장음표시 사용
31쪽
pheam extenuato 1 sta Synochi serma,Disserentiar,causae,symptomata designa, 47.b Synochus non putris resertur ad diariam, 3 7.a
TEmperamentum & caetera huiusmodi per similia conseruari desiderant Aer uero si sit dissimilis morbo conseruari,si similis alterari in contrarium postulat a 2 .b Temperata absolute complexio in utraque primarum qualitatum oppositione omnibus intempe raturis potentissime restistit et O.b Temperaturae seu potius intemperaturae corporum quo ordine se sequantur ad febres suscipiendas aO.b Tempora continuarum proportione respondent temporibus intermittentium,ualde tame obscuriora sunt 2 6.RTempora intemperaturarum omnium signis cuiaque propriis sunt distinguenda a 7.b Tempora quatuor accessionis febrium intermittentium calore dc pulsibus maxime distinguenda
Tempora quatuor constitutionis signis cruditatis Scoctionis maxime' distinguuntur a G.b Tempora uniuersalia non selum in diuersis morbis aequalia non sunt,nec certo dierum numero compraehensa,sed nec in eodem morbo 3 8 .a Tempus flatus quomodo aliquando cognoscatur dc cur aliquando non cognoscatur 2 8 .b Tertiana an exquisita an non exquisita an extensa, sit accessionibus dc circuitibus compraehendere licet Tertianae sebres sunt omnium intermittentium
32쪽
gis carentes periculo i. '43.b Tertianae nothae solutio ex quibus ostendatur
Τertianae nothae curatio s .aTertiana notha: longa est,atque ita,ut aliquando ab autumno ad uer durauerit non sine aegri pe
Tertianae nothae causae symptomata,& signa 4 . bTertianastraras esse illaeso hepate & solliculo fellis 3 F.a Tutius calfacimus & hum ectamus quam refrigeremus & siccemus,& rationem assignat 2 3 .b
V Acuandum aliquando minus est ut quid symptomati condonemus 6o.b Vacuationem minuentia & prohibentia & postulantia quae sint 6o.b Vapores humorum ad spirituosam substantiam reduci potest 6. avenae corporis nostri uehenientes siccatae malos humores sic interius ex membris carnosis trahunt,ut nos exterius alimentis melioribus destituti deteriora sumimus 49.a Victus eo modo,quo diminutus est usque ad statu, augendus est post ipsum 9. a Victus ex praecognitione diuersi status ordinandus diuersimode Φ9.a Victus omnis in quartana uentrem sine flatibus molliat Φ 7.a Victus prauus sanis morborum causa est,neutris recidivae aegris uero accessionum inordinationis 3 O .a
Victus ratio qualis exhibenda sit febrientibus ephe
Vina diuersa in diuersa *ncope danda dicit 6 o. a Vinum
33쪽
vinum concedi potest in tertiana ubi morbus coqui caepit 44. a Vinum generans multum sanguinem quale esse debeat I9. a Vinum in quibus affectibus noxam afferat s6.b Vinum in quibusdam fluxionibus quale debeat eia se s7.a Vinum omni syncope dandum quale est sq.b Vires in cibandi modo attendendae sunt ν 9 .b vires quantas ab initio accepimus per morbum ulctu idoneo seruare non licet satisque est si mul- tum debilitari non sinamus 2.I .b Virium substantia praecipue consistit in solidorum substantia Is RVlceris tempora sui s declarat signis a 7.bulcus manisestum capitis,bubonem in collo , manuum,in axilla,pedum in inguine excitat 3I .aVomitu alicuius portionis bilis non debemus seduci ut credamus pituitosa febre esse biliosam o.a Vomitus confert capiti dolenti ex consensu oris stomachi s 8.avomitus in febre quotidiana excitandus est & quado & quibus ΦI .a
Vretica in tertiana notha non debent esse nimis calida&sicca εἴ .a Vrina denotat numeru circuituum ipsius tertianet 3 .a Vrinae diuersitate diuersu esse signu declarat et 7.a Vrina uariae melancholicis sunt 19.b Vrinam tingere est naturae secillimum 2 7.a Vrinam succorum tantum in uasis abundantium nota est Io.b Vsus frequens medicamentorum quorundam generat pituitam 1 .a
34쪽
aliquot Hippocratis S Galent,parte plurima silectus, a Iacobo Sylvio tet. . Medicae apud Parrhisio, i interprete regia.
EBRIS est totius animalis calor immodicus lib. t .de disser. morbo. Febris est calor praeter naturam totum corpus occupans. ibid. Febris est quoties calor prieter
-- ii- α- naturam,in corde extiterit. libr. I.
cle dime.Κb.cap. 3. Febris est calor adeo' amstus ut Erpus totum uexet S actionem laedat. libr. I .& a. Meth. Febris est cum adeo' immodice' auctus est calor, ut di hominem offendaU & astionem laedat. Itb.8.inetho. initio. Febris est intemptries calida in totum corpus diffusa.lib. 9.meth. Febris est ca-Ior natiuus uersus in igneu.Gataph. I 6.lib.T A quo calore igneo, πνρsetis Grecis dicitur,ut latinis a seruore febris..um πυρ,id est ignem,nunc febrem, nunc febrem uehementissimam& ardentissimam Hippocrates aliquoties appellat. Ex quὶbus Iocis de pleris halus aperte constat febris essentiam esse in genere caloris praeter nUuram. Duplicem autem esse calorem in animantis c*rpore nouit Hipp.Unum quide natiuum in sanguine & Languineis uisceribus essentia Iorinum: alterum vero' acrem,mordacem, igneum: in quo etiam est febris. De illo enim scripsit: qui cre-icum,plurimum habent calidi innati:& uentres hye A me γ., r
35쪽
iue dc uere natura calidissimi. De hoc autem, aetias calidi, frigidae carnes, ct graciles & uenis conspisuis di iracundiores.Ille autem alimenta prober coquit in uentre& uenis,& partibus singulis: hic ascititius seu
no naturalissu praeter naturam,corrumpit in qualitatem,frigidat quidem alimenta, acidam:calida uero , nidorulentam: & traspirationem essicit calidam& inordentem:quae cute astricta,statim febrem efficiat:cum ille traspirationem essiciat suavem & morsus expertem:& densata cute no sebrem,sed tantumrlethoram faciat.De utroque,Galenus. Quicquid in rebus subsistit,augetur, roboratur, sanum est: dum proprio & natiuo calore regitur. Quem in animalium corde seruat respiratio, & per cutim transpiratio. Alter alienus ac praeter naturam in corporibus excitatus, primum quidem succos ob humiditatem Putrefacit,& corrumpit: tandem vero' & adipem &Carnem. Et commenta. in lib. 6.epid. Cato alaeus
ad quem potissiniit corporis iunctiones refert Hippocrates incensus priores functiones non potest perficere, neque nos alere quod illi maxime' proprium erat immo ignis modo corrumpit,tabefacit & colliquat.Alibi quoque statuit Hippocrates caloris in nobis genus duplex: unum familiare & riatiuum: alterum alienum & praeter naturam.Et Galenus calore febrii ni ob succos putrescentes accensum in febre acuta,primo die evaporasse scribit:relictum uero natiuum solum, ita imbecillum ut iam extinguereturi Priusquam calor febrilis rursus accenderetur. Ob id secundo die extrema refrigerata & magis manus &di caput:& aegrum mutum, βραχυπνῆν seu breuispirium euasisse,amrmat Hippocrates. Quapropter πι - ιν, & et rασιχον separauerunt Hippocrates & Gale
nus:ut sit illa,eius quod coquitur deductio quaedam
36쪽
incoquentis substantiam: ct in sanis illa fiat, dum
quod coquitur coquenti familiarem habuerit naturam:& substantiae quae coquitur uel totius uel maximae eius partis mutatio & alteratio essiciatur: & sit paucissimum quod semicoctu manet. autem morbi est & eorum quae praeter naturam sunt Deluti coctio quaedam ct maturatio,in qua quod aia similatur paucum est:quod autem semicoctum &suPerfluum, multum. Quanquam alibi τα--μῆ significatum latius extendit Galenus:dum omnem deductionem in mediocrem temperiem et rασμὸν appellat: Sc alibi,Omnem morborum πιιιν,in succorum alteratione consistere scribit. Ex quibus apparet febriucalorem a nativo genere diuersum esse, praecipue in putridis:non sola intensione. Quanquam uideri cuipiam sola intensione diuersus possit:saltem in diariavi hectica:uel ex Gal.febrem desiniente caloris natiui conuersionem in igneum. Et lib. meth. 'auo. cuadeo immodice' auctus est calor,ut & hominem offendat es actione laedat . Si neutrum horum efficiat quantumuis Eomo sit nunc,quam ante calidior, noduni tamen febris est. Sed haec disputanda Arabicae familiae sectatoribus liuiusniodi. problematum studiosis 1 elinquamus:quibus est plus ocii,& ingenium argutis quaestionibus expendendis exercitatius y Iustius inquiras an calor natiuus uitat animalium auctor, se animae cuiusque instrumentum ad omnes suas actiones obeundas, principalissimum, in temperamento consistit : aut sit quidpiam diuinius supra elementalem naturam , in spiritibus ceu subiecto, semento , ct uehiculo. iconsistens. Praestiterit autem explicare calidum .innatum, amorix 4.lib. I .ct naturam,id est, calidum innatahi,apho, Hulentς, non . qualix tem solam, , hoci est calo-
37쪽
rem seu calieitatem,significaret sed substantiam colidam mi Gai .in eum apho.scribit:& comment. in 6 .Epid.immo' aeream,& aqueam,& bene Umperatana.Comment .in Apho.a . t . Alibi autem scribit, calidi m innatum esse substantiam lacultatis uitalis:alibi,calidum innatum,aut animam esse,aut primum S principalissimuni animae instrumetum: alibi,calidum insitum esse operum naturae efficacissimum,ex Hippocrate. Est autem calor natiuus iri animali duplex:fluens unus,alter fidius . Fluetis a corde per arterias cum spiritu & sanguine,suls uehiculis di pabulis continenter,in partes singulas differtur, ut partium singularum calore natiuunt fixum seu tati recreet. Idem in moerore,metu,uerecundiae initio, stigore,accessionum initio,in somno intro cum spiritu S sanguine recipitur.Ob id, per eos astectus, cutis & subditae illi partes frigent S pallent .Contra' in gaudio, uerecundia iam uigente, statu accessionum,uigilia,ad cutim & ulcinas illi partes largior disribuitur cum spiritu & sanguine:a quibus, illae partes calent, tument,nitent,rubent.Calor naque in cute humoribus subiacentibus sina ilis apparet: nisi humores a dictis paulo' ante affectibus intro cesserint. Fixus ueror in partibus singulis calor,eam uelut forma quaedam ct anima, illis uitale principium di robur impertitur.Residet autem maxime' in ipsarum partium singularum spirituosa substantia, & humido substantifico,quod pingue,crasium,lentum,multum,imputribile esse oportet, ad uitam diuturnio- . rem:ut recte' Aristoteli uisum est.Hoc uero humiduradicate seu primigenium,glutinis modo,substatiae terreae, partes coagulat di continet.Hoc aute absumpto a calore uel natiuo,ut in senibusviet febrili,ut in hectica marinnode: uel externo ut igni te, caustiti cis
38쪽
6s medicamentis,continuitas partium perit, & res ipsa in cinerem aut puluerem.redit. In hoc utroque calido sebris omnis esse uidetur:& hic uterque calor . nativus in igneum uersus febrim sacere: praesertim diariana,& hecticam quarum sanatio est sola alteratio,& caloris ex igneo in moderatum reductio, cum in putrida,calor febrilis genere diuersus a nativo ut udeatur:ut paulo' ante' ostendi ex Galeno.Ob id, febrium ex humorum putredine accensarum indicatio non amplius simplex est,alteratio scilicet sed coposita,alteratio S uacuatio.Illa quae putredinem fi- G. M. an. niat manente adhuc substantia:& haec alterationis species, concoctio est:interdum autem sola refriger tio Se caloris febrilis extractio intςlligitur, ut libr. . rat. uictus acutorum docet Galenus,in causi curatione per potum frigidae . Euacuatio autem, totam pcorpore substantiam putrentem educit per phlebotom en,purgationem,clysteres , Uretica, hydrotica.&similia. De Febrium differentiis.
s Ebrium disserentiae principes sumuntur primes Araia A
seu ratione maloris& minoris: ut mordax, acuta
qualis est biliosa.Vel miris de simplexi qualis diariat ut magna,in qua plurimus est calor, aut acerrimus uel parua,in qua paucus est calor aut remissius Secun i i
do' a materia in qua est febris accese: ut diaria.in sp ritu putrida 1 humore putrete:hectica,in solida parte accensairertio' a modo motus caloris .Quas triplices sebris disterentias a diuidendae rei substantia ,seu febrili calore sumptas de accidente propinquo dc propio recte Hippocrates expressit libro sexto Elpe-
39쪽
mion,his fere uerbis .Febres quaeda sunt manu mordaces ,& medici tactum calore acri uulnerantes: ut biliosae. Alite vero' mites & minus molestae: ut diariae. Quaedam non mordaces,sed increscentes ut pituitosar,lib.secundi sel, cap. q. Aliae acutae & celeres, sed ab ipsa manu deuictae, ut biliosae, quae occursa primo medici manu mordent: sed post ab ipsius manu uictus tandem calor mitescit. Paulus libro secure
satim di subito'& semper ardetes,ut causus aestiuus. Hliae semper debiles,ac lentae,ut epiata .Quaedam tactu siccae,cum lingua principio adusta, Hippoc .lib. 3. Epidem ion,ut biliosae,quartanae. Aliae ad manu humidae pituito fae,synochi.Quaedam πιμ φυγωδεις, id est bullantes & inflatae: ut synochus uterqi, uel subulae modo tactum medici serientes: ut biliosae. Aliae aspectu graues,& terribiles,ut pestilens,llectica marasmodes. Quaedam salsae gustu aegri:ut quae a pituita salsa. Aliae alio sapore humoris labrem committe iis praeditae. Quaedam rubrae,ut synochus uterque. Aliae flavae: ut biliosae. Aliae liuidae ut melancholicae ct a pituita cruda. Aliae candidae ut pituitosae. Et hae ab humoris febrem committentis colore, ct sapore,
di qualitate tactili,ut sicce humidae,ab accidente propinquo ipsi materiae, in qua accensa consistit sebris,
sumuntur. Ab accidente autem remoto,intermittes, continua,& utraque quotidiana,tertiana,quartana, sic semitertiana,quintana, sextana, septimana, octa-Dana,ΠΟDana,erratica,periodica, nocturna, liurna.
Hipp. in Epidemiorum. lib. r. Aliae sebrium differentiae a solutione facili & scheticor: difficili,ct hecticae dicuntur. Aliae a causa praesente uel desita sumatur .initio libri octaui methodi. Aquarum' singulis indicationes curatoris sunruntur: ut in curatione au
40쪽
dies.Ιtem libris quaedam,morbus est inter quam ct Lib. t. aa causam nihil intercedit. Alia est symptoma, cuius Gi causa est morbus aliquismi phlegmone interna,qualis in phrenitide,lethargo,cynanche, pleuritide. Febres autem sine symptomatibus , aut cum symptoniatibus tam grauibus,ut sebre neglacta,medici solicitudinem ad se trahant, non sunt febrium disterentiae:sed morbi cu m sympto maribus coplicati:ut mor ibi morbis,symptomata symptomatibus comiscean- Lib. metiritur. Ex his omnibus febrium differentiis, eas maxi- δ' ni I rime amplexantur post Galenum medici & exercent: quae sumuntui a materia,in qua calor illς praeter na turam consistit, quia maxime' propriae caloris praeter naturam disterentiae sunt, siue corpus ipsum cordis praehenderit: sue humores in ipsius uentriculis conditos siue aerea cordis substantia sola admodu- incaluerit: humida vero' ac solida corpora adhuc quidem incalescant,nodum tamen incaluerint. Has tres uiui corporis partes uocauit Hippocrates solidas
tus denique,impetum facientia. Febris igitur omnjs in aliquo horum trium accense consistit: & alias ex
alio incipit:& ab uno prosecta,ispe alia duo simul aeficit.Sed cum substantia spirituosa sit tenuissima do 'lida,crassissima: humores,mediae inter haec consistitiae:cum tenuis substantia facilius alteretur quinet crassa,hinc fit,ut sebrilis calor in spiritibus accendatur promptissime, faciens diariam. In solidis paril-bus aegerrime ,facies hectica.Humoribus medio quodam modo,faciens putrida. Adhaec a diaria in putridani proprior est transitus,qua m in hectica. Humores quoque per febrim calefacti, spiritum promptius calefaciunt, quam spiritus ipse humores. Et solidae Partes accensa di spiritus st humores promptius cai