장음표시 사용
31쪽
et a TE IVM Accidentia quoq; eadem quae in putrida, in illa adsunt: sed grauiora magisque periculosa. Calor
tamen in suis mutationibus Ac exacerbationibus non eum Ordinem quem in putrida seruat, sed inaequalis, atq; inordinatus existit.
Capitis inprimis dolor&Delirium subsequεs,
hic tanqua magis conspicua&frequentiora symptomata, ut tota febris ab illis denominetur, uti iaputrida dictum, occasionem vulgo praebuit. Vti & faucium illa linguaeq: inflammatio, si ut saepὸ fit, caeteris praeualeat symptomatis, nomen febris quoq; immutat. suri Sed Scinuenta est malignarum librium Becies alicuι, pis eX Anglia primum per Europam diu agata, sudore iri mi, perpetuo suam perniciem manifestans, multosq; a's 's passim iugulans: quam Sudorem Anglicum ob id
Diuturna continua solitaria febris, non solum ιλου. eo, ita ad septimano aliquot, sed 3c menses multos υ': nuam ea se eX tendens, una quoq; est ex illis quas Hecticas ,rlucem . vocant. Quae eX commutatione, febrium praediactarum in hanc desinentium, nascitur. Vt diaria. spost elapsos tres vel quatuor dies no in putridam conuersa sit, quod frequentius tamen euenit, in hanc, quod rarissimum, permutatur. Vel putrida diu perseueras; vel si ardens sit, tandemq; cessans, hanc hecticam post se relinquit. Quae 3c ab intermittentibus, si diuturnae & vehementes sint, prodire potest. Quae postea quam diutissim8 permane ns, sensim hominem conficit. Quod accidentia illius attinet. Calorem non magnum in ea experiuntur aegri, unde quoque se febricitare vix putant: qui tame post cibum sutriptum, una duabusue horis acuitur, sed eo consea
32쪽
G E NER A. ruectu sentiuntur,& dum pulsant,veluti tenta Sc puis rae, celeri quoq; & frequenti, ut in reliquis febriabus motu esse videntur. 'Marcor mox hanc febrem sequitur: vel si iam prius ob febrem putridam praecedentem corpus
emaciatum fuerit, magis augetur, atque tandem adeo, ut totum corpus contabescat, increscit. Cu.
ius causa prout haec corporis cosumptio, vel in cipit, vel augetur, & ad summu peruenit) tres he cticae gradus, non a calore sed hoc marcore statuo utatur, incipiensque vel adaucta, aut confirmata di citur hectica, in cuius postremo gradu ad pellem&ossa usque corpus absumitur, hecticaque Maras Mura ι- inodes dicitur. . Verum & per urinas colliquescen 'ecticatis corporis pinguedines vel portiones aliquς, uti
voluerui, e X creti, eas pingues, mOX furfuraceas,
tandem oro beas dictas reddere scribunt, quod ta, men vix nisi renum 3c vesicae affectuum causa ac, cidere posse, alibi docuimus. Imbecillitatem magna cum languore,virium blandem collapsum ob morbi diuturnitatem sequi necesse est: unde & Pulsus, etsi celer, paruus tameest, se debilis. Compositae febres sunt, cum diuersi generis se,
bres smul in corpore coincidunt, illud qι eodem ς' tempore afliciunt. Quod varijs modis fieri potest tum in continuarum permixtione inuicem tum si cum intermittentibus copulentur. Continuarum enarratarum genera diuersa in Putrita ea uicem permixta corpus afficiunt: si Putrida cum Hectica, quam excitauit, adhuc coniuncta sit. In qua calor vehemens putridae febris, huic copulatae, lentum illius calorem obfuscat, ita ut ille tantum praeualere sentiatur. EX marcore tantum
extremo hecticam subesse tandem de praehenditur: praesertim si tunc putrida languidior fieri in.
33쪽
eipiat. Quae etiam hectica citius aegrum conficit. Distinguiturque a colliquante illa post febres arulentes nata, de qua superius dictεm: quὀd in ea febris sit ardentissima, quae corpus subi id, nosen,
sim, conficit. Sed & reliquae omnes continuarum di me spe. cies, hecticae, cum diuturna sit, si prius hac aeger laboret, atque illae de nouo superueniant, complicari possunt: quarum causa uti de aliorum morisborum si accedant,aeger citius conficitur. Quae etiam commixtio facile ex nouo febrili calorem uadente,&quae nam sit febris, ex praedictis illius indiciis cognosci potest. Putricia ea Cum intermittentibus, mox explicandis febrio intermittera bus, continuae frequenter permixtae, febrem conis δειλώ u. stituunt, continuo quoque perseuerante in quo mitritiei v. nomine hic inter continuas explicatur) sed quae interueniente nouo horrore aut rigore, quando paroxysmi intermittentium redeunt, facile ab illis, mox discernitur& cognoscitur. Haec autem permixtio ipsarum etsi variis modis fieri, &ino, mnibus cotinuarum speciebus, intermittens sin gulis iungi possit: praecipuὸ tamen ea continuas rum febrium cum intermittentibus permista ruinspecies frequentior est, adeoque intricata, ut una, etsi ex duabus, intermittente nimirum & contianua acuta putrida dicta constet, esse videatur; qu quia tertiana intermittens continuae quotidianae ut volunt, copulatur frequentius, Hemitritaeus siue Semi tertiana, quasi media totius febris pars tertiana sit, dicitur: eaque Minor, si cum hac fe
bre continua, vel Maior, si cum quartana continua copuletur. Non dubium tamen est, Ac qua rata nam intermittentem cum continua iungi quoque posse. Incipit aute haec primum cum horrore, si conati aua
34쪽
t 'ua prima sit: si intermittens cum rigore mox t alia illic copulata, deinceps hunc processum seruat, ut una dre binae fiant quarum una cum rigore febris intermittetis fit, altera exacerbatio tantum est febris cotinuae, si ne horrore, quae secundo post die rediens, unam tantum accession Eparit quem ordinem deinceps quoque, donec vel simul, vel successi ueremittant, seruat; nisi fortὸ intermittεs quartana continuae copulata, die quarto primum geminas accessiones proferat. Symplomata quaelibet febris suo generi con sentanea profert, maximὸ verΘ, quia frigus cum rigore in corpus iam accensum continuae febris calore coincidit, fit ut eo tepore quo accessio temtiana febris incipit, 3c calorem & frigus simul ceger persentiat. Quae fortassis ea est febris Epiala, quam superius quoque hac ratione fieri posse di ximus, & ad quotidianas continuas a quibusdam
referri, cum in ea quotidie accessiones fiant, licet altero tantum die frigus cum calore cocurrat. Sedri calor eo in compositis hisce . quam simplicibus febrib. maior erit, quod calor tertianae febris cum continuae calore alternis diebus concurrens, duplicem veluti aestum tunc adferat: Vnde&tunc symptomata quae calor proferre solet, admodum erunt vehementia, corpusq; & ipsius excromenta Valde altera but, vire Sch prosternet, inter quae syncope, cUm ambae febres concurrunt, adeo ipsis fa miliaris: ut syncopalem febrem eandem cum Ηe- init reteo fecerit Rondeletius. Verum & intermit ens hecticae quam excita uit, adhuc copulata esse, corpusque simul afficere poteth Quod non soluin ex summo corporis inarucore. qui febrem intermittentem sequitur, sed Se uod die quietis lenta haec febris nihilominus ad
sit. pultuque, alijsq; illius indicijs deprehenditur,
35쪽
tente corripiatur, facilὸ eam superuenisse, ex illius signis cognoscit Comitatae febres continuae sunt,quq alium aliquem morbum qui ipsas vel excitauit, vel qui ab illis prodijt, comitem habent, aliaq; praeter ea qui febris solitaria adfert symptomata, a morbo comite prodeuntia,& cum febrium accidentibus complicata, febriumq; naturam aliquando permutantia. Cuius generis,& purae,& impurae,& malignet,&pestilentes, Se venenatae,&hecticae,& lentae inisceniuntur febres. Quq si morbum pr cedant, Primariae: si sequantur, Secundariae, & Symplomaticae communiter nominantur febres. Variantque,
uod morbi comites vel extrinsecus apparent: antq; vel inflammationes, vel erysipelata, vel buo bones, vel anthraces, vel ecthymata, vel exanthemata. Vel in interioribus latent, & doloribus,tucs, cachexia, excretisq; alijs se praecipuὰ produnt& manifestant. Inflammationes externas febris interdum sequitur, nunc Ephemerae, nunc Synochae purae inis star cursum perficiens, suaq; accidentia promens. Quod si ab ictu bestiae venenatae productae ina flammationes febrem comitem habeant, Venenata a nobis appellata erit, ephemerae instar breuis, chin, etsi hominem non interimat, supra diem unum durare vix possit. Accidentia grauia alia quoque, Ut tremorem, conuulsionem, similiaque
1 ubito superuenietia quibus, uti & ex praegre sis ictu cognoscitur in simul adiuncta habens. Erysipelata externa febris synochus pura frequenter protrudit: quam & tunc erysipelas coma muniter vocant. Germani vero nostri Carfunctet
id est, Carbunculum, quod geminae sic appellatae, quae alias byacinthus dicitur, ruborem flauescentemo
36쪽
GENER A. I tem, erysipelas inde natum referat, appellant. Haec febris processum eunde uti solitaria synochus ser, uat, atque diebus aliquot elapsis finitur vel coma mutatur. Accidentiaq; in ilia quoque pri seir, Scpraeter hic die, vel eodem, Vel altero a ut tertio, rarius, tardius, erysipelas cum rubore&ardore, si-
simplex sit: alias accede te simul tumore. 6 phlegmonodes, eoque maximo , si cedemato des sit, in cruribus praesertim, interdum 8e in facie, rarius in alijs locis, protrudit: glandulis vicinis simul inter, dum intumescentibus. Quae 3e febre soluta nori nunquam remanent, seq. sicuti in tumoribus hi, sce suis in locis explicatur, habent. Bubones febris Ephemera vel Synochus pu- Bubonio ra, saepenumero profert, a solitarijs, aut synocho mein uerbra , modo dicta quae erysipelata producit, non differens : nisi quod primo statim die, vel mox eum sequentibus , uti in priore erysipelas , hac bubo- ι-,-nes in adenibus, paucioribus pluribusue in locis. ω - . in collo, Nnnitet vocant, in inguinibus, sub alis. eum dolore, ruboreq; interdum in ambitu apparente, prorumpant. Quam febrem &ob simili tu .dinem febrium inter se, uti & eam quae erysipelas pariti Carbunculum nostri quoq; appellant: nomenq; hoc etiam solitariae ephemerae &0nocho
eandem ob causam accommodant. Verum 3e Pestilens febris, bubonem nunc rinum, nunc plures, mox in prima illius inuasione,
vel non diu post eam, frequentius in inguinibus,& sub axillis, non unquam &iuxta aures, cum do. lore se in illis locis manifestante protrudit: qui nissi denuo evanescant, ad aucti inflammatiq; in panum seu phygethlon abeuntes, tandem in abstes.sum versi, admodum aegrotantes molestant. nos uamque febrem synoch uin interdum accersunt.
Sed di absconditi aliquando bubones, in pingui.
37쪽
In Venenata dicta febre . aliquando in utroisque inguine dolores graues suboriri, in causis ostendemus.
Anthina Anthrax in febribus quibusdam Minprimis in come δε- Ρestilenti in corporis aliqua sede, frequenter inmis ἀώς tremitatib. prosilit. Qui ab initio pustulam par.
iAdamauam referens, pruritu & ardore molestat, mox ve. tigna,Pesti ro in ulcus crus Osum conuertitur. A quo anthra
uni. ee ab initio lineam rubram ad bubonem, qui plerunq; illum comitari solet, longo etiam interdum spatio, porrigi, saepe Obseruauimus. . Sed & anthracem no pestilentem, febris quanadoque Putrida continua, vel simplex, vel maligna simul, rarius Pura, prae ira, multoq; minus, nisi maximus in eo sit ardor, subsequi solet. Eabstinati Ecthymata, febres aliquet continuae frequentersus eomes protrudunt: quae rarius sunt Synochi simplices , febris, Sym frequentius Putridae . frequentissimὸ Putrid ma I, L in i ntibus adeo consuetae sunt. Dis, idis vr pauci inueniantur , qui non febres pustulas it. 1 Iiso P. las proserεtes imnfantia passi sint: quibus&plua silani. res eodem tempore ijsdem in aedibus vel locis Φ pὰ corripiunrur, 3c proin illis contagiose & populares exutunt. Sed dein adultis, rarissim δ tamen.& tantum malignae putridae febres eiusmodi pu .stulas proferunt . quae proin 3c deteriores nihil boni portendunt. Sunt autem hae febres, nunc breuiores , in quibus & citius erumpunt pustulae: nunc longiores & tunc tardius fere prodeunt, se brisque in septimanam, & vltra quoque in adultis praesertim extendi potest: nulla tamen crisi certa. sed sensim superuenient, , nsi nunquam foeda alui
Accidentia eadem quae synochus putrida, sed
38쪽
SENE R A. I9hutiora in infantibus, in adultis grauiora adfert: interdum 8e deteriora in maligna putrida , si non rect prodeant ecthymata, in late praesertim prouectioribus. Erumpuntq; die tertio Uel quarto. vel etiam tardius, nulla tamen crisi aut febris soluatione pustulae, corporis uniuersam vel maiorem illius parte defoedantes, tamq, diu, donec vel deanuo evanescant, vel pustulae suppurentur, 1icuti suis locis explicabitur, perseuerantes. QSed 3c ebris inuenta est Pestilens aliqua , quae non alijs, quam pustularu eiusmodi eruptionum indici js, multa millia infantium 8 medio sustulit. 3c quandoque in adultos, sed rarius ijsdein chara Eteribus saeuiebat. Exanthemata in eadem febre , quae ecthymata Exanine producit, 3c vel Synochus simplex est, vel putrida' qm aut maligna, efflorescunt:& sic u li illic pustulis, ita n ,-- 'hie maculis rubris latis corporis superficiem, prae- se putridae sertim in facie & pectore, conspergit. Infantibus Putridis quoque, uti prior peculiaris, ita ut plerique quo, malun Poque febres ambas , tum eam quae maculas, tum eam, quae pustulas profert, sed diuersis tempori 'bus patiantur. Per caetera cursu atq; accidentibus, eodem modo uti & prior febris se habens. Sed Ac in febribus putridis malignis, maculae rubrae, quales post pulicum morsus alias appares resolent, vel subfuscae aut nigrae, vel Uiolace , quas Itali Ferechias, German. incincte cren vocant, circa statum harum febrium erumpere interdum. M per cutem hinc inde dispersae, illius malignitatis indices 3e mortis propinquae praenunciae esse alent. Nonnunquam 3elatam eiusmodi maculam solitariam sub papilla apparentem, in febre mali, gna cuiusdam puellae mortem ipsius anteire M
39쪽
Io Fg IvMPestilentibus, uti in putridis malignis . non solum febrem pestilentem detegunt, sed & mortem in.
In Veneriat s libribus, maculae diuersi generis, venenum latens quoque produnt. Dolores aliquos summos, ut podagricos, nephriticos, colicos, dysentericos, & dentium quo. que in dentitione infantium, ab osq; ut in partus difficultatibus, febricula interdu comitatur Ephesmera vel Syn Ochus pura; quae breuis est, nec per se grauia adfert symptomata. Alios quoque dolores, aliaqι accidentia ab inflammationibus internis producta, febris Synochus pura, degenerans tamen aliquando clica finem, comitatur. Quae si eas sequatur 3c sympto-m: ica sit, non adeo longa, aut vehemens esse potest, nec ita, nisi inflammationis causa hoc fiat, periculosa. Si vero febris primaria sit, inflammatioq; eam sequatur, quod plerunque tam subito fit,ut non solum una hic simul prodisse, sed & inflammationem febrem p r cessisse, febrem l tunc quoq;*mptomaticam esse creditum sit) tune si
cum tussi in qua cruenta purulentaq; eXcreantur in peripneumonia, accedente simul dolore punctorio inpleuritide; vel cu ardoris dolore & tensione in hepat itide ι splenitide febris haec iunga. tur, decursus illius longior, quam in 'nocho soli.
taria esse solet,&pro morbi comitis ratione,citius tardiusue finiri, vel in putridam interdum perinuutari, nonnunquam etiam recrudescere, sicuti in causis explicabitur. Accidentia tamen, quae a febribus hi ce proficiscutur, leuiora plerunq; quam in synochis solitarijs existunt: unde &capitis do-Iorem rarius experiuntur, etsi ea symptoinata, queta morbo prodeunt, grauia 3e periculosa snt: quorum eausa affectus hi acuti,non febris nomine, dio
40쪽
euntur. Quod si quoqι delirium graue in phreni.
tide vera, vel suffocationis periculum in angina, quae has febres uti & linguae inflammatio in affe-Etia a reunedicto,interdum sequitur, hisce febrib. accedat: febris comes tunc quoq; non alio modo quam prior se habet: et si accidentia alia a morbo prodeuntia summὸ periculosa, quoru causa a fiectus hi peracuti nominantur, existant. Tussim cum exscreatione purulenta & tabe in Phihi icο- phthis, Lenta primum symptomatica comitatur febris quae diuturnitate in Hectica in sympto ma
tieam tunc quoque dictam conuertitur, a solita. ria non admodum disterentem; cum & haec sen sim longoque tempore aegrum conficiat. Calorq; in ea mitis, nulla grauia adferat sympto mala; que tamen noctu aliquo modo increscere, magisque tune aegrotantes sentire scribunt. Ρulsus etiam
frequens, celer atque inaequalis, non tamen Ualidus in perseuerante febre, ob imbecillitate quae Asequitur, existit. Dein 3e urinae febris causa vix
alteratae apparent. CacheXiam, nunc colore alieno, nunc vitioso Cachexis cocorporis habitu tumente in leucophlegmatia, vel gracilescente in atrophia. se manifestantem. febris M ' ' interdum comitatur, Lenta symptomatica appel. lata, ob calorem illius minimὸ acutum , sed adeo mitem & lentum, ut vix eum aegri deprehendant; hecticae febris calori non absimilem, unde x vulgus eas hecticas quoque, uti &nostri Germaniellitum communiter appellant, hasq; febres, in fantibus& virginibus , in primis antequam menses erampant familiares, excita respiratione &cordis palpitatione,accedente marcore corporis, quem ex ossis xipho ei dis prominentia, & costa. rum scapularum qi eminentijs colligunt, esse iudio