De morbis malignis et pestilentibus, causis, praesagijs, & medendi methodo de remedijs insuper praeseruatiuis, tractatus. Autore Nicolao Bocaangelino, ... Ad ... virum D.D. Franciscum Borgiam, ..

11쪽

Herrem Ternino,in autoris laudem; Epigramma.

Ignoris,atque tuas calamus cupit edere laudes; Carminis Medicae qui ator artis ades.' Indom ti miseros qui h berat,nguibus Orci, Non liber inuidiae γulnere libιν erit Daemona bellipotens , lut Angelus ensfugauit, Sic mala noster oua 's Angelus ari e fugat. Ars tua, Phoebe acet morbos mouet Angelus orbe, Sanus hic atque artis tu pater orbus eris, Vc valet,ut ruleant homines dare iussa imalignis. Conciliat morbis inte benignus opem. Nil magis esὶ dignum peris quampestere morbos, Tu Medice peras artis in arIe Deos.

IOANNIS BAPTISTAE B A V AEIurisprudentiae studiosi Disticha. P dit frit quimnque petis medicamina morbis,

Queis Ἐaleas tantis obuius ire malis. Febribus exitium lethali minantibus aeorum

Eripere ita restituise nouae. Prauaq. ,enturae metuens contagia pestis, Qua γ itare queas arte Ienena cupis. Perlege quem librum noyter Focaangelus Osseri Graecorum atque Arabum dogmata concilians. 'Vincit Apostineas,superatque Hippocratis artes Angelus, gelico nomine iuresuens.

Ergo Dum merito Sabaudia lasset alumnum, Et te Prieris gaudeat esse datum. AD

12쪽

AD LECTOREM

pr fatis. Lemetissimus mundi offeno Deus prudes lector pro sua

erga mortales omnes' prout dentia,innumeris eos prose

quitur beneficiis; adeo profusa dc larga ad se allicies liberalit ate , VL e tiam de improbis benemereaturmihil: nim ad conciliandas hominum voluntates, damnandamq; in malis perseveranstiam potentius est beneficetia. Sed quoqniam diuina hac clementia dc bonitate deprauati hominum mores abutuntur, quos blanditiae trahere non potuerut,flagellis & fustibus a vitioru tramite ad vir rutis viam melioreq; mente reuocat; tarditate Sc mora,supplicii grauitate copensans; Vt vel sic qui eius ira euaserint,resi

piscat. Adeo aute leto dc tardo ad puni rione godu diuiti a pro cedit vin dicta, ut se quan-

13쪽

ἴ AD LECTOREM r

quandocunq; criminibus irritata in illo ru patratores dessequiit, modo aquarum inudatione, modo igne dc sulphure e coelo demisso:modo fame bellis Ec peste ministris id exercuerit; ne subito dc repen'

te, dc non admonitos de imparatos a gredi quererentur, multis retro tempOribus veluti diuinae iustitiae prscones pri

miserit, nunc Noe centum ante annis

mundi ruinam aquarum profluuiis fa- . ciendam praedicantem ; nunc Ange los Pentapolis vastationem Abraham dc Loth indicantes; nunc Ionam Nisniue subuersionem publice praecinen tem ; ac tandem coelorum signa, prauos Sc minus benignos Planetarum aD pectus , Cometas, flammas ignis in aere, Solis Ec Lunae eclipses, omnia diutis ni numinis indignationem a longe prim dicentia:vt visis ipsis, precibus , dc vitae in melius institutione, imminetem Dei iram, gladium, famem dc pestem, veluti essicacissimo antidoto effugiamus P

14쪽

Nusquam enim in sisis lite is pestem immissam legimus , nisi vel ob publica crimina, vel grande Regum, aut Principum piaculum:vt patet in Davide Rege sanctissimo , qui post trium dierum pestem exitialissimam tempus a D mino ad purgationem sceleris ire numeratione populi admissi constitutum, . h&abeo electum) quai septuaginta mil- , ης lia virorum interierunt , Viso iuxta a- ii cream Areuna Iebusaei Angelo popu-lum percutiente de deuastante , conis

uersus ad Dominum dixit Ego sum qui peccaui ; ego inique egi si quiuues sunt, quid fecerunt 2 Uertatur, ob

secro , manus tua contra me , con- .rra domum patris mei . Cui non absi , .i,nia

mile est quod refert Platina Pelagii. Itis' tempore Romae contigisse; ubipost mi serandam illam pestilentiae cladem, qua tot hominum myriades periere, publimcis. obsecrationibus de lacrymis placato Domino ; nec non precibus oc in

15쪽

AD LECTOREM

uentu B . Gregorii Magni se data pestil

tis aeris corruptione in fastigio castri cu

ius da ab hac die Sancti Angeli, olim Mo

les Adriani nuncupati, evaginatum gladium abstergere qu o in populu irruerat. Angelus Domini visus est. Consulto pret

t. n., i e quibus manifesse constat, arma Domini sceleribus nostris offensi, &ad tempo

Num. i . Tariam Vltionem prouocata, gladium, pς Mure. υ - fame esse, saepissimeq, perii '

prophetas his flagellis sic armis pppuli

suo fuissὶ vindictam minitatum;&abs Votis supplicibus, poenitetiis de lacrymi tanti mali medelam expectendam: iuxi ' illud.Paralipomenon: L miseropestilenti Pii i irra popia m meum a conuersius autem post et tui me i, super quos inuocatum es nomen meum,deprecatus me fueri .exquiferis faciem meam,s egerit poenitentiam a viis suis pefmis:s ego exaudiam decoris, propitius eropeccatis eorum senabo terram

Diuitiaco t

16쪽

ΡRAEFATIO.

.i licet 1ndubitata sint, non tameideo herbarum, plantarum &leguminunaturalia remedia; & artificiosa a peritissimis Μedicis inuenta reiicieda sunt: cuAlt1ssimus creaverit de coelo medicina; spiritualia praesidia non sint temporalibus repugnantia. Imo cum Ecclesiasti,cusmonuisset:Fili in tua infirmitate no de

sticias te ipsum, sed ora Dominum, si e

curabit te subdit Et da Iocum Medico,etenim iliam Dominus creauit: non disco dat a te quia opera eius sunt necessaria. i Iure ergo optimo in hac epidemica constitutione, qua plurima Hispaniaruoppida pestilenti Ec exitiali morbo sunt infestata praemissis publicis Diuoru supplicationibus, spiritualibusq; aliis praesidiis ac remediis, ad Medicorum auxiliu& opem deuentum est. Cum autem de natura huius pestilentis morbi,praecautione & medela, variae fuerint Medicorum sententiae; ne in re

tam graui,ad salutem l publicam specta

. . . te Melesiastia

17쪽

AD LECTOREM

te dubitare contingat cum non solum

nobis sed Sc Reipublics nati simus) quid

ex grauissimorum autorum placitis, qua potui diligentia discussis Ec examinatis. propria pie experietia obseruauerim, in medium afferre non dubitaui:ut si quando posteros nostros quod Deus aue tat similis morbus inuaserit,nostrorum temporum periculo sapiant. Nam,ut inquit Seneca; Paucis natus es, quipopulutantum sua atatis cogitet. Et Cicero es

hi no minori cura es, qualis Re 'ublicus mortem meam futura sit, quam qualis ho

die sit.

Huius tractatus utilitas euidens est, cunon solum curativam Medicins partem scribamus', sed malignorum de pestilemtium morborum praecautionem: quia,Vt Oοιμι, cecinit Ouidius: Non minor est virtus,quam quaerere,pauta

tueri.

Vt igitur huius opusculi edendi causa accipias, benigne lector, primu ad id ag

Cicero lib. de amicit.

18쪽

grediendu amantissimi parentis na ei Pere1 Boc angelini iussu sum impulsus, cui hac in parte libentissime morem gessi: est enim prster naturale de ciuile vinculum, quo parentibus dc patriae parere tenemur) pluribus de causis non de me solum sed etiam de Hispana Republica optime meritus. Ipse, omnium primus Tagi, celeberrimi fluuii a Toleto Oly sipponem Vsque, nauigationem est aggressus, aquae Sc fortuns periculo quaplures merces ausus eXponere :cuius rei causa publici praemis honorem a Toletanis ciuibus meruit : aliisque quam pluribus Rempublicam beneficiis cumulauit. Excitauit deinde animum, ut librum hunc praelo committerem, publics utilitatis studium. Na cum multa scitu de obseruatione digna , tum experientia dc praxi comparassem; tum apud grauissi

mos autores, nec omnium manibus con

trectatos, inuenissem, quae hoc pestilenti morbo affectis proficua & utilia esse BC certo

19쪽

AD LECT. PRAEF.

certo scirem, alienum a ratione iudicaui.

si meis vigiliis Sc laboribus Reipublicae

non inseruirem.

Vides, optime lector, qua mente huic rei operam nauarimQ. Vellem eo animo a te accipi, quo a me dicta sunt. Vtinam Deus Optimus Maximus his praesidiis utendi necessitatem in perpetuum a nobis auertat. Tu autem vale , dc nostris interim lucubrationibus fruere. I i

20쪽

DE MORBIS MALIGNIS

de pestilentibus,causis,praes gus, & curatione.

De Febre maligna. CVI. '

VTVRVS De natura malignorum & pestilen

tium m orborum, necessa

rium reexistimavi,quid malignus,&quid pestiles morbus sit, priusdefinire.& explicare,ut sic quae dicenda sunt, melius intelligi possint Malignus igitur morbus,ut aliqu i existimant, est ille, qui cuia Iericulum vitς mine tur, spem tamen lalutis no adimit.Sed cum mul. tae reperiantur febres,magnae quidem, sed non malignae,quae sua intensione id facere natς sint ob ia hanc definitionem non admittimus. Alij vero malignos eos morbos vocant, qui omnibus rite,decenterque factis non sanantur,