장음표시 사용
1121쪽
citiar quod si Deus dedisset homini potentiam peccads,Vt pec caret, eluti deis dit arbori frondescenti vi siondesceret. fortassis argumentum haberet euiden/tiam. Uerum cum Deus dedit homini potentiam peccandi,ut potens peccare non peccares, moereretur,non sequiritur eue uanum.quod si ulterius dicatur cur aliquando in uno ssculo non reporiuntur homines non peccantes Huic 'dicitur, quod hoc prouenit ex ipsis suis malis voluntatibus: quoniam volatas est causis peccati: possent si uellent. Asi in rebus naturalibus secus est quoniam reguntur a na tura qus a Deo dirigitur.Ad tertiam dubitationem,in qua dicebatur,quod si Deus aliquos elegit, ec aliquos no elegit, oc inter electos ocnon electos aliquibus plus det, aliqui. hus minus, aequalia inaequalibus tribuit.Huic dicitur concededo hoc. uerum negatur, quod sit lisc initistitia:qtionia dare aequalibus inaequalia,est iniustitias tenetur eis dare. Uerum Deus non te etur. Unde,ut dicit Saluator, non est iniustum ii laborati in vinea per totum
1122쪽
roo hetri Pomponatii ldiem,'laboranti per unam horam lum det tantum Uni,quantum alteri dii modo observet promisi ivtrim. si laborans per tota diem doleat de consocio suo, qui tantu habuit quantum ipse habui taloc est ex inuidia& malo animo. quare non sat alicui iniuria, sed hoc arguit bonitatem dantis. Deus erinim facit hanc diuersitatem ex uniuer
si perfectione. Quod si dicatur,ubi igitur cum bonis essent oc peccatores, ista diuersitas decoraret uniuersum , quare Deus deberet eam facere, ocesse causa tantae pulchritudinis . Dico ad hoc,ut mihi uidetur, quod nisi esset pulchrum decorum esse in uniueris peccatores Deus no permitteret cos peccare: quoniam nihil nisi bonum potest a Deo . p. cedere, sed positive agendo seu permi ttendo, tamen non mihi uidetur, quod uniuersum sit perfeci itis Ac pulchrius si' clim peccatoribus sint boni, quam si o. mnes essent boni, Veluti dictum est de comparatione Dina inter duas ciuitarites, quarum Una esset totaliter bona, ecalteia permixta ex malis oc bonis. ia
1123쪽
derit. Lib. dH. e praede lib. V. roopte cum dicebatur, Deus deberet facerela omines peccare, ut decoret uniuersu, dicitur,quod Deus istud facere non potest: quoniam peccatum est remotum
ab eo, re esto per impossibile, quod fa
ceret ut decoraret, 'tioniam melius estvniuersum totum en bonu quam mixtum ex bono & malo, quanquam in lirubro de mundo uidebatur dici opposi/tu. Uerum sapientia mundi oc Dei non conueniunt. Quod si iterum dicatur,s1 homines omnes cssent aequaliter perfecti, sic quod homo minime perfectus, esset ita perfectus sicut perfectissim tis
nunquid mundus melius staret fortas
sis quod sic Quod si dicatur,quare Dedus non sic fecit Huic dicitur, quod nol,lacuit 'dare unicui r tantam mensura, icut alteri vel uti Deus potuisset facere uniuersum aliud melius isto: noluit tarimen oc sortassis non est melius:quoniam Deus noluit . Unde voluntas Dei est causa boni. In tantum enim res est bona, in quantum Deus vult illam, seriasiis quod non repugnat rationi voluer0 speciei, omnes homines es o ae
1124쪽
io os Petri Pomponatis qualiter persediis: sic enim non esset homo. Ad quartam dubi lationem, cum dicebatur, non uniuersaliter esse verum, Deu aliqtie glorificare propter moerita Praecedeiatia, huic dicitur, quod illud, quod dicitur,est uerum: sed propositio intelligitur tantum de iis quos volint glorificare: mediantibus moeritis anteo cedentibus. Ad quintam dicitur, quod Deius ut respicit futurum, qua futurum est, non potest cognoscere numerum praedesti natorum naturaliter, certa et ineuitabili cognitione: quoniam sic illis & alqsau terretur libertas. Si enim Socrates certitudinaliter sciretur saluari, & Plato Manari, non contingenter ille saluaretur,' alius damnaretur.si autem conceda tur, quod Deus sciat numerum saluan/dorum formaliter, aut igitur praestituit terminum quoad tempus, aut non. Si praestituit, illud non potest esse tempus finitum: quoniam de nee essitate tot sal, Marentur,ct tot damnarentur: B sic non minus auferretur libertas.Nam si ex
pti cratia mille sunt saluandi de necessitate
1125쪽
tate,reliqui damnabuntur, aut exced rent numerum a Deo praedestinatum, neo illud potest esse tempus infinitum propter eandem causam: quoniam aut auferretur libertas, aut excederetur numerus praedestinatus. Si ve o ponatur,tiuod nullum tempus praestituit,hoc uidere meo concedi potest. Uerum cum hoc tota stas, quod mundus nunquam cessabitiquoniam est in potestate hominum saluari dc non saluari. are stante Ddi determinatione, quod tantus debeat esse numerus , est in potestate hominum, quod mundus nunquam finiatur: neo implicat,qubdinfinitas animas Deus producat, qua a quam nunquam erit ita, quod infinitae sint animae,neque Deus indeterminat agiv quandoquidem agit sicut proixit agere.His tamen non obstantibus dici mus , quod ut respicit rem oc praedesti,n tos ut sunt extra suas causas, scit nuin merum fornaaliter ct materialiter,et scit determinate, quonian3 coeIi cessabunt . Ad sextam autem dicitur,concede doilua, ad quod desucitur, videlicor ' U qxi d
1126쪽
quod Deus miscretur aliquando, &leuat magis peccantem, oc dimittit mi nus peccantem. Sed negatur, quod Deus inferat illi iniuriam. Si enim essent duo debitores alicui, et unus illorum deberct darc illi creditori mille, oc alter unum tantum . si creditor dimitteret igigratis, qui sibi debet mille: illi autem qui sibi debet unum tantum non dimitteret, conueniret eum coram iudice,
Iudex sen te n tia ret, ut ill e suo credito tidaret, quod deberet quanquam intelligeret illi alteri donasse mille. Unde nullia hic fit iniustitia. Ad sep ti m a in dicitur,ut a d quinta ni, quod Deus nulli parcit,nel preces alicuius determinate exaudit, vel determinate proponit se parcere, Vel preces ali cuius exaudire, quatenus resipicit futuarum contingens ut hoc stat in poterisiate Voluntatis. Si enim sic determinare ineuitibili teresset. Qtrare non eflci in potestate voluntatis peccare, oc noti peccare: illa orare pro alio, A non orare sed tantuli
se determina si vi iespicit se ctum, praesuppo.
1127쪽
supPonit determinationem voluntatis nostrae: quod alicui parcat, & alicui non parcat, hoc est ex libera eius voluntate:nem alicui sit iniuria. Ad octaua re vltimam mihi uidetur dicedum, quod Des potuisset facere uniuertu maius ocpulchrius,qua hoc sit, ec multo pseeuorem effectus ducere. Quod aut non se. cerit,est,quonia noluit.& similiter dici tur, quod quan* in creatione unius ali eli manifestaretur eius infinitas si creatio est tantum potentiat infinitae tameti
quantum ad rem creatam,non arguitur
infinita persectio: quoniam omne creatum est tinitae persectionis.Quare ultrastu gradum innumeros fere voluit cre re oc quanquam plures perfectio res posset facere,non tamen Iacit:quq niam non vult, net in hoc alia est quγrenda causa.& quanqua auribus Philosophorum ista uideantur deliramenta; tamen standum est autbritati canonicae
scripturae,qus est diuinitus data,ut multoties diximus. Sc sic terminatur quintus liber ec ultimus.
1128쪽
IN materia de Fato 5c Libero arb.hii
metatae sunt sex opiniones: ec nuraliarii est sine ratio e,et sine maximis dici cultatibus 5c angustijs. Si nam quiis se tente considerauerit,ec sela ratione inqueatur,nulla est,quae ex toto satisfaciat, Dico in duo Primu,quud stando in piliis naturalib. oc quantu dat rationa,ut mea est opi'so, nulla han 'illonu est magis iemqta a contradietne,qua opinio Stoicor i. Potissimu en',tgues pntu est adue sus cam,quod Dei in causa peccati: sic Deus peccam rei, quod absurdu ςrr' neum uidetus
Veru si pollinius an in album i Ps esse mortales , veluti erist ino St0xcos te' f hapud me nihil est, ct incomi noduintaideatur. Non plus enim crudele est, uallima est mortalis, quod aliqui conci le tur ab aliis: aliqui dominet ir, iiqi fierina hr,quod etiam unus deuoret ali Φ quod lupus detioret ovem,& serpes
intellic at alia animalia. Si cni ri tantam est
1129쪽
est pro decore imi uersi. 5c reliquii simi liter se habet. inisi enim essentiocinata. non olent tot bona : si demis malu,deamis ti boni Undecum iste ordo fuerit per i ii fi n ita s echila;& infinitu erit, quod imper est, habet causam necessaria. &per se. quare no est in nostra potest, Gsed in potestate fati Si etia ponaturanimae immortales,optime hoc saluaripotest quonia nurnei ut animarum est finitus. infinitum enim ita actu abhorret natura otiare alae reiterato uniretur, dive Iuti videmus inuniuerso hociquod ter ra fertilis nuc posteacterilis,
situdinarie 5 dea Sagnis 5 diuitibus.ssum abiecti Spata heresidi sie diseu do punivcrsum', ut patet pertiis rdia vidimus Graecos dominari Ratira ris, et nunc Barbari dominatur Grecis:&sticiscurrendo peroiae reliqua. reverisimilitervidet, quod ciuinue est Rex,aliquando erit seruus, yecontra milla uidet esse inaequalitas simis pliciter inter homines secundu istumo du Otiod si dicat,si ego fili Rex, ct nucsum seruus,none recordarer c Certe aragumens
1130쪽
wt2 Epilogus. gumentu est vanu. Fui emin utero maestris m eae et no recordor me fuisse in utero matris meae: imo hodie feci aliqua et minc no recordor eoru-Sagax enim natura omnib.Philist pro meliori. Quod si dicatur,as ludus estistesSic enim po-nedo videtur opus Dei ludus esse. rualius sic hic argumeras,resp6deat scacundis alioru opinione et maxime secu
dum Arist Eade est difficultas imis si us
recte cossiderauerit,& uniuersum inspiciat uidebit lid in uniuersono simi, nisi viri laeserati et intuti et habetur sipientes sutilaliis stultiores:oc u habe uimeliores, simi deteriores. Cera inpletia nostra insinientia est,& bonis nostra, quitia. Suillicit enim quod
in coctono reperiatur malitia. Infra aut:gisbuLunae, cu omnia tedant ad interitu;-ud funici putretia. Uel uti eni min animalialiqua: partes sui nobiles de neces,itati Sc aliquarignobiles sic mutauus est unu animal,5 de necessitatechahelista sublunaria tanqua stercora Umde veluti luminossi producit latituduie luminisse certo gradu usso pigno grada