Bucolica, Georgica, et Aeneis Publius Virgilius Maro

21쪽

mediocrem, miro amore diIexit Virgilius. Is transtu. lit Euphorionem in Iatinum , et libris quatuor amorures suos de Cytheride scripsit. Hic primo in amicitia Caesaris Augusti fuit: postea, in suspicionem coniuramtionis contra illum adductos, occisus est. Verum usque adeo hunc Gallum Virgilius amarat, ut quartus Georgicorum a medio usque ad sinem eius laurudem contineret: quem Postea, iubente Augusto, in Aristaei fabulam commutavit.

Georgica septennio Neapoli; Aeneida partim in

Sicili , partim in Campania, duodecim annis consecit. Bucolica eo successu edidit, ut in scena quoque Percantores crebra pronuntiatione recitarentur. Aequum

Cicero qNOsdam Versus audisset, et statim acri judiiscio intellexisset non communi vena editos , iussit ab testio totam Eclogam recitati: quam quum accum rate pernotasset, in fine ait, Magna 'es altera Romoe ; quasi ipse linguae latinae Spes prima fuisset, et Maro futurus esset secunda. Quae verba Postea Aeneidi ipse inseruit. Georgica, reVerso ab Actiaca victori1 Augusto, atque reficiendarum virium causa Atellae commoranti, Per continuum quatriduum legit, suscipiente Μaeceis nate Iegendi vicem, quoties interpellaretur ipse vocis

offensione. Pronuntiabat autem maxima eum Suaae

vitate, et lenocitatis miris. Seueca tradidit, Iulium

22쪽

vIRGILII VITA.

Montan In poetam solitum dicere, involaturum se quaedam Virgilio, si vocem posset, et os, et hγpocriα sim: eosdem enim versus , eo pronuntiante, bene sonare; sine illo, inarescere, quasi mutos. Leueidos vixdum coeptae tanta extitit fama, ut Sext. Properatius non dubitarit sic praedicare:

Cedite, Romani scriptores, cedite Graii; Nescio quid majus nascitur Iliade.

Augustus Vero, quum tum sorte expeditione Canta. brica abesset, et supplicibus atque minacibus per joα eum litteris efflagitaret ut sibi de Aeneide, ut ipsius verba aurit , vel prima carminis hypographa , vel quodlibet colon mitteret, negavit se facturum Virgialius. Cui tamen multo post, Persecta demum materia, tres omnino libros recitavit ; secundum videlicet, quartum , et sextum; sed hunc praecipue ob octa. iam : quae quum recitationi interesset, ad illos de filio suo versus, Tu Marcellus eris, defecisse se tur : atque aegre re cillata, dena sestertia pro sinagulo versu Virgilio dari jussit. Recitavit et pluribus;

sed neque frequenter, et ferme illa de quibus ambiagebat, quo magis judicium hominum experiretur. Erotem librarium et libertum ejus, exactae iam se. nectutis , tradunt reserre solitum quondam in reciἀtando eum duos dimidiatos Versus complesse extempore : et huic, Misenum Aeoliden, adiecisse, quo non Prinstantior alter: item huic, Aere ciere

23쪽

xx VIRGILII VIT A.

viros, simili calore actutum subjuu Usse, Iram temque accendere cantiιοῦ statimque sibi imperasse ut utrumque Volumini adscriberet. Bucolica Georgica lae emendavit. Anuo Vero quin, quagesinio secundo , ut ultimam manum Aeneidiimpoueret, statuit in Graeciam et Asiam secedere, triennioque continuo omnem operam limationi dare, ut reliqua vita tantum philosoplitae vacaret. Sed quum aggressus iter Athenis occurrisset Augusto ab oriente Romam revertenti, una cum Caesare redire

statuit. At quum Megara, vicinum Athenis oppiadum, visendi gratia peteret, languorem nactus est; quem non intermissa navigatio auxit, ita ut pravior in dies tandem Brundusium adventa est; ubi diebus paucis obiit, decimo caload. Octobris, Cn. Plautio et Q. Lucretio coss. Qui quum gravari morbo sese sentiret, aurinia Saepe et magna instantia petivit, crematurus Aeneida: quibus negatis, testamento commburi jussit, ut rem inemendatam impersectamque. varum Tucca et Varius monuerunt id Augustum non Permissurum. Tunc eidem Vario ac simu I Tuceae scripta sub ea conditione legavit, ne quid adderent quod a se editum non esset; et versus etiam imperis sectos, Si qui erant, relinquerent. Voluit etiam sua ossa Neapolim transferri. ubi diu et suavissime ViXem Tat : ae extrema valetudine hoc ipse sibi epitaphium

fecit distichon:

24쪽

VIR G ILII VITA. K c Mantua me genuit; Calabri ruuere; tenet

nunc

Parthenope: cecini Pascua, rura, duceS. Translata igitur iussu Augusti eius ossa, Prout sta. tuerat, Neapolim fuere, sepultaque via Puteolana, intra lapidem secundum; suoque sepulcro id distiis Chon, quod fecerat, inscriptum eat. Heredes secit ex dimidia parte Valerium Proculum fratrem ex alio Patre, eT quarta Augustum, ex duoducima Maecena. tum , ex reliqua L. Varium, et Plotium Tuccam, qui ejus Aeneidem post obitum. Prout petiverat, jussu Caesaris emendaverunt. Nam nullius omnino sentenistia crematu Aeneis dimn visa fuit: qua de re Sulpitii Carthaginiensis extant hujusmodi versus:

Iusserat hinc ruidis aboleri carmina flammis Virgilius, Phr gium qum cecinfra ducem ἰ

cca metat Variussus simul; tu , maxime Cresars Non sinis, et Latiae consulis historim.

In filix gemino cecidit prope Pergamus igni,

Et peno ost alio Troja cremata rogo. Extant et Augusti de ipsa eadem re versus Plures et clarissimi, quorum initium est: Ergone Suremis potuit mox immba meriis

Tam dirum mandare nefas p ergo ibit in ignes Mugna quo doctiloqui morietur musa Maronis p

25쪽

TTII

Et paulo Post: Sed legum se an es: svrema moluntasQuod mandat, ferique jubet, parere necesse ESLFrangatur Potius legum veneranda potestas, Quam tot congestos noctesque die eque labores Hauserit una dies. Et ea quae Sequuntur. . Nil igitur, auctore Augusto, Varius addidit, quod et Μaro praeceperat; sed summatim emendavit, ut qui versos etiam impersectos, A; qu erant, reliquerit. Isos multi mox supplere conati, non perinde valuearunt ob dissicultatem, quod omnia sere apud eum

hemistichia, praeter illud, Quem tibi iam Troja,

sensum videntur habere persectum. Nisus grammati. cus audisse se a senioribus dicebat, Varium duorum libroIum ordinem commutasse; et, qui tum Secundus erat, in tertium Iootim transtulisse : etiam primi libri correxisse prinoipium , his demptis versibus:

Ille ego qui quondam gracili modulatus apenia

Carmen, et, egressus sibis, vicina coegi Ut quamois auido 'arerent arsia colono, Gratum opus agricolis. at nunc horrentia Mamtis Arma virumque cano Obtrectatores Virgilio numquam defuerunt : nec mirum; nam nec Homero quidem. Prolatis Bueoticis, Lunominatus quidam reseripsit Antihucolica, duas

26쪽

modo Eclogas, sed insulsissime παρωδε ioac, quarum prioris initium est:

Tit re, si toga calda tibi est, quo tegmine fagi 8

Sequentis:

Dic mihi, Damoeta, cujum pecus p anne Lationum pNon, merum Aegonis: nostri sic rure loquuntur. Alius, recitante ea ex Georgicis, Nudus ara, Serenudus, subjecit, habebis frigora, febrem. Est et adversus Aeneida liber Carbilii Pictoris, titulo

Aeneidomastix. Μ. Vipsanius eum a Maecenate SuPα positum appellabat novae κακodo ιας repertorem ;dicebatque neque tumidum esse , neque exilem , Sed eommunibus verbis opus illud confecisse. Herennius vitia ejus tantum contraxit, Perditis Faustinus furia. Sunt et Q. Octavii Aviti volumina, quibus annotatur quos et unde Versus transtulerit. Asconius Pedianus, libro quem contra obtrectatores Virgilii scripsit, pauca admodum ei objecta ponit, et potissimum quod non recte historiam eontexuit, et quod pleraisque ab Homero sumpsit. Sed hoc crimen sic desen, dere assuetum ait: Cur non illi quoque eadem furta tentarentp verum intellecturos facilius esse Herculi clavam quam Homero versum surripere : et tamen destinasse secedere , ut omnia ad satietatem male. volarum decideret. Resert etiam Paedianus, benignum,

27쪽

VIR GILII VITA.

onitoremque omnium bonorum atque Mnditorum fuisse; et usque adeo invidiae expertem , ut si quid erudite dictum iaspiceret alterius, non minus gaudem xet ac si suum fuisset: neminem vituperare; laudare honos; ea humanitate esse , ut, nisi Perversus maximine, quisque illum non diligeret modo, sed amaret.

Nihil propria habere videbatur. Eius bibliotheca non minus aliis doctis patebat ac sibi: illudque Euripidis

antiquum saepe usurpabat , τα τῶv c λ v κοι α , communia esse amicorum. Quare coaevos omnes

positas ita adiunctos habuit, ut, quum inter Se Pluin rimum invidia arderent, Ilium una Omnes colerent, Varius , Tucca, Horatius, Gallus, Propertius. Anser Vero, quoniam Antonii partes secutus est, illum non observasse dicitur. Cornifieius ob perversam naturam illum non tulit. Gloriae vero adeo contemptor fuit: quum quidam Versus quosdam sibi adscriberent, eaque de ro docti haberentur, non modo aegre non serebat, immo voluptuosum id illi erat. Quum enim distichon, quod laudem felicitatemque Augtisti eon, tinebat, fecisset, valvisqne non nominato auctore affixisset; id erat ejusmodi, Nocte pluit tota, redeunt vecra in mane DiMisum imperium cum Io Me Gesar habet: diu quaeritans Augustus critisnam bi versus ement, Orum anctorem non inveniebat. Bathyllus vero, Poeta quidam medio is, tacontibus aliis . sibi a

28쪽

VIRGILII VITA.

scripsit. Quamobrem donatus honoratusque a Caesare fuit. Quod aequo animo non ferens Virgilius, iisdem valvis a sirit quater hoc principium, Sic vos non mobis. Postulabat Augustus ut hi versus complerenis tur. Quod quum frustra aliqui conati essent, Virgilius praeposito disticho sic subjunxit: Nos ego versiculo eci; tulit alter honores. Sic vos non mobis nidiscatis, apes. Sic mos non mobis mellera fertis, OMes. Sic mos non mobis melliscatis, ves. Sic mos non vobis fertis aratra, bOMes. Quo cognito, aliquandiu Bathyllus Romae satin afuit; Μaro vero exaltatior. Quum is Hiquando Entanium in manu haberet, rogareturque quidnam faceα Tet, respondit se aurum colligere de stercore Ennii. Habet enim poeta ille egregias sententias sui3 Verbis nota multum ornatis. Interroganti Augusto quo pacto feliciter civitas gubernaretur: Si, inquit, Pruduntio. res temonem tenuerint, et boni malis praeponantur et

itaque optimi suos habeas hociores, nulli tamen aliorum injusti quidquam fiat. Ac Maecenas: Quid, inquit, Virgili, satietatem homini non asseri P Ominium rerum, respondit, aut similitudo aut multitudo stomachum facit , praeter intelligere. Idem intera rogavit quo pacto quis altam felicemque fortunam Servare posset. Cui Maro : Si, quantum honore ac

divitiis aliis praestantior sit, tanto liberalitate et jusm

29쪽

titia alios superare nitatur. Solitus erat dicere, nullam virtutem commodiorem hoInini esse Patientia; ae nutatam asperam adeo esse fortunam, quam prudeuter patiendo vir sortis non vincat. Quam sententiam in

quinto Aeneidos inseruit: Nate dea, quo fata trahunt retrahuntque Seru

Qhidquid erit, fueranda Omnis fortuna feren

do est.

Quum quidam eius amicus Cornificii in eum mais ledicta et inimicitias ipsi enarraret: Quam Putas, inuquit , esse hujusce malevolentiae causam p nam neque umquam Cornificium Osseudi, et eum amo. An , inaequit , Hesiodi sententiae non meministi, ubi ait architectum architecto invidere, et poetam poetae pDe malis, inquit, Graecus ille tutellexit : nam boni eruditiores ainant. Sed magna cum Iaude et gloria vindictam in manu habeo. Μ ore enim cura virtuti intendam ; atque quo elegantior ego fiam , eo vehementiore invidia rumpetur. Erat Augusto iami. liaris Filistus quidum, orator, et poesin mediocriter doctus , cui multiplex variumque ingenium erat, quique omnium omnia dicta reprehendere conabam tur; non ut verum dignosceret, quod Socrates facere Consuevit, sed ut eruditior videretur. Hic Virgilium, ubicumque convenire dabatur, maledictis salibusque VeSabat. Quare illo saepe, aut tacibundus discedebat,

30쪽

aut suffusus pudore tacebat. Velum, quum Augusto audiente elinguem illum diceret , et causam etiam stiam, si linguam haberet, defendere nequire: Tace, inqnit. rabula; nam haec mea taciturnitas defenso rem causarum mearum Augustum iacit, et Μaecenastem; et ea tuba, quum volo, loquor quae ubique et diutissime audietur e tu loquacitate non modo aures hominum, sed muros, rumpis. Augustus Vero Filistrim gravi vultu increpavit. Tunc Maro : si temissus, Caesar, inquit, tacendi hic sciret, raro loquem retur; tacendum enim semper est, nisi qurim tacitaturnitas tibi noceat, a at oratio aliis prosit. Nam qui Contendit, et an con entionis sinis utilis sit non notavit, stultis illum ann i merandum sapientes Putant. Posteaquam Augustus summa rerum omnium Porutilus est, venit in mentem an conduceret tyrannidem Omittere, et omnem potestatem annuis consulibus,

et senatui Tempublicam, Teddere. In qua re diversae sententiae constitios habuit Μaecenatem et Agrippam. Agrippa e iam, utile ipsi fore, etiamsi honestum non esset, reli nquere tTrannidem, longa oratione conα tendit: qu od mecenas dehortari magnopere conamhatur. Quaree Augusti animus et hinc serebatur et illine; erant enim diversae sententiae variis rationibus Irmatae. Rogavit igitur Maronem , an conferat primvato hominii se in sua republica Urannum se ere. Tum ille : omnibus ferme , inquit, rempublicam occupantibus molesta ipsa tyrannia fuit, et civibus;