Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De doloribus, libro vno, qui tertius totius est operis, agens ..

871쪽

C v R A T I o. se Phlegmone seu Inflammatio cum tot diuersia sub se comprehendat genera, nos cura Itonem ii. iis, quae in curatione non tantopere discrepant, simul accommodabimus : Veluti ex illis quae passsim in cute prodeunt, ut Phleginoni simpliciter dictae, vel erysipelato di, vel cede malo di, quas ut vi sint, Germani Seschinulti vocant.Tuberculis irem quae Germani nominant. MFurunculis dictis: Alsi paruis illis Tubarculis seu pustulis, quae in ulcuscula parua & scabie in desi. nunt: Dein & alijs inflammtionibus certarum partium; ut fungosarum, Penis glandis 3c praepu-th, Mamiliarum papillarum, Pudendi mulieris colis liculorum M alarum, Podicis 8c Oris labiorum, iacartilaginosarum, Narium alarum Aurium vanni: Item illis quae in iuncturis resident, & priuatim huic quae in extremo digitorum fit, &Paronychia nominant, &alterius quae Erippe leti dicitur: Singulis interim sua quoque remedia, si quae peculiariter debentur, in horum enarratione attribuendo. De tumoribus & inflammationibus glandu larum & glandosarum partium, post haec acturi: Vti de abscessu qui ex tumoribus omnibus iam

dictis nasci potest.

Caeterum ex enarratis phlegmonum speciebus, deteriores sunt magnae , 3c quae dolorem maximum inferunt,& quae partes nobiliores Occupant,

vel illis vicinae sunt, vi in facie, sensuum organis, vel partibus admodum sensibilibus . ut podicis. penis, pudendi mulieris, inflammationes, vel iuniacturarum regionem obsident, uti & illae quae in di, gitorum oriuntur internodijs. E quibus multae. veluti in generibus horum singulis ostensum fuit. in abscessuin abeuntes , indeq; in vicus, hoc pacto Curam protrahunt, & partibus nobilioribus offiliunt: aliae si non rectὸ gubernentur, quia in ganis

mationum ,

curatio.

872쪽

8io SupERFICIEI COR P. DOLOR.graenam interdum abeunt, eam noXam inferunt. - si a I unde pi r is sequitur corruptio M amisito saepe Mmors. Aliae in scirrhum corruersae sic molestae po. stea sunt, unde articulorum flexura aliquando si. stitur vel impeditur. In horum omnium curatione. inter generalia

praesidia locum habet praecipu8 sanguinis detras ctici per venam sectam, si plet hora adsit, ad illius imminutionem, in omnibus illius speciebus, si ni

hil impediat, tam ad praecautionem in dispositis, tum ad curati o nem,quq melius tunc succedit. De in& si ob influxum vehementem sanguinis magna metuatur inflammatio, statim ab initio vena di. ' stentiore aperta, eram reuellendo, vel etiam e vicina sanguinem eliciendo, simul q. derivando, si stibinus. Et si febris phlegmoni iungatur, eo nomine quoq; prodesse potest. Scarificatione, Cucurbitulis, Ligaturis, Frictionibus similiter influentem sanguinem reuellenis do derivandoque compescimus. Et si menses vel haetnorrhoides decenter fluant, ad plet horam tollendam. &aliquo modo diuertendum, vistile erit. Deiectiones molimur per aluum, si cacochyn - eum sit corpus, praecautionis potissimum gratia, si hisce inflammationibus quae in impuris hisce coris poribus a sanguine impuro dependent, obnoxij sint: tum etiam in cura illorum rectius proceditur, si corpora prius pura & munda reddantur. Sed&quae uis alui lenitio per assumpta aut iniecta, vel supposita, reuellendo nonnihil impetum fluentis sanguinis sistit. Quae tamen omnia non fortia sed leuiora potius esse debent, ne nimium corispus exagitent aut accendant;qualia passim descri

buntur.

Alteramus corpus, ratione phlegmonis, febrisque in.

873쪽

que interdum comitis supercalefactum, actu postentiaque id praestantibus, in cibis et medicamentis, quibus& sanguinis feruor impetusque refraeis natur. Quorum formae in febribus hinc inde dea scriptae sunt. Topica vero remedia in omnibus eiusmodi inas ammationibus, hoc pacto ad singula diriguntur: Primum ut sanguinem fluentem a parte assecta repellamus, calorem que resti guainus. dolorem si admodum urgeat, sedemus : dein materiam affluXam resoluamus. Quod si vero ad lapis

purationem tendat , tunc ut abscessum, eoque ru to , ut ulcus, quemadmodum in illis expli. eabitur, curabimus : Materiam eligendo horuin medicamentorum applicandorum , 3e formas,

quae hisce inflammationibus diuersis . prout vel magnae vel paruae sunt , vel hanc illamve paritem occupant, sicuti in illis os endetur, conue

niant.

Repellimus humorem influe te in stiplicis nona nihil. 8: frigidis, quae calorem simul contempesrant. eli pendo quae valid ius id priuant, si inagnus adsit feruor, in phlegmone quacunque, inprimis.

que in si runculo, cum prae caeteris aestuet : &si magnus influXus indeque nata inflammatio insi

gn S, quae parti nobiliori obesse posset,ut in facie

vel circa iuncturat metuatur. In reliquis modera. tius repercutientibus utimur , minusque adhuc

id agentibus, si circa fauces aut pectus oborta inis flammatio, horum validiore via periculum sit, ne ad interiora propulsa materia, anginam vel pleurit idem inducat. Quibus repellentibus , cum defluxio remittere incipit , sensim resoluentia iungimus , atque anodyna quoque, si dolor exiis gat. intermiscemus. Quae omnia sequentibus perficiuntur.

874쪽

Si a SupERFICIEI COR p. DOLOR Is Actu refrigerantia vulgus adhibere solet, si ob

ictuin, aut tusam partem metuatur inflammatio. Praecautionis gratia, ne intumescat: eoq; nomine

frigida, ut Lapidem, Ferrum. Plumbum, vel etiam Glaciem, subito parti laesae apprimunt; vel Aquifrigidissima locum affectum perfundunt aut fouent. Quod in alijs causis, uti&iniam famincta. matione, non temerὸ summe frigidis est moliens dum, cum sanguinem congelando, illius discussionem impediant.

Ia paronychia etiam immersionem digiti, in principio statim in aquam frigidam aliqui laudat:

alij in Acetum calefactum potius quam frigidum

hoc fieri volunt. Aliae quae potentia repellunt applicationes, eosque magis si actu quoq; frigidae sint, ex herbis reiscentibus fiun t: vi Plantagine, Semperuiuo, Solaisno, Polygono, alijsue in erysipelate enarratis,& ut illic ostensum, praeparatis. Quibus &addi potest Aceti portio, vel oleum Rosaceum, Myrtillorum. Cydoniorum: interdum &Farina hordei subigi. Glandes recentes tuis appositae,&Tribuli frusetus commendantur.

Furfures Aceto irrorati,vel in eo frixi apponuntur communiter. Item oryzae farin. cum Aqua hi, gida apposita & saepe iterata. Rofarum rubrarum placenta. post exstillatam aquam in fundo cucurbitae remanens, in Vino ruishro addito simul Aceto cocta chirurgorum in hoc casis est remedium: cuius placentae loco, Rosae susmi possunt, sicqι praeparari. Alia applicatio repellens : I t. succorum praedictarum herbarum ad h.H. Aceti rosae.Vini acidi vel rubri austeri ad g. iij. ol. Rosac. vel Myrtillorum aut Ligustri J.j. g. agitentur in mortario plumis beo,adde pulueris cortic. ranatorum rad.Bistoris

tae ana

875쪽

C v R A T I O. 8 istaean. s. i. semin. Murtillorum vel Berberis vel fio. rum Labruscae 5. j. Boli 3. iij. fiat Inunctio : Bolo subacto cum Aceto 8e Albumine ovi, vel addita

fari n. Hordei in spissetur, pro Cataplasmate. De sensuum dictum . quod ab inflammatione defendat, v statum, fit ex Bolo puluerisiato suba.cto si applicari, vel diluto si inungi debet, cu Acesto rubro vel Rosaceo, & Albumine ovi conquassa, to addito pleruinq; etiam oleo Rosaceo. Compossitum magis sit Sanguine draconis, Lapide haematit. Fortius si Scoria etiam ferri admisceatur. Ali quando & Terra alia, ob puritatem sigillata addi tur: Coralliuem & Camphora. Vel si e repellendum eum dolor infestat: Lacti vaccino, Aceti rubri pars quarta additur.& Vitellio uorum Boius ite in , albam sumendo, si partem minus rubere velimus. & uti prius usurpatur. Irrigationes vel fotus, frigida actu, vel unctio. nes ex Aqua 8c Aceto, vel Oxyrhodino, ut in erυsi,

pelate dictum, actu & potentia agentia, hic quoqι

Competunt.

Quod & succis praedictaruin herbarum , illa. rum q: decoctis&aquis stillati iijs fieri potest. Qui

bus &pulueres praedicti addi possent. Fit & embro cha eX ol. Rosaceo maximὸ omphacino, vel Violac. supra partem nudam, vel fascia prius inuolutam, si ex casu ab alto dolor sentiatur. Balneum digiti in decocto Pentaphyli. Absyn. thy, Agrimoniae, Fragariae, Myrti granorum, facto in Vino, in Paronychia priuatim conuenit. Illitio repellens lir. succi Plantaginis. Semperviis ui vel alterius plantae repellentis ad g. q. Aceti g. i. Ol.Rosac. omphacini g. q. g. Boli alb vel rubrae, Album in. oui numero j. Terebinthinae parum, agitentur vi fiat instar Nutriti : cui in progressu vepartim digerat, Cerusa, Cadmia fossilis, Lithargyrium addi possunt.

876쪽

814 SupER PICI EI COR P. DoLORIOVel: N. succ. Granatorum aceto sorum ξ. q. Sola,ni, Aquae Rosaceae ana Camphorae 3.j miscerVngatur locus; cui 3c farina Hordei, ut melius hae reat, addi potest. Hoc in narium inflammationiabus peculiariter etiam probatur. Vnguentum usi catum Rosiaceum, Populeon, Sede Cerusa, aliaq; in e spe late descripta, hic quoque competunt, uti& Plumbei lamina tenuissima apposita. Dolorem quae praecipu8 sedare possunt, cum ille urget, ut invehementibiis it flammationibus,& partium praecipuὸ exquisitὸ sentientium adhibentur: veluti a nodyna, calore temperato mutitentia, vel narcotica, sensum nonnihil obtundenatia : δ quibus cum illa simul maturent, si suppu. rationem metuamus , non nisi necessitate vrgente, sola usurpari debent, sed ab initio repet lentibus , in progressu resoluentibus permista adhiberi : narcotica vero , cum insuper digearant, sicuti alibi ostendimus, quod maxim8 cu pimus , cum duplici nomine prosint, non tana topere ipsorum usu in , uti alias fit, extimescere

oportet. Haec autem tam narcotica quam anodyna, in

erysipelate ercposita, hic quoq; locum habent a p. posita. Quibus & sequentia addi possisi Mochleg

crudae ex testis extractae potius quam cum testis ut docent, ne contusa ob asperitatem cum aegr8 fomminuantur, laedant.

Hyosciaini folia vel Mandragorae cruda, vel sub eineribus calidis parum excocta, cum adipe Porci contusa, addito interdum 8e Croco. Vel utimur hoc cataplasmate : N. Panis puri, vel Farinae alicuius ib. j. coquatur vel maceretur in aqua, cui 3c alia aqua stillatitia addi poteriveI

in Lacte addendo mucilag. seminis Psyiij vel al-

877쪽

cetur.

In paronychia hoc est peculiare : Paniς mica cocta in Lacte, cum oui album ine, &Terebinthi e nae pauco miscetur quod dolorem compescit,ma. xim ἡ si Psybj mucamo addatur. Quae mucago in eodem affectu & cum aths farinis, ut Hordei a p, poni potetc. Quibus urgente dolore, Opium peromiscetur & Camphora, postea ad sanali Onem, Pulis i uis Gallarum.

Vel ex herbis fit Cataplasma pro phlegmone

quavis: herbarum Emollitiuarum m. ij. radi c. Altheae ἔ ij. florum Chamo mil. Meliloti Rosarum, Furfuris an . P. j. coquantur, contundantur, adde: Olea, Butyrum, Axung. Crocum, fiat Cataplasma. Aut Psylium vel semen ipsius contusum cum Oleo Rosac.& pauco Aceto inistum apponitur, vel coquitur in Lacte sem. Psyiij cvin rad. Altheae, adodendo unctuosa. Vel inucago Psylij aut alia sumitur cum Albu .mine ovi, addendo succos, olea, axung.vel Poamadam: Vt fiat illitio: vel alia applicatio cum lana

succio a.

Emplastrum Diachylon paruuin Meseaei ext cilagine seminum uti psylij & hyoscia mi, do

lorem admodum lenit, atque interim maturat vel digerit. Oleum ex maceratione pomorum maturorum Striclinodendri,&fructus Balsaminae, quem MOAmordicam vocant, illitum, eXpertum romedium, sicuti Se oleum a semine Hyoscia mi expressum.

In unctio vel applicatio simplex, ex ouo crudo conquassato cum Ol. Rosac. a chirurgis fit, addito interdum uolo ad repellendum.

878쪽

316 svpERFICILI C Rν. DOLO L. Vel cum digerere simul volumus, ex Vitello oul& Rosaceo . addita Cerusa vel Pompholige.

Vnguentum Anodynum appellatum ex oleo liliorum, anethino. chamo mel. pingued. anatis de gallinae, usitatum est.

Vel hoc: N. succi Hyosciami vulgar vel Cicutae. vel fol. Papau. Maluae vel Altheae an. ξ. q. olei Amygd. dulc. Rosiacet an I. ij. coquantur, addendo muci lag. Altheae besalias ad g. h. inter quas de ex semine Hyosciami factas probant, Butyri ξJ. fiat

Unguentum.

Aquam spermatis seu laeturae ranarum valdὸ commendant admotam: Vii 3e succum Cicutae in panno applicatum: item Cancros crudos. Resoluimus seu absumimus aut discutimus, ut vocant, humorem illum qui iam influxit, ne diuistius retentus in pus conuertatur, vel putrescat. Quod etsi natura per se efficiat, sanguinisq; insu-xi portio nondum alterata aliqua in nutrimentum absumi possit, aliqua etia, tenuior praesertim, sponis te digeri sicque evanescere, tamen si segnius illud natura agat, adhibitis remedijs resoluentibus eam iuvamus. quae in augmenti principio repellent ib. permixta, siccado potius, quam calore suo id prae, stant; mox vero sola usurpata, eoq; citius si phleg-mone sit cedemato des, maximeqι versus declinastionem, cuin ardor remittit, calidiorib. nonnihil. illius reliquias discutiendo, addendo emollientia quaedam si scirrhus metuatur. Haec autem perficiuntur herbis etiam illis,quisbus in erysipelate uti inur: sit inprimis Parietaria, Malua, Althea, At triplice, Brassica, Morsu gallinae. Tussilagine . Verbenaca, Verbaseo, Scarlea, Conis uoluulo, Sambuco, Ebulo,Pulegio. Parthenio, Achillea. Absynthio, Sesaino, Vrtica tradicibus Lia Itorum, Iridis, Bryoniae. Cucumeris sylvestris, Asph

879쪽

, is sylvestris; floribus Chamo miliae, Meliloti. Lialiorum, Anethi, Sambuci; seminibus Lini, Foeno graeci, Tritici, Hordei, Lupinorum, Orobi

Nanici. E quibus, ex herbis recentibus Unam, VI Varie taria, vel duas ut hanc &Scabiosam, pluresue alias sumendo. crudas coctasq; contusas applicamus: vel etiam folia harum sola, ab sectis venis protuberantibus, parum conquassata, parti imponimus Paronychia herba, quia inflammationibUS Lm a radices ungui uin genitis, quas paronychias voscant, medetur, nomε inde accepit. Cui malo etiam

Pentaphyluin adhibitum & Dentis leonis herbae caulis lacteus, in uersus digitoq; obuolutus: uti &membrana Oui testam succingens. singularia sunt remedia i Succis expressis explantis rece tibus, phlegmone interdum quaecunque fouetur vel illinitur uti Ac decoctis harum aut aquis: in ter quas aqua Tapsi barbati imprimis eommendatur , 8c caeterarum quarundam plantarum aquae usurpari possunt, addita interdum aqua quoq, Rosae. Aqua vini seu vitae, adeo resoluit, ut si membrutae sum ea subito perungatur, tumorem & inflamimationem saepe cohibeat, accedente insuper vi illius narcotica, quae dolorem simul compescit: quore medio operarij si quando se laedunt, uti cori.

sueuerunt.

Vini faecem illi tam in omnibus inflammationibus commendat Dioscorides, quam ego non tam resoluendo, quam &narco si tua simul dolo rem sedando, ut de aqua vini dictum, prodesse exi.

stimo.

Olea praedictarum quarundam plantaru, idem inuncta praestant, pret sertimq; in usu sunt Chamo,

880쪽

8 i 8 SupERFICIEI C o R. p. DOLOR, mill . Liliorum, Irinum, Amygdal. dulcium ι addito etiam oleo Roticeo: Ite in Axungiae aliquae,& Oe sypum,&Psopolis. Co inposita ex his diuersimodὰ usurpantur: Ap plicationes ex plantis supradictis, contusis, decoctis, addendo Acetum ab initio, mox Vinum, Mel, oleum, Adipes, Terebinth. 3e ex farinis supradictis aliquas, vel Polentam. Vua passa admota prodest, uti&in furunculis, . additis caeteris vel etiam Sale. Triticum mansum impositum, vel illius farina cum Hydrae leo subacta, aut fermentum ipsus. in furunculis iuuat. Rosarum placenta post destillationem relicta, cum resoluendum simul est, in Lixiuio coquitur. addito ol. Chamo mel. vel Anethino,& sic applio

catur.

Apij folia trita, &Morsus gallinae, sola, vel cum

Tartaro & oleo Chamomelino. competunt.

Cataplasma ex plantis v statis , quibus & aliae plantae addi possunt paratur: I r. radicum Altheae, Lapatij, ad 3 iiij. Liliorum, I. ij. Parietariae, Verbe . nae, Tussilaginis ana m. j. Parthen ij, Absynthi j ad

m. g. flor. Chamo mil. Rosarum an .p.j. farinae Hordei . Foenogr. ad quartarium j. Ficuum paria quinque, coquantur in AqUa, contundantur, addendo

olei Rosiacet, Chamo mili. an. g. ij. Axungiae gallinaugJ. s.fiat Cataplasma. Vel ex farinis: Furfuris vel Farinae, vel panis Triticei id. j. farinae Cicerum vel Lupinorum f. ij. macerentur in Aqua mulsa , vel alia , addendo Mel vel Sapam , coquantur Parum , adde radi c. I reos pulueri satae , Rosarum rubr. ana 3. ij. seminum Myrtillorum 3. j. Croci 3. g. Olei Rosiacet, Chamo mel. ana g. j. g. fiat Cataplasma. t - 4 Magis