Bucolica, Georgica, et Aeneis Publius Virgilius Maro

31쪽

VIRGILII VITA.

qui necesse erat, propter odia subditorum ant eoartim injustitiam, in magna suspicione magnoquo tia more vivere : sed si cives justum aliquem scirent, quem amarent plurimum , civitati id utile esset, si in eo uno Omuis potestas foret. Quare si justitiam , quod modo facis, omnibus in futurum , nulla homirinum facta compositione , distribues ; dominari te et tibi conducet et orbi et benevolentiam enim Ommnitim 1ta habes, ut deum te et adorent ei. credant. Mus sententiam secutus Caesar principatum tenuit. Audivit a Scyrone praecepta Epicuri, eri u s doctrinae socium habuit Varium. Quamvis diversoru in philosoα Phorum opiniones libris suis inseruisse, de animo maxime, videatur, ipse tamen fuit academicus; nam Platonis sententias omnibus aliis praetulit. .

32쪽

PUBLII

VIRGILII MARON IS

BUCOLICA.

TITYRUS , Μ ELIBOEUS.

ΤM LIBORus. IT TRR, tu patulae recubans sub tegminosio Silvestrem tenui musam meditaris avena: Nos patriae fines et dulcia linquimus arva Nos patriam lusimus; tu, Tityre. lentus in v bra, Formosam resonare doces Amaryllida silvas.

TITYRUS.

Ο Μeliboee, deus nobis haec otia seeit rriamque erit ille mihi semper deus i inius aram

33쪽

Saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus. Ille meas errare boves, ut cernis, et ipsum Ludere quae vellem calamo permisit agresti.

Non eqnidem invideo; miror magis, undique totis Usque adeo turbatur agris. En ipse capellas Protenus aeger ago : hanc etiam vix, Tityre, duco; Hic inter densas corylos modo namque gemellos. Spem gro gis, ahi silice in nuda connixa reliquit. Saepe malum hoc nobis, si mens non laeva fuisset, De coelo tactas memini praedicere quercus; S Saepe sinistra cava praedixit ab ilice cornix.JSed tamen, iste deus qui sit, da, Tityre, nobis.

TITYRUS.

Urbem quam dicunt Romam, Μeliboee, putavi

Stultus ego huic nostrae similem, quo Saepe solemus Pastores ovium teneros depellere fetus: Sic canibus catulos similes, sic matribus haedos , Noram; sic parvis componere magna Solebam. Verum haec tantum alias inter caput extulit Nubes, Quantum lenta solent inter viburna CDPressi.

Et quae tanta fuit Romam tibi causa videndi 8

TITYRUS.

Libertas : quae, sera, tamen respexit inertem , Candidior postquam tondenti barba cadebat; Respexit tamen, et Iongo post tempore Venit, Postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit. Namque, fatebor enim, dum me Galatea tenebat, Nec spes libertatis erat, nec cura Peculi: Quamvis inulta meis exiret Victima MePtis, Pinguis et ingratae premeretur caSeuS urbi, Non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat.

mrabar quid maesta deos, Amarylli, Vocares; Cui Pendere sua Patereris in arbore Poma :

34쪽

Tityrus hinc aberat. Ipsae te, TitFre, pinus , Ipsi te sontes, ipsa haec arbusta, vocabanti

Qnid facerem p neque servitio me exire licebat, Nec tam praesentes alibi coguoscere divos. nio illum vidi juvenem, Meliboee, quot annis Bis setios eui nostra dies altaria fumant. Hic mihi responsum primus dedit ille petenti: Pascite, ut ante, boves, pueri; submittite tauros.

NELIBOEUS.

Fortunate senexi ergo tua rura manebunt Et tibi magna satis, quamvis Iapis omnia nuduALimosoquc palus obducat pacteua junco: Non itisueta graves tentabunt pabula fetas, dice mala vicini pecoris contagia laedent. Fortunate senexi hic, inter sumina nota Et fontes sacros, frigus captabis opacum. Hinc tibi quae semper vicino ab limite saepes nyblaeis apibus florem depasta salicti Saepe levi soninum suadebit inire susurro ;Hinc alia snb rupe canet frondator ad auras: Nec tamen interea raucae, tua cura, PHumhes, Nec gemere aeria cessabit turtur ah ulmo.

Ante Ieves ergo pascentur in aequore cer l, Et freta destituent nudos in littore pisces; Ante, Pererratis amborum sinibus, exsul Λnt Ararim Parthus bibet, ant Germania Tigrim, Quam nostro illius labatur pectore Vultus.

MELIBOEUS.

At nos hinc alii sitientes ibimus Afros; Pars Scythiam, et rapidum Cretae vetaemus Oaxem, Et penitus toto divisos orbe Britannos. En umquaIn patrios longo post tempore sines, Pauperis et tuguri congestum ce8pite culmen, Post aliquot, mea regna videns, mirabor aristas p

35쪽

ι BUCOLIC. EC L. I. v. I . Impius hare tam culta novalia miles habebiti Barbarus has segetest En quo discordia cives Perduxit miserost En qneis conseVimus agrosi Insere nunc, Μeliboee, Hrofi pone ordine vites Ite, meae, felix quondam pecus, ite, capellae: Non ego vos posthac, viridi Proiectus in antro, Dumosa pendere procul de rupe videbo:

Carmina nulla canam: non , nie pascente, capellae, Florentem cytisum et salices carpetis amaras.

TITYRUS.

Hic tamen hanc mecum poteras requiescere noctem Fronde super viridi: Anni nobis mitia poma, Castaneae molles, et pressi copia lactis: Et jam summa pro ni villarum cnimina fumant,mjoresque cadunt altis de montibus umbrae.

36쪽

FoRΜoso M pastor Corydon ardebat Alexin, Delicias domini; nec quod speraret habebat.

Tantum inter densas, umbrosa cacumina, fagos Assidue veniebat: ibi haec incondita solus Μontibus et silvis sindio iactabat inani: O crudelis Alexi, nihil mea carmina cur3s ἔNil nostri miserere; mori me denique coges lNunc etiam pecudes umbras et frigora captant Nunc virides etiam occultant spineta lacertos IHestylis et rapido fessis messoribus dest Allia serpyllumque herbas contundit olentes :At mecum raucis, tua dum vestigia Iustro , Sole sub ardenti resonant arbusta cicadis. Nonne fuit satius tristes Amaryllidis iras Atque superba pati fastidia ρ nonne Menalcrin , Quamvis ille niger, quamvis in Pandidus esses o sormose puer, nimium ne crede colori; Alba ligustra cadunt, vaccinia nigra Ieguntur. Despectus tibi suiu, nec qui sim quaeris, Alexi uulim dives pecoris nivei, quam Iactis abundans. Μisse meae Siculis errant in montibus agnae ;Lac mihi non aestate novum, non frigore, desit. Canto quae solitus, si qctando armenta vocabat, Amphion Dircaeus in Actaeo Aracyntho. Nec sum adeo informis; nuper me in littore vidi, Quum Ρlpcidum ventis staret mare: non ego Dashmri , audic4 te, metuam, si numquam fallat imago.

37쪽

O tantum libeat mectata tibi sordida rura Atque humiles habitare casas, et sigere Cer OS, ' Haedorumque gregem viridi compellere hibisco Mecum lana in silvis lini tabere Pana canendo :Pau primus calamos cera Conjungere plures Instituit; Pan curat oves oviumque magistros. Nec te poenitcat calamo trivisse labellum rHaec eadem ut sciret, quid non faciebat Amyntasprit mihi disparibus septem compacta eleutis

Fistula, Damoetas dono mihi quam dedit olim , Et dixit moriens: Te nunc habet ista secundum. Dixit Damoetas; invidit stultus Amyntas. Praeterea duo, nec tota mihi valle reperti , Capreoli, sparsis etiam nunc pellibus albo , Bina die siccant Ovis ubera; quos tibi servo. Iam pridem a me illos abducere Thes lis orat; Et faciet, quoniam sordent tibi munera nostrR. Huc ades, o formose puer: tibi lilia plenis Ecce serunt Nymphae calathis; tibi candida Nais, Pallentes violas et summa papa Vera carpenS, Narcissum et florem iungit hene olentis anethi; Tum, casia atque aliis intexens suaVibus herbis,. Mollia luteola pingit vaccinia caltha.

Ipse ego cana legam tenera lanugine mala, Castaneasque nuces, mea quas Amaryllis amabar: Addam cerea pruna; honos erit huic quoque pomo: Et VOS, O lauri, Carpam, et te, Proxima mΥrte ;Sic positae quoniam suaVes miscetis odores. Rusticus es, CO don, nec munera curat Meius; Nec, Si muneribus certes, concedat Iolas.

Heut heu i quid volui misero milii P floribus austrum, Perditus, et liquidis immisi sontibus apros. Quem fugis p ah demensi habitarunt di quoque Silos,

Dardaniusque Paris. Pal Ias quas condidit arces Ipsa colat . nobis placeant ante omnia silvae.

Torva leaena lupum sequitur; lupus ipse capellam I

38쪽

v. 63. ECLOGA II. Florentem enisum sequitur lasciva capella; Te Corydon, o Alexit trahit sua quemque Voluptas. Adspice, uratra jugo referunt suspensa iuvenci, Et sol crescentes decedens duplicat umbras; Me tamen urit amor: quis enim modus adsit amori p l Corydon, Corydon, quae te dementia cepit semiputata tibi Docidosa vitis in ulmo est: Quin tu. aliquid saItem potius quorum indiget usus Viminibus mollique paras detexare junco P Invenies alium , si te hic fastidit , Alexinὸ

39쪽

I I C mihi, Damoeta, erium pecus p an Μeliboei p

Non; verum Aegonis: nuper mihi tradidit Aegon.

Infelix o Aemper, oves, pecust ipse Neaeram Dum fovet, ac ne me sibi praeferat illa Veretur , Hic alienus oves custos his mulget in hora :Et succus Pecori, et lac si bducitur agnis.

Parcius ista viris tamen objicienda memento. Novimus et qui te. . . transversa tuentibus hircis. Et quo, sed faciles Nymphae risere, sacello.

Tum, credo, quum me arbustum videre Μieonia Atque mala vites insidere falce novellas.

Atit hic ad veteres fagos, quum Daphnidis arcum Fregisti et calamos; quae tu, perverse Μenalca , Et quum vidisti puero donata, dolebas :

Quid domini iaciant, audent quum talia fures pNon ego te vidi Damonis, pessime, caprum Excipere insidiis, multum latrante Lycisca pEt quum clamarem, Quo nunc se proripit ille Tityre, coge pecus i tu post carecta latebas.

40쪽

An mihi, cantando victus , non redderet ille Quem mea carminthus meruisset fistula caprum pSi neseis, meus ille eaper fuit; et mihi Damon Ipse latebatur, sed reddere posse negabat.

Cantando tu illum. . . p aut umquam tibi sistula cera Iuncta fuit p non tu in triviis, indocte, solebas Stridenti miserum stipula disperdere carme

Vis ergo inter nos quid possit uterque vicissim Experiamur p ego hanc vitulam ne forte recuses, Dis venit ad mulctram, hinos alit ubere fetus, Depono: tu dic mecum quo pignore certes.

MENALCAS.

De grege non ausim quidquam deponere tecum: Est mihi namque domi pater, est iniusta noverca. Bisque die numerant a o Pecus, alter et haedos. Verum, id quod mulio tute ipse fatebere majus, Insanire libet quoniam tibi, pocula ponam Fagina, caelatum divini opus Alcimedontis; Lenta quihus torno facili superaddita vitis Diffusos edera vestit pallente cormhOS. In medio duo signa: Conon, et. . . quis fuit alter P. . . Descripsit radio totum qui gentibusue orbem, TemPOra quae messor, quae curvus arator, haberet. Necdum illis labra admovi, sed condita Ser Ο.

Et nobis idem Alcimedon duo pocula fecit, Et movi circum est ansas amplexus acantho; Orpheaque in medio posuit, silvasque sequentes. Necdum sitis labra admovi, sed condita semo. Si ad vitulam spectas, nihil est quod pocula Iaudes.

MENALCAS.

Numquam hodie effugies: veniam quocumque voearia. Audiat haec tantum vel qui venit: eccet Palaemon.