장음표시 사용
721쪽
clueo DE HERCULE MAGUS AN O, &c.
las regiones, fuit cognita. Sub guo πο-im Romani Herculem Mag sanum coluerunt ' Temps Hereulei de raptio. Ribus creemoniis Hereules his colebatur ' Sub titulo Herculis mictoris Hercules Magusianus adorabatur. Cur Portumnus fuerit dictus P Hujus Herculis varia nomina. Cur Melearthus Derit dictiu ρ Cartheia a quo fuit fundata ct exstructa 8 Carthaginem quinam condiderint. Dea Nebalennia quae sit. Unde Nesissennia sit dicta. Est nomen Disaeum vel Phaenicium. Ost absolutas dissertationes de Sibyllis , lubet heicetiam adjicere conjecturas nostras de Deo Hercule Magusano & Dca Nehalennia , de quibus ante aliquot annos multa apud Zelandos aliosque suere conscripta. De Hercule Magusino cui vitiose Marcusano nomen est in veteri inscriptione, ὲNobili T. Eindio in suo Chronico Zelandiae. p. XLIV. ex Grutero , citata) ut dicam quae nobis maxime vero si milia videntur , sic habe, lector benevole. Fallitur Nob. Lindius Herculem hunc Magusianum cum Thebano eundem fuisse , existimans. Thobanus enim Hercules Magusiano multo junior. Lucian. in de Dea
κρως ἐάς. Et Iuni templa in tria aeque fere antiqua atque in AEgypto quorum ego multii vidi, inter quae Herculis in dro , non iidus Herculis quem Graeci venerantur, sed de eo loquor, qui multo est antiquior, herosique Tirius est. Imo Graecorum neminem ante Colaeum Samium qui annissere sexcentis Hercule Magulano posterior usque ad Gades navigasse ex Herodoto certum est. Nec Thebanus ille in Illyria regnavit, sed Ambraciae in Epiro : ideoque navigatio in Galliam illi non potest adscribi, quidquid dicat nob. Eindius : Gasii enim Dorienses s de Graecis Doricnsibus perperam accipitur) teste Ammiano ab eodem Eindio ibidem citato, Antiquiorem sicuti Herculem, Oceano locos confines inhabiatarint. Hoc procul dubio Nob. Virum sesellit,quod Dorienseum meminit Ammianus, si enim Hercules Magusanus in Galliam deduxit Doriensi, omnino statuendum videbatur , per Magusanum hunc , Herculem Graecum intelligendum esse, non enim probabile judicandum est
722쪽
est, Doriensis , quin Graecos esse Vir Nob. putavit, voluisse sequi
Ducem Barbarum, Herculem Phoenicium nempe, quem Metissemus esse Herculem, infra dicetur. Nec hic Viri Nob..tantum suit error, v rum & aliorum, cum veterum, vido Philostrat. lib. V. de Apoll. ubi de Gadibus) tum recentiorum. Sed ut nodus hic solvatur, S: Viro Nob. scrupulus eximatur, per Doriensis Ios, cum magno Bocharto lib. de colon. Phoenic. cap. XLI. intelligendum esse putamus, Dorienses Phaenicios, urbe Doro Vel Dora prope Carmelum inter Ptolemaidem & Caesaream Stratonis, oriundos Hujus civitatis memianit Jesua cap. XI D commate. XXlII. de ea initur, I Chron. cap. v I Ι. vers XXIX. De incolis urbis Dor legas etiam lib. Judici 'cap. I. vers XXVII. Ab illa civitate est nomen gentile , Doriensis. Δω M Graece vocat Josephus , lib. Antiq. XIX. cap. VI. Latina versio sic sonat, ' Publius Petronius , legatus Tiberii Claudii Caes. Aug. Germanivi, Magistratibus Doriensum. Stephanus, eodem loco a Bocharto laudatus , Δωρ ,-πόλις φοιν- , G sω, feta ἐθνικόν Δουτης. Ποωσ-M γ Πεπόνιγ, emendat ex Josepho Bo chartus -ιωτής φη πν. Dorienses vocat. Quare Cum Ammianus dicit, Dorienses antiquiorem Herculem secutos, de Colonia Doriens quam Hercules Magusanus e Phoenicia ad Gades usque, imo & ejus partem hinc in Galliam secum adduxit, statuendum esse existimaanus. Putamus ergo uti supra notavimus, nomen hujus Herculis: non esse legendum Marcusanus sed Magusanus : Ineptiunt, inquit Doctis Ortelius in Thesauro suo Geographico qui pro voce Magusanus,Mai sanum legunt: quum nee canina litera, neque ejus vestigiumran lapida 3uem diligenter inspexi) eemitur. At hanc veram esse scripturam, testimonia essPosthumi nummus aeneus, qui Herculis Magulani quoque effigiem'M-men liquido sentat, Post humum trans-Rhenani limitis hius Ducem ct Galliae prodem factum d Haleriano, Trebellius Pollio memoriae prodi dit. Inscriptio autem quae Nest-capellae in columna templi asservatur, hoc modo resertur in libello Belgico, anno 16 7. Medioburgi edito,
HERCULI MACVS IN OVI PRI MINIS, TETIVS
Verum rem ita se non habere , & non bene suisse descriptam, autopsia:
723쪽
manifeste evincet. Ipsi enim oculis nostris Inscriptionem illam comspeximus & distincte legimus; sic autem habet:
HERCULI MAGUSANO M. PRIMI IUSTERTIUS
Lx hae Inscriptione.& lapide Antiquo non MARCUSANO sed MAGUS AN O legendum esse nulli dubitantes assi amus
ac afferimus. hanc cum in Nest-cappellano templo legeremus & delamberemus, Inscriptionem , retulit nobis pastor illius Ecclesiae, viros multos hanc legentes , non potuisse explicare quid significaret vox PRIMI-IVS , respondimus legendum esse PRI MIUS. Aeesse viri alicuius nomen proprium , neminemque moveri debere ob duplicatum I. plurima enim ejusmodi exempla in Veteribus Instri. ptionibus reperiri et hoc autem quo pacto contingat I. superfluum in Inscriptionibus inveniri nonnunquam, putamus nos, hoc accidisse ex ignorantia lapicidarum, qui non secundum scriptionem ordinariam sed pronuntiationem, literas efformarunt & exsculpserunt: quando ex. gr. P RIM IV S ore pronuntiatur, videntur duo I. prominilari
non Ρ R IMIV S sed P RIΜΙ-IV S. atque hinc putamus evenisse quod pro nomine , PRIMIVS PRIMI IVS secundum
pronuntiationem sculpserint lapicidae. Hercules ergo hic Magusiantis, estiPhoenicius ille, sive Tyrius. qui Mosi a nonnullis σύνw,O . iuia dicatur. Phoenices enim qui propter occupatam a Josua terram Canaan, alio commigrare cogebantur . Iurebant is facie Isuae praedonis, fui Nave, docentibus id columnis in Tingintana, cum Phoenicis inscriptione olim visis , ut testatur Procopius Vandalicor. lib. II. cap. X. Hi earunt, inquit , castetam in civitate Numidi ubi nune es urbs Tmς , Tingis, 3bi ex albis lapidibus ea iam duae e Iumnae, prope magnum fontem erectae, Phaenicios habentes characteresin.
siriptos, qui Phaenicum lingua sic sonam: H μῶς ἐσμ οἰ. . . -
προσωπου , I ου τοῦ Λης ῆ, ιν Nαυῆ, nos si sumus qui fugerunt a facie suae praedonis, filii Nave. Phoenices, inquam, instructa arce navali, duce Hercule Tyrio, in Hispaniam ad Gades usque navigasse, as-
724쪽
seritur. Philostrat. lit, II. de vita Appollon. Λυτὼ γ -ο
lem , sed AEgyptium fuisse , -ad sentis fuit nitor, atque
Hoc est: Summus decrepitus, reealvager, reliquis capillis prorsus canis, eine rugosa ct in nigerrimum eolorem exusta, quales sunt nautae senes. Sed praeter hanc rationem putamus' non inconcinne dici posse eum tali colore depictum suisse , siquidem Phoenices a servore Solis ita inurantur, ut eorum color cum hominum in occidente degentium colore non possit conseret. Herculi huic templum in Gadibus a Plic niciis suit: erectum , in quo divinos honores ipsi deserebant, non Graeco ritu, ut par esset, si Thebanus intelligi deberet, sed Ph nicio. Appianus in Ibericis. Ta τε τύ Iῖρο-ἐους ἰερον το D Οἴλπις οπικάς μοι δοκῆαν ἰδρυιαδ , κ, Θρη-sic νυν επι Φοινικωs. Ο πΘεος σωπῖς ουχ ὁ -πιος ἐδεν , α ο Tuo G Herculis templum quod est apud eolumnas, Phamstes mihi videntur exstruxisse , ct hodie calitur. more Phoenicio , De que ipsis Thebanus non est, sed T ius. Tyrios Herculem praecipue colere, testis est Curtius lib. IV. p. m. so. Plura loca quae ex Arriano , Pomponio Mela aliisque postent adduci , non addemus. Constat ergo fuisse Phoenicium, quod etiams hi script res non testarentur , abunde probari posse videtur , ex ipsius domine Magusiano, quod Phoenicium esse nulli dubitamus. Notandum autem in antecessum, linguam Phoeniciorum Hebraeae & Chaldaeae valde similem, ut praeter Plauti poenui: id testantur Hieronymus & Priscianus, ille in comment. ad Jer. cap. V. Poeni quasi Phoeni , quorum lingua Hebraeae magna ex parte est confinis. hic lib. V. Lingua Poenorum Chaldeae vel Hebreae smilis. Magusanus. itaque dicitur, nomine paululum interpolato, a navigatione, a transfretatione, B gus Chaldaeis est secare, absindere, & hinc accipitur pro
725쪽
transire, transfretare scit. flumina, mare &c. auasi diceres secare m re , ut passim apud autores, phrasis haec reperitur, Horat. OdeI. lib. I.
I1yrtoum pavidus nauta secet Mare. Et in Chaldaeo textu legere est II Sam. XIX. vers XVII. 8c Esai. XVI. vers II. megisan transvehentes. Hinc etiam Chaldaeis krao m gis est nisis trajectoria, scapha, item vadum, transitus. Quis igiatur non videat 1 Rra: megis , Megisnum dici posse, nomine, ut dictum, parum mutato, & Herculem Magusimum vocari nomine Hebraeo si M. Chaldaeo , cui Phoenicum lingua similis est. Magusianum itaque Ducem hunc Phoenicium Punico vocabulo , a navigatione, vocari, nostra est opinio. Nec miretur quisquam, siquidem, teste Lactantio, Dii Deaeque aliique sine numero, a reperta arte, vel donatione munerum , vel rebus gestis nomen & Divinos honores consecuti sint. Imo Philostratus assirmat Herculem hunc cultum, quia summa sapientia totum orbem dimensus est, usque ad ultimos terrarum sines. Magusiantis igitur Hercules, est Hercules transfretator, qui hPhoenicia colonias ad fretum Gaditanum & ulterius si non ipse, ipsius saltem hoc secerint posteri, perduxit e sin autem nunc qum ratur, quomodo haec Inscriptioni est cappellanae quadrent, num ergo statuendum sit, Herculem hunc Josuae temporibus. alachriam usque pervenisse i respondemus, etiamsi haec assirmaremus , nosa probabilitate aliena non dicturos, testatur Lactantius lib. I. cap. IX. de Hercule nanari, eum totum terrarum orbem peragrasse ac expugnasse, ut melioris notae codices legunt , idque nisigiis factu sse dicit idem Lactant. lib. I. cap. V. Philostrat. ut paulo ante dictum fuit, illum totum orbem usque ad ultimos terrarum fines, dimensum esse, as- firmat. Constat etiam illum ultra fretum Gaditanum navigasse, &in Galliam venisse , urbemque Alesiam ibidem ab eo exstructam.
Ales, Syra et , κατα ἀυ πατειαν Teste Diodoro Siculo p. m. I 18.
ab erratione ad expeditiones bellicas. Nemausum , Ni laes vulgo, a Nemauso Herculis filio, conditam docet Suidas in voce N ιαυο m. De Hercule apud Gallos qui degit, videndus Lucianus , in Herc. qui testatur, Gallos Herculem sermone parris rimium vocare consi et os.1mo & hodie in Liguria visitur portus Herculis Monaci, Fulgo.
726쪽
nues. Ammῖanus de Hercul. lib. XV. Mouorei similiter artem , t or- tum ad perennem sui memoriam consecravit: Ita ut certi stimum sit in Gillias illum pervenisse : num igitur usque adeo mirandum csset, Herculem, aut aliquos illius Coloniae ultra Gades missae, littora legentes, Natachriam usque appulisset praesertim cum Ammianus arguat, loca, Herculi & Doriensibus habitata, suisse quasdam insulas extimas. Tacitus , qui sub Germanorum nomine Sc Belgas complectitur, testatur in de morib. Germ. illos memorare , fuisse apud eos se Herculem: quod de illo Phoenicio quominus intelligatur, nihil obstat. Sed non necesse est eo nos devenire, siquidem & alio pacto, mi culis Magusani cultus ibidem deserri potuit, per aliquos nempe D riensium illorum de quibus supra, Vel per posterorum nonnullos. Gallia enim usque adeo longe a Natachria non distat. An hoc insulsum esset, si contenderemus, illos cultum numinis sui eo, ex Gallia Hispaniaque asportasse ' Certe nobis equidem non videtur , Inscriptione antiqua evidentissime illud probante. Nest-cappellae ergo olim fuit portus, uti testantur multi , quo naves in diversas regiones solvebant , vel ad quem exteri & incolae contendebant. Scaldis ostium fuisse perhibet Ortelius, ibique templum illi Herculi , cujus reliquias suo aevo extitisse affirmat Geropius necantis , exstructum fuisse, vero simile est, in quo tum incolae cum advenae , fCelix ut illis cederet navigatio , more usitato sacra faciebant. Imo I: arcis ibidem relliquias aevo suo visas, contendit idem Geropius Hecanus, unde nos vere assirmare posse existimamus, Wala chriam a colonia Doriensi , vel aliis ab illis Doriensibus oriundis, suisse occupatam &contra hostium insultus munitam, atque hinc videat quivis ad portus ostium custodiendum, arcem illam fundatam sui se. Quomodo autem Hercules Phoenicius , Deus extraneus a Calachris Romanaeditioni subjectis Caesarem enim Belgas debellasse constat) sucrit cui
tus , si quis quaerat aut miretur agnoscat vcl hinc clarum esse, Zelandiam , terram habitabilem non tantum , verum etiam habita tam notamque sui se ante R omanorum in has oras adventum: postquam autem Romani Belgas subiugarunt, si Herculis cultum retinuere
Walachri, non amplius illum sub Magusani nomine adorarunt sed sub alio titulo. Mos enim Romanis erat, Deos gentium quas sibi subjicere nitebantur, aut subjugarant evocare , Romamque descrre, eisque O o o o ibi dim
727쪽
ibidem templa arasque dicare atque consecrare , ut notum est ex. formula evocationis, a Macrobio lib. III. Saturn. cap. IX. ex Samia monici Sirenici lib. rerum reconditarum , recitata. Num ergo,
Hercules hic Mugusanus Romam delatus , ibidem Divinos honores, templum arasque est consecutus, roget sorte quispiam 8 Sed quid ab surdi sequetur hoc sit stituamus' Certe nihil , fatemur quidem non sub Mast uni nomine Phoenicio , sed Latino , Portumni & Victoris suille cultum. Plinius lib. X. cap. XXIX. Romae in aedem Herculis, in foro boario , nec musicae nec canes intrant. Hujus Dei templum, mulieribus & servis intrare erat prohibitum , imo canes, & muscae N porci summa cura arcebantur. Conser cum his ceremoniis, illas, quibus Hercules noster Magusanus olim in templo Gaditano col batur , videbis eodem modo suille peractas. De his vide sis Silium Italicum lib. IlI. initio. mineos prohibent gressus, ae limine curant Setigeros arcere sues , o c. Ibidem etiam exactam deprehendes templi Herculei descriptionem, an non etiam titulus Victoris eleganter & concinne tribuatur Herculi Magusiano, qui terrarum orbem expugnasse sertur ' Apprime etiam Walachri est-cappes lani , pro Deo suo habebant Herculem hunc gusianum , portubus si quidem praesidere credebatur, hincque Latini illum Portumnum dixerunt. Multa & varia uni eidemque Deo Romanos dedisse nomina, nemo est qui non sciat. Graeci hunc Pomtumnum Palaemonem vocarunt e Hesychius πα λάμων ό H 'eoc λ .
Phoenicii illum etiam vocabulo Punico μέλκαρθον appellarunt, aliam, ut statim constabit , ob causam , Philo Byblius. ex Sanchoniathone apud Euseb. lib. I. praeparat. Evang. Tω θ. Δημαρουντ μέλ- καοξ - ο α H Ex Damarunt e narius est Melcarthus, qui ct
Hercules. Portumnum autem eundem esse cum Panemone, testatur Festus. Portumnus qui ct .Palaemon alio nomine dicitur, inter Deos,
qui praesiunt mari, d Romanis colebatur. Portumnus igitur , Palaemon Sc estviribus , vel ut Latini scribunt. Melicerta ct Hercules Magusinus est unus idemque Deus: quamvis miseri mortales existimarint, diversa se
colere numina. Hunc autem Miλκαολν eundem esse cum Hercule
constat , & uti Magusianus a navigatione & transfretatione , dictus suit a
728쪽
suit , sic heie Melearthi dicitur ob conditam a se Kartham urbem. Strabo docet, olim fuisse in Hispania urbem eximiam, cui nomcnerat καρ-ue Cartheia, hujus conditorem suisse Herculem perhibet
cet Tyrios Carthaginem condidisse. Hanc ab Hercule dicunt fundatam, inter quos ct Timosthenes , qui eam aratiquitus Heracleam dictam fuisse refert. Mel carthus ergo idem ac ου'p a,n Meleta Cartha, hωc est, rex , Dominus Nartha. Olim autem civitas haec κ nrip Meleta Carthia vocabatur. Hinc Herculem, simplici nomine Agauea olim vocabant Phoenicii, sive potius Amathusii Phoenicibus oriundi: Hesychius,
- conveniunt , quem in Hispaniam appulisse , supra probatum fuit, ibique in Gadibus cultum, de Thcbano aliove Hercule haec dici non ponunt, ut pluribus probari posset, si de hoc esset controversia. Hinc
cuivis constet 1 Romanis etiam adoratum fuisse Hexculem Mogusis num sub Herculis Victoris, Portumni nomine, & si Nest-capella non evocarunt Romamque detulere, saltem illos a Phoeniciis habere Herculem Deum, Walachriamque hanc Zelandiae nostrae, multo ante Thebanum Herculem extitisse non solum, a Deo enim creatam, non e mari sponte natam putamus) verum etiam cognitam, habita tamque fuisse probasse nos, existimamus. Ex his de Hercule Mapusa no ita. explicatis, lucem haurire possumus, quaenam suerit Dea Ne- halennia apud Lelandos: uti Magusini nomen olim tulit Hercules , ex lingua Phoenicia , a transfretatione , uti superius fuit demonstratum, sic nunc Dcam hanc fuisse vocatam Nehalenniam, voce Phoenicia , vel Hebraea paululum interpolata, Deam fluminis,
Scaldi, scilicet, cujus ostium olim fuit in littore Walachriano, nostra est opinio. Phoenicia autem lingua cum Hebraeae valde sit similis, uti superius ostendimus, atque ex Doctissimi Bocharti scriptis patet, uti Hercules fuit dictus Magus anus a voce Phoenicia , sic etiam potuit Dea haec vocari Nehalennia, a vocabulo sive Hebraeo sive Phochicio bri, Nahat, seniter ct commode duxit , & uti multi annotarunt. verbum hoc sere semper in bonam partem accipitur , notatque istud officium quod matres infantibus reddunt , quum illos ducunt, &ducendo sustentant, vel uti pastor oves leniter & commode ducit:. O o o o a pari
729쪽
pari etiam modo Dea haec Walachriana Nebalennia, verbo Phoenicio vocabatur , eo quod commode & leniter naves & merces duc .re credebatur, vel ut hoc praestaret, invocabatur aut adorabatur: hinc
etiam propter hoc praestitum ossicium , inscriptioncm hanc quam descripsimus ex lapide Donaburgi in templo ibidem deposito, ita
V. S. L. M. Tali in significatione etiam legitur Genes X L V II. vers XVII.:M na I anai v ni I 'ma' hoc est: se sustentiavit eos cibo pro omnibus pecoribus, ex illi anno. Et Psalmo XXIII. vers i I. num 3n xu,na' hoc est: ad aquas tranquilias deducet me : item Psal. XXXI. vers IV. et abrum unan : hoc est: ct propter nomen tuum duces me se diriges me. Genes. XXXIII. vers XIII. ra 'nanes urei ct ego deducam me, hoc est : incedam quiete. Quis ergo non videat concinne posse deduci nomen Nchalenniae ab Hebraeorum vel Punicorum bra quiete se commode ducere, uti iam statim notavimus ἐCerte nos contendimus, hanc nostram opinionem esse omnium proba bilissimari , saltem Doctiss. D. Boxhornii sententiam qua nomen hoc esse Scythicum existimat nullo modo approbare possumus. yy mologia enim illa quam nomini hujus Deae dat , adeo est violentati tot fidiculis extorta , ut satis mirari non potuerimus, illum haec ausum fuisse in chartam conjicere. Non ulterius nunc urgemus aut resutamus illam opinionem, quoniam ad finem properamus, alia serte amplius rem hanc enucleaturi.
730쪽
Sacrae Scripturae qui hoc libro citantur aut illustrantur.
Genesin. Levitiens. v. st xx Ix. P. 23 r. Cap. vi I i. x vi II, p. z29..