Bucolica, Georgica, et Aeneis Publius Virgilius Maro

41쪽

BUCOLICORUM

Efficiam posthac ne quemquam voce lacessas.

Quin age, si quid hahes; in me mora non erit ulla; Nec quemqnam fugio. Tantum, vicino Palaemota, Sensibus haec imis, res eSt UDu Parva, resona S.

Dicite: quandoquidem in molli consedimns herba;

Et nunc Omnis uger, Hunc Omuis parturit arbos; Nunc frondent silvae, Dunc formosissimus almus. Incipe, Damoeta; tu deinde Seqnere, Menalca. Alternis dicetis; amant alterna Cam inuae.

Ab Iove principium, Musae; Iovis omnia pIena: Ille colit terras; illi mea carmina Curae.

I EN ALCAS.

Et me Phoebus arru.t: Phoebo sua semper apDd me Μunera sunt; lauri, et suave rubens hFacinthus.

Malo me Galatea petit, lasciva puella; Et fugit ad GIiees, et se cupit ante videri.

NENALCAS.

At mihi sese offert ultro, meus ignis, Am taη; Notior ut jam sit cambus non Delia no tris.

Parta meae Veneri sunt munera; namque notaviisse locum aeriae quo congeSSere Palumbes.

MENALCAS.

Quod potui, puero, silvestri ex arbore lecta, Aurea mala decem misi; cras alleva mittam.

O quoties, et quae, nobis Galatea locnta est Partem aliquam, venti, divum reseratis ad aures.

MENALCAS.

42쪽

Phyllida mitte mihi, meus est natalis, Iola: Quum faciam vitula pro frugibus, ipse venito.

Phyllida amo ante alias; nam me discedere flevit, Et longum, formose, vale, Vale, inquit, Iola.

Triste lupus stabulis, maturis frugibus imbres, Arboribus venti, nobis Amaryllidis irae.

Dulce satis humor, depulsis arbutus haedis, Lenta salix feto pecori, mihi solus Am ntas.

Pollio amat nostram, quamvis est rustiea, Μusam: Pierides, vitulam lectori pascite VeStro. . .

MENALCAS.

Pollio et ipse facit nova carmina: pascite taurum, Iam cornu Ρetat, et pedibus qui spargat arenam.

Qui te, Pollio, amat, veniat quo te quoque gaudet; Mella fluant illi, ferat et rubus asper amomum.

ΜENALCAS.

Qui Bavium non odit, amet tua carmina, Mae i; Atque idem jungat vulpes, et mulgeat hircos.

Qui legitis flores et humi nascentia fraga, Frigidus, o pueri, fragite hinc, latet aninis in herbo

Parcite, OVes, nimium procedere; non bene ripae Creditur; ipse aries etiam nunc Vellera siccat.

Tityre, pascentes a flumine reice capellas; Ipse, ubi tempus erit, omnes in sonte lavabo.

MENALCAS.

Cogite oves, pueri: si Iac praeceperit aestus,

43쪽

Ut nuper, frustra pressabimus ubera palinis.

Heul heul quam pingui macer est mihi taurus in ervo lIdem amor exitium Pecori, Pecorisque magiSim.

MENALCAS.

His certe neque amor causa est; vix ossibus haerent: Nescio quis teneros oculus mihi fascinat agnos.

DAMOETAS.

Dic quibus in terris, et eris mihi magnus Apollo, Tres pateat coeli spatium non amplius vinas.

MENALCAS.

Dic quibusἀn terris inscripti nomina regum Nascantur flores; et Myllida solus habeto.

Non nostrum inter vos tantas componere lites: Et vitula tu dignus, et hic, et quisquis amores Aut metuet dulces, aut experietur amaros.

Claudite jam rivos, pueri; sat prata biberunt.

44쪽

POLLIO.

SI cxx. x Das Musae, paulo majora canamus; Non omnes arbusta juvant humilesque myrieae: Si canimus silvas, silvae sint consule dignae. UItima Cumaei venit jam carminis aetas; Μagnus ab Integro saeclorum nascitur ordo: Iam redit et Virgo, redeunt Saturnia regna; Iam nova progenies coelo demittitur alto. Tu modo nascenti puero, quo ferrea Primum

Desinet, ac toto surget gens aurea mundo,

Casta, fave, Lucina: tuus jam regnat ApolIO. Teque adeo decus hoc aevi, te eo ule, inibit, Pollio, et incipient magni procedere me es :Te duce, si qua manent sceleris uestigia nostri, Irrita perpetua solvent sermidine terras.

Ille deum vitam accipiet, divisque videbit Permixtos heroas, et ipse videbitur illis;

Pacatumque reget patriis virtutibus orbem. At tibi prima, puer, nullo munuscula cultu, Eriantes ederas passim cum baccare tellus Μixtaque ridenti colocasia fundet acantho :Ipsae lacte domum referent distenta capellae

Ubera; nec magnos metuent armenta leones:

Ipsa tibi blandos fundent cunabula fores: Occidet et serpens, et fallax herba veneni occidet; Assyrium uulgo naScetur amomum. At simul heroum laudes et facta parentis JRm legero, et quae sit poteris cognoscere virtus

45쪽

Μolli paulatim flavescet campus arista,

Incultisque rubens pendebit sentibus uva, Et durae quercus sudabunt roscida mella. Ρauca tamen suberunt priscae vestigia fraudis, Quae tentare Thetim ratibus, quae cingere muria

Oppida, quae jubeant telluri in findere sulcos:

Alter erit tum Tiphys, et altera quae vehat Argo Delectos heroas: erunt etiam altera bella, Atque iterum ad Troiam magnus mittetur Achilles. Hinc, ubi jam firmata virum te fecerit aetas, Cedet et ipse mari Voctor, nec nautica pinus Mutabit merces; omnis seret omnia tellus e Non rastros patietur humus, non vinea falcem ;Robustus quoque jam tauris juga solvet arator :Nec varios diacet mentiri lana colores ;Ipse sed in pratis aries jam suave rubenti Μurice, jam croceo mutabit vellera luto ; oute sua sandyx pascentes vestiet agnos. Talia saecla, suis dixerunt, currite, fusis Concordes stabili fatorum numine Pareae. Aggredere o magnos, aderit jam tempus, honores, Cava deum soboles, magnum Iovis incrementum

Adspice conVexo nutantem pondere mundum, Terrasque , tractusque maris, coelumque Profundum Adspice venturo laetentur ut omnia MDCIO. Lo mihi tam longae maneat pars ultima vitae, Spiritus et, quantum sat erit tua dicere facta lson me carminibus vincet nec Thracius Orpheus, Nec Linus: huic mater quamvis, atque huic pater, adsito

Orphei, Calliopea; Lino, formosus Apollo:

Ρau etiam Arcadia Inecum si judice certet, Pan etiam Arcadia dicat se judice victum. Iucψe, PurVe puer, risu Cognoscere matrem; Matri longa decem tulerunt fastidia menses: Incipe, Parve puer: cui nim visere Parentes,

Nec deus hunc mensa, dea nec dignata cubili est.

46쪽

Un non , Μopse, boni quoniam convenimus ambo, Tu calamos instare leves, ego dicere Versus, Hic co lis mixtas inter considimus ulmos Θ

Tu major, tibi me est aequum parere, Menalca ;Sive suh incertas Eephyris motantibus umbras, Sive antro potius, succedimus: adspice ut antrum Silvestris raris sparsit labrusca racemis.

MENALCAS.

Montibus in nostris solus tibi certet Amyntas.

Quid, si idem certet Phoebum superare canendo p

Incipe, Μopse, prior: si quos aut PhFllidis ignes, Aut Alconis habes laudes, aut jurgia Codri: Incipe; pascentes servabit TitFrus haedos.

Immo haec in viridi nuper quae cortice fagi Carmina descripsi, et modulans alterna notavi, Experiar: tu deinde jubeto certet Amyntas.

Lenta salix qnantum pallenti Oedit olivae, Puniceis humilis quantum saliunca rosetis; Iudicio nostro tantum tibi redit Amyntas.

Sed in desing plura, puer; successim VS antro.

47쪽

Exstinctum Nymphω crudeli funere Daphnin Flebant: vos, cor3li, testes, et flumina, Nymphis,

Quum, complexa sui corpus miserabile nati, Atque deos atque a Atra voeat crudelia mater.

Non ulli pastos illis oghre diebus Frigida, Daphni, boves ad flumina; nulla neque amuem

Libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam. Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones Interitum mont que seri silvaeque loquuntur. Daptiuis et Armenias curru subjungere tigrex Instituit, Daphnis thiasos inducere Baccho, Et foliis lentas intexere mollibus hastas. Vitis ut arboribus decori ebi, ut vitibus uvae. Ut gregibus tauri, segetes ut pinguibus arvis; Tu decus omne tuis. Postqaam te fata tulerunt, Ipsa Ρales agros, atque ipse reliquit ApolloqGrandia saepe quibus mandavimus hordea sulcis Infelix lolium et steriles nascuntur a ense; Pro molli viola, pro Purpureo nRrcisSO, Carduus et spinis surgit paliurus acutis.

Spargite humum foliis, inducite fontibus umbras Pastorea; mandat fieri sibi talia Daphnis.

Et tumulum facite, et tumulo superaddite carmen:

DAPHNIS EGO II SILVIS HINC VSQUE AD SIDERA NOTVS . FORMOSI PECORIS CFSTOS, FORMOSIOR IPSE . MEN ALCAS.

Tale tuum carmen nobis, divine Poeta, Quale sopor fessis in gramine, quale Per seStum Dulcis aquae sanente sitim restinguere rivo :Nec calamis solum aequiparas, sed voce, magistrum; Fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo. Nos tamen haec quocumque modo tibi nostra vicissim Dicemus, Daphninque tuum tollemus ad astra; Daphnin ad astra feremus: amavit nos quoqueD3PhmS.

An quidquam nobis tali sit munere majus p

48쪽

m 53. ECLOGA V. Et puer ipse fuit cantari dignus, et ista Jam pridem Stimicon laudavit carmina nobis.

Candidns insuetum miratur limen Olympi, Sub pedibosque videt nubes et sidera Daphnis. Ergo alacris silvas et cetera rura Volopias Panaque Pastoresque tenet, Dryadasque Puellas; Nec Iupus insidias pecori, nec retia cervis Ulla dolum meditantur: amat bonus otia Daphnis. Ipsi laetitia voces ad sidera jactant Intonsi montes; ipsae jam carmina rUΡes, Ipsa sonant arbusta : DEus , DEUS ILLE , Μ ENALCk lSis bonus o felixque tuisl en quatuor araS; Ecce duas tibi, Daphni; dnas, altaria Ρhoebo. Pocula bina novo spumantia laete quot annis Craterasque duo statuam tibi pinguis olivia Et multo in primis hilarahs convivia baccho, Ante socum, si frigus erit, si messis, in umbra, Vina novum scindam calathis Ariusia nectar: Cantabunt mihi Damoetas et sectius Aegon ;Saltantes Sat3ros imitabitur Alphesiboeus. Haec tibi semper erunt, et quum Solemnia Vota Beddemus dymphis, et quum lustrabimus agros. Dum iuga montis aper, fluvios dum piscis amabit, Dumque tMmo pascentur apes, dum rore CiCadae, Sempei honos nomenque tuum laudesque manebunt. Ut Baccho Cererique, tibi sic vota quot annis Agricolae facient: damnabis tu quoque Votis.

Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona pNMri neque me tantum Veientis sibilus austri, Nec percussa iuvant fluctu tam littora, nee quae Saxosas inter decurrunt flumina valleS.

MENALCAS.

IIac te nos fragili donabimus ante cicuta: Isaeu nos, α Formosum Corydon ardebat Alexiu : a

49쪽

18 BUCOLIC. ECL. V. V. 86..Hare eadem docuit, a Cuium pecus p an Meliboei P ,

At tu sume pedum, quod, me quum Mese rogaret, Non tulit Antigenes et erat tum dignus amari , Formosum paribus nodis atque sere, Μenalca.

50쪽

ΡΑ1ΜL Syracosio dignata est Iudere Vel SuNosti a , neque erubuit silvas habitare, Thalia. . Quum canerem reges et proelia, CFnthius aurem ellit, et admonuit: α Pastorem, TitFre, pinguesu Pascere oportet oves, deduetum dicere Carmen. nNunc ego namque super tibi erunt qui dicere laudes, Vare, tuas cupiant, et tristia condere bella , Agrestem tenui meditabor arundine musam. Non injussa cano. Si quis tamen haec quoque, si quis Captus amore leget, te nostrae, Vare, mFrieae, Te nemus omue canet: nec Phoebo gratior ulla est Quam sibi quae Vari praescripsit pagina nomen. Pergite, Pierides. Chromis et Μnas3lus in antro Silenum pueri somno videre jacentem, Innatum hesterno Venas, ut Semper, Iaccho: Serta procul tantum capiti delapsa jacebant, Et gravis attrita pendebat cantharus ansa. Aggressi nam saepe senex spe carminis ambo Luserat injiciunt ipsis ex vincula sertis. Addit se sociam, timidisque supervenit Aegle. Aegle , Naiadum pulcherrima; jamque videnti Sanguineis frontem moris et tempora pingit. Ille dolum ridens: Quo vincula nectitis P inquit: Solvite me, pueri; Satis est potuisse videri. Carmina quae vultis cognoscite: carmina vobis; Huic aliud mercedis erit. Simul incipit ipse. Tum vero in numerum Faunosque serasque videres