장음표시 사용
41쪽
bus omnibus materia subministrat, quibus & vita conseruatur, & actiones omnes perficiuntur. Oppositum,cum putredinem c6parat, cotingit, nam pestifer, venenosus, lethalisque efficitur. Quaeritur igitur in hoc praesenti cap. an aer putredine ista in substantia comparauerit, an Vero solum inteperiem humidam & calida i Na quia bucia videri posset, tres causas a nobis dictas in unum conspirantes substantiam aeris corrumpere potuish,ut communis morbus commune posset habere causam. Cofirmariq: posset hoc ex eo quod morbi uode tepore populariter & comun iter grassantep,
eiusdemq; naturae, necessum fuillet,ut unam h berent causam productitiam. Sed eode tempore ac epide micus hic morbus Iairitum exercebat, innumera loca peste ex aeris corruptione cotraxerunt. Igitur una erat omnibus causa. Id ipsum . confirmabant accidentia, tumores, & reliqua
symptomata, quibus tam hi,quam illi moriebatur, simillima inter se;& curandi methodus una
eademque in omnibus. Veruntamen certu est,aerem neque ex causis
coelestibus, neq; inferioribus vitium in substati acotraxisse. Primo,quia cum aer stabilem, firmaque naturam non habeat, ut constitutione estiaciat pestilente,opus esset magna & diuturna cau
42쪽
si,quae materiam corruptionis subministret Sed tres dictae causae id facere non posJunt, neque simul,neque seorsum: aspectus enim praui h c aut illa corpora male disposita solum alterant, respiciuntque: morbosus apparatus passive se habet:&respectu indi uidualis naturae & temperamen .
ti, hoc aut illo morbo quis affici potest, sed ut sit
pestilentis coditionis,no est necessariu: seminaria contagiosa tarde,&lente operatur. Ergo quat an spectat ad tres dictas causas, certum est aere
corruptionem in sub stantia passum non fuisse Quod confirmare possumus experientijs, obseruatumibusq; maiorum nostroru. Primo.qui, pestis ex aere est valde contagiosa, & temporis momento seu res interficit, dum solita negotia obeunt, & per plateas, porticusve deambulant.: nullo dolore praecedente , imo frequentissime absque aliquo signo extrinseco moriuntur, syn cope, aut animi deliquio ipsos comitante: quael cum no successerint in hac Epidemia, no est certὸ existimandum ex aeris insectione & inquinamento prouenisse. 1 IItem ex Gal. sententia primo Epid. comm . r. D lis eYaeris, uio tam inudilis biliosos,quam tuitosos uuenes' an sene foeminas quam viros qui prauo utuntur cibo, quam ' illicato- iam qui meam, quam 'V comedunt. Et quese alibi idem confirmans, coparat
43쪽
pestem serae venenosae, quae non paucos tantum iaperdit, verum totas tiuitates depascitur: immutat enim aerem malo quotam mosso, ut homines interficiat, qui cram restiramnem euitare nonpossint, contagi m mi eri euaderre nequeuntrattrahunt enim in se imos aerem id infectu, tanquam praestentaneum abyuodvenenum, &c.
In pelle similiter,quae ex aeris vitio fit,legumina,arbores,ila fructus,&reliqua quae aeris bene ficio gaudent & crescunt,aere putrido, crasso &caliginoso marcescunt & corrumputur. Quod Virgilius significauit.3.AEneid. dum recenses pestem quandam, dicit:
Tum fleriles exureme Sirius agros: rebant herbae in victu eges aegra negas , Idem contingit in carnibus, vinis,& reliquis. , quae aeri per noctem exponuntur, statim enim
Neq; tam valida permutatio in aere fit, eius lisubstantia,quin praecedant signa aliqua insignia in maioribus luminaribus, Solis praesertim, ut innumera exempla testantur ex recentioribus vero anno. II 4. praecedente Solis eclypsi cum prauis aspectibus,post multa bella,incendia, maxia ma*que ruinas, tam crudelis pestis fuit subsequuta, ut paucissimi ab ea liberi euaserint. Ex coniunctione similiter Saturni & Martis cum prauis Signis in Virgine & Geminis, prae lI . D sertim
44쪽
sertim cum ἱ Ioue & Venere non impediutur, lpestilentes constitutiones resultant: in fluunt enim calorem & humiditate, cuius occasione Vapores multi &calidi,exhalationesq; eleuatur,&i . vi & efficacia Martis in suprema aeris regione inflammantur,& variae meteorologicae impressiones sequuntur: apparent enim ignes adstates, ab Arabibus Asahub dicti: nam repraesentatun oculis impressio ignea, columnae similis, aut alaterius figurae: nonnunquam vero ignes apparet moti,aut volantes,quae omnia aduentantem pe stem ostendun vi cecinit poeta: Ignota obsecurae viderunt sidera noctes,. VArdentem Polumflammis arto , volantes
Otauquas per inane ces, crinem inmen is l
si S eris,oeterris mutantem regna cometem. D
Praeter haec,tam in Autuno,quam Hieme, alijsque t emporibus sunt communia quaedam signa aeris corruptione minatia: sicut cum oritur Sol clarus,& conturbatur die alio,alteraturq; aer adfiigidum, vel calidum:humidiam,vel siccu, -- sis in una, quam in altera hebdomada, ob inae qualitatem vaporum qui aeri permiscentur. D Sed quis,quaeso, praedictos ignes adstates aut motos in tota praeterita constitutione vidit,auius: interitu in aere, impressionesque alias Vere, aut Autuno praecedetes ad Hyemem &. Estate
45쪽
Narei etsi eclipses his proximis anni 7 praece Lserint, non tamen concurretibus in unu Martis
& Saturni aspectibus in prauis Signis, sed intercedentibus alijs,quae malevolum aspectu impedieb)novi ex figuris eclipsium, di signis cap. praecedenti positis, constabit. Sed quod neq; causae inferiores, quae peste satura minari solet,prςcesserint, probatur: nam in ter has praecipuae sui terrimoth ut anno praesertim. et 228.&r IO.euenit a Pauca teporis intercal supti
pedine saeuissimae pestes subsecutitς metui post G . tib
praedictos terraemotus. Aliquado veron Oitaequi deter aer interclusus spirat, na exhalationesilla,quae in cauernis terrae prserant, sensna exeuti S aere prauo quoda modo infici ut;que cu qu drupedes diutius inspiret &siticipiat,mori uturi Et multa quae in latibulis abston d ita erant, veserpentes,& alia venenosae naturae, in superficie terrae apparere solent,quae similiter a nobis nunquam visa su nt, sicut neq; ra n aru m a lat. Vermiui:ppia.Neque etiam aperta sunt l0 aliqua com. munia acrem laeti dum continentia , ut cloacae, aut ubi aquae putridae & foetentes erat collectae, ut sunt aquae tagnatae,aut paludosae,ac alia, quae solent antecedere, & comitari causarunt inser: riserum costitutione jaerisque putredinem in sub stantia. Elfo H
46쪽
Ex supradictis facile est obiectionib' addiicti;
initio capitis satisfacere. Comunis enim &epidemicus hic morbus communem habuit causarn, ut fuerunt aspectus Solis & Lunae: sed quia ipsorum vis non poterat aerem transmutare, solum analogiam habuerunt in his subiectis, quae obiprauum apparatum vitiosis succis erant referta, aut quae eontagiosis seminariis participabant. li 3 Quod si in aliquibus Hispani locis contro uersum fuit de aeris in substatia corruptione,no est leth mirum, si omnibus causis i nobis dictis concurrentibus in eisdem locis,qtue etsi in prineipio non potuissent aerem transmutare occeusu tamen temporis,aut quia incaute se gessissene homines,causisve alijs extrinsecis,aervaporibus multis postea coinquinatus labem contraxisset, sicuti in illa constitutione Hi p. 6. Epid. com . T. ubi Gai .in comento ait eis ebum 'einvulgaris,emorbus emam nunc vero pessiissest factur, crin multimarivsita: p nas i L II J Llita v Restat modo videre, an in soliς qualitatibus virium aer contraxerit, calidior & humidior factus, ut aliquorum g uissimorum virorum fuit opinio. Videbatur enim id rationi cosentanc od multas aquas & humiditatev praecedetes,quq putredini malleriasuppeditare potuerunt annis
47쪽
Nobis tame revera aliter videtur. Et probatur, quia istae quali lites in aere tantam permanentia& durationem habere non potuissent. Nam etsi plures praecesserint aquae: sed non tam cotinuae& sine ventila, ut in interuallis non posset aer inpri stinum statum redire: cum proprium sit aeriversim quodpbet extremum facile vergere. Sed quod aquarum constantia sit necessaria, ut aer calidior & humidior permaneat, constat ex communi omnium Doctorum doctrina, &consensu, Hip. praesertim,& Ga L 2. Epid. com me. 2.in principio: nam postquam dixerat Hip. In cranone cari culi uebat per astusArga aqua, σpraeci Uante χ bo.3. Epid . com . 3. su biungit: Annus erat M sarinus, uino us nesanius perpetuo. Vbi non solum requiritur aquarum multitudo in constitutione calida & humida, sed talis veniatorum natura , quae in eadem temperie cospiret. Nam quantiis tempus esse calidum,frigidum, humidum aut siccum,proueniat ex accellii, aut re- cosita Solis: aquarum tamen diuersitas p cipve
pendet ex ventorum natura, concurrentibus O
tiam aspectibus orbium, ut copiosius his quam alijs pluat mesibus: ob id propter maiore vel largiore pqua, aut minoremsed continuam super ueniente in agnoicalore, redditur aer calidior &αumidior: nam imbres solum largi,sed ex inter-xta uallis
48쪽
uallis longis,non valent constitutionem calida, 3e humidam reddere: idcirco notanda sunt illa. verba Hippocr. Tluebat per aestus larga ama fama Austro: fixus enim omnes in quatuor aistribuqtur genera,ob varias eorum temperies: ciuia Austro inest vis calefaciendi, &humect incit,sicuti Boreae refrigerandi & siccandi: & sic de alijs essexi stimandum. Et quemadmodum state Austro redditur aer humidior & crassior, inopia similiter vetorii de' terrimus fit, re putredini paratus, defectu optiomae ventilationis & motusmon quia motu calo' rem & raritatem comparat aqua enim motu nocalefit neq; similiter ex eo quod aer motus prauis impressionibus suscipiendis minus paratu sit,sed quia melius sic expurgatur ab excrementis,quado per ipsum aerem undequaq; permeat
venti:experietia enim videmus quotidie coclusum aere grauiter Olere, apertis tamen fenestris, flateq: vento, statim expurgari. Haec igitur sunt quae in calida de humicia constitutioine obseruantur:quae certe non praecesserui his praeteritis annismana quado magis morbus hic inualescebat .vt praesenti hoc anno i 199.constans fuit, desine aquis, labraq; Aquilonis spirar 'Πt,quae potius naturam & vim habent cxpellendi prauos aeris halitus, quam inducendi calidam & hi midam
49쪽
imidam intemperie:quin imb semper clarus, nitidusq; & purus perseuerauit. Accedit, quod nulla ex primis qualitatibus auctis potest contagiosos morbos, & pestilentes inducere sed propria natura morbi isti fuerunt contagiosimon ergo ex intemperie calida & humida fieri potuerunt,nisi ad apparatum & corporu prauam dispositionem reserantur: sicut incubuculis illis descripti; a Gale. qui no alia potius ratione AEstate proueniebat, stram quia tritici penuria, herbis elixis,& leguminibus homines erat satiati: in quibus aer citra intemperiem pestilentes morbos potuisset excitare:sicut con tingit in his qui prauas domos inhabitant. Quod confirmat Galenus a.dedisserent .sebr. cap. .Vbi probans primo aeris caliditatem non esse morbis pestilentibus generandis sussiciente subiungit;Nisi putrida exhalatio inficiat, & hoc aut a corporibus multis minime in bello crematis,aut prauis exhalationibus & foetidis:& sic rem ferens nistoria Thucydidis, In tugurijs, inquit, suffocatis AEllatis tempore habitatium corpora corruptio afficiebat. Additq; Gal. Quia humores corpor uvictus prauitate erant putredini obnoxij.Hinc febribus pestiletibus origo data est. Neque his contentus subiungit: Eoria autem optem continuitatem ex Aethiopia quadam putriasinis es -
50쪽
xere contagia. Inferius vero agens de calida & humida intemperie, quam morbis pestilentibus generandis aptissimam esse ait, non absolute id docet nisi in subiectis,qui humiditate excrementosa constabat, minime vero in teperatis homini biis, qui moderatis laboribus 8c victu medio cri uteb itur:erro calida& humida intemperies, quantum est ex se, non est causa producti 'ape
Ex his luce clarius constat alorem tantu suisse causam veluti motitiam: ex AEthiopia veris cotagia,& corporum impuritas praecipua. In his tamen aer quacunque in temperie astectus,no per se , sed ex accidenti, morbos pestilentes inducere
potest: frigidus per spirationem prohibendo ne
praui vapores exeant: sicut calor fundendo & liquando,ip S moues. Quod nostris temporibus successit in aliquibus Neapolitani regni ciuitatibus anno Domini Coepei ut primo morbi sporadici&maligni: tandem pestilentes: conuocati que OmnibusMedicis,ut de natura&remedijs morbi constiterent,omnes fuerunt unius sententi ae rem immunem a corruptione & inteperie Rist seudque referebant in annorum sterilitate, quo tempore homines fame compulsi coguntur vesci pessimis alimentis:facta tamen liberaliori pro