장음표시 사용
51쪽
SEqditur dicendium e morbis, ilibris obnoxius oculius
est, multis quidemin genere vari)s, adeo ut vix ulla sit organi particula, luce morbo aliquo peculiari aliquando non laboret hinc fit, ut morborum numero, discrimine, plerumque etiam contumacii, talli partium corporis oculus cedat, ni forte etiam reliqtrus Omnes,infelici praerogatiua superet. Missiis tamen affectibus, qui minus propri sunt oculorum in vel comunes partibus niuersis,aut pluribus , maxime propriχ-rum tantum memini se sat erit, sumpto initio a palpebris quarum actioites, 4sus Vitiari certum est, mutata quomodocunque motus ratione atque positus earundem siue enim elata nimis palpebrarum superior obduretur, ac veluti rigeat siue prolapsu pertinaci occludi oculum cogat, visui impedimento est cum ob id condita sit,ut oculum opportune obtegat; si enim semper, importune, aut minus quam expediat, id ipsum praestaret,ςrumnosa Visui necessario euaderet, nedum inutilis. Attollitur quidem superior importune,in elata obdurescit, a riget, oiax 'ς graecis Lagophtalmum inducit musculi alioqui pyraaudatis Vitio, qui contra au , ei scis exordia fibrarum, in eadea contractione,praeter naturae legem,permanens videlicet prater commodum culi, nutum voluntatis, illam, cui insccitur, corrugat, elatam detinet. Deprauatae item dispositionis in nausculo causa plerumque est, sanguis nimis copiose in Cuens in musculum, aut spiritus turgens , adaugens niolem latit idinis in musculo, longitudinis imminuens, non sine cruciatu Vel vapor item assiduus, acri natura praeditus, pungens masculi fibras, earumque actionem sollicitans, idest earum contractionem Qu9d si huiusmodi causarum impetus minor uent, deprauatos motus, nempe dissiciles, cum dolore producent, quos Ursci schrophtalmia vocant. Quandoque
52쪽
vero imagnittido mutata morbuia facies quoties enim ex vulnere, aut Vlcere pars substatia ipsiui perierit,ita ut extendi amplius neqtacat, quantum opus est, adicituna obtegendum, saluo qua-uis musculo, lagophtalmos fit in uo, apertis semper, etiam pQ rsomnum, Oculis, homo degit,deculabitque, cuius causa, B ubari morbum, oculum leporinum appetivit. Accedit inversio palpebrae ad extetiora, incrementum car nis laxae , dc mollis ultra confinia , arsit, Ectropion dicunt, quo oculi fenestra assidue patet , quod explicari pro tu non possit Perit etiam usus, modo quiden contrario, attamen a tione pari; haec enim aliquando concidit, obruitque oculum o musculi vitio, laborantis paralysi i quandoque etiam pro prio , cum intemperie humida langLens , trahenti musculo
nainus obtemperat quae adeo pertinax et ut nullo conatu mu'sculi, corrugari, seri adduci queat Labora' quoque, nec raro,' 'traq; membrana inflamatione enormi alio tuando enim sola saperior ita ex tumore grauis sit, ut vim Omnem attollentiSmusculi eludat; neque enim nouum insolens adeo est, ut in palpebris Praecipue superiori, tumor producatur aquosus, δατις dictus Graecis, quo moles eius augetur, lebescit substantia
staminum, ac torpet admotus quoscuque Quir imoac λιτιάσει, Σαλά ια inses a tur, succrescente sab interna tunica , tuberculo duro, ad instar lapilli, quem propterea Graeci Lithiasin appellarunt. Caeterima cuso morucia in nato Oculum obrui contingit, siue
quod fibra attollentis inusculi in transiter sum alacista uerint; sive quod expansum corpus, callo, scit cicati ice OIduruerit. Addas licet clausoris naui uti Vitia, culus conu Uisio quaedam comniuere oculum cogit, Vel etiam integrCOcC Udi; Inc ex conni uentia oculorum signat Ortis coliis bat Hippocr. m Prognossi aut quod faculias laboret, Ut organum ci Oluatur, aut tenuis vapor, ct acris clausorem risculum Chementer uel licet t-cunqtienti malum, grauiusquj dum primum, quod deficientem, accXpirantem calorem indicet minus graue s Ostr cliuina, quod copiam materiae a illa antis S Pertinaciam adaucii caloris significet cuIra qua tamen latum robur,&4ntcgrita Potcnua consta ire
53쪽
re possit. Id ipsum censenditia de palpebrariam instabilitate , , quas vel Vapor tenuis agitat, punctis per interualla musculis. Praesertim clausoribus , vel etiam tremere cogit languens pyramidalis facultas, ad integre attollendum inepta. Torquetur etiam oculus ex palpebris,' immaniter excruciatur , cum aut pili, contra ordinem naturae erumpunt interius; aut ex naturali situ, ad intra conuertuntur,punguntque oculum,
ac veluti traijciunt.Ille Graecis Trichiasis iste, Phalangossis Mor
Atque tot fere modis patitur oculus, palpebrarum vitio;quibus' alterum adiiciendum existimo, quando videlicet puncta, aut canaliculi lacrymales obstruuntur, aut obturantur, uel Connivent tunc enim humor regurgitans in glandulam, postea in angulum palpebrarum transudat, acrior redditus, ex mora, locum sibi patefacit inter primum eleuatorem pinnarumnasi xos Laut inter musculum,in integumenta dictamque lacrymalem fistulam producit; que saniosa deinceps euadit,quatuque compressione anguli facta exterius,frustra curare conamur, ni fluxum lacrymae restituamus, per consuetos canaliculos, aut osse perforato, derivetur in nareS. Quinimo in nonymi Tunicae, Adnatae vitio simul oculus interdum laborat, quum vel inflammantur, Gr; eci morbum is Ophtalmiam vocat, 'uidem multipliciter pro materiae copia
corripitur, idest quum caruncula continens angillum internum oculi, super illurn extenditur; nam humore uiscido imbuta caro, expandens se ad instar membranulae, insueto tegmine, subiectissique partibus graui, multam oculi partem obnubit, ad iridem, usque quandoque etiam tumet,acri collecta materia, simulque crassa, quam pustulam, Phlyctaenam vocant. Verum is vitii contrariis membrana utraq; assici consueuit; nec raro etia solutionibus continui simplicibus iuxta,& copositis tu: ulceribus sedari, necnon crustis, Sc squamis obduci, siue acrem tantum humorem, siue acre simul, irassum admiserint. Habet dici malis dicta,in Cantho maiori, caruncula, pectiliares morbos,E γκαιθίδα i ι, αδα. Ille increment siue iste des -
54쪽
Elias molis naturalis est. Illo, lacrymas contineri diutilis, isto ci lius efquere videmufi, quam conueniat. Quinina o extra ip i ana abscessus, iuxta nasi latera frequenter udoritur ex affuso sanguine, a quo facilis transiitus est in AEgylopen; nam ex tarde disrupto abscessu aut minus exacte expurgato, fistula nascitur, attrita videlicet,& corrupta membranula, qua Ossa nasi obtegit, priusquam exitum pus inueniat. Demum Myposphagmate morbo Adnata corripitur,quando scilicet stanniis eflusus ex minimis eiusdem vasculis, substantiam eius obsidet, ruboremque sanguineum,& contumacem Π- ducit, sugillationi similem, quae in Cute frequenter cernitur. Quod si crassior sanguis fuerit,aut copiosior, quam ut digeri, resolui, aut discuti possit insenssibiliter colligi in pustulam, putrefieri etiam solet, ac in pus verti. Tunc vero Id yposphagmae sequitur Hypopyon, morbus, non tantum externis tunicis familiaris, verum etiam subiectae scii rotidi, corneae, quam obnoxiam pustulis, abscessibus, ulceribus, non minus quam externas tunicas, experientia docet, imo forte magis, quod laminis pluribus compacta, influentibus locum opportunum magis exhibeat, & quidem multiplicem. Alias enim solum partes supremas Corneae pustula obsidet, ex cuius ruptura ulcus fit, Calloma dictum; alias tumor ad me diam usque substantiam tunicae pertingit atque tunc noxa Ulce
simum omnium, si pustula totam crassitiem corncae occupauerit; ea namque aperta se prodit ulcus proindum, sordidum, ex quo facillime humor aqueus erumpit, cum subita interce- .ptione visus. Quaecunque autem ulcera corneae, quamuis carentur,post se relinquunt manifestas visus laesiones, maiores, aut minores, pro modo cicatricis; etenim, ampla si fuerit,in crast valde, ininsta euadet pupillae perspicuitati, morbumque inuehet, quem Graeci vocant Leucoma; sin minor,in tenuior, seu nebula, declinans ad latera Circuli, noxa visus minor erit, morbum Graeci nunci pant O utiχ quod si minor adhuc, similis extiterit caligini , adhuc fiet minor defectus vittis , morbusque,
Nephelion proprie appellabitur . Neque his tantum malis
55쪽
mea corripitur, sed longe taxiioribus. Tale est Carcinoma , tumor saeuus viiii. nec soli oculo, sed etiam homuli aerumnos ;quod enim actionem videndi adimat malorum maximum non estinam inclusus ichor, hominem sidue torquet aculeis saevissimis mox, addit: see: Tum': Humores,oinnemque oculi substantiam depascitur Cerebrum tandem, unde suam oculus origineia habet eiusque membr Idmorbus apprehendit, qua filiis est hominis vitae simul mole Talis est Cora ara tunicae dispositio ad morbos cuin Dan: posteri ar,quae dura, densa,& paca, Sc dicta, praeterbos,qui communes sunt illi,& Adnata Tunicae duosdam si
patitur cum Rhagoide subiecta Contingit Thur
dem vulnere perfodi aut erodi vicercia Ni tunc impos re est quin foras erumpat Praeter naturam subiecta tunica, ed: Pylio muIto , quam ambitus continentis corneae in spiritu Vcta, erumpit, morbumque solutae nitatis inta mea ; adauct ncro magnitudinis in Rhagoide componit.
accidunt, υοκεφαλον Σταφύλωμα , ῆλον . Et hic qui- 'in'MRmina dictus, quod pomi figuram referat; mediocris, staphyloma acino uuae similis nainimus,myoc ha
'Vsty xit prout a nonnullis Auctoribus prodi
tum est,deceptis et uri assertionibus, quas ad verbum exscribere solent, reluctante quantumuis ratione simul Ad experien.
valde,&frigidis aut sectione, adstringentibus postea etiam adhibitis, iisque validis,quibus cicatrix obducitur,quae ratio curandi tutior proculdubis est, nec dis limi quantali v proh berr potest,quin ἔλος dest claruis succedat, callo emps ea
trix, semperque molesta parti,&omnino insanabilis, si perduret diutius; quod cognoscimus ex colore ad album vergetate Rhamidis et ampar prior, quae aperta pupillam efformati
sitos morbos habet, lubus actis videndi lassit: ir; sive enim 'E. 4 etatis
56쪽
ctatis marginibus uneae, pupillaeuadat angustior aut i)Men
nimium expansis, aperiatur immodice siue distorqueatur, dia deturbetur orbicularis eiusdem fenestra; aut etiam disrumpatur,
Conformationis vitium se prodit, visui infestum Oximς DR
qu uel parcius admittitur, aut copiosius, quam expediat ocriel progressus eiusdem rectus, distortae pupilla vitio distorquetur foraminis autem, marginumue eiusdem angustias ex lac-catio faciti innaodica, aut exsuccatio it ita dicam, Oculi totius , vel etiam Tabes. Expanssionis vero immoderatae, quai et Mydriasim vocant, causa, aut est disruptio circuli, seu pupillae, a Causa externa, puta ictu,vel casu; aut eiusdem laxita immodica, ex intemperie ualde humida. Et per hanc quidem obiecta mino ra; per illam vero, maiora apparent quam siliat. Distorsitones autem pupillae contingunt ex ictu, vulnere; ex laxitate quinetiam quorundam ligamentorum ciliarium, quae pupillae ambitum deuinciunt; ex conuulsilone pariter eorundem, aut oppositorum, quoties pupilla multiplici intemperie,' inaequali laborat, ut secundum partem aliquam sicca, secundum a teram vero humida sit; quod ut quidem existimo minus accidere, fieri tamen quandoque non dubito. Priora pupillae, Corne, posteriora , Crystallinus , arachnea obuolutus concludit. Spatium vero inter haec, queus obsit let humor . Vitia igitur Arachneae, crystallini . necnon
dem crassiorem fieri, imbibita copia humoris hinc minus dia- phanam esse,& lumen aegritis transmittere aliquando contingit; imo laxiorem redditam, ob eandem causam, crispari certum est,& in plicas corrugari, quibus paritas luminis offiscatur, admistis lumilii umbris;atque tunc affectus inducitur, quem A μαυρα crar, hoc est visus obscuritatem vocant. Quod si lausculo Arach. nea corripiatur , ex affluxu scilicet materiae acris; libur de autem conualescens, cicatrice occalescat, minus videri obiecta continget, vel duplicia videri, quandoque etiam multiplicia, pro situ c modo cicatricis, quae aliquando magis, aut minus plana est:&uel longa, ad instar pili, uel lineae, aut etia in linearuntio
57쪽
Abscedit etiam aliquando Arachnea a Crystallino, in papulam, seu vesiculam attollitur formam guttς, aut Vnionis e fere teueatq; hae quo centro crystallini propior, eo magis infesta visui. Sed descrystallini moles ipsa augeri praeter naturam, loras prorumpere consueuit, quinimo, Sc extenuari, e contrario, cintro pelli. Hoc Atrophiae, idest illa minutae nutritionis sympto-ma est illud, intemperiei humidae, materia uberius affluentis, fortassis a Capite. Quod sit ex siccitate durior, crassior euadat humor crystallinus, Glaucedo fit, diuersa a Glaucomatia; quippe illa tunc sit, quando substantia crystallini glaucum colorem ducit nisi tamen hoc fiat ex mutatione potius crystallini,& non aquei humoris, quod ualde suspico videmus enim senum pupillas glaucum plerumque colorem exhiberes, cuius lens extracta minime particeps quacunque aetate integram perspicuitatem seruat. Mutat etiam suum situm natura. 4em Crystallinus, non solum cum intra, aut extra fertur uerum etiam cum a Centro divergens, petit superiori, uel inferiora , oculi,&quidem dextra, aut sinistrari unde strabositates, per quas alio conuersis oculis, facie in uel dextrorsum ab obiecto,aut sinistrorsum visibilia cernimus. Quod si peruersio lentis fuerit secundum alias duas differentias, supra nimirum, uel in fra, tunc obiecta continget uideri duplicia. Aqueus tandem humor quandoque copia exuberat, irota,
berare cogit L O , - - lostia terito visus detrimento Num, quod
figuram naturalem tunice corrumpat,eialdemque cum Crystal lino mensuram,&lumini uberiori exponat tum etiam quod logius semovet illam a sensorio formali, quae omnia rationem vibius vehemeter perturbant,exemplo sint Opticia ubi, quorum ubtra,magis, aut minus distracta, vel adducta, totius organi usu immutant. Peccat etiam Aqueus humor defectu;atqueiunc concidere cornean videmus,& plicis deformari, necessaria ςsione uisus, Jumen naque languidius fertur, dissicilius ultra superficie inaequalem,&suffusione umbrarima debilitatur:propterea necesssim est Retinam debilius ab eodem moueri, ad proportionem
motus sensum quoque debilitari quae omnia per senium fiunt, non tamen necessario adco,quin contrarium contingere queat.
58쪽
Si enim Aque humoris mensura semetur ve imminuta it rum restituatur, neque flaccescit Cornea, neque visu iactura . sit, Vel saliena restituto humore, & Cometae superficie, actio mam naturae,iterum visus reditategratur; cuius rei exempla freqquentissima sunt. Si vero humor undique effluxerit, uniuersus Perierit, Caecitas irreparabitis fit, saltem in homine; nam de ausebus dubium est. Veruntamen, si substantia peccet Aqueus humori vel crassior iusto, vel turbidior euadat, obiecta in sens xi repraesentantur , seu quadam caligine obuoluta amittit enim iumen, nitoris sal non partim,permeans aqua caliems perturbatas corpusculis, quae aciem directam Iucis distrahunt Si vero humore aliquo humor alioquin ex se decolor, inficiatur, Velit proprie magis loquar, superficies, quibus color qualiscunque refertur diffundens se per easdem lumen rotulatim ne suscipit,&in retinam defert, quibus color hic aut ille repraesentetur, obiecta omnia sub eodem colore cernuntur; nec sec hoc sit, quam si solis radi vitrum permeent coloratam 3 tunc enim rerum imagines pinguntur insuperficie, ad quam terminantur, mulctati tamen coloribus a vitri specii; quod si praeter Crassiliena, etiam lentorem acquisierit, iro caligine, nebula obducatur, Hypochysis fit, nos Suffusionem dicimus, Barbari vero Scriptores Cataractam vocant, morbus pharmacis reli ctans, d soli Chirurgiae cedens, qua deporri plerumq)warctu'
Vitreus etiam humor molis incrementa patitur, diminu. tiones; nec non modo substantia alteratur. Tunica quoquo ipsius, hyaloiden appellamus, crassior fieri potest, minus dia. phani hinc aestiones multa in uisu, quibus indita nomina non sunt, cum tamen difficile non sit, cognitis affectibus, propriata inuenire nomina prout nil implicat, Retinam tunicam, forma. la organum visus, inten, perie quacunque corripi, cum uel sine materia;atque id, ira deprauatione, aut imminutione aliqua
Misus hvnde Myopia sis, & Nyctalopia, nitia nota, emergunt Paralysi quoque prς pediri insolens non est,cima integra iactura vD1us quae subito euenit, cum reliqui morbi paulatim irrepant, viam peties, actionem Penatus, in prohibeant. Spiria
59쪽
Spirituum quinetiam interceptione, defectu, scimpuritatri visus oblaedituri hoc quidem , si crassiores, vel turbidiores, hoc est minus puri in limbo cerebri, spiritus transmittantur e thalamis in organum cui simile quid dixerim per ebrietatem accidere . Deficiunt spiritus, evanescente calore, sine quo vitales aurae puriores fieri nequeunt.Interceptio autem spirituum effectus est morbi alicuius in via supponit namque optici nerui densationem, vel constipationem, quae aut culpa materiae alicuius euenit, obstruentis meatus illos, qui in nervo, undessequitur priuatio subita uisus Laut exsiccatam, tabescentem internamna edullarem substantiam nerui quo casu neruum priuari pOrositatibus arbitror , per quas spiritus in organum ferri solet. Atqui species ista morbi spem omnem adimit sanationis secus, quae a nerui obstructione dependet , si generosum simul atque prudentem Medicum offenderit Tot vero malis patet bulbus ocul, quibus4 illa addere expedio, quae uitia musculorum si quuntur ι siue illi paralysi laborauerint siue conuulsione; dc vel omnes simul, uel speciatim tantum aliqui; nam utraque de cau sa male oculum inuerti, Icapte minus disponi certum est hinc oculorum rigiditates ue hinc strabositates, quas antea retulimus.
Verum istae, musculorum culpa illae vero C stillini acci-
C A P. VILSEnsus omnes operationes eodem modo compleri, ter
fici, rationi valde consonum mihi videtur;tum quod eiusdem animae sint effectus, ad rerum scilicet externaruit perceptionem incumbentis tum quod species prodeuntes ab obiecto aut quomodocunque appellare Velis, corpuscula exci. tativa sensus, docopulae quodammodo sentientis cum sensibili, eodem modo hoc ipsum praestent, puta, sensorium afliciendo,
atque mutando, quod etiam unum semper, & idem in omnibus est;
60쪽
est; ita videlicet, ut discrimen proprium, quod est inter sensum,& sensum, ex parte animae non sit, quod alias animaduerti, neque ratione formalis organi, puta nerui, qui generis eiusdem est in omnibus; sed potius caeterorum, quae illius gratia adiecta sunt alteratus scilicet aer multimodis, qui medium est externarum omnium sensationum vel alluc quidpiam analogum aeri, ut aquae sunt, praecipue animalibus, quae in j degunt & vel illustratus lumine, vel strepens ex percussione, aut fetu SVaporibus, hoc est corpusculis, quae a corpore sapido prodeunt, aut odor diuersas alterationes facit quamuis enim organa quin que simul subeat, & ea una attingat, alioqui medium ipsum se singulis haud eque praeberet nihilominus, in aliquod eoru agens validius, atque se esticacius insinuans, quod prae caeteris, ad suscipiendas eiusdem actiones, suapte natura dispositum est, alterari, atque moueri contingit, non secus ac medium ipsum affectum, idem praesertim percellit, & moueta aliter namque lumen neruum perfundit, mouet in oculo aliter, qui in naribus xlingua, vapor odorus, lapidus; rursus, aliter, qui in aure, percutit aer, celeriter motus, vel percussus prout etiam aliter assiciunt dispersos per cutim neruulos, caeterasque membranas corpuscula calida frigida acuta, aspera, lenia , ω tusa, quibus partes constant. Ex quibus potissim lim colligo in sensibus discrimen, ex parte organorum, quae reciPi mi, O
singulis obeat in ulto minus ratione med a varie affecti, pro diuersitate obiectorum alterantium; quippe, si in naribus, lauribus, perfusus lumineae partes ostenderet, quas traiJcere posset, quales scilicet in oculo, narium neruum, auris assiciendo, visum perficeret. Diuersi itaque sunt apparatus, quibus , ad organum idem sorinale, sc genere unum sensibilia contendunt i quidem singulatim respondentes particularibus sensi-hilibus: quie causa, quod Oc Ulta S, Vel neruus in oculo lumen , eiulat, magnitudines,' di:lantias, ut diximus, sonum vero aequaquam auris contra Clusdem neruus, sonum percipiat,
non autem lumen, vel colores. c. Quod si contingat medium huius ni odi mutationibus assci, quas Una admittere organa plura