Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De doloribus, libro vno, qui tertius totius est operis, agens ..

881쪽

C V R A T,I O. Si 'Magis digerens in declinatione: IV. radicum Liliorum ξ. iij radi c. I reos vel Bryoniae 3. ij. her. harum Maluae, Verbasci, Conuoluuli. Ebuli, anam. j. florum Chamo mel. Sambuci, via Meliloti,

Anthos ana m. s. farin. Lupinorum vel Orobi, Foenograeci ana 8. Palmularum numero vj. cosquamur in Aqua mulsa, contundantur, addendo

olei Liliorum vel Irini an a g. s. o. Rostrum g. j. a-'Nungiae Porci gJ. 5. oesypi ξj. Croci 3. 5 fiat Cataplasma. Ex succis tale componi potest. R. succorum Pa ,rietariae, Tussilaginis, Plantaginis a n. g. ij. Muci laginis seminis Altheae vel Maluae, Forno graeci Uel Lini. vel Albumi noui ad ξ iij. Mellis ξj. olei Rosia cet g. f. misce Illinantur,vel farinis in spissata appli

Centur, aut cum lana succida, quibus 8e alia addi possunt, ut Lithargyru, Cerasa, Crocum.&c. Item cineres Buccinarum, quq 3c solae cum Melle inunera probantur.

Aliud: N. stercoris Vaccini 1b. g. succi Semper, uiui, vel Solani g. ij. olei Chamo mel. 8c Rofac ei anag. j. Boli armen. g. g. Inungant, vel addita farina aliqua ex supradictis incorpore tur , ut applicari possit. Velo libanum pulueri satum com farina Foeno is graeci , Resina 3c Melle , excipiatur : Et appli

cetur.

In unctiones hae in furunculis praeserti in commendantur , fa Eta ex Scammonea , cum

Melle M oleo subacta , vel ex s.cco Thapsiae,

aut liquore radicis Mori, eodem modo permixtis. Vel ex Sandaraca cum Adipe : vel terra C molia cum Aceto, aut lap. Asio cum Pice R Resiisna unctiones aut emplastra . uti haec docet Dio. se orides.

882쪽

. . Sao SUPERFICIEI COR P. DOLOR. Terram Cimoliam, Samiam: lapides, Pyriteiri. othracitem, Alabasti item, Geodein, probat Di- osc. vii&Cotis fricaturam, quae dum ferruinis cuitur, abscedit, utilem censent,cum alijs perinista vel I sola etiam cum melle alijsue inuncta.

L . Eboris scobem inspersam in paronychia probat Diosc. - . Vrina, Lixiuium, per se vel addito Album. oui

' - alijsue succis competunt.

Infusio vel decoetum Lithargyrij in Aceto, ad-i ', dito Albumine ovi, interdum&Cerusa, probatur. unguenta suprascripta in erysipelate eXCeru- ' i se, Lithargyrio, hic quoq; locum habent. - . Emplaitrum Diachylon magnum vel ireatum. O . Item Diapalma seu Diachalcytheos dictum. Vel

Colcotar seu ex Chalcitide Avicennae, cum dige- rere oportet, invia sunt. Vti&Tria pharmacum . . . . Mesuaei,unguentum de Lithargyrio dictum. Interamuleta Leontopodij radicem suspeiam,surunculos curare, docet Dioscor. tumnis, Tumor eae contusione, sine vulnere manifesto eum in m aut magno nam de vulnere contuso in vulnerib. Ru , M agemus, uti & si per contusionem aliquid franga is istari tur intrinsecus) si leuis sit, vel sponte, vel discuisse' : ιὰ vi tientibus adhibitis iterum residet, liuiditasque ,factae, tandem evanescit. inod si vero maior sit. inflam matioque metuatur, vel illa superueniat, primum repellentibus, mox discutientibus remediis, non eodem penitus, ut in phlegmone, sed propter contusam carnem & sanguinem qui coagulatur, non. nihil variante modo , in curatione procedimus: Et si discuti nequeat, sed suppuratio sequatur, tuc maturantibus, ut in abscessu dicetur, eam promovemus, 3cquando in ulcus conuertitur, ut ulcus

Ad influxum autem sanguinis mox a principio

883쪽

rcendum, praemissa, si opus sit, venae sectione, alijsque quae illum reuellant, ut in phlegmone diactum. Repellentia quae adhibentur, si caro subiecta admodum contusa, sangui em copiosum contineat, non adeo ut in alia phlegmone refrigerare tantopereque adstringere, vel ijla in ambitu postius loci contus, quam supra illum collocari de beat, ne sanguis horum causa coagulatus retentusque putrescat. Et proin quae loco aflecto adhibentur, &vim repellendi discutiendique nonnihil si in ut habere debent: qualia in progressit in flammationum usurpari solent, illic q; describuntur, Vsitatumque admodum est ad hoc praestan. dum, oleo Rosaceo, Myrtillorum cum Album ineoui, vel mucilagine Psyi ,alioue agitato, locu contusum illinere, pulueresq; adstringentes &sccan

tes, ut Myrt sorum, flor. Rosarum, flor. tranatorum. rad. Bistortae.Tormentillae, Sanguinis draco. Dis, Mastichae, Boli.&c. inspergere.

Vel sic, si pars admodum uti & caput percusis sum fuerit: sit. Lentium g. ij. seminis Myrtili. Bala ust. an a 5. q. florum Rosarum, fol. Sumach,&Ta, maricis, ana 3. j. Acaciae, Mastichae ana 3. q. Thu ris, Aloes, Sanguinis draconis ana 3 . olei Rosac. Terebinth. & Cerae q. s. pro Emplastro vel Lini.

mento.

Quibus in inflammatione praemissis, vel etiam omissis. si nulla timeatur inflammatio. ad discutientia sanguinem affluxum, vel illic coagulatum

mox accedemus ι illisque etiam nullo tumore vel inditio ex contusione apparente, sed dolore tantum punctorio vel lancinante ex contusi sene in parte aliqua urgente, cum in profundo magis materia in latere tunc cognoscamus, utimur: Propiis

natis sinul potionibus quibusdam, si de ruptura aliqua intrinsecus. & praesertim de sanguine affas

884쪽

fatim fluente in cauitates corporis, vel etiam acum contusum, & de illius coagulat oric sit. Quae&solae potiones citia externo T P. diorum usum, si dolor eX contulione vel calcitia itus, nullo apparente foris indistio , vel leui, uti Lelum, oriatur, ad curationem, tunc, si bibant ui fre. quenter, sufficiunt. Qua rum descriptiones, cin& si ex contusione vulnus infligatur, ad vulnus quoque hoc sanandum, uti caeterae vulneraris Ootiones opitulentur, una cum reliquis eiusmodi postionibus proponemus. C eterum quod externa discutientia remedia attinet, sequentia inprimis usurpantur.

Cataplasmata seu emplastra, fui ex Absyn thio, floribus Chamo mill.vel Meliloti, Rosis, in oleo ScVino coctis, addendo bene contusis farinam Fa bacoam, interdum &Mumiae, Sanguinis draconisan. 3 j ad lib. j. emplastri. Si caput contusum sit, Betonita aliaue capiti appropriata addi possunt, non tamen nimis cali da, si dolor inflammationem praesagiat. Absynthij puluis cum Albumine ovi subactus, profuit in multis.' Fut furcum puluere Absynthij & Aceto coctu, appositum: addito interdum oleo Rolaceo, Sc Chamo melino. Liliorum radix ia Dracunculi, cuin Melle contusa, addito Stercore caprin Q. Farina fabarum cocta cum Oxymel ite, cui si ierui simul contus sint, Pix liquida additur: Potest 3: farina Orobi addi.

Cochlearum caro cum farina sem. Foenogr. vel Fabarum, contusa.

Stercus bubulum applicatur, addito interdum oleo Rosece O. Excellons in contusionibus, liuiditates quoquedi

885쪽

Fabarum &Foenograecia n. g. iij. Butyri, vel oleo rum praedictorum ξ. q. Croci g. Rcui & succi, & Cimi nulli etiam

modum resoluit carnem eX conseu mortificatam, ut Uocant.

Inunctiones ex oleis calidis discutientibus, ut Chamo melino, Anethino, Liliorum, Sambuci no, Ebulino, vel simul repellentibus ut Myrtillo. rum, fiunt. Vel: N. axungiae Ca ponis vel Gallinae, Tere binth .dissol.in Melle&Aqua vitae Et inungatur. Vnguento Anseris in podagra descripto, si Cimini & Absynthij pulueris portiuncula adda ur, in contusionibus etiam conuenit. Vnguentum dialtheae per se inunctum vel ad odito oleo Violaceo, Lumbricorum, Ru taceo, Clγε- momelino, pinguedine, Anseris. Butyro, addita aliquando Mum iri essicacissimum erit, Si inunctioni sem. Cimini inspergatur. Vnguentum de Alabastro, Agrippae, de Ceru Lia,OXycroceum i n usu sunt. Lixiuium eκ cinere sarmen titio Vitium vel Visnaciorum cum Aceto. Sale & Melle prodest. Probatur & einis Uinaciorum cum Aceto, e in plastri modo linpositus. Urina abluatur locus contusus, vel foueatur. Lineus pannus Aqua vitae irroratus, parti contusae, tepid8, subito admotus, tumorem impedit, sanguinem dissipat&discutit. Pomentari vel immergi circa fine, ut resoluatur

886쪽

si SupERFICIEI COR P. DOLOR. εmateria membrum contusum potest, ex decocto radicum Ebuli. Osmundae, Sana mundae, Absynthio, Pulegio. Arthemisia,flor. Chamo miliae, Meli loti, Sambuci vel Ebuli Rosarum,&c. Inuoluantur in corio Arietis modo mactatidum calet. quibus totum corpus eX calu conquas.

satum est: Ali j bubulo utuntur vel alio; Alb in si,mo eos sepeliunt. In aurium contusionei Dioscorides Sulphureum Melle Sc Vino illinit. Et Bulbos cum Po- lenta imponit. Si glandulae ex contusione intumescant. vel insflammentur,vti 8c testes, quid faciendum, in ipsorum tumoribus fuit expositum. Tu mores glandularum qui cum dolore in cor, poris superficie prodeunt. cum hi sint praecipu8. qui circa inguina, vel sub axillis nati Bubones Hrosur German. vel iuYta aures Parotides, Gerin. Ohrenia ligete/appellantur: nos horum curationem simul quoque, cum non adeo dissimilis sit, propos nemus. In qua primum, si hi tumores citra insflammationem, cum dolore nihilominus fiant, ut in iunioribus dum crescunt. vel quando propter scabiem, ob dolorem vicinae partis intumescunt, non adeo laborandum: Sed tunc solum ne influa Xus increscat, malumque augeatur,& proin ne nismium attrectent locum assetium, uti alioquiniuniores facere solent, alioue modo irritent prohibemus: &si opus, reucientibus&deriuantibus fluae xionem impedimus. Quod si uero maior tumor Se dolor adsint, aut incipiat, vel iam facta sit inflammatio. quam si mas'ior sit,& a sanguine puro dependeat, Phygethion seu Panum. si ininor,ia a sanguine impuriore Physma vocant, siue Bubones aut Parotides sint, &vel per se nascantur, ves in morbis diuturnis aut

887쪽

C v RUA T I o. ' 8asi tutis vel malignis, ut in lue venerea vel peste pro

deant, & Pel cum inflammatione, aut citra eam ex X istant: Tunc ante omnia, euacuationes, reuulso nes, derivationes , per venae sectionem, purgatione S. facimus: eaq; ratione morbi comitis. ut in sin

gulis dictum fuit, hisce tumoribus accommoda mus. Quibus solis interdum factis, corpore q. decenter purgato, bubones aliqui, ut venerei saepe

recedunt.

Topica vero remedia quod concerniti In prinis ei pio si inflammatio in illis adsit magna, propter

dolorem, aegro nonnihil ante omnia subueniendum, a nodynis & narcoticis admotis. Repellen tia tamen, ut in caeteris inflammationibus, nisi forat8 a causa externa magna in adenibus nata esset inflammatio, minimὸ erunt adhibenda, cum cau si morbifica, vel vitiosus humor plerunq; a natu ra in haec corporis emunctoria eXpurgetur. Cuius naturae hic motus, praesertim si non satis aut tardὸ

agat, potius est iuuandus: eoq; nomine amplius huc alliciendus, ijs quae relaxando hasce sedes, faciliorem in illas influxum concitent, idque calore moderato, unde etiam dolorem simul compescui: vel utendo quoque fortioribus, calore validiore attrahentibus, si bubo aut parotis sint pestifera.

Quibus a principio mox factis, statim ea quq quod

affluxit resoluant, vel etiam simul maturenti hisce permiscemus; vel ijs solis utimur: admiscendo in pestiferis praesertim eiusmodi tumoribus, quae venenum simul alliciant, illiusque vim,uti creditur, infringant, vel in alijs, quae certa quadam proprietate operentur. In pestilentibus quoque, aliquan- '. do, ut virus 8 corpore educatur, sectionibus ustionibusque viam aperimus. Quibus factis, postea G

eum in abscessum desinunt, indeque in vicus, cura hisce debetur.

888쪽

Remedia autem quae haec omnia praestent. quod attinet: Si dolor ante Omnia curam ad se trahat, an Odyna eadem quae in phlegmone exposita sunt, luc quoque adhiberi possunt, eo quere. Etius, cum relaxando simul, quod requirimus, prosint: Vti& narcotica illic etiam proposita, admosueri, cum simul , ut illic ostensum, resoluanr. Quo nomine & inter reliqua, herba Narcoticae, aqua

Vitae. Vini tax, in his tumoribus quoque a pleri':

commendantur.

Reliqua vero quod concernit, quae rela Xando. attrahendo, resoluendo vel etiam simul maturan do. vel viam manifestam patefaciendo, vim veneni infringendo, aut alijs proprietatibus potentia a. ctuque operari debent remedia, sequentibus fotam is modisq; administrantur. Lana succida ovium, cui sordes adhuc ad haerescunt, quas oesypum vocant, quae Sc is inunis i possunt, communiter parotidibus & buboni us cuiuscunque generis apponitur. Quae etsi vim quandam etiam repellendi propter sordes habere dicatur, & ob id in inflammationibus non solum' dolorem lenit, sed 3c nonnihil repellit, tamen relaxando plus hic operatur, quam repellendo; praesertim si in oleo relaxante, ut ferὸ fit, intincta prius

admoueatur.

Inunctio relaxans communis , dolorem simul sedans sic fit eis olei communis recentis Uellois iti, vel Amygdalarum dulcium, Butyri recentis ad ij. axungiae Gallinae vel Porci, ad kJ. mucila g. se

minis Psyiij vel Lini vel Altheae g. 6. Vitellum unius

oui, misce.

Alia quae & simul non nihil digerit unctio . fit ex ol. florum Chamo mil. Meliloti. Anethi, Sambuci, Cheiri. Liliorum, Irino, Sesamino, Amygd. amararum. Quibus addi possunt pinguedo Galli

889쪽

alliciens, & sinul digerens nonnihil. paratur eX decocto Masuru , Liliorum, florum Chamo millae, Meliloti, ut in mamillarum M testium inflamma tione dictum. Idem facit Spongia decocta in Vino,& Aqua calida saepe admota. Applicationes aliae ex plantis factae , praetor communes, quae & relaxant & resoluunt,ut sunt Althea, Malua , Parietaria, Lilium, Chamo milia, Melilotus, dec. bubonibus & parotidibus, sequentia et id in quae diuersas operationes praestant, conueniunt simplicia : radices Asphodeli, Gla.dioli, Bulbi veri, Personatae : ex herbis, Asterat. ticus , qui bubonium & inguinalis, quia bubonibus illis accommodatus est , dicitur. Scabicia, quae et i poplenuniritu ι German. quod eiusinoadi tumoribus competat , vocatur, in pesti seris bubonibus etiam singularis. Verba sci folia 3e radix, Adianthum, Plantago, At triplex, Ana gallis, Sambucus, Millefolium, Pes leporinus. Sclao rea, Abrotanum, Galeopsis, Acinos, Isatis, Coariandrum , Onobrychis, ConyZa, Pycnocomum. Olete sylvestris folia . 8e Panacis a sesepiadis fio res. Et quando validius attrahendum & re solis uendum, Ranunculus flammeus 8c Eruca, Consshgii is folia, cortex Nucis arboris. Vitis nigrae. L quibus omnibus , aliqua contusa , cruda, vel octa prius in Aqua vel Vino, vel Hydrae leo, adactito etiam interdum Aceto & Melle , vel oleo Ros ceo, Camo mel. vel Adipibus, bubonibus apis ponunt r. Quae Sc cum Sale contusa plerumque applicat Dioscorides : Theriaca , Mithridatu', aliaque antidota his quoque si pestiferi sint.

permiscentur.

890쪽

Eiusmodi plantis sic diuersimodὸ praeparatis

farinae quandoq; adduntur, ut Hordei, seu Polenata, Fabarum. Cicerum, Lini, Foenograeci, Lupinos rum. Loleacea, fitq; ex illis Cataplasma.

Vel farinae hae solae coquuntur, cum iam dictis liquoribus in forma pultis : additis oleis, vel cum Melle: calidaq; sic, saepe repetita adhibentur, uti&caetera Omnia quae apponuntur, calida actu esse debent. Alia cataplasinata ex bulbis fiunt Caeparum, Listiorum, alijsue. Item rad. Altheae, Bryoniae, Iridis excorticatis, cum Butyro, Axungijs, Oleoue de-eenti subactis: additis quandoq; pulpa Ficuum& farinis seminis Lini 3e Foeno graeci. Vel in bubone pestifero, prius illis ut dictum excoctis, Theriaca, Mithridatum. aliaue antidota

permiscenturi vel Caepa ab secto operculo excavaista, hisce impletur. rursumq; tecta, stuppisq; inuos luta, sub cineribus calidis parum cocta, cotusa aps ponitur. Quibus & Acetum vel succus Citri, Grais natorum, vel oleum Scorpionum, vel HypericQ-nis, Crocus, addi possunt. Raphanus in pestifero praesertim confert si ab eo talleoli lati ab secti, illi imponantur, saepeq; mutentur, quos in medio foramine patefaciunt,ut viis rus attractum illic eκpirare possit. Poma immatura sylvestria probantur in pestiis feriS. Malum granatum minutim cocisum.&in Aceisto coctu . in pestiferis conuenit: cui 3e succus Scabiosae, vel Acetosae. aut aquae illorum dum coquiis

tur, addi possunt. Vitellus oui salitus allicit & resoluit. cui succus Seabiosae,aliaue antidota . si pestilens sit bubo,admiscentur. In quo & Lardum salitum appositum

probatur.