, ad Bucolica transiit; maxime ut Asinium Pollionem , Alphenum Varum , et Cometalium Gallum, celebraret ; quia in distributione agrorum qui post Philippensem victoriam Veteranis, triumvirorum jussu, trans Padum dividebantur, inridemnem se praestitissent. Deinde Georgica in hono, rem Μaecenatis edidit, quum sibi vixdum noto opem tulisset adversus Claudii veterani militis, vel, ut alii putant, Arii centurionis , Violentium, a quo in alteracatione litis agrariae parum abfuit quin occideretur. Novissimi autem Aeneidem aggressus est, argumen ratum varium et multiplex, et quasi amborum Homeri carminum instar ; praetcrea nominibus ac rebus Graecis Latinisque commune; et in quo , quod maximme studebat, Romanae simul urbis et Augusti origo eontineretur. Quum Georgica scriberet , traditur

20쪽

quotidie meditatos mune plurimos versus dictare solitum, ac Per totum diem retractando ad pauiscissimos redigere ; non absurde , Carmen se ursa

more parere dicentem, ei lambendo demum esso, gere. Aeneida Prosa prius oratione formatam, digesis tamque in duodecim libros , particulatim componere instituit, ut quidam tradunt. Alii citis sententiaestini, ni existiment enm, si diutius vixisset, qDatuor et viginti libros usque ad Augosti tempora scriptu rum, atque alia quaedam percursurom; Augusti ver gesta diligontissime exsecuturnm : quippe qui dum scriberet, ne quid impetum moraretur, quaedam imo perfecta reliquit: alia levissimis vorsibus veluti funsit. quos per iocum pro tigillis vel inscinibus interponia se dicebat, ad sustinendum opus, donec solidae

columnae advenirent.

Bucolica triennio, Asinii Pollionis suasu, perfecit. Hic Transpadanam provinciam regreat: cujus favore, quum veterauis Augusti militibus Cremonensium et Μantuanorum agri distribuerentur, suos Virgilius non amisit. Facta enim distributione , suos, Claudio seu Ario datos, recuperavit. Ηnnc Pollionem mariis me amavit Maro, et dilectus ab eo magua munera

tulit: quippe qui iuvitatus ad coenain, captus pulchri, indine et diligentia Alexandri Pollionis pueri, eum dono accepit. Ηnius Pollionis filium C. Asinium, ei

Cornelium Gallum oratorem clarum, et Poetam non