장음표시 사용
1쪽
OPERE DELLA BIBLIOTECA CATTOLI
ali' indirirao qui seguaio JI. Perrone , Praelectiones Theologicae in com endium redactae, dum norissima diligerarus emendata elo. 2 grossi volumi iuri' gr. a due colorine, coli la Thesis cle Immae turn D. M. V. Conoeptione PREMO, LIR. t T. O Fn. P. Seliram titutiones theologiae dogmaticae, ε uolasticae et mo ratis methodo systematica propositae, pluribus additionibus ei notis auctae Per p. B. a cannica ite o ccc. Panormi i 5 isso, a volt. in
nibus publicis accommodatum, oditio novissima, cuni additamentis et notis, 2 volt. in-U-gr. a duo colontie ' a Brutiati, Disserta zioni bibliche, iu-S'-gr. 12 32s in-S' . . . . a
cipia S. Alplio usi Ligorii aliorumque probatissimorunt oueiorum etc. Medio aut i S59. 2 voli. iii S gr. ci p . il72 complessive. . . . a L. Tosi, Trastato stilia permetuitu dei a Feue e celle pratiche uelis Confessione Sacramentare Della Chissa Cattolica, in-Mge. . . II lieiner , Sto ia dei ruorno alta Chii a curioli ea di tarte Cir se regnanti oce. della Germania vel aeeolo XVII e XVIII. . . a Ultimi l silai regi alia memoria det Can. Gaetano misererius, coni' orazioue funebre in tale occasionu recitota eis ali re uotirie riguar
2쪽
4쪽
υniologia vocari solet illa Philosophiae pars . in qua
investigantur illae notiones, quibus colorae scientiae in Dilutitur. Si eundum s. Tlioniam ii suitur: S i titia, quae e considorat oras,
mr inquit, scientia , . quae babct pro subierio oris, quod ostoommunes ad omnia; et ideo Considerat Ea, quae sunt propria en-lis, quae sunt omnium Communia, tamquam propria sibi 's. 2. Vt haec definitio , simulque natura huius partis philosophiae perspicua fiat, animo recolendum ost in singulis particularibus sci titiis certos quosdam, et dot minatos modos piatis tractari, et peculiares quasdam eius Doliones OVOlvi. E. g., GPom iniria, cuius obiectum est quantitas continua, et Arithmetica, cuius ohiectum est quantitas discreta, duos modos speciales quantitatis,nompe entis, prout est Paurum, odisserunt, et D Oti Otios propriastillet utrius quantitatis inquirunt. At Vero Ontologia Pa Ost, quae de ente non so undum aliquam peculiarem rat4onem. Dcmpo, ut idem sanctus Doctor inquit, prout est huiusmodi ens, sed absolute, nempe prout est ens, disputat'; unde inquirit, atque exponit non iam illas notiones,quae aliqu in modum specialem cutis repraesentant,s quae nil ons universaliter a ceptum spectant. Iam huiusmodi notionem Pae sunt, quac categoriae dicuntur, hoc est, illast supremae noti Onos, ad quas cet rarum rerum notiones res runtur β. Quocirca obiactum. in quo Ontologia Versatur, t Clatio nona de categoriis roni plectitur. I. Iam in Ontologia de categoriis diversa ratione, ac in Logica, disi,utatur; nam in Logi a cae tractantur, prout sunt notiones securida . nompo prout exhibent divorsum ordinom, quo mi DO-tiones sibi subiectas ab intellectu reseruntur, Di diversos resp
Ctus, secundum quos de iis praedicari possunt β; in Ontologia
5쪽
4. Cum hoc sit Onio siue oli Ctum, facile inicilligitur eius pra stantiam in lioc positam css , qu Al ub ilisa Omnos ullae scienti ac Pondent. Etenim supi omne Dotiones, de quibus Ontologiu upit. Nuppodii aut principia, quae dicuntur Communia quia non uliquem spocialem modum onus, Sed univorsales vationes cius iri Pra sentant. Λtqui a principiis communibus vim, ut sirmitatem suam mutuantur principia propria di orsarum Scientiarum, quia Priucipia propria non sunt, nisi principia Communia ad diversas speciales materias contraCin A. Ergo Ontologia huiusmodi sest, ut ab Pa ceterive scientiae Pelideant. 5. In liac potissima philosophiae parto ordini, et porspicuitati consulem volentos, primum de iis Omnibus . quae pertin iit ad cns, quod per diversas integorias determinutur, dissorcinus; deinde, solutis quibusdam quaesti Ouibus de catcgoriis in genero spe ctutis, lias Singulus Explicabimus.
Astr. I. De noti inc cutis, ct de eius distinctione in possibile, et rcules. Notio entis non est capax dclinitionis proprio sumino. Etenim aliqua D alio proprie desiuitur, Cum in Elemoniti quac COmplectitur, ovolvitur. Atqui notio Citius, Cum, ut mox vidi bimus, sit prima, et simplicissima, EX Pluribus Diumentis nou consint. Ergo notio cutis DOn cst capax di sinii ionis Priapirio sumtae. Hinc ad doctarandum notioncm utilis non aliud D Ohis sus,onesto,isi ut dicamus Domine entis di ignari quidquid quocumque modo est,sivo. ut strici ius Cum A. Tliomu loquamur, id, cuius iactus eri es-
Se ρ, vel quidquid habet iacrum essendi β.n De discrimine inter noliones primas, cI Secundas, es ibid. , n. I. aὶ Cs II. Αlh. M. Praedicam. , lib. II, tracl. I, e. l. Ex his perspicitur calp-gorias in Logica lamquam aliquid ideale, in Oulologia iamquam aliquid reale iraeiari. Hi ne ii, i qui cum Gioberito Protot Suggio l, n. i. Dei peruiem en-
6쪽
o Iro Lo si x AT. Quod si ons est illud quod quocumque nimio habet actum exscudi, ons dio ridum est cum illud, quod actum essendi iam iactu habot, tum illud. quod actum es nisi habet dumtaxat in Poti ut in. Quu propior ens in actuale, soli rorie, ct Possibile dividitur. Eris tamquam ρ sibile intelli tur, prout denotat tantum aptitudinem ad recipiendum in se actum, hoc rei aliquam perscctionem, seu formani; tamquam actualse nut in , prout filiam artitudinsem iam ah actu dolorinitiatam, seu porso tum habet . 3. Ex h is vides possibile illuit esse, quint actu non 'St, Sed est capax progrediundi ad actum, seu uctu esse non rePUgravi, ut proinde possibilit ut 'in consistere in non repugnantia ad eue actu.
Cum ham sit notio ontis possibilis, liquot in insibile illud Psse,
quod noti solum nori est actu, soli otiam actu ram inpug ant.
9. Possibilo, ct , quod ol opponitur, impossit,ilo in intrins
cum . ot extrinsec mu dividitur. Possibile intrinsecum, sive tibwlucum dicitur illuit, cuius tormini huiusmodi sunt ut si cum CDm-POui P08sint, e . g. , animol rationale; utque impossibile intrin-ficcum, sive absolutum illud. cuius tormini se ipsos invicem d Fli urit, Q. g., circulus quadratus . Illuit nutom. quod intrinsecus ost possibilo, dicitur extrinsecus, seu retiative possibilo, si rosc-ratur ad illa in causam, por stilum ad actum m luci potest, ni suu is insccus, sola resatine impossibil si resortitur ad illam cau--m. Por quam ad actum roi luci no luit. Ita intello tui humano Possibilo est ossuntius roriam sinitarum cognoscor . sed, si , ii PS eius Daturulos sportentur, impossibile cst cognoscoro Essentium Dol,
l0. Ex liis sucilo intolli xitur id, quoil est intrinsecus imp
sibile, esse quoque intrins reus impossibilo, quia, Ut suo loco Ostendemus. ne Dirus quidem ossi re potost, ut ra. quae secum in-Vi in pugnant. in Pod in subii to inveniantur: md id. quo i ostin trinsecus possibile, osse extrinsocias possibilo, si ost intra Viros musae, ad quam refertur; vel extrinsecus impossibilo, si cius vi in s supcrginuitur λ.
Potest otiam ens eonsiderari prout actu in mento lantum vigot .sivo prout ab intolloelu eogitatur. Iam ens liae ratio no sprelatum dieitur Metile. rt duplicis conoris psi, uti nμmp huiusmodi, ut pxtra in Platona ipsam mistorΡ,si v Produei possit, vel ita ab intollortu potii set, ui ab illo solo producatur. in ro que remaneat, Hrquct sine intolli eiu cogitante ullibi osse pos it. Si μiis id atrihue altero S nsu accipiatur, ens rationis vocari solset, utque illis notionibus Conv nit, quas in Logica I p. l, e. I, nrt. l, p. 7, n. l, vol. serundas appri in imus. Ε. g. . notio stenoris Eus rationis exhibet, quia uitul in rerum natura Potest respondero gela Pri, prout gonus roncipitur.
Nonnullas ei rea hossibile, et impo sibile quaestiones in Theolmia natura
7쪽
ΛRT. II. Des notione nihilii l. Nihiltim est negatio sive absentia entis ; Itino Scholastici illud simplicitor non ens vocare solent. Des ii Oc nihilo loquens s. Augustinus puri bello nit: ε N illi l n 'C Corpus cst ulliam, tim spia litas, noc his substantiis aliquid accidens, tire ulla informis materies, nec inanis locus, nec ipsae tenebruo, sed prorsus nihil 's. 12. Nihilum, cuius notionem modo declaravimus, enti Communimi me accepto Opponitur. At nihilum appellari etiam solet id, quod opponitur enti secundum aliquem modum determina to , ita ut denotet aliaetitiam alicuius modi entis . dii hilum hac ratione spectatum distinguitur in negativum , et Priviativum. Nihilum negativum cst alasentia alicuius modi entis considerata in se iPSa , c. g., nou videre , non habere rationem ς nihilum Privativum est absentia alicuius modi ontis considenuia in aliquo subiecto, quod ad illum habendum naturaliter comparatum est,
E. g. , arientia insus in animali.
15. Ex his in promptu est intelligere discrimen inter negati Gem, et Privationem. Ncgatio enim non aliud denotat, nisi simplicitur aliquid non esse, quin denotet ullum subiectum, cui illud aliquiti inesse naturale sest. Privatio nutem denobat aliquid
non Eme in subiccto, cuius natura illud Oxpostulat Τ.ART. III. Quaedam adnotantur circa Originem notionumentis, et non entis 4. Praecipuas theorias, quae ad originem notionum eritis, et non eritis V et Ani, Soquentes propositio nos complectuntur. Prop. l'. Notis entis Prima est cum in Ordine cronologi , seu ti Poris , c to intollectus notionos rerum adquirit, tum ira Ordine mim, quo notiones inter se Continentur.
15. Prima para huius propositionis illud sibi vult, quod intoli tus omentiam rerum matPrialium, quae Pst ipsius obiectum, primo, prout est Ens,concipit '. Altera pars significat tu Conceptumcntis Omnes reliquos resolvi ε. 16. Probatur prima pars: Mons humana ita comparata est, ut
a notionibus magis communibus ad notiones minus communi Sprogrediatur. Λtqui nihil in rebus communius, quum rus, tutelligi Porest. Ergo mons humana obiit tum sibi proportionetitiam, Dein so Suntium rerum maiorialium, principio, prout est uiis , intelligit.
8쪽
rum imperii tam adquirat, deinde ipsam gradatim persiciat, quia Hori in actu cognitionis, sed in potentia ad cognoscondum a Deo
croatur. Atqui cognitio, quo magis communis ost, EO mi HUS i stiri secta, quia quo magis communis est, eo paucior S noloS Pro Prias Obiccti, quod impracsentat, complectitur λ. Ergo mons humaria ita Comparata est, ut notiones rerum mugis Cominuti Prius, quum minus commulam, assimilatur Τ.lis. Itaque intolle tus, ossentiam mi DApostulatu S, CX Vuriis rationibus, quibus illam concipere potest, rationem citi iri Primo tu Ca cogitat. Ε. g. , in variis conreptibus, quos intellcctus circa hominum, qui primo es occurrit, est , aru POaesi, Puta Grai nudis, C Poris, Stirittitiae , primus Ost conreptus, quo illum
clut oris cogitat. 19. Pria itur si cunda pars: Notio in alium resolvitur, quo-tius haec illam continot. Atqui notio cutis reliquas ouincS HOtioncs uti not. Ergo in Dotionem sentis omnes reliquae uoti aDUA r Olvuntur. Hinc si ut, omnibus notionibus immo, cantur cunctac disserentiae, quibus ab se invicem determitiantur, remunci Cus,quUd
20. Ex hac propositione tria corollaria consoquuntur: l. ' Notio ciatis, quae est prima omnium, est ciliatractu, HOH VPro concreta. Εωnim intollo tus non potest intolligore emoni iam TCrum mutorialium dumtaxat prout ost eus, nisi in ca consideret rutioncm cutis, nou Considorando uliquid ex iis,quibus cns in ipso lutominatur. Λtqui considoram iri aliqua re unum, quin Cetura consideruntur, constituit illam actionem intellectus, quae ulmi
in ordine cronologico, esse imperfectam, ae proindo indPlerminatam, Pt confusam. Praestat auium hic aduolare eus commianissime aec plum tamquam tu. determinatum intelligi, qualenus non ost hoc, aut illud ens, et lamen natura sua ita comparatum est, ut plures determinalioues accipere,ac proinde ad hoc, vel ad aliud dolorminari queat. Quare abnormis est sententia lleghelii, qui Ox eo quod Ens, sive, ut ipse ait,Eru-I Iea,eSt indeterminatum, ipsum esse purum putumque nihilum consecti. Nam nihilum capax nos est ullius determinatiori , dum e contrario e=ra huiusmodi est, ut in Singulis naturis rerum divorsis ni .
dis determiuari posse tutelligatur. certum nihil cst negalio uulis; ac proiii id si cns,sive Du-Idea, est nihil, dice udum urit ipsum esSe ens quod non ebi uur,
9쪽
Clio Duncuratur. Ergo notio oritis, do qua disputamus, ope ut s- tractionis conficitur, ac proinde ost abstracta 2. ' Eulis Dolio, quam omnium primam inloticcius adquirit ,
A.' Ens, cuius Dolion in omnium primam intellectus sit i conficii, est illud, quod actum essendi malom. non voro possibilem denotat. Et satae, ut intclligatur aliquid osse possibilo, intolligore OPortet primum et monta, ox quibus ipsum constat,ut deindelia re Piusnai di oessi', ut secuin componi possint,ac proinde noli aeritis possibilis nequit osse prima omnium, quas intellectus adquirit. Contra Pa,ens, quo i intollo tus primum omnium Cogno-Scit, CSt mulo, quia Pssentia rerum materialium, quam ipse subnatione cntis Primo intelligit, Osi, ut alibi diximus, malis '. Hic aut m aduri rendum est, Ons, quod primum omnium intellectus intelligit, et si sit imulo, tamen ipsum non cognosci ab intollectu,
tamquam imalo; Darii cognitio Piatis, tamquam rculis, mi ris xii,
Pt distincla, quin intolloclus no luit cognoscoro aliquid tamquam ruato, nisi super so ri si . clatur, tanturamque Pia iis,quod approbo di:, cxpendat ), dum o contrario notio oritis, quam intellectu Sprimum omnium adquirit, ost dirocia, Pt Confusa. 2 l. Pri,p. 2 ' Nihilum tib inlciloctu cognoscitur Non PCr Sc PS Gu , Sed Per ciuS O Positum, non e Per cim commiarii imc
Proluitur prima pars: Non pol est por si ipsum intelligi illud, quod osse sui proprium non habui . Atqui nihil uin non habet in
se aliquod esse. Ergo nihilum per soli sum ut, intolluctu cognosci non polost '. 22. P Obatur secunda pars: Intolluctus non potest intoli igPruntvsemiam cuiusdam spirotalis determinationis ontis, nisi in tolligat aliquod obiectum, in quo illa dotorminatio ontis invenitur. E. g., nobis non licet intelligere absentiam rationis in bellua,
) II ine vides quam turpilor errent Pantheislast,qui ut reg,qnotquot sunt, Ssu unum ens conficiant, contendunt ens concretum, et reale in rebus esse ipsum Pns universalo, cuius ideam intellectus habri, et quod velut unum cogitatur. Item intelligis valdo decipi Otilologos, cum autumant oras, quod mens humana principio apprehendit, esse ens realissi iuum, et conerctum, nempe ens, quod
Ex his illud magis eonfirmatur, quod antea ostendimus Idealog.,e. I,art. 3, P. I 65 sqq. vol. Ι), nempe salsam esse Inos minii sententiam, qua statuit CuS, quod primo a nobis eognoscitur, esse Dias pnssi hil .
10쪽
Disi Ox eo, quod ratiotioni homini in Me novimus. Atqui nouotis, Seu nihilum dono lut ut sentium critis communissime Si initi. Ergo intollectus non potost intulli re nihilum, nisi por cDS communissime sumtuni,cili tithilum optioni tui'. Quure A. Thomas Si tuit in tollectum notioncm nihili sibi conscere ex eo, quod abs ullum cutis concipit Ana . IV. Princiρitim, quod notione culis dimanat, Ponitur 25. Mens humana, postquam asse ta est notioncs Ontis, ct non entis, illud iuilicium conficii: Non est Possibile ons csse Simul non coc; sive: Non est Possibile idom simul OS , t non rase. Hoc iudicium vocatur Princmium contradictionis, quia eSSc, ut
Πυα cne, quae Sunt eius termini,contradictoria sunt . Iam circa
hoc principium duo investigandu a nobis sunt: l' utrum sit primum principium; 2' utrum, praeter ipsum, uliud primum principium admittendum sit. 24. Ρrimani quaestionum solvimus sequenti propositione: Principitim contradictionis est omnium ρι imum.
Probatur. Quin hoc iudicium, idem non potest simiai csse, et
Non tam, inter principia, nempe tutor iudiciu X se pcrspicun rc- Censendum sit, nulli dubium osse potast. Inui non cras tollit ens, AC proinde nullo modio opus est intellectui. ut intel Iigui id, qui ut CSt S, Dori posse raso id, quod Ost non ens, scd hoc immediate intelligi L cx comparatione Dotionum entis, ct non entis 3. Quod autem sit principium omnium primum, ita domonstratur: Vt aliquod pri icipium sit omnium primum, illud praccipue cxpostulatur, quod ad illud cetera omnia reducantur. Atqui huiusmodi
) Ibid. Ex hae argumentatione facile perspicitur error Ad. Frankii l Diet.
pha. art. rare , aliorumque nuperorum, qui, Parmenidem secuti, nihilum ah- solutum cogitari non posse praefracte contendunt, quia conceptus nihili absoluti esset conceptus sine ullo obiecto,quod concipitur,npmpe sine ullo termino, ad quem resertur. lam hi oppido saliuntur. Nam intellectus, uli ostensum est, intelligit nihilum, sive non ens, non per seipstim, sed per ens, cui opponitur, ac proinde terminus, ad quem concopius nihili refertur, non est ipsum no lum, sed ens, quot a nihilo negatur. Eodem modo se res habet in iis coneoplibus, in quibus intellectus negation m alleuius modi enus Cogitat. E. g., cum intellectus plantam non sentientem concipit, terminus huius eouceptus non est Non sentiens,sod sentiens,quod particula negans non tollit. Advertendum est ad contradictionem tria requiri: i' ut idem inesse,ol non inesse dieatur; 2' ni sit idem sithiotium, de quo inesse , et non inosse dicatur; π ut ea dom sit ratio, secundum quam idem inesse, Et non in Sse dicitur.