Geschichtschreiber der husitischen Bewegung in Bohmen herausgegeben von K. Hofler

321쪽

Item elerum sim di apostolieas et catholicae obedientem ad prophanandum divina compelli per spoliationem temporalium et praesertim captivalionem mandavit ot procuravit per scabinos ei vitatis Pragensis et suos familiares in lavorem Uyelemiarum et Ilussitarum. Item literas Apostolieus juxta stilum et tenorem Romanae euriae bullatas in contem pium et vilipendium sedis apostolicae Tmos dei ea tholicae per quendam Voxam de Waldstein iniquitatis silium publicis meretricibus ad colla suspensans in biga seu caruea praee0nibus et Wyele sitis eum armis et gladiis et sustibus in magna multitudine praecedentibus et sequentibus per plateas minoris et antiquae ei vitatis usque ad novam civitatem Pragensem deduci permisit et tandem de suo scitu ei consensu cirea mediastinum in publieo soroseu platea prima hora vesperati in congregari et eundem Voxam hodia in curia sua tenet pro dileeto suo familiari nee de hoe feeit aliquam vindictam usque hodiernum diem. Item quod idem Rex de eondempnatione haeresis IIussitarum stl Vietessitarum tam in eoneilio ratione quasi praesenti certiscatus per literas apostolieas authenti eas quam alia litera doeents inlaetos de hujus haeresi conservat ei manu tenet, illis expresse adhaesit

contra saerorum canonum decreta.

Item yinaginem eruet fixi et sanetorum foedatores earumque combustores et destructores e celesiarum et monasteriorum effractores atque ipsarum et ips0rum spoliatores non punit rex eisque non resistit. sed potius eis in maleficiis consentire videtur inultaque alia commisit atque eommittit enormia, propter quae sellam ae etiam in au pra- aeriptis de haeresi vehementissime suspeetus habetur.

querimonia eantra reginam Sosiam. Item quia illustrissima domina Sophia regina Boemias eo ut horalis praelati regis praelatum Johanneni uus post Pi contra processus et sententias excommunicationis et aggravationis ei intordieii lavset et defendit atque ipsius sermones saepe et sa0pius visitat et ipsum in sua pertinacia et haeresi defendit prout de praesenti doliun nem dessineta post et contra proeessus apostolicos protegit et defendit.

322쪽

Item quod praefata domina regina processus mandata apD- stolica et decreta hujus sacri constanciensis concilii publice et notorio eontempnit et communieans ipsa sub utraque speci sectam Wyelessitarum et Hussi laruni publice fovit et lavet. protegit atque defendit. item plebanos Nyelemiarum Wie lenitis resistentes et se eisdem opponentes de suis ecclesiis expellit et spoliat eosdem et in suis oppidis et villis Wies enitarum et Ilus haereses et errores publice praedicantes et populum sub utraque specie communicantes intromisit et intrudi mandat atque ipsos coram rege et aliis quibuscunque deseudit et tuetur.

aelpit Hiera de et liate pragensi eontineas lamentationes de aetis et saetis quondam ab haereti eis Ibidem eommissis.

Cod. Mellie. Sign. Contra Wi eles quaedam e libro Jo. Paris. Saec. XV. Fol. 7s.

Verbum meum ad te, ne moleste seras. o civitas. quaetemetipsam hiis infaustis temporibus urbem inclitam aut blande pateris aut sustuose percipis vocitatam, panis ae salis nec n0n delieiarum, quas inte quondam habui, non immernor, cogor, tuas, quas amiseris virtutes, deplangere, tibi vero titis quo seductoribus malitias. quas admittis et perpetras, imputare. Vere quondam poteras nedum urbs inclita, verum an uolita dici, dum in dispositione: pol ilica civitatum regni Boliemiae ea seleras excellebas. Nune autem, quod absque lae rimis non profero. magnifieis destituta civibus atque bonis viris tuis quondam ineolis exulantibus anticlita vere manes. Bene quondam poteras propter visionem paeis jucundissimam, quam industria tua per circuitum regni procurvbat. .Ierosolima nuncupari. Poteras etiam pro pipi' viros sapientes ac scietitis eos, donec in te venerabilis ac toti mundo speetabilis studiorum sacrorum universitas tua duravit in robore. careat sepher aut litorarum civitas appellari. . Poteras insuper propter civium exeel

lentem prudentiam Abel a proprie nominari. Sic ut antiquum de te ipsa proverbium queat adimpleri: qui interrogant, interroget in ab ela id est in Dragensi civitate, quae propter sapientiam et pruden-liam quasi mater aliarum fueras civitatum. Civitas pietatis et elementiae. Civitas consolationis et laetitiae, Civitas absque penuria, civitas in qua habundantia victu alium copiosa. vere gloriosa dicta Di ligo: by Cooste

323쪽

sunt de te. Quondam civitas dei gloriosaque semper fuisses, si rugam seu maeulam in tuam gloriam non misisses. Rex illustrissimus christianissimus pater Κarolus hie prout valuit te semper studuit amplifieare. Nunc fer judicium. quale suppli-eium meruit frater ejus legitimus. qui vellet filium exhaereditare, oheu eivitas immemor aeeepti, non times esse boni oneri Τ).Karulus ipse divae memoriae Romanorum imperator semper augustus Bohemiaeque rex te solam, quasi despiceret alias. prae omnibus regni ei vitalibus diligebat libertates lite nee non privilegia, quae duntaxat optar e praesumpseras, eoneedebat. Tu contra haec mala pro bonis. stipite a

stipulas Τὸ pro dulcibus, filiis ejus regibus propinasti. Regem enim

Keneestauin dominum tuum jam defunctum non prout decuit honorasti. Quia ymone alium exequiarum ei gratiam denegasti et filium ejus alterum Sigismundum dei gratia Romanorum Ungarorum ete. Bohemiae quo regem in et ad ipsum regnum Bohemiae iure haereditario suee dentem, primo susceptum a te velliti dominum naturalem. iniquoru mdeeepta suasionibus . ne super te regnet. ne tibi tuisque praesit seductoribus, ab eiusdem haereditate seu regno praesumptuoso liepide laeto eonabaris ejicere, nee non alium regem, cum ad te nullo iure pertineat. postulare. Nee hiis contenta malis famam insuper ipsius regis praestantissimam et excellentissimam poenas criminis legis majestatis non verita scriptis amarissimis veluti caninis morsibus lacerasti. O heu generatio prava simulque perversa, haecei ne reddis Karolo domino gratioso 3 O popule, popule . popule stulte et insipiens, rem immanem et inanem, rem supervacuam ymo saluam. Osi scires ultra vires negotium attemptasti, perpende, revolve inter tuae mentis archana. discerne. Quis te dominum constituit contra dominum naturalem, quis te secit liberam et non subjugalem Quo jure vis procedere. tuum nunquam erat eligere, nunquam haerede

superstite quempiam postulare. alios quaeritare. Sed heu quae tibimet provida putabaris. pro bono malum pro sapido sensum reprobum elegisti. Palam insatua tu diceris ab hiis quibus maxime credidisti. Magistri tui pria edi eatores verique praevaricatores tui dominatoresque tui eonsilium insipiens dederunt tibi. Consilium inquam ut notos vitae cives prudentia moribus, divitiis. honoribus et quod plus

reputo virtutibus praeditos sperneres negares exulareque cogeres.

324쪽

libet, rurales etiam advenas tibi praeponeres nee non eorum iussionibus obedires. Non erat si e pristinis temporibus ut te videlieet urbem nobilem commvnia populus gubernasset. Non enim obligareiam si e) sed aristocratiam te veri philosophi iudieabant, consules veri- diei virique magnisei te quondam regebant. Suberant meehaniel. labri, penestiei. non leges edebant. bonisque viris praedita tune

eras urbs inclita, vero speciosa. Defleo eum laerimis produetis ex intimis eordis luetuost: vae gens aeephallea, vae tibi malefiea snis monstruosi. Misisti heu maeulam in gloriam tuam, gloriam olim duleem et celebrem . nune heu perditam cum singultibus et suspiriis gemebunda, memoranda quondam o eivitas i et fures ineendiarii latrones salsarii teeum amicitias ae pacis induetas nullas penitus habuere. Pavor suisti malorum, lima pravorum, justa punitio mal seorum. Nune autem heu fautrix malorum, elima pravorum, collectrixque hominum pessimorum. Nomen tuum quando solum auditum impiosae tyrannos stupidos faciebati Nune vero probos pios ac deifieos terret. mellica nominis tui quondam recordatio versa est proh dolor in venenum. Olim t u moestos ae lugubres variis delieiarum apparatibus laetis sti. pauperes et humiles diversimode nutrivisti. Nunc autem opulentos iniscolas et subsides necessi late iii vitae habentes congruam. quia tuis tu sionibus contra ritum ecclesias halliolicue dispositis ae editis parere noluerun0 quosdam nece erudeli peremisti. quosdam vero, licet ausu-gerint, rebus temporalibus. quas reliquerant . perperam spoliasti, heu

heu. Quomodo obscuratum est aurum, mutatus est color optimus,

disper si sunt lapides sanctuarii in capite Olim platearum. Die oeivitas. rogo die. quid tibi tunc deerat. dum pace peroptima tene haris, cum ubique terrarum tu celebris habebaris, tuam pulchritudinem vieinue provinciae longe lateque distantes mirabantur et filii eorum seientiis ac moribus in te nec non virtutibus ornabantur' Magna laus tua magnaque suit gloria dum tuis venustissimis diseiplinis vieina territoria pollirentur et fama tua vel ud suavissimus odor per orbem terrarum se dissuadebat . adeo quod ab extremis quasi mundi partibus te quatenus videant. adventarenti Die adhuc rogo te, quid tibi tune defuit. cum alma tui nominia unirerastas in te floruisset Τ Nunquam non consiliarii, non erant tibi aut consessor sic), nunquam verbi dei mellinuus ae providus seminator. Seio, veraciter scio neu tu ipsa dieere vales aliud. quam quod

hiis adusque nausea habundabas. Universitas enim ipsa ne dum tibi Disilirco by Corale

325쪽

viros ydoneos gnaros ae sapientes, verum etiam cireumastis provinetis largissue propinabat. Sed tu proh pudor ingrata nee non

bonorum multiplicium oblita , dum illa venerabilis universitas opprimeretur ab aemulis. dum ejus libertates iura statutaque jurata sigillis etiam regalibus ac aliis roborata publice franserensur, tu quantum ad te pertinuit. nou fovisti. non protexisti. non te murum pro ea contra malevolos posuisti. quin potius ad pestiferorum instantiam eam a te recidere linud dubium in proprium dedecus permisisti. Nolebas ex ea magnum honorem tuum perpendere. Nolebas ex ea venientia lucra pensare. Quot putas millia personarum alma Prusensis uniuersuas continebat, ubi doctores scientias saerae jurisque eanoniel venerabiles. ubi magistri medicinae. liberalium nee non artium speetabiles, ubi licentiati, bacca laureique saeuitatum variarum notabiles, e quibus in magnis ecclesiis sunt episcopi, praelati nec non abbates, praepositi, decani canonici quμ commendabiles. ubi studentes

genorosi pariterque et nobiles. ubi scolares de pulchris moribus etiam in variis artibus abiles in tuis laribus decubabant' Quot putas

aureos unusquisque annualim consumpsit, pone quaeso numerum, si

vales quot milia florenorum in numero resultabant, tibi tuis quo romanebant ineolis 3 illi vero haustis in te seientiis, consumptis pecuniis cum scarlabellis ad propria remeabant. Quantum de domorum arrendationibus seu commodorum locationibus, quantum de viciualibus seu rebus venalibus lauetum bubueras Τ Quis est, qui valeat singula de ela- rara 3 Perdidisti proh dolor haec et maiora. Qua quare) si honorem ac utile bonum advertisses. potius universi talem ipsam conservare, quam mineras aureas debuisses. coacervasti pro veris philosophis .eientis eis, pro doetoribus ac honorabilibus viris magistros de seolis sophistieis prurientes auribus, qui te verbis meatis ac tumentibus. blanditiis Multisque eo illis ducerent in abrupia. Suaserunt primo. ut ab ohedientia pupae praelatorumquoreeedas. Seeundo, ut regem proprium Contempnerses. Tertio. iiii monasteria nee non ecclΘsias destrueres. Quario, ut sacra vasa, calices. monstranes as distraheres aemonetam ex eis eud res.

Quinto, ut sacerdotes et elericos domini neeares atque comburereS.

326쪽

Sexto ut sanctimoniales nuptui traderes. Postremo ut gladio crudeli eompelleres omnes alios tuam saeere

voluntatem.

Quis eogitavit haec super Pragam quondam inelitam et eorona-lam, cuius negociniores prιneιpes. institores ejus ineliti terras. OPraga, tibi Franeia, libi Anglia. tibi Ungaria. tibi Polonia, tibi Venoeiae,

tibi quaevis adjacens pro vinoia sua mercimonia porrigebat. Ob quod ii on solum civitas aut urbs diei inclita poteras, verum in t serris nostris amoenissima eleuatum. dam autem quid inquiunt attende. Pervenisti ad mundum muliebrem ote. S0quuntur lamentationes ex propheta Isaia. Voeasti namque desperatissimos, crudelissimos ae nephandissimos hominos ymo latrones, qui semper inter proscriptos ae homicidas secundum justietarios tenebantur: illos donis numeratos largissuis. postposito vero Rege videlieet Sigisi nundo. judiees et eapiteanos praesee isti. per quos Detere se 'isti fragrantem odorem tuum magnamque gloriam tuam in ignominiam commutasti. Quo laeto cogitasti consilium, quod non poteris stabilire, dixisti: congregabo militum et clientulorum exeretium, fractis ealicibus et monstraue iis dabo stipendium multis politicis . congregabo vulgarem p 0pulum, sic triumpho poliar contra renitentiam singulorum. civitates.sortalitia tribulis subjidiam, baronos et nobiles in fetidum redigam et compellam et sie utar voliti Ratispona seu Henetia perpetua libertate. Regem hulebo quemadmodum Heneti ducem suum. Hoc erat consi tum, haec finalis intentio quatenus domina voceris o in nouiti. Sod ii 0ii est prudentia, non est sopientia, non est consilium eontra dominum.

O civitas vae timeo ne veni aut tibi haec duo subito, sterilitas videliee et viduitas. - - Seeundum duritiam cordis tui et cor impertinetis impoenitens) thesaurigas tibi iram in die irae et revelationis justi iudieii dei, cujus ad aures piissimas cottidie inton ut vox oppressorum. Credisque quod propter communionem sub duplici speete . quam saeis eontra ritum e celesiae vel propter illus, quas prophani seductores tui praeeipiunt vel injungunt, observa nesas, victoria potiaris. Multi proh dolor qui debent ex o melo sic sumere, manducant sibi judicium atquo hibunt. Multi mathematici seu ingrammati ei jejur lint multas observantias. saeiunt quas nemo recte sapiens deo judicat placuisse. Credis semper esse justos qui cum adversariis confligentes victoria potiuntur 3 Vide- lege ete.

327쪽

Denique mittis saleem in messem domini dei, regem, non quem ipse dediti sed quem tu desideras, eligendo. - eum ergo subera non vis ei, quem tibi proposuit, contra deum prolaeto recalcitrare niteris et ejus non pares ordinatissimae voluntati.

Tu nomen dei et fidem hatholieam judaeis et gentibus blasphomare seeisti. Tu saneis dei polluisti, eeclesias diruisti. monasteria cremasti, monaehos per ignem et presbyteros nee non magistros venerabiles incinerasti . moniales tuis promissionibus prostituisti, ymagines Christi nec non matris ejus sanetorumque luto ac stercoribus maculasti. Sacerdotes etiam et ministros dei manibus auribus membris otiam variis mutilasti. Quodque gravius est et erudeIius, parvipendens praeceptum domini, quod per fidelem David ediderat, inquiens: nolite tangere christos meos. pluribus interseelis in illorum eadavera saevivisti, dum eos jam extinctos, humanitatis oblita, quos sepelire debueras, combussisti. Υmo quod horridum est ad memoriam redueere, nee in die praehae a tam nephariis abstinuisti. Tu eultum divinum quasi penitus anthilaro decrevisti. Tu vestes nomini divinoeonsecratas sacrilegis latronum manibus distrahi. prophanis usibus insiti eum voeibus ae risibus permisisti. calices monstrancias aealia divini cultus elenodia in monetam sanguinariam eonvertisti, veros ecclesiarum pastores et rectores ad prophanorum instantias ab eorum pectesiis et oviculis ejecisti. Taceo quod ab obedientia papae nee non ecclesiae hatholi eae reeessisu, quodque sanguinem innoxium non solum domi sed per circuitum Rohemiae effudisti. propter quas mala viri probissimi virgines ac viduas, tenentes fidem altissimi saeculares et spirituales, in magna penuria partes extraneas inhabitant, magis exilium, quam in tuis transgressionibus consortium eligentes. Videsne jam o civitas mala seu erimina, quorum origo ae initium exstitisti - - Jam pervenit ad te calix vel calix domini nostrid. Chr. quem tu puerulis nee dum sari seu discernere valentibus porrigi praeeepisti, vel ealix punitionis vel vindictae malorum, quem juste pro demeritis meruisti. Nec silentio tegendum puto, quod scioli tui, qui se magistros autumant, magistrorum literas vel epistolas tibi vere noxias tuo nomine per mundum dirigunt universum, in quibus et per quas de rege Sigismundo nec non de sacro Constantiensi eo neilio varie querulantur. Inauditae res, insolita apud veros philosophos non nisi risu digna censentur, de hoe quod secundum eorum sententiam

328쪽

verius fidem inevitabiliter debuit avenire. quod ut intelligas, seire velis. Illi tui magistri diu tenent, etiam vel ud evangelium firmiter

eredunt. hane Wieless haeresiarchae sententiam: quod omnia de nee essitate eveniunt et non aliter potuerunt nee poterunt evenisse. Quod si sie est. neeessario talis rex venit at non poterit aliter evenire. Necessario tunc temporis talo eoncilium fuit constantiae. Necessario secit. quodcunque iacit, nee aliter potuit etaeisse. Propter quod ergo deus punit malos et praemiat bonos, si de neces sitate mali peeeant et boni de necessitate meritorio operantur Adquid ergo leges et jura condita sunt Ad quid christus natus est et

passus Non opus erat evangelio nee epistolis, si cuncta necessario

dabant evenire. .

Caeterum in quadam tua litera scribis ita et dudum per Ken-emlaum de Lesina in concilium constantiensi direximus et Ioeeongruitate et vitae inpunitate habita, quod praedicta eommunio se. sub utraque speeie sit veritas, divino ore sancita et praecepta, venire optamus et sicut tune ita nunc ardenter probare exspectamus, si est duntaxat, qui armis magistralibus cum nostris magistris velit constigero . et quod verum est, non armis sed argumentia extorquere, ita tamen ut in adveniendo sit nostrae vitae impunitas. in audiendo non contumeliosa sed tranquilla maturitas, in praesidente non obliqualitas,

sed indisserens aequitas conser ata. Haec sunt o civitas verba tua pulelira tuorumque magistrorum. Vox quidem vox Iacob manus autem sunt manus Esau. Ut

magis intelligas ea quae polenter aeta sunt in te. ad memoriam evocabo: Petrua et Iohaainea prodeant in exemplum. Prima professor theologiae. Dater monasterii saneti Clementis do Praga, et Iohannes de Gram in artibus liberalibus magister et Reerant hi duo testimonium ut alios non occupem, quibus armis et qualibus et an magistralibus . tui, de quibus te jactitas. magistri cum eis et aliis eonfligebant. Certe non armis magistralibus sed materialibus . non argumentis sed tormentis; non auctoritatibus scripturaE sed erueiatibus litture. non locorum layealium sedibus sed eipporum et layealtum sic compedibus, non rationibus sed eoaetionibus arguebant. Nam eaptivato fratre Petro jam dicto post amictiones varias uuum eduobus eligere coegerunt, ut vel revocet, quae contra eosdem

magistros vel contra Wicless Anglieum praedicaverat vel in eorum manibus ultimum debitum mortis exsolvat. Pauper homo volens Di iitrod by Corale

329쪽

tantam erudelitatem ρvadere, veritatem plurios a sp praedicatam oram astantibus omnibus in eoi legio Karoli Pragae publice revoea viti). Magister Iohannes de Greeg et Dela pronuntiatuque positione communion se sus, utraque specie in lectorio communi coram omnibus respondens opponentibus more seolastico postilico raptivatur tormentis compedibus verberibus alapis inedia siti multis etiam aliis incommodis inhuman B per pos erueiatur, videns probus homo non aliud restare nisi morte supplicia terminare. petebat magna eum instantia, quatenus ei consessorem ydoneum concederent, eui depeceatis suis debitam saceret rationem. O saeva erudelitus. O eruindelis au tyrannica saevietat Denegatur pio .viro peccatomim antidotum, quod etiam juste damnatis lati onibus noli negatur. Sed omnipotens

deus, qui prope est hiis . qui tribulato sunt eorde. praedielum mugistrum Johannem de oorum manibus crudelibus mirabiliter liberavi LIgitur o leetor perpende quaeso, si Parisiensis, si quondam ant

quam tres nationes de ea recederent. Prasserisis, si quaelibet universitas eliristiana cum suis respondentibus vel Opponentibus armis unquam talibus dimicavit. Ecce elaro qiiislibet ex hiis et ieere potest. quod facta eorundem verbis plenarie non respondent. Postremo etiam tui fastus nimiam ut verum lateor dementiam non silebo. Conei lium quod nec re nee nomine quin potius ridiculo censen dignum. inter merita tua nomine tuo fieri voluisti. Quatuor pestiferos letali veneno plenos, quos tu viros diei s. revera non uvirtute sed a virus i. e. veneno certissime nominatus, illi tuo eoneiliabula stolide praefecisti, potestatem eis plenariam de divinis umetis

missarum horarumque nec non de aliis statum spiritualem conee entibus tradidisti, quasi ad te solam pertineat totiua ecclesiae gubernalio ullas rectitudo. In tantum arrogantiae fastum elata es. ut illos 4 virulentos carnifices totius mundi sapientibus praeponeres. quasi non fuerint a 1400 annis nec modo sint viri seleutiis vitae sanctitate vel etiam moribus meliores. Qui praetor alia suis in constitutionibus dicunt. Desus esse reeedere ab eeclesia primitiva. Sed quum i ii ecclesia primitiva circumcisio purifieatio et quaedam legalia tenebantur, se consequens est, ut illorum carnificum parentes concilio

330쪽

judaietent. Posuerunt etiam illi eonciliatores et primi eerii tui horas

canonicas diurnas et nocturnas arbitrarias esse. Qui si scripta sanctorum perlegissent, eas arbitrarias non statuissent. Ecce quid B. Jeronymus - dicat.

0 quanta praesumptio, quantave temeritas, ponere jam arbitrium. quod oeelesia dei per tot annorum eurrieula cum magna diligentia

tenuit ae SerVat.

Sunietant hape pro praesenti. de quibus utinam poenitentiam debitam peragere et ab omnipotenti veniam obtineres. Gaudemus vere magno gaudio. si te ad statum bonum reduelam eum ineolis cernerem prout opto.

Parvus magnorum staturam gigantium altitudine trans tendens pigmaea diva deorum alludente elementia saeri Eleehoriensis Lech0viensis) juniperii praesectus neo east reiis is militiae comes palatinus a saeri ducatus Carloviensis tribunus praecipuus potestate ubilibet resonans nec non Atri montis surnus vulgariter nominati speetalis ineola atque lator. universis et singulis principibus, comitibus, baronibus, no hilibus. militibus . clientibus, purgraviis, judicibus. ceterisque sueri juniperii Zlechoviensis omligialibus, vasallis, ossicialibus ac aliis eidem Zleelioviensi juni porto inexplicabili lego substratis fideli hus. dilectis gratiae suae salutem et ab omisi adversitatis perieulo praemuniri. Illustres. magnifici, n0biles. spectabiles. strenui, famosi, set prudentes celerique nostri et sacri imperii fideles dilectit Quod linta modici temporis cursita inen, prout vestrae universitati patescit praelucido, qui dum latronum tirunculi Zmresia videlicet atque Mi clare multos suorum complicum ei rei septi comitatu regnum Alechuviense temerarie et frivole subintrarunt atque regni colas jacturis gravibus pariter et molestiis assecerunt eo, quod celebris memoriae illustrissimo principi et domino domino Gallo Wene lao) Zleehoviensis juniperii duce eximio universas carnis ingresso, non sit bis Lup neque reges. qui nos tegant, ne sis legem intremugrusticeam: sapientis aceta mente eulogio: Uhi non est gubernator. corruet populus. Quibus lamen generosus Mocro vasis egressus in occursum eosdem diis laventibus nostro sussultus praesidio

potenter prostravit, alios in ore gladii perimendo, alios domo-Diuiti do by Gorale