Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De doloribus, libro vno, qui tertius totius est operis, agens ..

발행: 1609년

분량: 1058페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

51쪽

32 , FEBRIVM possit. is aetendatur vel putrescat scuti exi marunt) hoc eueniat, cum nos se uti respirationis necesiitatem non cordis refrigerij causa. quo concum secundum raturam se habet, non indigebat. inst tuta fuisse alibi docuimus: ita quoq; transpirationis viam, non ut sanguis refrigeretur, cum temperatus existens id nori requirat; sed excrementorum potius euacuando ruin cauSi,ut inputridi, febribus,quq ab hac intercepta proueniunt. explicabimus ordinatum suisse, asseramus. Assumpta quae actu vel potentia vehementer inflammant . praesertim si subito penetrent, idem praestare possunt. Qualia inprimis vinum merascissimum, & ab illo elicita aqua, ardens dicta, assiatim b. bira . possunt efficere. Sic fle ana cardis nam confectionem sumptam . febrem suo calore excitare posse scribunt. Verum nec crudita. tem, nec ciborum corruptionem, has febres, sicuti docuerunt, sed vel alios morbos, aut sebres putridas potius quam puras excitare, suo loco Ois

stendemus. Motus corporis vehemens , celer praesertim. corpus nimium calefacie rιdo, febrium haru caussa esse potest: scuti in equis, si nimium impellantur. videmus accidere: quos tunc febricitare eκ cita respiratione Sc calore extremitatum,&sed re, facila deprehendimus. Quod & validus mos tus corporis continuatus . vel repetitus potest es-ficere: cuius caus mulieres', si in partus difficultate diu laborent, febre quoq; accenduntur: quam

Ecdolor. s ille sitnul adsit. adauget. Sed 3c animi motus immodici per vigilias, inprimis subitanei.&praesertim per iram, nonnunquam &per terros rem & gaudium s.cti, si no tantum spiritus & san, ii 'em agitent, sed or simul admodum accenodant febres excitant. Maerorem vero & metum

52쪽

C A v s I . . , non nis interueniente putredine , has febres efficere posse existimamus. Subiecti corporis . quod febribus hisce corri pitur occasione hae febres praecipue Variant. Cor. poris autem quae uis constitutio hasce febres su scipere potest, si causa eam euincat eX cerna, a qua calor eXcitatus, prout vel in corpus quod tenarie ratum, vel calidius, vel impurum etiam, incidit, se bres hae pro diuersitate constitutionum Varia it. Temperatum enim corpus, si a causi, aduenti ths accendatur, cum diutius in eo calor persilere θirim; nequeat, sed corpus mox iterum ad suam terripe curriem redeat. breues Ephemerae, quae primo die plerunq; cessare solent, febres gignutur. Quarum ' 'Se calor ob eandem causam mitior exi stens, nullas insignes in corpore mutationes parit,&cum impco I rispurus minimὸ sit, sine horrore incipit de sine crisi. ωςmςr sensi in per sudores, quia in illis quoque aliqua fit propter calorem exhalatio, e Ypirat. Calidior corporis constitutio ea est, quae ad ca lorem suscipiendum magis apta existit. Quaesii causis externis accendatar, tu nc utrinq; accedenrte calore, Synochi simplices febres, quae diutius perseuerant, caloreq; Vehementiore Urgent, prodeunt. Talem autem constitutionem, vel sangui ne am, vel biliosam existere necesse est. Sanguinea d sposito, eo citius a causis aduen s mihi, O tiths calorem c 'cipit, quo maior est sanguinis co dieitua, iripia, velis calidior existit. Proin 3e iunioribus,&pleu orico plethoricis,&natura calidioribus,&quibus con, ς' pq '

iuetae sanguinis haemorrhagiae per menses, hae

' in D externa,

morrhoides, narium fluores. suppreta sunt febres

hae facilius accidunt, quae 3cob causis efficientis caus S nο- cum adiuuante concursum, supra unum diem. ad Gis Oi- . duos vel tres usque extenduntur, Synochiq. sin

Plices sanguineae dici possunt: Maiore aestu, 'ijsq;

53쪽

. symptomatis ob enarratas causas quoq; asstigeriates alioquin, eodem modo, ut ephemerae, incipietes 3e desinenteS. M uinis .i Bilios mico; stitutionem promptὸ quoque; nittiti, in cum calidior ut, eaedem causis accendunt, fe- lio is cor- bremque synochis similem efficiunt. quam syno-pore chum simplicem biliosam vocare possumus. Cum . id, M ic praeterea accidentia, quae bilis proferre solet, quia fanimatio, bus insuper molestat, in reliquis nisi in putridam causa Sy- commutetur, eundem processum, quem sangui nochi bitio- nea febris, seruat.' . . Impurum corpus si a causis eAteriori b. febrem pistisi, concipiat, tunc si sanguis impurus ad putredinem in impuro aptus sit, simplex & pura febris diutius mini indcorpore, in manet, sed cum putredinem moY sanguis conci- asi μω - piat, febres hae in putridas sicuti in illis explica GJ bimus)synochos quoque, sed putridas dictas, lonito, eat a gioresq; permuta Ttur. Quod si vero languisun Diiochi δε- purus nonnihil, nondum tamen putredini obno aenerant0. x iussit, tunc Synochus simplex Se pura adhuc, nondum tamen putrida permanet, accidentiaque quoque de plura, Sevehementiora, quam priores synochi, haecadfert; Frequentius tamen de vitio 1o hoc sanguin e natura portionem illius aliquam 8 venis propellente, synochus inde comitata, uti illic dicetur nascitur. Si a morbo aliquo eiusmodi febres oriantur,lidis ortii sanguisque accensus in vasis adhuc persistat. tum ς ' syinplomaticae, cum morbum sequantur, Simpli- ce. sebres appellantur. Quae quoque, nisi ra- fu i a Do tione morbi permutati in putridas symptomati

τarum cas abeant, aliquo modo ad praedietarum a causa plomatica- externa genitarum febrium, ephemerarum nimi-r m ς' η ruin vel i*mocharum natura, etsi causa morbi co

mitis decursas, sympto mataq; ipsarum nonnihil

commutentur, accedunt. Caere

54쪽

Caeterum morbos, qui hasce febres inflamma tas symptomaticas excitare possint, eos partis ali, cuius esse necesse est, qui calorem tantum essundant, ut vicinum primum sanguinem in parte conitentum, &ccipiosius nonnunqua in doloris cauasa, quem eiusmodi calidi morbi plerumq; adferre solent, ad eam attractu in, atq; inde continuatione sanguineam massam reliquam, corq; ipsum inter medio huius accendant. Quales morbi calidi, qui febres excitare possunt ab humoribus calidis san. guine scilicet & bile tantum, cum ex humoribus soli hi citra putredinem aut corrGptionem febres accendere queant, fer8 nascuntur. Sanguis, non ἡ venis causa febris praecedentis Sanguinouae excidens de quo postea agemus sed alia ob causam. veluti calore, dolore ue commotus in partem si influens, illic q. vel intemperiem solam, quae in te ,As i. hunerioribus corporibus quoque febrem eXcitare S mproni potest; vel inflammationes, erysipelata, diuerso. isarum. rum pro sanguinis influxi Varietate generum, ac cendens, febres eiusmodi in Bainationes sequen, tes procreat. In qoibus febribus , sanguis accen sus o venis quandoque e Xcidens sicuti postea o stendetur) inflammationes has, ut iterum recrudescant efficere, vel alias de nouo excitare potest.

Quae simplices & purae non putridae uti vol aerunt) ab initio harum inflammationum, cum aduhue nihil in illis sit putridi, quoq; existunt,&pro

ratione morbi caloris vel adaucti augetur, vel re mittentis remittunt: atq; antequam ille penitus soluatur. ferὸ cessant; nisi suppuratione facta, no uo superueniente dolore, Vel putrediae tunc oborta, recrudescant. Tales aute febres symptoma ticae in varijs in orbis calidis sicuti in illis morbis explicabitur occurrunt; tum Visce tu in carnoso Tulla, membrano serum; tum aliarum partium: E6

55쪽

vehementiores longioresue. si morbus cordi, maioribusue venis magis vicinus sit, calorque in eo maior, corporaq; calid; oris naturae existunt, quae& facilius febre incalescunt: sicuti& infantes, ex sola dentitione gingiuis accensis, febricula affici videmus. Aliis vero mitiores, breuioresque , si procul a fonte caloris ab sin i, 3c praesertim extrinsecus occurrant: in quibus vix calor, sed horror duntaxat aliquis, unde horripilationes vocant, deis prehenditur. Interdum vero neq; ille adest. lanisti in quibusdam inflammationibus omnino apyreti. a absis, πιι, Billissas humor calidissimus & feruentissimus, biveat ab interdum, sed rarius eiusmodi febribus occasio. ιν is Ephe- nem praebet. Quando nimirum is non in proprio nem , Vel receptaculo contentus, quod minim8 solet affiis inm, .mὰ ςςre, neq; singia ni adhuc cofusus, seroq; dilutus. ii pom. quibus ardor illius contemperatur .& nonnihil

restinguitur qua de causa nec ictericis febres inode prodire obseruamus sed secretus ab ijs in par

tesse a siles, ver . t. iculum &intestina infusus, sub stantiae ipsorum se insinuans, erysipelataque proscrean S, qualia circa ventrem fieri, & febres Lipy rias, in quibus interiora uruntur, excitare solere docet Aetius , ardorem & dolorem intolerabi lem, circa ea loca efficiens, sitimque in e X tinguibilein procreans, nisi a natura, uti se id fit, per exiscretiones continuo reijciatur , retentas , vicina quaeque . una cum sanguine de spiritibus accenis dens, eiusmodi febriculas quoque, interdum tales morbos sequen res , profert. Quales in cho

lera morbo , bile supra infraque , & dysenteria, persedem, meracissima reiectri & colicis cruciatibus ijs, quos a bile Sc erysipelate intestinorum accidere, suo loco explicabimus, comites aliquando adesse , tapenumero deprehendimus. . . Quae tamen magnae, cum causa illarum procul a corde,

56쪽

C A vos R. eoiae, circa venas meseraicas lateat, esse minim8 possunt. Extra vasa iam enarrata maiora si sanguis a census, a causa explicatis . cor inflammans . fe. IV N bremq; excitans, portionem illius aliquam inpar. tem internam externamus e studerit, sicuti sie- .ieitatuρον pissi inὸ fit. quando ob copiam illius, vel feruorem tio in partes& tenuitatem, vel etiam impuritatem aliquam na. Hus , ω turae grauem, in venis substitere nequit &Vel sta D star/μ tim in prima febris inuasione, vel mox postea vi 'naturae propulsus, ῆ venis eXpellitur, Veluti in cri pum, eo uisi harum febrium aliquando per haemorrhagias se tatarum. natura exonerat) tunc in partibus ad quas feta

tur,nouu in morbum excitando febres comitatas

dictas. quia tunc morbos comites nanciscuntur. non tam e symptomaticas, v ti hactenus creditum est. cum morbum non sequantur, sed illum prae cedant, illius q: sint causae, sicuti de es arabitur, prois creabunt. Quae pro in iam non omnino reliqua irum solitariarum simplicium febrium cursum aut naturam seruabunt, sed morbi superuenientis ac cidentibus vel auctae, vel impeditae, pro diuersitas te illoru, breuiores vel longiores, Sc plus mi suetcutae euadent: de quando natura bonam quantitatem sanguinis accensia venis estudit,non ita ae- . . stuant, sitim inferunt, aut capitis dolore. sicuti solitariae. angunt. Quod maXime, prout in viscera Lobies interiora, vel corporis superficiem insuens san. mcho, guis has illasve afficit. contingit. seceratnter-

In viscera interiora aliqua ad suscipiedum ido nea, eiusmodi influxus in hisce febribus saepὰ sui: ι, tum δε .

eaque praesertim quae carnosa Sc sanguinea, ve- chori./tionisq; copiosis reserta, illarum intermedio inetio . elui diribus Venis continuata, ac illis vii 3e cordi vicina '' Ο sunt Potissimumq; eo nomine in pulmoneS; quos dum inflammant, pleuritidem vel per i pzeumo.

57쪽

creant. Neq; en tin uti hactenus persuasum, eius modi inflammationes febres istas praecedere nec procreare, uti inultis ostendere possemus, sic hoc

Latis declarat, quod hae febres antequam punctos rius dolor aut inflammationis indicia se demon strent, cum horrore Se subsequente calore inuaudant, & quandoque horis aliquot illa praeueni. ant, nec pro in ab illis inflammationibus , aliter

quam quod a febribus prius excitatae, nouo calore in viscere cordi vicino augeantur, accendantur. Quod tamen febrem non tunc primum incepisse satis de inon strat: multoq; minus putridam eam

esse sicuti quoq; existimarunt cum &ab inflammatione calor ille suscitatus , copia sua potiusquam putredine febrem augeat mec dum aliquam. ab inflammatione praesei tim primum facta, putre

dinem sibi asciscat: nisi fort8 quando sanguis in

hisce inflammationibus suppuratur, hoc fiat, Unde Sc tunc pure genito eas augeri docuit Hippo Quod tame fortθ quia propter dolorem, qui tunc

quoq; augetur, febris exaceibatur, potius, quain quod ex putrida exhalatione noua putrida febris superueniat, cum mox quoque cesset, fieri credimus. Nisi vicere aut corruptione aliqΗa Viscerum, hasce inflammationes sequente, ut cum pleuritis vel peripneumonia in phthisim conuertuntur. fesbre hac tunc in putridam hecticam symptomaticam dictam conuersa, hoc accidat: & sicuti mox in putridis dicemus febribus, sanguine in illis putrido excusso θ venis, illud eueniat. Quae omnia uti in pulmonibus frequentissim8. ob situm illo rum & constitutione ad influxum hunc recipiens dum apta,uti dictum, eueniunt: Sic & sanguine in hisce febribus synochis, in hepar lienemve effuso, cuin viscera quoq; sint sanguinea, vasaque mas gna

58쪽

gna admittant, eadem ratione inflammationes in illis, quae febres hasce sequuntur, eaSq; augent, nasci possunt. Quae febres in omnibus enarratis vias cerum inflammationibus, caeteris synochis solitarijs longiores, pro ratione morbi comitis, fiunt: atq; variant prout vel inflammationes verae sunt, quarum febret Phlegmono deis vocant: vel erysipelas potius , cuius febres tunc acutiores exi.

stunt, & Typho deis appellantur, etsi hoc nomen febri, quae hepatis erysipelati copulatur, propri8 accomodatu in sit: uti & febres ab erysipelate pul monuim, priuatim Crymnod eis vocarunt. Sed 3e sanguine nonnunquam in eiusnodi febribus in cerebrum, quod sinibus amplis suis sanguine fa,cilὸ impletur, excusso, idem fieri potes ituncque huic febri cerebri inflammatio, quas subito cum delirio in phrenitide, aliis tardias, dolore capitis praecedente, & ut ad cerebrum potius sanguis se.

ratur, occasionem quoque praebente, copulatur,

eamque acutam & periculo tam facit. Quod & inventriculum, intestina, uterum, vesicam, sanguine in febribus dictis expulso, ut hae inflammationes eas comitentur, fieri poteth Verum cum alia via, quae in viscera carnosa ducit, ad suscipiendum c5- uenientior sit, illaque viscera membranea venas meserat cas tantum admittant, vel alioquin procula vasis maioribus 8c corde absint; cum hae partes

inflammantur, ob dolorem qui partibus illis senos bilibus facilὸ accidit, euenit, ut febres potius inessam mationes sequantur quain antecedant,& uti superlus dictum est) sympto ticae existant. Sic uti quae partibus carnosis accidit infamatio, cum sine sensu existentes, dolore non ita afficiantur, febribus potitis, ut dictum, procedit, illarumq; est sympto inst. In alias partes internas febres dictς, sanguinem

59쪽

sa febrium

. Synochorii,

quas infam

. comiratur.

,nfammati, in corporis

superficiem, in febre Synocho et v.

o. ca a fa

ehoru, quas bubones, e

8 venis interdum quoq: profundunt. Vti incolumusculos de ilandulas, illic q: inflammationes in

ore, lingua, faucibus, 3c anginas, quae eas is pesse, quuntur excitant. Sed Ze fit, ut licet non a febri bus, sed alijs de causis incipiant, tum hae, tu prior res iii flaminationes, febre superueniente, nouaq; materia altasa, ut in inflammationibus prius di.ctum, denuo repetant vel augeantur. Verum Scarthriticos tumores de dolores, piusmodi febriculae interduin prie cedunt, natura per eas sanguine in articulorum sedes propellente , qui proinde nisi abstruso sint loco, rubore 3c tumore tuc fiunt conspicui: ita ut qui ad articulorum morbos dis. positi sint, ex leui causa febre hac praehensi, natura ad extremitates corporis se exonerare consueta.vel in articulorum regionem, vel cutis superficiem, in podagra vel carbunculo dicto, ut in OX ostedemus, quae duo mutatis vicibus, aliquos affligere solent, in hos affectus incidat. Caeterum licet de hae febres, catarrhos non uR qua praecedat, eosq; promoueant, quia tamen hoc non materiam illis praebendo faciunt, sed calore suo fluxiones mouent, a solitarijs non differunt: quae 3calijs motabis quoq; copulari possunt. In corporis superficiem. cutem p r sertim, glansdulas, interdum 8c membranas interiores sinui, sanguinem in hisce febribus synochis natura sepoexonerare solet, illic q: rubores, ardores, tumores vel pustulas excitare : quae alias citius, alias ta radius prorumpunt: Sc prout sanguis vel purus, i Sq; vel tenuis aut crassus, vel flavus, vel a ter, vel seroissus, aut alias impurus, nondum tamen putris de quo postea) tumore, colore, dolore, diuersimod Eie, cum haec conspicua fiunt, manifestant: sicuti haec prolixius alibi in illis morbis explicabuntur; cum ii Ic tantum obiter, quatenus febres, quae haec

60쪽

: produeunt, inter se differant, si ostendendum. Quae differentia potissimum ex eo, quatenus vel . tumores,vel pustulaSprocreant, oritur. Tu mores vel rubores frequenter proferunt hae febres Synochi, quas Carbunculum cuti dictu non ominant. Quae adeo consuetae sunt multis natuis ris ad hasce inflammationes ob sanguinis caliditatem, tenuitatem, serositatem , vel impuritatem dispositis, ut vel leui aliqua ex causi, vel salte sana , guine in venis effervescente accensae, certo tem pore illos invadant, nec senibus,& illis qui etiam alijs morbis conflictatur, ut podagra, parcanti Haediariarum instar se proferunt, uti iam explicatum: quas rarius eodem, frequentius altero primum, vel tertio etiam die; tumor in glandulis venarum maiorum diuisionibus astratis in inguinibus, in alis, in circuitu menti, si in illas sanguis feratur, se-

SEARCH

MENU NAVIGATION