Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De doloribus, libro vno, qui tertius totius est operis, agens ..

891쪽

sapo niger dissolutus cu Lixiuio, addito Gumi, lim moniaco, dissoluto in Aceto, Phyma discutit. Aqua Chelidoniae. 8e bibita & inuncta, valde

commendatur in Bubone venereo. Compositum cataplasina, alliciens, resoluens.

vel etiam inaturans tale fit: R. bulbos Liliorum. Caeparum. rad. Altheae, Raphani, detractis membranis g. iiij. Maluae, Scabiosae, in bubone pestifero, an . in J. s. florum Chamo init. Sambuci an. p.j. Ficuum paria quinq; , Decoquantur. pistentur, ad , de farinae Foenograeci vel alterius g. ij. gummi Am- moniaci, Galbani an, 3. q. Dissolue in Vino, olei Liliorum vel alterius de Axungiae q. s fiat Catayplasma. Huic si seminis Sinapis 5. q. addantur, validius allicit, vel etiam Fimi columbini tantundem. Emplastra quibus attrahimus de attractu in re, soluimus, quo nomine vi vapor exeat, in medio ea perforare solent, sunt Diachylon magnum &Irea tum , vel etiam Ceroneum, Diapalma, Basilicon magnum, de Meliloto, Dialtheae: quae validius attrahent, si Resina & Pix vel gummi Galbanum aut Ammoniacum addantur. Galbanum etiam solum emollitum , inguini, bus imponitur, quando in lue venerea bubones

apparuerunt, & rursum evanescunt . ut eo virus trahatur.

Vel sumitur de gummis, Galbano, Ammonia- eo, Bdellio. Oppopanace. unu in vel plura; dissoluta in Aceto forti vel scyllitico, vel Aqua vitae, malaxando oleo Liliorum , addendo ad quartarium unum ein plastri, pulueris radic. Ireos g. solior. Scabiosae, in pestifero bubone 3. q.&si vas

lidius trahendum si, Euphorbij g. j. pro empla

stro cui & Cantharides, cum sortiter attrahendi, asperguntur.

892쪽

Aliud phymati peculiare : N. Ladani, Bdellii,

Ammoniaci, dissoluta in oleo antiquo, addita Pro poli,vel alio resoluente an. g.j. Terebinthinae 3. f. Mellis ἔ j. Axungiae Porci g. j. Picis & Cerae q. s Pro emplastro. Praeter haec, in bubonibus aut parotidibus, petasti feris praesertim, sequentia etia ad virus eliciendum &euacuandum ἡ corpore, usurpantur, idq; mox in principio. Gallus vel Gallina, aut Pullus horum, vel Caatellus, vel Rana disiecta, vel Bufo, quem efficacio,

rem censent, aut Pulmo recenter mactati arietis.

cruenta & calida adhuc imposita, frequenterque

iterata.

Pod ex Galli, Gallinae vel Columbi, viventium adhuc. deplumatus, buboni adhibitus, Sale quandoq; conspersus, rostrum interi in illorum premendo, ut sic,vti vulgus putat, per inferiora spiritum hauriendo.virus melius eliciat. Cucurbita validius allicit, cum flamma admota. buboni cuiuis, cum allicere volumus, imposita vel circumposita. Sanguisugae admotae sugendo sanguine illum,s virulentus sit, prosunt. Scarificatur interdum, vel alioquin se eatur bus bo pestilens, ut via huic Veneno ad exitum patefiat. Alias etiam eo nomine cauterio actuali vel potentiali uritur. Alij penitus amputant: Quae periculosa adino, dum sunt remedia, nec temerὰ tentanda, cum non ita multum educant ἡ corpore, & interim in periis culum inducant saepe aegrum, eoque magis si inflammatio adsit. Tumores cum dolore glandosarum partium in corporis superficie, nimium Mamiliarum Se Te ilium, si citra veram instaminationem eueniant,

893쪽

s atqi in mamillis, ob lactis exuperantiam, turgen tibus 8e distentis potius quam eX tumore collecto tunc dolentibus, curationem illius assectus ad eos qui in magnitudine adaucta corpus deformant relegabimus. Vti &, si testes citra inflammationem alijs de causis, ut in colico dolore, intumescant. cum hoc sponte dolore colico sedato mox cesset,

non noua hic cura erit institienda.

Quod si vero vel ob iam dictos mamillarum aut

testium assectus. aliasque ob causas e Xplicatas, tu more in illis oborto, metuatur inflammatio, ve Iiam nata sit, unde in mamillis peruersa saepe sequutur ulcera, & intestibus durities 8c scirrhi relinquuntur, tunc cura inflammationum ista ruin itivirisq;. cum non adeo disserat, senui explicabitur.

Primum itaque subito sanguinem, si copios ἡ eo seratur, Venae sectione facta, s mamillae inflama matre sint, in brachio , postea etiam in pedibus, praesertilia si menses substiterint, aut minus fluant:& si testes affecti snt, in pedibus, primum,mOX Cistia in brachio, si magnus sitas fluxus, reuellemus&derivabimus: Cucurbitulis item brach ijs.co xis affixis, adhibita simul si opus sit Scarificatio, ne Et repellentibus applicatis, affluxum illius i in

pediemus, doloremque si admodum urgeat, mitigabimus, moxque illud quod influxit, omni studio resolueroe studebimus, no in pus conuertatur materia, & ulcus sequatur, quod in illis sedibus ae .grδ sanatiar. Repellentia eadem quae in phlegmone explicata sunt, hic possunt competere, eaque prataerti iri quae mox simul digerat, illic descripta. Qualia praecipuὸ sunt quae farinas simul recipiunt. Vel sic : Fς. Plantaginis, Senecionis, Maluae re Centium an .m.j. bulliant, in fitie ad dedo aquas So. Iani, Rosarum: Contundantur, misce fari n. Hordei.

894쪽

h. Ol. Chamo mel. g.j. fiat Cataplasma, cui Bdellii in Aceto dissoluti g. g. permisceri potest. Dolorem quae sedant, ea quoq; in phlegmone exposita seligenda, quae potius narcotica vi, quae digerere sim si diximus. ia praestent, quam anodyna, cum illa sippurationem, quam hic impedire

cupimus, promoueant.

Resoluentia inprimis hic mox admoueda, qua is

Ita in phlegmone quoq; proposita sunt. Quibus Sesequentia addi possunt , Asphodeli & Heinerocat. liciis radices.& folia Coriandri & Bellidis, per se

vel cum caeteris admota.

Item Coriandrum cum Vua passa,& Melle inuio

cem contusa.

Cicerum farina & Fabarum . prae caeteris hῖc prodest, decocta in Vino, vel oleis resoluentibus,in' phlegmone descriptis. addendo interdum pastum Aceti &Mellis,aliaue, ut Ciminum. Muci lagines seminum, ut Foenograeci, Lini, Alistheae, subiguntur farinisadditis oleis, sic qi admouen tur, alijs quoq; additis. Nuces iuglandes cum Ruta & exiguo Mellis probat Diosc. Passulae enucleatae sumuntur.vel etiam Caricae& Dactyli, coquuntur vel emolliuntur in Vi no cotunduntur atq; applicantur: Vel huius pulpae iud. adduntur farinae Cicerum 3c Fabarum an . g. q. fas rin. Foenogr. g. g. admiscendo olea digeretia, sicq: applicantur. Ualidius discutient. si puluerum radiis cis Ireos g. g. sem. Irionis 34. Mellis j. h. admisceantur.& sic usurpentur. Vuarum vinaceos cum Sale apponit Diosc. Et Fermentum cum Origano & Sale. Stercus vaccinum exiccatum cum Melle ad Vino coctum,Utile.

Theriaca

895쪽

Theriaca admisto Croco, dissol. cum Velle vel oleo inungitur vel applicatur. Fotus ex decocto herbarum 8c radicu in phleg-mone explicatarum similiter resoluui: Vt Altheae. Maluce, Absynthij, rad. Iridis, Cucum. agrest. Se fio rum Meliloti, Chamomillae, Sambuci, Rosmarini, Stoechad. Rosa r. seminis Foenogr. Lirii. Cimini, Fili, cubus, coctis omnibus in Vino, addito Melle, in-

Vel Lana intincta in oleis digerentibus apponitur.

Vel hoc Vnguentu in: N. ol. Chamomi l. Lilio rum an .s 3. 5. Galbani, Ladani dii l. i. i Aceto a n. g. g. semi. i. Cimini stercor. Vaccini eNicc. 5. h. Croci 9 g. Cerae q. sCancri crudi contriti appositi valde probantur. Si ad suppurationem tendat mammarum vel testium inflammatio. tunc eadem cura abscessibus debetur illicq: explicabitur. nstituenda. GAVIAbscessus, Apostem a vulgo d: et cim . eandem sic apen d curandi rationem in singulis illius specie ς' iist. 2bus . siue post inflammationes communes , aut ' i priuatas glandularum, aut aliarum partium cuti P adnatarum & substratarum, gignatur, requirit: Ut

nimirum maturetur,& maturus aperiatur quo facto , cum ulcus succedat, huic cura deinde accom

modatur.

Maturari seu suppurari debet, statim cum incipit abscessus: quod fit, cum resolui in plegmone

influxa materia nequit, ut tunc in pu S conuersa,

per abscessum , quando in ulcus aperitur. per illud expurgari possit. Quod inde natum ulcus, cum in externis hisce inflammationibus curatu non tam difficile sit, aut noxium , si recte gu- ' bernetur, ideirco non adeo hic ut in illis ina. . Iurandis, laborabimus, sed ubi in abscessum ver,

896쪽

S vpERFICIEI COR P. DOLOR.

gere inflammationem cognoscimus, naturae rationem iuvamus, eoque citius, si cito suppur soleat, uti pleraq; tubercula, quae proni Enseu Π stri, quasi ulcera dicas, vocant, in abscessum in Oabire videmus: diligentius quoque illud efficere studentes, si suppuratio difficulter fiat & protrahatur , ut in furunculo, in quo, loco puris, lobus carnis diu infixus instinet; & praesertim in maioris

momenti partibus, quibus diutius pus retentum noXam inferre solet, ut circa iuncturas fit, & in pa ronychia, nisi pus mox concoquatur, illiq; paleat exitus olla illius loci &nctuosae palles, 'ti dictum, tandem vitiantur. Haec autem suppuratio seu ma turatio, naturae solius beneficio plerianque praeflatur, quae humorem silum excoquit,& una cum eo, partis affectae, cui singuis in haric substantiae ali, quam portionem, nulla adhuc illic facta putredine, sed tantum in materia albam pultis initar, quae pus dicitur, transmutatione: unde nec foetet pus, nisi fortὸ hic quoque putredo inducatur, quae tamen a suppuratione multum distat, ia tunc prismum sequitur , quando natura illius maturatiosnem derelinquit, vel tardius efficit, aut non perfecte, ut in furuncu/o, unde ut facilius perficiatur, medicus opem ferens, suppurantia adhibet: quaei , teperata vel leuiter calida & emplastica sunt, qui

bus dum calor nativus, vi rectius operetur, fouetur & iuuatur, haec maturatio melius procedit. Quod &anodyna cum fere eodem modo faciant,matia rationem, Uti dictum, promouent, uti & plerraque suppuran Ita a nodyna quoq; essent, nisi pus

Mulra quoque ex resoluentium numero, calore vel siccitare, non ita Ualidis, pr dita, sed calore moderatiore, si materiam minus ut resolui possit harbilem, resoluere nequeant, suppurationem illius, si eo

897쪽

O vergat natura, quoque adiuuant. vel saltem non impediunt. Quae omnia remedia inaturantia actu tepida vel leuiter calida admota, hoc quoq; nomi- . ne suppurationem accelerant.

Remedia vero Peptica, maturantia seu suppu rantia, in forma emplastica unde efficacius ope. Orantur) cataplasmatum applicari solita, sunt pris inum, Tria pharmacum Galeni, quod ex farina Frumenti, Oleo& Aqua simul coctis, in formam, Pultis paratur, quae pula Croco colorata, magis

Concoquit.

Cuius loco hoc fieri potest: R. farinam Tritici vel Zere, vel Maigi quae priuatim a quibus Jacoma mendatur) vel Panis micam, coquantur in Aqua, ani Iure pingui non salito, vel Lacte, si d olo r expe tit, &ind. j. adde olei vel Butyri, Adipis porci vel vituli an . IJ. g. Vitellos ovorum num. h. misce. Pos sunt Acmucilagines addi. Fit Se aliud cataplasna ex Panis mica vel Fari nis, cum bulbis Liliorum vel Caeparum Se Lacte, coctis. ut modo dictum , addito interdum Buty-- , ro. Oleo vel Axungia. Cum quibus 8e rad.Altheae, Malua, Senecio & Ficus simul coquuntur & per,

iniscentur.

Vel ex pluribus tale fit cataplasma: s t. rad. AI, thete, Liliorum an a g. s. rad. Bryoniae ἔ.j. trium Uel quatuor herb. Emollitiuarum, Senecionis, Brassiacae vel Eryngij ad in. iij. florum Violarum p. j. Fi euum paria G. Passul. mundat. par. X. farinae Tri p tisi vel alterius vel Panis g. iij. farinae seminis Lini, vel Foenograeci 3. q. coquantur, pistentur, adde ex adipibus supradictis q. ij. olei Liliorum, Viola. rum, Amygdalarum dulcium ad gJ. Croci g. g. fiat Cataplasma. Vel sumitur Carpa alba cum quia minus acris est magis maturet quam digerat) item Ficus,

898쪽

836 SupERFICIEI COR P. DOLOR. inciduntur, coquuntur, & cum Butyro vel Oleci in scentur, additis quandoque farinis, & adsti-bentur. Adduntur & quandoq; ex supradicras raudi cibus & herbis quaedam, Vitelli ouoria vi, Tere

& Axungia porci. Folia hyoscia ir i cocta sub prunis cum Ad :pe et paposita, uti &multa ex digere cibus, si cum vn Goass temperatis calor ipsorum temperetur. Cyno glossi radix tun apposta, admodum suppurat, Se in bubonibus pestiferis conuenit. Viscum tenacissimum quo aues capiuntur alii

applicant : alij Veraice in liquidum quo ligna incrustantur.

Viscum. Ceram, Resinam, aequa portione in ista applicat Diosc. Vel viscuin cum Malua, Absynthio, senti Lini, Melie 5e oleo coquitur Scapponitur. Vel Butyrum . Saeuuln, Cera milia , appo

nuntur.

Pix vel Cera, vel ambo, eum oleo dissoluta, vel addita Terebinthina, abas & Thure. Alias O ii vitellum solum vel cum album ine, cum oleo vel Butyro,vel Squo potius, aut Med ut .la. addita interdum & Terebinthina. Estque tune chirurgorum Et)tiri es blindictum: cui &alia permisceri possunt,ut Thus, Crocus. Mucilagines rad. Altheae, seminis Lini &Foeno graeci, cum oleis, Butyro vel Axungijs subactae, de Vitello oui. Emplastra usitata maturantia sunt Tetrapharmacum Galeni, eXpice, resina, cera, adipe vaccino compositum, cuius adipis loco, oleum, maXime si

899쪽

C v R A T i o. 837mὸ s dolor adhuc adsit,aliquando sumitur, tuncque Baslicon minus Melucet dicitur. Item Diachylon commune seu album vel etiam Paruum, dolore praesertim smul urgente: Sed & Magnum, etsi po

. tius digerat, tamen si mare ria digeri nequeat, ad si maturationem quoq; opitulantur maxime si oleo copiosiore diluta usurventur, veluti ocalia mala- Ποῦ etica. ut unguentum Dialthe , Resumptiuum, Au- reum. Quibus Macedo i cum addit Aetius, furun cutis q. maturandis, qui tam aegrὸ suppurantur,ac

commodat.

Perfusio vel scitus, ex Hydrelaeo, vel oleo comam uni aut alio temperato, maturat, vel applicatio cum lana, pr sertim ante reliquoru applicationem. Caulium succus, illiusq; seminis Mucago laudatur, per se illita, vel cum alijs apposita. Caro quadrupedum uti& Piscium 8e Cancro rum fluviatilium adhibita, etiam suppurationem pro inouet. Sicuti&Manus hominis saepe admota; praesertim si tubercula illis tractentur, quod proin prohibere, cu in suppurare non cupimus, solent. Aperiendus abscessus, quando maturus est, Ilia i ς re scilicet iam genito, quod ex mollitie, acutie, Ut P in illius descriptione ostendimus, cognossiitur, ut sic puri exitum moliamur. Sed & ante persectam maturationem aliquanis do aperiendus erit, si circa iuncturas aut partes nobiliores existat, ne pus retentum illis noceat; quod

quoque faciendum, si pestilens aut malignus in bur bonibus sit humor.

Hoc autem natura sponte, vel maturantia simul adhibita, dum suppurant, faciunt, cum cutem simul cum sanguine & carne excoquendo, teneis riorem inollioremque 3c veluti excoctam reddendo, ut facilὸ tunc aperiatur, simul efficiant. Vel hoc validius id potentia actu q. agentibus,

900쪽

838 SupERFICIEI COR P. DOLOR curemque pertundentibus simul praestabitur Interea quae potentia agunt, mitiora alia sunt, quae maturant & exitum simul parant, quibus cum sensin apertionem molimur, utimur alia sunti fortiora, quae subito illud erodendo, viendo, cu tem perforant. Fermentum 1upradictis maturalibus additum. vel cum Vitello ovi, coctione indurati, Sc Farina administratum,vel cum Axungia: quibus Sc Carpaaddi potest, & maturat, M apertionem promouet. 'Idem facit Scabiosa, Caules, rad. Narcissi, B - . glos, i, Capparum. Nuκ rancida, & ex magis acribus Nasturtium. Apium, contusa, per se applicata, additis interdum aliis maturantibus Farinis Ficubus aut oleis. Ebuli folia contusa cum Axungia porcina, aps iplicata in mamillarum abscessibus,saepeq; mutata, 'leos aperiunt.

Poma putrida, Mora rubi matura,Paridis herbaa

fructus maturus, abscessus aperire, experientia: Ostendit: vii 3e Caepa quae admodum acris sit. Vel Afium,cruda vel parum tosta. lCinis Cautium radicum aut Ficulneus subactus Aceto, potetera perit, mitius si Axungia teperetur. lStere ora inprimis, ad maturandum Sc aper enis dum simul apostema, probantur, ut Bubulum ex ripascuis sumptum, in pano praesertim, ut docet Dioscor. qui Rupicaprae in parotidibus caeteris praefert. An serinum stercus magni fit apud chia irurgos in Paronychia. recens ti calens adhuc ab dansere eXcretum,appositum, ut quod in eo affecta lmaximὸ requiritur, puri mox viam faciat. Proba. ratur de in ali 3s abscessibus Vaccinum, Porcinu, Caprinum, Caninum. Et cum validius citius chape, Miri endu, calidiora ex illis, veluti Columbinum, Galb