장음표시 사용
21쪽
E CvRATIO. sternutatione dictum, mouet Sed &lux colore a lio aliquo intensus aut diutius lucens, visu inque diu multumq; seriens, ei aduersa nonnunqua fit. Strepitus magnus per clamorε, clangorem campanae . tubae, fistulae, subito ue alioquin iactus, praeterii in iuxta aures ut crepitus siclo peti aut tormeti maioris, auditus offensionem talem parit. Foetor magnus, seu odor quilibet aduersus, qualis est fuliginosus ab ambustis, vel putris ab excre, mentis exsurges, aut aliud quid spirans, olfactu in afficit atq: molestat. Simulq; aliquando nares vel, licando tactumq; ipsarum mouendo stercrutatio nem quoq; mouet: interdum & vicinum gustum afficiens, nauseam illi etiam conciliat. In suauitas seu ingratus & alienus sapor. qualis imprimis est amarus, vel nimium salsus, acidusue aut alioquin nauseo sus, ab externis a ssumptis, vel internis humoribus aut exhalationibus , gustui oblatus, molestiam & triste in sensum illi adfert: ta. ctumq; simul ferit. ratio.
SVblata causa cessat & effectus. ae si externa
fuerit. quq omnibus quatuor sensibu' hanc of fensam parere solet, vel subito cessat, Uel amoue, ri pote es Si interna. quae gustui tantum in como
dat,expurgatione humorum prauolt atq; e Ahala tionus cetidaria repressione, corrigitur. Si rara pres sone facta in sentibus hisce aliquamdiu haec os fensa permaneat, tunc euacuationibus adhibitis, tum alterando hasce impressiones, contrarijs, ut splendorem nimium tenebris, vel colores aliquos visai aduersos contrarijs coloribus, foetoreS, Ddo ratis, insuauitatem sapore conuenienti emendabimus. Sicuti haec in deprauatione horum sensuum, quos tunc simul deprauant,
22쪽
EBRO, ατυριπις Craecis dicta, assectus est , in quo uniuersum corpus calore praeternaturali perseuerante incalescit: pleruinq; a frigore cum aliquo horrore vel rigore incipiens : variasq; molestias, diuersaq; alia symptomata proferens. Genera autem duo prima & summa ipsarum statuutur, Variantia praesertim in eo, quod vel continuo perseuerant: vel cessant, rursumq; redeunt quaru in illae continuae, hae intermittentes dicuntur. Continuae febres sunt, quaru calor apmma inae Continuae Dasione ad extremam usq; solutionem nunquam . integre cessit. Harum varia occurrui genera ; quae primum ratione caloris distinguimus in acutas &lentas. Acutasq; vocamus, in quibus calorem in alnifest8 aegri sentiunt, ab eoq; molestia percipiunt. Quae rursum sunt duplices: aliae Piarae, quarum calor purus tangentis manum tantum calefacit, necdum adeo sicuti impurarum ferit: Impurae aliae. quarum calor impurus tangentis manum no tantum calefacit, sed Be pugit & veluti mordicat Lenatas vero appellamus, in quibus aegri calorem vixdum aut leuits r saltem . nec tame semper, etsi continuae sint, persentiunt: quae quoq; duplices sunt. Uecticae, quasi corpus eas tanquam habitum conistraxerit, dictae quod cum nondum factum, simpliciter Lentae vocantur. Hisce omnibus, siue acutae, siue lentae sint, si malignitas accedat. Malignae diis cuntur: quae ob causam diuersam triplices sunt:
Putricta malignae, si causa putris maligna: Pestis
23쪽
Ientes. si pestilens venenum: Venenatae, si ven eonum aliud eas e X citet. Vt sic prima & summa se, brium genera, partim a calore, partim a permanStia, partim a causa denominata. septem sint Purae, Iirpurae Hecticae. Lentae, Putridae malignae, Pestilentes. Je Venenatae. Verum ut ea secundum apparentia accidentia ut cognosci possint primum diuidamus , variant hae febres primum inter se: quod aliae febris solius, aliae etiam aliorum mor,borum comitii accidentia proferunt, illisq; se manifestant Sc cognoscuntur: illasque solitarias, has comitatas appellamus. Solitariae continuae seu incomitat et febres sunt.
quae febrium tantum, nec aliorum morborum a c. cidentia, a calore ipsorum acuto, vel lento, vel ina,
ligno prodeuntia. producunt. Qualia expleri'; supradictis generibus inuentu tur: vel simpliciter
occurrentia , Uel inuicem coniuncta. ἡ quibus se. bres illas simplices, has colnpositas vocamus. sim bee' Simplices continuae solitariae febres sunt, siv- ' nius generis febris corpus occupet. Quae denuo ex eo potissimum, quod nunc breuiores, nuc longiores, nunc diuturnae sunt, si modo cursum perfitaciant, nec degenerent, discernuntur. Breuiores continuae solitariae febres sunt, quM septimum diem vix attingunt, vel integram septimanam non complent. Quales eX acutis,&mali gnis aliquae existunt. Acuta breuis febris cotinua solitaria una est exfris, con illis, quas Puras vocavimus, de quae continua nonnuar Ie ut in causis dicetur, alias appellatur: dc,
γ' inis a quod paucis diebus finiatur, Diaria dicitur. Quae
s.fruotiri a causis externis incipiens, nunc unu saltem die iri tantus - durat,& viginti quatuor horarii spatium vix complet, Ephe ineraq; tunc nominatur. Alias in duos, Ires, vel quatuor dies prolongatur,& tunc Diaria
24쪽
GEN A, splurium dierum, vel Synochus sinpleX pura, non ς ηιAsia putrida, ad differentiam impurae seu putridae, vo febri, raecatur. Desinunt autem non subita mutatione, quam crisim vocat, sed sensi in per occultam tran spirationem, vel madorem , sudoremue manife- in: vel si exacto triduo quadriduoue non cessat synochus pura, in impuram synochum, quas longior est, quod frequentius fit, vel hecticam, quae diuturnior existit, quod tamen rarum, coma mutatur: atque in quam abierit, signis illic expli candis cognoscitur. Accidentia siue sympto in ara febrium diariam haec sunt: Cum horrore leui interdum incipiunt. praeserti in si no adeo purae nonnihil degenerent: vel sine eo, si exquisitae existant: idq: praesertim si iam prius ante qua febris incepit, corpus a calore aliquo externo, febres hasce accendente incaluerit , & febre superueniente, calor tunc no primum incipere, sed augeri tantum videatur. Calor febrilis horrorem subsequens, vel per se incipiens, a principio ad finem usque nullis paro. sinis interuenientibus exacerbatur : sed vel inaequali gradu manet in Ephemera, & in Synocho Acinastica, Homo tono, Vniformi ob id dicta: vel augeri videtur in Epacinastica, Anabatica, Inua, lescente: vel decrescere in Paracinastica. synochis, sic tunc appellatis : idque donec, uti dictum sensim desinat. Variat autem calor in illis, quod vel mitior est & remissior, quo breuior est febris, ut in ephemera; quem blandum L halituosum, quod tactu cutis mollis Se uda magis sentiatur, vocant: vel vel einentior, si diutius perseueret in bya ocho
sanguinea a causa appellata, accedente nonnunquam acrimonia quadam, in synocho quam bilio, sam vocabimus, eaque quae iam impura fieri, dilap utridam conuerti incipit. a 3
25쪽
Reliqua accidentia , quae magis minusue pro ratione caloris 3c corporis constitutionis urgent, sunt; Dolor capitis cuin palsatione : Sitis magna vel exigua Orisq; amaritudo in bisosa : In quie ludo Lassitudo: Vigiliae vel Somnus prosundus. Ad haec accedunt; Respiratio concitata : Pulsus
celer, frequens sc validus, magnusque, non ta inerinaequalis aut inordinatus, vel saltem non ad me dum Facies rubra. tumida Venae turgidae: Cutis
mollis: aridaue in biliosa. Vrinae si hae febres sit
breues, a naturali non multum mutatae : si lon. giores, rubrae Ie tinctae . Sudores, qui sep8 citiusquam docent, erumpunt, nec grave olentes, nec
molesti. v.' AH Maligna breuis continua febris, una quoque exfebhi, ebii. Pestilentibus dictis inuenitur, quae priori acutaenisarum δε- synochae dictae non admodum est absimilis, ita ut ηος - nisi ex eo quod populariter grassetur, Sc vires tarsubito deijciat, aliquo pacto cognosceretur, ab illa vix discerneretur: uti Ie, si bubone comite, sicuti serὸ fit, prodeat: cum & hoc in synoctio fieri pos sit, neq; tunc ab illa hoe signo certo distingui potest: vi non si mirum, eos qui peste primum com repti sunt, se febre synocho prehen sos esse existi inare: eoq; se ab initio consolari. Procedit erit in pestilens febris quoq; ab eκtero is causis, sed occultis subito 4: Sc clandest i d corpus, ac veluti in momento serit, Se paucis diebus, nisi mors praeuerniat, nulla quoq; crisi. vii synochus desinit. Quod accidentia illius attinet. Cum horrore quoq; leui plerumqι invadit. Calore mox scitis aquente: qui interdum adeo mitis est, Ut de eo mi. me conquerantur: vrinpeq: a sanorum urinis nihil , vel non multum disserentes conspiciant. r.
Quorum tamen imbecillitatem pulsus arguit. Se ix interdum calor vehemens, ut in synocho, ali- qaando
26쪽
GENER A. 'quando etia in acris, si nonnihil degeneret, existit: Sc tunc accidentia sicuti in synochis: qualia sunt, Dolor capitis; Delirium , Vigiliae; Sitis quoque, eam comitantur: quibus accedunt virtus ubi taneus lapsus. Sudoresq; qui in febribus pestilentibus mox ab initio prodeunt, redeuntque, morbum tamen minime finiunt. Longiores continuae solitariae sunt, quae in septimanam unain vel alteram , aut plures producuntur. Quales exacutis di malignis aliquae de praehendunt Ur. Acuta longior continua solitaria febris v i est, Dothidas ex illis quas Impuras nominauimus, de quae Con bris,n ri-tinua putrida, vel conclusa, aut continens alias N arums quoq; appellatur, 3c septimanaria ad differentiam citariae vocari posset. Quae per se, Vel ex commutatione uti dictum) synocni febris purae in hanc impuram, incipiens quod ex eo. si quarto die ad
summum synochus pura no cellet,&calor acrior appareat,praesertiin si tunc nouus horror, uti sarplfit, sub oriatur, cognoscitur) postquam absoluto principio in augmento aliquandiu haeserit, eoque finito ad statu in usq; peruenerit, per subitaneam mutationem, quam crisim seu iudiciu in vocant, nisi moriantur, mox declinante febre ab ea liberantur : vel si critis imperfecta fuerit, de nouo rediens, ad salutem, mortemue eum deducit. Aliquando quoque sed raro admodum haec febr s. Minprimis illius species quae ardens est. si non eκ- tinguatur, sed altius imprimatur, in nouam Veluti febrem degenerare videtur, quae breui tempore corpus consumit: proin 3c febris Colliquans ardens dicitur, quam hecticae febris speciem aliqui quoq; fecerunt. Nonnunquam Sc in Hecticam vescam, sicuti diariae, uti illic dictum, commutatur. Accidentia autem harum febrium Sc plura sc
27쪽
g PE a x I v M vehementiora qui in diariarum occurrunt, ita ut ob quorundam violentiam ab illis febris nouum nomen, ac si diuerta illius essent species, sortiatur. Tum qu molestiam aegro, horrore, calore, siti, linguq ariditate, dolore capitis, pariunt tum functiosnes ipsius laedentia. mentem delirio perturbant, vires prosternui: & quae in corporis consumptione, excrementisq; obseruantur: qui omnia se hoc modo proferunt. Horror in prima tantum harum inuasione corpus nonnihil concutit, maximὰ si per se incipiant,& non ex diaria ruin commutatione eXordium surmant, ubi vel nullus, vel leuis tantum sentitur: quo mox cessante in reliquo febris decursu, nisi interdum & praesertim initante crisi leuiter perhorrescant, nullus amplius alias horror se osteri,S neq; etiamsi haec febris paro xysmis exacerbetur, rursuin redit: aut si nouus sub oriatur, non ille a icontinua hac febre, sed intermittente, quae tunc illi copulata erit, sicuti mox in compositis febribus dicemus, Psiciscitur. Verum M per hunc horrorem,& exteriora & interiora interdum frigent. alias interiora solum horrent : Sed & uigus, non
nunquam calore etiam inualescete, exteriora adhuc aliquo usque obsidet. Calor qui horrorem mox sequitur, secundum
quatuor hara febriu tempora, varias habet mutationes. Na mox in principio vehemes est & acris statimque in augmento ad statum usque augetur. , A QUO tempore interdum suas habet exacerbatio. shis di., I nes seu paroXysinos, quos accessiones seu reduamia, uoti plicationes quoque vocant, febresq; tunc Syneadiana, Ter- chas continuas, O in E conuerso. ad disserentiam M a, V r synochorum putridarum, de quibus moX agetur.
. ., zis Voc Rat: In quibus, si paro Xysmi die eodem semel
p.ὸ-. atque iterum redeant, ita ut bis thrue uno die ex
28쪽
nata continua tuc dicitur, praesertim si altero post Aie semel tantum vel ininimὰ acuatur, Quod ii vero altero die prim hin paro simus redeat, euinq; ordinem deinceps seruet, quod raro fit, Quotidiana vocatur continua. Tertio vero die frequen tius
paro sini repetunt in illis febribus, quae ordine seruant, Tertianaque est continua, Quod quarto demum die vix accidit,ut tam diu paroxysmi pro trahatur: unde rara admodum est Quartana dicta continua. Verum 3c nullis interdum distincti spa Synachurfroxysmis hae febres exacerbantur, tuncq. Syno. . schus putrida ad disserentiam prioris synochi non 'μεν' putrid breuioris existentis appellatur: quae quoque uti & alia quatenus ad statum usque, vel augetur, vel minuitur, vel eundem tenorem seruat, Epacinastica, Paracinastica vel Homo tonos dici. O usus tur. Quod si vero maximum in febre continua pu. ιωρο idctrida sit incendium, atque ardor in eadem vehe. ςρΠυμ' mentia continuo pers stat, &veluti unus tantum ad statum usque perseverans paro'sinus sit, tunc ardens febris, Causos nominatur: in qua specie si interiora uri videantur, extremis frigescentibus, Leipyrias vocatur febris. Postquam autem ad vi D , fiasgorem usq; hae febres peruenerunt, cum calor ad bris causo- suininum usque progresstus diutius consistere neo ' queat, tunc si percrium in melius vergat, calore sensim remittente &dissipato, declinatio sequi tur, fitque aliqua per sudores, mictiones, aliasue vias euacuatio : si vero crisis in deterius abeat, praegresso mortis agone, viribus deficientibus ex. tingulatur: vel si non sit absoluta crisis, calore nonis
dum remittente per nouam crisi in , quae rursu insuperuenit, vel ad salutem, vel ad mortem fia adiudicatio.
Sitis admodum in hisce sebribus molesta est, a s
29쪽
vehementer appetunt, acidi Sq: recreantur. Appetentia autem ciborum perii rus prostrata est, estq; magna; praesertim eorum quae dulcia, alimentosa Sc nidorosa existant nausea: ita ut de acida. grata alioquin ipsi: s, interdum fastidiant. Eh unest, . Linguae ariditas, nigredo & inflammatio inter putridae ebri dum ardentes comitatur febres: cuius quoq; oc- in My e- casione, & praesertim si accedente malignitate. uti mox dicetur . eiusmodi febres epidemiae passim grassentur. sboc 'mptoma ipsis co s letum habeant) totum affectum a puniceo linguae colo,re, quem nostrates inaui rot vocant, dieii ne vulgus appellat, quasi dicas inflammationem ad nigredinem tendente. Labiorum item inflammatio , scis. surge exulceratio cum crustis, interducitius, alias tardius. in declinatione superueniunt. Dolor capitis, nisi mente capti eum minime sen r. p tri' tiant, circa initium praesertim magna parit mole-
' 'N propter quod euidensia frequens in febribus hisce putridis symptoma, vulg' eas 'paupi me
cephalalgias vocat: quae cum temporum pulsu, Mrubore faciei aegros affligunt. Sed & cordis do. lor, ut vocant, cardialgia dicta, ut in plerisq; morbis, scia hic, molestus est. Atque contundens ouidam ossium dolor in lumbis, dorso, Se artubus sentitur. Dans hauri Deliriu plerumq: diebus aliquot elapsis super uentre let interdum leuius, avis grauius: ita ut Μωὰβ et , &furi m ob cuius symptomatis enormitatem. se quod frequens sit in eiusmodi febribus , vulgus Germanoru insanas cephalalgias, Dau auptime
praesertim si maligna quoqi sit febris, & populari. ter grassetur uti postea dicetur) appellat. Con, uulsio nonnunquam has quoque febres sequitur.
Sed & vigiliae admodum illos detinent. Vires
30쪽
Vires admodum ob febris perseuerifitiam pro ν Ducoala
sternuntur, nonnunquam&penitus concidunt. febris, pu-Syncope quandoq; in ipsa exace: bationis die su trita: cox peruenit, illis qze redeuntibus repetit: tunc ob '' eraue hoc & periculosum symptoma, febres haetyocopales appellantur. Pulsus autem, pro virium ratione, paruus vel magnus existit. Emaciatur corpus tandem ob febrium diutur nitatem, ia colli quantem calorem, idque maxim δin ipsarum declinationibus, sit copiosiis sudoribus aut mictionibus corpus tuc quoq; inaniatur. Sed
εe subita corporis consumptio aliquando has se bres, causonem praesertim, sequitur, uti superius in 'istis., colli quante febre dicta, ostensum fuit. Jecio. Excretiones quod attinet Vomitio quibusdam molesta est: Singultus aliquos affligit: Diarrhoea non unquam superuenit: Mictio copiosa post cri- sim in morbi deest natione saepe adest: Sudores erumpunt, crisimo sequuntur: Sanguinis ἡ nari.
bus fluxus, uti& menstruus, critice, alias extra crisim, prorulnpunt. Excrementa quoq; quae redoduntur, variὸ se offerunt, uti urinae diuersae sub , stantiae Se coloris: Sudoresque diuerso odore, vel nullo praediti. Quorum omnium mutationes, Aquid praesagiant, curationi harum febrium praes
Maligna longior continua febris, una quoq; se. litaria ex putridis malignis dictis, admodum fre- e mihis, aquenter occurrit'. a priore acuta longiore putrida Isbrium .dicta non multum differens: nisi quod populas ni .riter ouoc: pestis alicuius instar in plurimos, ad ultos potius,&praesert in in viros is uiat: licet iapriuatim r o nunqua aliquos inuadat, viresq; subito prosternat. Quae per se incipiens in septimanas quoq; uti putrid prolongatur,&Pcrisin, sed noita certa, ut in illis, euacuationesq; aliquas solvis.