Tuba magna mirum clangens sonum, ad sanctissimum D.N. papam Clementem 11. imperatorem, reges ... De necessitate longè maxima reformandi Societatem Jesu per ... D. Liberium Candidum ... Tomus primus secundus 2

발행: 1717년

분량: 548페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

Monarchia Sol lisum. 39

quae moveat susticio , vera an fata sint referendae, praestabit vero omcium omni postposita mora , ni periculo suo eam esse velit. Decimo. Sicut curare non debet de fama alterius , julte an injuste delati, ita n gligere debet suam , si fors deferatur imitis an contra . veri an selli postuletur , nec ullo jure vindicias petat , certus se nullum habere famae suae dominium, quod semel in Monarchae potestate deposuit. Undeciamo. Omnium , sive aperte , sive clanculum gestarum a se rerum rationem Monarchae, aut ejus vicario reddet , sive sponte , sive toties quoties cum authoritate requisitus , nullas celando quantumvis occultissimas, di solis Diis receptis, vel ignoto alicui Numini notas cogitationes , tametsi contra ipsum Monarcham, remnarchiam conceptas, nec curiose inquirendo, quem

in finem id exigatur. Duodecimo. Quidquid de se

constituatur, E manu Monarchae suseipiat , non repi cando , aut obmurmurando , vel si praelatis indigni ribus ipse negligatur , aut studio deprimatur , talento rum omnium detrimento facto , hoc secum serio de sedulo reputans , bene secum agi humine an sublime putrescat , cujus λrs in manu Monarchae sit ; quem semel dominum errandi nescium agnoverit, quo injusta an injuste sectente appellare nefas esto : quippe Numinis instar omnipotentis, superiorem se ignorans vult aestimari. Tertiodecimo. Caveat ne curiose mysteria gubernationis Monarchae, Zc Uicariorum vestiget, neque hos dementiae insimulet in agendo , quam vis omni distretione , prudentia , & judicio catas; certus Monarchae non expedire prudentiores se mim ni praeficere , quUe non tam obsequi incunetanter ad litteram , quam consulere di praecipere secundum rationem norint. Quartodecimo. Denique certo sita persuadeat, non selum voluntatem omnem , & judicium suum subdendum esse voluntati dc judicio Monarchae , sed etiam intellectum & rationem , non o

strate , quidquid dicant superstitiosi Europaei legis de

Iuminis naturae pugna , mancipandam esse in obs

402쪽

L. D. Europes

momento, quia ipse aerit: ipse ius. At te haec fere est summa labim , quas Sol ipsi tot insanis Pindema

complectuntur , dc nullo proposito praemio , sed maximis intentaris pcisis districtissimὸ servandas pro cipiunt , addita hac, velut appendice, ad subditos an, mandos sententia, ipserumque t m antina , in quis que ad obedientiam oc obsequium Monarchae se par turus, cogitare acquiescat, non se hominem , sed cucuratam biniam esse.

Consideraui es quadam cirra isti Sol serum. Obini etiam naturae renuntiare , quod primum caput exigit, dirae cujusdam paucis cognitae. votionis sapit authoramentum. De quo cum altiora raedam ex Satrapis scrutarer . attoniti profitebanturi non scisse , quid juxta principia Europaeorum lex naturae prete. se ferret : adolescentesque admodum ejurasse ut jam poenitentia duntaxat , sim retractandi nullus supersit modus. Lex se da aut ad statuam auream campi Durae provinciae Babylonis alludit, aut ad Darii Regis ex mstituto Medorum de Persarum d cretum refert: persaepe subit, si contingeret Solipsos angelio nomen dare , ex Monarchae placito Rel

eonem ordina m , & phasquam olim Tiberium, i iraturos Christianos ad Christium inter Numisma r censendum. Tertia habitum pravae dispositionis in intellectu inreneret necesse est : quid enim si unius

horae intermillo contraria cogantur assirmare , ne Umritati constanter assuefacti consuetudine quadam memtiantur arra mihi semper inhumana . & infra Scythicam barbae: visa est, cum ferrem hiiquissi toties innocentes inauditos damnari, sentes contra deperditissimorum mancipia morum , foro uti : verum

ipsi incolumitatem stat Monarchiae hinc potissimum stlent aestimare , si prudenti, imprudentique Mona citae minde inuntiantur , nil sua referre dictitantes,

α' bene

403쪽

Mananiaa soli orum. D bene an mali , dum jubeat: multoque imgis si exemisplo praeeat , atque hanc summam membrorum inter se ec cum capide concordiam , plusquam ex mutastasimo profitentur. lix multa ex prudentiae norma commoda habet, si excipias mala cautum , nullius consilium impune implorare . ingenti forsitan argumento superbiae , periclitari Rempub. malle, quam lentioris consilium auxiliumve requirere , ne tur credas in videatur, in tanta Monarchia paucos sapo. re , dc tantum opinione simplicium & obnoxiorum, Sapientiae nomen tueri. Sexta versutissimam in genis te barbara carnis prudentiam prodit , non hasta Eur

paeorum politicorum calliduat in , ut dubites , an hi ab illis acceperint . an per aes pos traditam , pomis minio revocarint. Ceterum si quid aliquando contu-- lit ad providum regimen Provinciarum , quando simplicioribus expec' oratis, omnium consilia Monarchae patebant : liodie plenum periculi negotium est , de quemadmodum antea proni ad mendacia perscribebant, quae vulo rumore jactabantur , multi e ea in rem suam exaggerabant f ita mod6 inlimitibus hcnninum

mores , ec contraria simulantibus , in errores mitium.

tur plata ridiculos , dc deliberationes Monarchae ludos

ficiunt. Septima cum urbani humanitate pugnat, nee

divines quid ad politicum statum conferat , nisi certo existiment , aliorum Regnorum , di legum lautem, transfugio suorum ex servitute in libertatem, Mona ctiae tyrannidis esse destTuctionem. Octava immanem dominandi libidinem manifeste accusat, ob quain non multis abhinc annis , omnium finitimorum 'inc pum odiis exerceri coeperunt, districte caventium, nequis unquam Solipsorum in posterum , non modo in honoris de Regni participationem evocaretur , verum etiam , ut aditu omni arceretur . deprehensus in f rum mittassatus produceretur , & cum risu plebis e tra fines ageretur. Magnum alioqui in hae lege subfigendi orbis totius compendium , praepostera cupiditas . corrupit : quam ut aliquando ex Urte sanarem , quod 'sib num considian in metam attuli, cuius imae ira

404쪽

δω C. Euro I 'M meminero. Noni , ut capitalis is , ita olim magna religione servata est , hodie a plerisque can sis periculo eruditis praeteritur , ut nihil ad naturam ex tirpandam violentius, nec pauci hoc propter ejurata Monarchae fide , receptorum nisi authoritate Solipsos in odium gentium vocatos vexant. Decima similem considerationem habet, nec minus temere prodigus est vitae, qui crudelis est in famam, ut aliena potestate Leviat in naturam , nulla aliena vita aestimandam. insedecima causas habet odii plenas . nec tutum in humanis sacramentum , plerisque dolosa haec confidentia d perit exitium , quibus manifestata conscientia dux fuit ad supplicium , di vi ictam , quoties praetextu diis Gonis irretiti sunt minus cauti laqueis sincerae confessionis : hodie plerique fallunt scrutatores doloses , experientia doliti eostem fuisse & esse delatores, si quid arcanae cogitationis vel adversum se , vel adversum Monarcham elicuerunt, ut quos fortasse tacitis cre lationibus ossendissent . eosdem perpetuos hostes sentirent, turpissimi facinoris architectos : Quid enim inhumanius , quam specie religionis extortam arc nam fiduciam , in fidei & omnis confidentiae perniciem convertere 3 Sed bene actum quod sta ius licet .mlatim inducendo, nisi apuΛ rudissimos , obviamnum huic, ut quidam ex Asianis ebat, animorum camnificinae. Interrogatus haud semel, an quid simile mos Europaeus ferret : respondi , Esse quosdam Numini consecratorum coetus , qui tyronum storum cogit, tus religiose expiscantur : ad formandum in iis legit, mum cultum , ne in caeremoniis secretioribus errent: cautum tamen hujusmodi quaestionariis , ne susceptas adversum se tyronum cogitationes , aut vestigent, aut cernant. Esse altius forum , quo secreta cordium, quae expiatione egent, soli Numini Europaeorum invisibili: & Sacerdoti locum ejus tenenti, sub sigillo Sacramenti , oris confessione deteguntur , acceptaque noxae absolutione , fruitur confessus tuta conscientiae libertate, nullo periculo , ut ex ea in judicium homi-

deducantur; aut Sacerdoa, qui excepit, ejusinodi

405쪽

seereti cognitione in rem suam utatur , milites moriturus antequam sigillum violaturus. Hic, inquam , mos est Europaeorum. At quidam Satraparum, Recte, ajebant, ita fieri apud Europaeos, quibus Deus alia quis Principibus major imperat. Soliribrum Monarcham supra se nosse neminem ; quid mirum si in o cultas quoque mentis conceptiones jure sibi vindicet

dominatum p Dmdecima , nisi ex aeternis quas Vocant rationibus pendatur , quarum tamen cura Solipsis m,nime constat, mirae tyrannidis speciem praesert , im- Potenter in naturam vim exercentis, nihil ut tristius accidere queat iis , quos adulari minime doctos favor Monarchae non attingit. Jacent ingenui, di ad summa omnia nati, quibus origine spectata Monarcha ne diagne quidem serviat, sine ulla rerum gestarum laude, nedum praemio ; contra terrae filii, ac tantum ad genium Moriarchae facti assurgunt, servique dominis dein perdito favore imperant. Nempe haec summa est gloria Monarchae, viris praestantillanis perinde uti ad Pr vincias regendas di cloacas hauriendas . mediastinos vero ad solium diriere. Ο tempora, o morest Deci- matertia eo tendit, ut stulti sapientibus moderentur , atque utinam tacendo norint sapientiam praeserre , qui loquentia nimia nunquam non meliorinus officiunt Sed hinc nimirum prudentia penditur Monarchae , ne

si sapientes promoveat . ipsi cum iisdem minime constet. Nam si difficile est parem serre , molestius multo superiorem talento , auctoritate licet inferiorem revereri. Proinde satius est inter caecos monoculum regnare , ut de coloribus tute asserat & persuadeat. Decima rana denique omnium aliarum est summa .

qua vel sola tota Monarchia consistat perpetuo , si caetera semper futura sint paria , sed veren)um , ne d tracta aliquando larva, inter stultitiam, & simplicit tem discernatur , cumque lumine naturae transigat diisetio. . C A

406쪽

Iudicia Sol strum. DE judiciis ingentes habent Pandectas , nullo

ordine , nec arte , ob id ne a senioribus quidem intellectas, omnia moderante Monarchae arbitrio , ad quem omnium Regnorum majores minoresque causae deferuntur. Is porro nulla juris larma servata , nec tamen de plano, & vix etiam suin maria cognitione, damnat, ab luit, ut lubet. Habent nihilominus sim li Monarchae suos modos, non ex praescripto lintrin, sed suae voluntatis. Hinc tot praxes, quot Monaresiae: exempla duorum , qui meo tempore sibi succedentest perarunt, paucis reseram. Prior avidus Cluvius aὶ paucis post meum adventum defunctus, Monar chiam florentem reliquit, magni vir animi, cujus non

postrema laudum fuerit, multa licet e suo genio gerentem , Majorum tamen vestigia . ex sapientum decretis sanctius , 8c luculentius expressisse. Qui si diutius vixisset, hodie Sol ipsi magnam partem Christiani essent. Successit Vibosnatus b) serte errante, sibi tids quam Reipublicae factus . qui laxatis ignaviae benis, justitia afflicta Monarchiam haud parum la-- lactavit: cujus porro imperio in judiciis exercendis,

hie sere mos tenuit. Reo per apparitores constituto, permittebatur defenso, ad aquae modum, nullo tamen

patrono admissis , sed quam Lopte ingenio valebat adstruere. Ea excepta Judices dati , Satrapae , Monarinchae Assetares , adjunctis potentiori s , qui accusissent, vel accusati fui it: ne iste aut his conisiis ctis, aut illis deficientibus, minti potentes, &deserti

insolescerent. Ea propter constituta etiam poena talio nis , qua in miseros acerbe Leviebatur , struper enim certi erant potentiores , se causa triumphintros, cissus

ipsi cognitores ta judices effecit. Quo fiebat ut iidem,

a Claudius Aquisiva. μὶ Mutius Vitellestus.

407쪽

imantumvis criminosissimi, raro ac strentur , . accu-ini damnarentur nunquam , qui jure ipses ac vestissent ausi, elli centum criminum Capitalissimorum, totaque aliqua Urbe . aut Provincia manifestorum, a

famentis venissent instructi: nihilominus dubii perseitarentur. Quare datis , quos dicebam , judicibus, consequens erat reum minorum gentium causa cadere: vulgataque sententia poena illico sequebatur nulla inter resione redimitatis , dc ne injustitia appareret, prou ratione secluse jura manu claudebantur ; contra si merith causae fidentius rem gessisset, fractique potentum tergiversatione victoriam prope manu teneret, tum itidices vario praetextu procrastinare , adeoque in diem longum spem irritam extendere , ut miserum molestia diuturnae expestationis emaciatum , vel cedere coge Iest, vel ad spontaneam confessionem , si accusatus fuisset, tametsi nullius criminis compertus. Quam si impetrasset, monito Monarcha reus peragebatur , vix unquam absolvebatur, ne si impune abiisset, frustra adesatoribus per fas nefasque accusari quempiam malo exemplo fuisset. Si porrd adversus iniquam moram durasset, tum judices, constantiam contumaciam inaterpretati , repetitis a prima aetate vel minimis noxis. nec evacuata interim exceptione praesentis judicii, causim vulneratam aliorsum trahebant : capita fere cruminum erant sternutando crepuisse , manducando labra diduxisse , casum asini risisse , clam in cubili con tentius tussivisse , & sexcenta id genus. Quae si reus tanquam aliena derisisset, tum demum sententia peremtorie lata supplicium extremum misero decernebatur. Hoc ordine meo tempore Astorum quidam capitis damnatus inopinato finitimos Principes , quitum forte Monarchae sociale bellum indixerant, appellavit ; ea causa constematui Monarcha , hactenus enim nemo a tanta potestate provocasse auditus erat,

rem ex composito geri suspicatus , Suriolagerum cita volabatur J abscissa sententia liberum pronuntiavit, protestatus nihil se de ejus damnatione scisse , culpamque in Satrapas eisceminath conjecit. yos Europaei

408쪽

o. r. C. Eurot inlutem Afro gratulati, quid facto in posterum opus. esset, notavimus. Poenae suppliciis debitae apud Solipses sunt variae, emaceratio , fustigatio , diversa ver-bbatio , sed ut quisque sibi fit virgator publicus , carceres , relegationes , proscriptiones , majores min

resve capitis diminutiones , cujusmodi sunt abstentos esse gratia di conspectu Principis , impotem suffragi rum ad honestio a munera, denique exosum dc per sum , nullo ut merito favor integrari queat. Quo uno maxime saeviebat Vibosnatus a , nulli placabilis quem semel etsi immerentem despexisset, ut contra nulli non lavorabilis , quem semel, etsi nauci hominem di insigniter dist tum , adamasset. Ea res non paucos ad cesperationem , & ad acerba omnia adegit, quorum ego sorte miseratus , ut animos sumerent a Lmonui, nec tanti facerent muliebrem hominis lepore timidioris impotentiam , 8c qui modestos vexare tantiim nosset, audaciores extimesceret. Quamquam non pauci ingenium ad altiores causas adulando referebant, assirmantes Monarcham ex meritis cujusque praevisis,& scientia quadam degrummata b) cognoscere quid quisque subditorum facturus foret pravi, si Principis gratia seueretur , aut odio non exerceretur I e

que par esse hujusmodi anticipato supplicio plecta, etsi

in oculis mortalium nondum sontem : ut contra ius, lentes ad gratiam admitti , de reliquis efferri, quod praenosset Monarcha , futuros aliquando modestiores, dignosque praemiis antecaptis. Quo certe modo , nec Caiphas apud Hebraeos prophetavit, nec turpius actum apud illos, qui reos suspicione duntaxat criminis, nulla alia probatione peractos , patibulis sussigere soliti sunt. Deinde vero causa cognita si sontes deprehendisi sent, dio permittere ; si secus , depositis honorificὰ justa perseivere. Reseram 8c aliud , sed ludo . ne lectori bilem moveam , ut norit esse in Sol ipsis , qui Plauti comica ex ei. Edicit Spinomantieus cc Prae-- tor

409쪽

Monaria a SOD rm. Ustor Pharsacio saὶ aulico deportationem Monarchae jussu di scripto. Miratur is inscius demeriti, M narcham amitat , adit, provolutus inquirit. Negat hic stupenti similis qui, quam se auctore Linim, &bono esse mimo Phariacium jubet , qui totus sibi res

ditus , sua gaudia amicis narrat. Postridie a Spin mantaeo monetur acrius , ad milium se quantocyus componat. Renuit ille, fidentius etiam, in eum, Monarcha fi tam jussionem improbante , actum obtendit. Verum Spinomantaeus e Nihil mihi , inquit, cautum recens a Monarcha ; insisto primis decretis , actutum faxis , ut pareas. Quid ultra Curritur ad Satrapas participantes b) , iterumque ad Monarcham , & accusatur a Ρharsacio Spinomantaeus , ceu contemtor magni nominis. Iterum gestu , vultuque simulat Monarcha, ore per ambigua, sed favorabilia errante. Instat Pharsacius , ut sistatur Spinomantaeus , coramin ue monita capessat. Haeret Monarcha , ne filumuccidat: mox , Perge, inquit, securus voti , curabo accersier , advertendum ne te vexet. Abit Phars ius,& tanquam omnes fluctus eluctatus, technae imprudens iterum triumphat. Ρerendino urgetur vehementius , ut sarcinas componat , intra horam pedes elaturus , severe plectendus ni exit. - Τum Pharsacius inuqui impatiens , concita bile ad Monarchae fores advolare. Sed nerata admissio a docto custode , ne quis centi, ut ritat, intercederet; monet, ut crastidia

redeat: scilicet ut post secessam Monarchae primo diluculo ad suburbana , venientem frustret, aut ejiciem do spatium iaciat. instante interim momento , quod inomantaeus scorpii cauda designarat. Ita Phlis, cius pene ob deceptionem sui impos , extrusus est in exilium: quotidiam exempla suo quoque periculo ill

strans. nimirum admirandae regimen est sapie tiae , collusionibus, di stellionatu traducere miseros, 8c dotariae salutis exortes , qui aequi causa ex lege r currunt . in totius vitae aerumnam mittere perplaxissis

410쪽

mos. Ludirur ut pila , justitia percusia , reperinissa, eluditurque afflicturum exspectatio , qvibus si dolor verbum eliciat impatientius , crimen lal estatis in foro est. Si Spinomantaeus barbarus , i Monarctae se sti tisset compulsus , patuisset mutua ex vultibus co usio, & technae vafritiem , non constantia Cum mente verba prodidissent. O versiitam , si Diis. placex , polit, cam agyrtis plausibilem l Gemina fuit causa Recusii, sed dodosis adinventionibus procis stior. m. .ea con sultus ego respondi , artem arte eludendam. Deferret inomanipeum apud Nonarcham , quasi do ejusdem ignavia mutientem , ut cujus consiliis nutaret potius, am staret Regnum. Vicitan, obscur δdverseret Spinomantaeum , de insidiis a Monarcha. tentis , ut OG ficio motum releget ad glaciales insulas , odiis impi, cando imperiosam superbiam. Ita futurum , ut vel committantur infensissime , provocatis etiam ad seditionem turbatorum animis : vel si dolus det tur, hoc argumenti occantur ipsi , nota. esse suas artes, quibus subditos ludificarent, nec struendum aliis malum , quod sibi nollent ; nec astu , sed prudentia , M scientia regendos populos , mimo, quod inator noster notavit, non versuto , obscuro , fallaci, maliti se , veteratorio, va ; sed qui decet, apertum, simplicem , ingenuum , discretum, justum denique., dc

Donum virum.

uIae de Judiciis, eadem de inibus hic quoque non

tra scamnum dici possunt. Judicia siue jureri . prorsus ab humanitate alienum ., sed n que tolerabile subditis contra Magistiatus merito com querentibus , qualecumque jus , de aequitatem adimi et ne quemadmodum inique causantur , cantemnem dominos assuescant , ac paulatim in Monarctam insurgam , suturum alioquin, nemo ut Magistratum

SEARCH

MENU NAVIGATION