장음표시 사용
41쪽
ssperri circumforanei noua excogitantes nomiisna appellant. Quae febres diuturnae quoque admodum sunt, δc nonnunquam in veras hecticas desinunt: alias vero morbo unde prodeunt sana. to, iterum abolentur. Retentae secundinae , foetus mortui, aut Ver-ε , fiam pu Inium, aut sanguinis concreti accidentia, calore trescentib- praeternaturali, illius q: indici', pulsuq; concita- 'ita,' to, non tamen vehementibus, nec diutius dura natibus, cum causa diutius quoque ut illic dicetur)minimὸ subsistat, sese offerentia, comitatur febri interdum, quae nisi aliud accedat. Lenta quoque symptomatica existit. Sicuti de hac Ar alijs mota bos alios comitantibus febribus, ulterius in tras ctatione singuloruin morborum, uti & tunc de
morbis ipsis quo pacto se habeant, febribuique se
Intermitten Intermittentes febres Anx, quae certia tempori- υ,--- bus interinit tui, certisq; redeunt. Hariam Unum tantum est genus, omnisqι intermittens febris. cum calorem apparentem, inolestumque, eumq;
impurum 3e pungentem diffundat, Acuta impura seu putrida, ut in causis demonstrabitur, existit. Cuius tamen diuersae species, pro dieruin, quibus
redire consueuerunt, numero statuuntur. Hae autem solitariae tantum, non uti continuae
eo mitatae esse deprehenduntur. Nam etsi morisbum alium aliquem producant, hic tamen cum a febre diuersus sit, illiusq; naturam minimὸ immuistet, nec cum febris accidentibus implicatus, uti in continuis fit, sed seiunetus existat, comitata eo modo, sicuti eas appellamus. dici non potest. Deindicum nullae morbos sequantur. Se morbi sile. brem accendunt, ea semper continua sit, ut in causis declarabitur, nec symp tomaticae aliquae ex illis
42쪽
rectὸ diei possunt, sed primariae, eum per se ineis
piant, appellabuntur. Verum simplices &unius generis aliquando, uti fle continuq sunt intermittentes febres; in quibus tamen non una solum semper, sed frequenter duae vel tres etiam species ipsarum, non uno pasroxysmo concurrentes, sed diuersis paroxysmis. aegrum infestant, eoque nomine vel si inplex, vel duplex, vel triplex intermittens febris dicta ociscurrit. Quae quocunque modo se habeant, si cum continua febre aliqua iungantur, Compositae eurunt febres , vel Hemitritaeus dicta , vel aliae febres; quae in compositis continuis, cum si hoc fiat. continuo nihilominus aeger febricitet, descriptae
Caeterhm acutae huius impurae seu putridae se-bris intermittentis, cuiuscunq; speciei decursus. totius illius morbi temporis, nunc una septimasna, nune pluribus perficitur, interdum vix mensibus aliquot absoluitur. Quo tempore febris alia
quoties invadit i tempusque illud inuasionis Accessio dicitur: qua tamen reliqαum quoq; febris
tempus, quod horis nunc paucioribus . nunc pluribus completur, comprehendunt i quod Paros xysinum seu exacerbationem quoque vocant: lucet magis propriὸ deterius febris sempus , uti in
continuis quae statis temporibus) exacerbantur.
dictum, sic appelletur. Tempus ver4 quietis, quo febris cessat, Remissio, anesis dicitur. Vtriusque
vero temporis & febris accessionem, Ac remissionem comprehendentes, per circulum veluti deis cursum, Periodum, circuitumue nominant : qui
non eadem latitudine in singulis febrium generisbus perficitur, sed ab eo die, quo accessio facta est supputando, die vel eodem, vel sequenti, vel teratio,vel quarto,vel quinto recurrit.
43쪽
riri anas Tertio die quae redeunt febres intermittentes. br em sunt frequentissimae, Tertianae dictae; Sc nonnun-- ' quam in eandem horam. 'prior accessio inemperat, incidunt: frequentius horis aliquot anticisi pant: alias, maxime cum declinare incipiunt. cumctantur : eumque ordinem vel aliquamdiu serisua r. vel nullo certo ordine recurrunt. Harum aceelsio horarum interdum est quatuor, frequent tu, se te ira, nonnunquam ad horas duodecim 3equatuordecim usq; exporrigitur; totide inq; cir cultibus quatuor scilicet, septem, duodecim. qua. tuordeci in nonnunquam etiam pluribus factiseessat. Haec omni tempore, aestati tamen magis consuetae sunt, uti Ac iunioribus: quae autumno
accidunt. & in senibus, diuturnae sunt, periculo que non Vacant.
Quarto die, quae rursum inuadunt, frequentes f. in φη quoque sunt febres. Quartanae dictae. Id que vel ' eodem anticipationis. aut cunctationis ordine, vel inordinat . Quarum accessiones totidem hos ris, uti tertianae perficiuntur, plerumque tamen longiores sunt. Uti & totius febris decursus, lonagus admodum existit retam rarius trium, frequentili, sex mensium spatio primum conficiatur: ultra annam quoque -nnunquam, sed errore prorogatus , &ad duos usque aliquando productus. Hae autumni tempore plerunque incipientes, vix ariis te veris initiuin desinunt,&mediae aetatis homunibus magis iamiliares existunt. Quotidiaria Altero die quae mox redeunt febres. Quotiis rib i. misν dianae, quia quotidie inuadunt, dicuntur. Harum uten . priuatum genus veteres statuerunt, ipsarumque accessionem horis octodecim, intermissione sex perfici scripserunt, Amphemerinam quoq; vocantes. Ab vero rarissimam eam 3ceκ sexcentis febrii bus . vix unam talem inueniri testantur: alij peni.
44쪽
G E N E R. A. astus eam δ febrium intermittentium elasse exesu.
dunt: quibus & nos consentimus. Ergo quae quos tidie inuadunt febres, non nouae, sed ex priorum quoque generum sunt numero, tertianae scilicet vel quartanae, quarum alterutrum genus si coris
Pus praehendat. & vel mox, vel in morbi progreLsu, uti serὸ fit, illi altera accedat febris, vel sui generis vel alterius, tunc cum plures sint una cessanis te uno die.altera mox alio die sequitur, sicq; quotidie accessiones, sed ob diuersitate in febrium no pares, nec iisdem horis fiunt: idq; tamdiu, donee priore terminata, alteraque adhuc permanente, ad pristinum ordinem diei, vel terti 1, vel quarti. prout febris quae remanserit, fuerit, deat. Quod Tὸν lana dia in Duplici tertiana,&Triplici quartana,quas He plex. aris mitritaeos quoqι sed non veros Fontivocauit.or. ridine tali ser8 euenit. Sed de ordo hic interruptus est, duobusq; diebus febris exercet, uno intermit, ' tit, si Duplex quarta na extiterit, vel tribus diebus taecessio redit, uno desinit, si Tertiana eum quarta. na febre coincidat. Eodem die quo desiit febris, si repetat,nec tuna nouum intermittentium sebrium genus esse dicendum est: sed quando iam enarratae febres quotidie redeuntes multum anticipant, hoc euςnire potest, ut una cessante, mox eodε die altera quoque inuadat. Quod si anticipatio succedentis febris adeo praecurrat, ut in accessionem prioris seis bris nondum finitam incidat, tunc paroxysinum. praeterquam alias consuetum est. admodum pro- longari necesse est, praesertim si quae secuta est se, bris, circa finem alterius inceperit: quod si fiat, quod tamen rarum est. accessio ad horas decem, octo prorogari potest. Quod cum obser sisent veteres, fortὸ hune terminum longum quostidianis ab illis constitutis accommodarunt: cum
45쪽
tamen duae potius sint accessiones, horrore nouo interueniente. qui tuc cum altera iocipit, accedit. Quintana, Quinto Se sexto quoque die. febres aliquas re-Mης- s' dijsse obseruatum est: quod tamen cum fit, nisi ses ' bris quae penitus cessarat, per recidiuam quinto vel sexto die factam , suspicionem quintanae vel seXtanae mouerit, cuius quod hoc semel tantum vel iterum fieret. indicium foret; non alia quam
Quartana erit febris: utpote quae tantam moram
trahat, ut quinto vel sexto die primum redeat: quod tamen insolens est. Accidentia febrium intermittetium varia sunt; quae 3c aegro molestiam pariunt, ut frigus, calor, sitis, capitisq; dolori 3c functiones illius laedunt,excrementaq; immutat, de quibus ordine agemus. Cum frigore non tantum febres intermittenstes incipiunt, uti Ac continuae, sed &singuli ipsorum paroxysini postquam redeunt, cum oscitatione . pandiculatione, & frigore extremitatum.
manuum, pedum, nasi, aurium se primum manifestant: succedente postea plerumque Rigore; cui c. . symptomati praecipue Germani intenti, tanquam iniermittet illi quod primo se offert, febres has Italin e vel f bris. Srierer frigidum morbum vocant. Hoc autem plus minusue urget, corpusque diuersi modὸ affiacit . in variis illius speciebus. Vehementer friget
interdum corpus, rigorq; vel derepente in tertiana, tardius paulo in quartana succedit, quo coriapus omne concutitur, dentesque strident, Ac cor ' pus veluti feriri, membraq; contundi, 3c grauari sentit aeger. Sedia frigore mitiore utraque non nunqualn, accedente horrore aliquo, vel etia in nullo incipit, diuti sis tamen tunc perseuerat. Uniis
uersum quoq; corpus plerunq; frigus occupat,&tam in exterioribus, quam interioribus sentitur: nonnunquain exteriora, aliis interiora magis in festat.
46쪽
GEN E R AI a, festat. Sed & eodem tem pore interdum quaelibet visus
corporis pars frigus & rigorem cum calore simul e percipit, Sc tunc febrem Epialam vocant,& febris quotidianae speciem, alij intermittentis, alij con . elia. tinuae faciunt. Nos tamen hoc, tum cu intermitigates febres eodem die, uti dictum est,coincidunt Ee frigus unius. antequam calor alterius febris cesssarit, incipit. accidere posse putamus. Vel etiam
quando intermittentes cum continuis, fleuti in hemitritaeo ostensum fuit, cocurrunt: cum in conistinuis calor temper perseueret, & intermittente γfebre accedente horror quidam & frigus in prinis sipio simul infestent. Calor qui frigus & rigorem mox sequitur, vel, uti dictum est, cum frigore mox se, vel in ijsdem
partibus diuers1sue intus fori sue profert, vel ea mentissimus est in tertianis quibusdam, mox accensus, & in uniuersum corpus effusus, acer, 3e tangentis sensum quoq; feriens, mox ad vigorem xendens, sed statim mitescens. In alijs remissior. nec adeo totum corpus occupat. atq; igni ἡ viridibus lignis succenso comparatus: sicuti in tertia. nis diuturnioribus euenit. Vehemens quoque in quartanis, non tamen toto corpore aequabilis, sed cum quadam frigoris permixtione, &artuum, Osissiumq; veluti dolore sensum m Uet. Sitis prae caeteris symptomatibus vehementer tum in tertianis, tum in quartanis aegros affligit, , . qua veluti enecti, continuo frigidam efflagitant, eaque hausta mox aliam expetunt. Sed & nonis
nunquam durante adhuc frigore, tum praesertim cum foris est, interiora vero calent, potum quois
Dolor capitis interdum superuenit:alias ab initio mola molestat, in processu vero illius cessat. Functionum mutationes spectatur potissimum
47쪽
s te spatiestaris interis mustentiaem
in hisee. Quod delirant interdum durante par 'sino: In quieti quoque sunt, corpusq; iactant Mdenudant, dum calor in summo est, Vigiliae inter . dum adsunt: Alias somnolentia quoque premi prasertim in infantibus. Respiratione magna mul, tum hauriunt spiritum: Pulsus initio paroxysmi paruus. postea celer 3e ereber. magnusqi fit in aes qualis plus minusue. Debilitas. nisi vires quietis tempore recolligantur, sequitur. Syncope quosque in quadam specie, quam etiam Syncopalem vocant, interuenire solet. Vomitiones sub finem rigoris amarae frequenter accidunt: Sudores eos piosi, vaporosi.& calidi plerumque post singulos paro sinos sequuntur; per quos febres hae incli. nant,&tandem ijs perseuerantib. iudicantur: Accedente quoque nonnunquam frequenti mictione. Haemorrhoides quandoque . vel menses susperueniunt. Excrementorii alterationes in Urinis spectan. tur, quae flauq aut flammeae, substantiet mediocris, vel mox in tertianis, vel postmodum in quarta.nis, in quibus primis sese diebus albae seu aquosae existunt. apparent: sed & nigra in quartanis non semper mala. si materiae per illam fiat expurgatio. eensebitur. Deiectiones quoq; biliota flauae ad.
modum, interdum 3c atrae, tum sumpto pharm eo, tum natura sponte agentrividentur.
FEbrium omnium enarratarum generum caussa prima est morbus. Qui est intemperies callida, seu calor pretier naturam, Omnes totius corpOris partes. calidiores quam par est reddens. Sie autem & febris ipsa tanquam morbus definitur, Iieet ealor ille febrilis. qui eertis in locis tactu de prehenditur. & ab aegro persentitur, quatenus
48쪽
3 C A v s A. ' a molestiam illi praebet, inter symptomata quoque
fuerit recensius. Huius autem caloris, seu morisbi, seu febris, primum sedes, dein essentia conside.
Sedes huie morbo subiecta, & quae afficitur,n5 Intempeνie tantum aliqua est pars, sed omnes totius eo oris ca5 subis partes: non solum carnosae, quae tamen facilius'μή , accenduntur, sed & membranae. osseaeq. calorem
hunc praeternaturalem concipiunt. Inter quas ta- ρονιι parmen cor ipsum prius, antequam reliquae omnes tes, in omni
partes incalescant, accendi necesse est: cui mox bt finia consentientes promptὸ celeriterq; simul omnes, plus minusue, prout natura sua magis aut minus calidiores sunt, accenduntur:quae etsi corpus undiqi serὸ incaluerit de aestuet, spiritus sanguisque esseruescant, aut aliae quoque partes principes, ut cerebrum, hepar, intemperie calida laborent, non tamen librem , nisi cordi calorem prius communicent, aut illud antea eatore affectum sit, effieiεt. Sed nec cordis calor leuis, aut, etsi vehemens, m is mentaneus tamen sit, qualem per motum 3c iram. non tantum uniuerso corpori, sed & eordi ipsi aeocidere. expulsu& respiratione tunc cocitatis desprehendimus, verum impressus & permanens, se-brem potest inducere. Essentia huius caloris febrilis praeternaturalis non eadem in omnibus febribus inuenitur: pro euius diuersitate, diuersa febrium superius explia catarum exurgut genera. menim caloris vela d. Mentitius & mutabilis, quem igneum vocant. Isq; vel purus & si inplex. corpus tantum accenderis,
puras seu non putridas dictas febres efficiens. Vel impurus & putredine permixtus, corpus sis mulinquinas, impuras seu putridas febres creans. Vel malignus 3e putris simul: lvel malignus tanis tum, corpus insuper inficiens: malignas,putridati
49쪽
3o E 3 3. I V M pestilentes, venenatas nominatas sub se compraeis hendens. Aut est insitus &constans calor hic febrilis, seu teinperameti insalidius conuersio,vn- . de corpus calidius redditur, a quo hecticae febres appellatae prodeunt. Quae omnia qua ratione fiant, tum a calore puro, tum putredine vel qualitate maligna permixto, in his tribus causis iam
eis ιν ρώ- Purus calor & simplex, qui solius caloris est eriνus,eauses uperantia, prius ferὸ in spiritib. & sanguine, in ve-ώrium Pu- nis 3e arterijs accensus . atque per has vias cordi' μ ν βμ eontinuatas, in hac materia quae cordi continuo infunditur, illudq. alluit, cordi altius impressus. atq; inde per conlequens singulis partibus comimunicatus ι febres efficit Ρuras quoq: seu simplices vocatas, continuas Omnes: calore semel accensso non remittente, donec extinguatur: easque vel
solitarias sine alio affectu cursum suum absoluenates:vel alio morbo, qui illas sequitur,vel praecedit. comitatas. Quae varietas inde primum procedit: ἀὶ ἀώὰ - causa morbifica harum febrium, vel invasis MIQuinis permanet,Uel extra haec quoq; profunditur. Osiritui. Invasis, venis scilicet Marte rijs, si sanguis acce- instima V., sis seu inflammatus, cor accendens, & febrem si e -- fibri- indoeens, ad solutionem usque persistat, nec eri. .,zz illis in alias partes effundatur; tune prout vel non a morbo vel a morbo prodeunt, solitariae vel co, maneatissi- mitatae, quae tunc symptomati eae sunt, hae fiuntiariarum. febres
μμ ρηρ- Si nullus morbus has febres excitarit, sed a cauis
p is, o se procatarcti ea initium sumpserint, sanguisque,
stipitin aeta uti dictum, accensus, in vasis permaneat: tunc so-cendes eau- litariae nullo alio morbo illiusve accidentibus co-
D sebri-m mitatae aut impeditae M primariae dictae, cum per V - μ' se ineipiant, erunt hae febres: & pro ratione calο- ozari I ris plus minuεue acutae; breuiores ferὸ, cuin illa-
50쪽
C A v I R. 33 itum calor die uno vel altero, nisi in putrem eonauersus putridas febres excitet ι vel altius impres sus. hecticas pariati mox item remittat, penitusq; cesset. Quod illis non ea Tatione, sicuti voluerunt. accidit.ut nimirum si spiritus tantum incalescant,
eodem die calor rursum evanesca nephemeraeque
tunc fiat febres: si sanguis vero accendatur, paulo logius calore perseuerate, synochi: si cordis sub stantiam occupet, diuturnae hecticae febres exi stant: cum in omnibus hisce speciebus,&spiritus& sar guis , quae in vasis confusa, separatim accendi nequeunt, sitnui,& una cum illis cordis quoque sub si antia, inflammentur : omnisq, febris, uti &in orbi omnes pro subiecto in quo resideant, non spiritus & humores, sed partem solidam habere debuerint. Sed haec febrium diuersias cum ratio. ne causae,a qua excitantur; tum subiecti corporis
quod occupant, accidit. Causae externae, que has febres excitat, ratione. prout haec in corpus agit, diutiusve perseuerat, nae febres in tepore & magnitudine variant. Quae causae, vel ex ambientibus, aut assumptis, vel mo, tu corporis procedunt. Ex ambientibus, corpus accendunt per se, Aeecalidissimus, Aqua feruens, si diutius in ijspr seratim in sole vel balneo moram trahant. Ex acci denti quoq; vehemens refrigeratio & subitanea, extrinsecus ab aere vel aqua , potissim uin duincorpus admodum calet, facta: quia calor ad inteariora subito a frigore externo repercussus, spiritus, humores, visceraque interna,&una cum illiseor inflammat, febres eiusmodi nonnunquam execitat: quod hac ratione accidere proba filius est dicere. quam quod a frigore cute astricta, porisq; obturatis. quia tunc aeris via interclusa,ab eo san