De vitalibus periodis aegrotantium et sanorum, seu Elementa dynamicae animalis

91쪽

dem ingenii, an innique successio tape nimium

PerrumpitUr, Ut qUOd proprie corporeum est, plus posterorum esse videatur, quam quod est animatum et spiritale Familiarum nempe aegritUdines propriae et cognatae vultu similitudines saeculis non intermissa perennantur nobilissima tamen, et pene divina ProavorUm, i Use Uerunt, ingenia per traducem, contra saepius debilitantiar, et fere succrescente aevo CXtenUantUr,

ut Ulla propterea paternae virtutis haereditaria possessionis jura sint. At vero similiter Um eoqUod corporeum est, definitae etiam solidorum modificationes, Nepotibus inferuntur, simulque cum iis certa morborUm semina, vivendiqUe, Oriendique consuetudines certae quare datus similiter staturae et adolescendi modus, singularum fere Familiarum propriusJugi successione serVatUr. Quorum profecto omnitam ea perpet Uo, ac in reliquis, ratio usurpanda est, Ut non eam PraetereaS, anteqUam ad Urandum accedas, ita tamen Ut longam senectutem in brevi morientibus Familiis saepe attendere, et ipse etiam aliqUando provocare postis, et contra longa forum successsione promissum senium, ne qua demum iniqua sors NepotibUs auferat, quod prudentem decet Virum,

extimescaS.

I S. Pertinet in hunc locum edita superioribus annis observatio.' Familiae cujusdam, qua geniti omnes, miseranda Procerum consuetudine

92쪽

sub quinto et tuadragesimo aetatis anno moriebantur. Natorum tamen nUS, tam caeterorUm infortunii monitus, omnem prudentissime vitam

ad usque satalis circuitus complementum X is set, exindeque incolumis superfuis Ter diutissime pollea vixit, donec fere aetate confectus, senilena mortem obiisset vixit enim ad usque nonaginta annos Propter quod non in raris, e Xempli genUS, Cens ait nonnem, diuturniores hominum vitas duabus fere periodis, circumscribi, ii dei sochronis, quarum qui medii anni interfuerunt gravi sim pici tamque morbo locum dederint ex eoque sanatoS, veteri vita fere XUta, eos noviam vitae stadium, simile priori inivisse. I . Certe cum a trigesimo quinto ad qUadragesimum octavum annum se magna hominilia pars difficile genus aliquod morbi incurrat, ortamqUC multi ad septuaginta et amplius anno postea porrigantur, haud prorsus incredibile est, modo dicta, aliquam saltem partem, in vero Undari.

Nec rara profecto eorum, qui UitUm Consen Uertant, testimonia expositam sententiam confirmant: quamquam imprompta saepe ea in re fide medicos esse decet, nec qias a triginta, aut qUadraginta retro annis, aetate Provecti narrant, omnibus omnia fa-3 Ex dimidia, quae superest Natoruni parte, post octavum annum, ante nonum et trigesimum Trientes fere duo intereunt, itemque superstitum post eam aetatem, quadrante proXime re moriuntur ante annum primum et quinquagesimum :heu, quam paucis senescendum

1 cile

93쪽

cile credere. Sed de univerta vitae intervallis, qua ratione inter se constent, eaqUe sumere necesse sit, alibi dicendum a nobis est.

De simul consentiente omnium Dominum Vita. 1. NTER ingentem dicendi locum, omitem

in duo haec sermonem contraham D. Hommines Hippocratis aetate, nostrae similes fuisse, cur judicem, subjungam et De nativa hominum arietate, PaUci praeloqUar. a. Quod equidem Titanides, excelsissima statura homines, quorUm levis lita mero sarcina moniates essent, remotissimis ante saeculis vixerint, famosissimus et communis jamdiu extitit Poeta rum locus, eos ite verum, aliquam partem dixi', qUamVi ornaverint, et antiqUittis et Iaper etiam est creditum. Ii propterea tantUm Vitae nostrae annos vicisse creduntur quantum corporis vastitate vincebant, pariter atqU Elephantis vita, quarsaeculum videt, vix die durabilem Ephemeri vitatam superat. Sed a multis jamque saeculis, si umquam, talia in vivis esse desierunt, suffectaque Gigantibus est Pygmeorum, quod dicimUr, natio, cujus fere gentis Hippocrates fuit, et ipse etiam Medicinae conditor aesculapius Iamque et

94쪽

-Adeo aEca est aetas, Tei aque tellus Vix animalia parva creat, quae cuncta Creavit Saecla, deditque ferarum ingentia corpora partu .

Quare vix credibilia sunt, quae de Orestis corpore cubita septem longitudini habente, quae

faciunt pedes XII cum quadrante, narravit Herodotus' aut quae de Nestore jamque tertiam hominUm aetatem vivente, cum bello interesset Trojano scripsit HomerUS. a. Quamquam ex antiquistincta vulneratorum Disetetica, cujus Homerus meminit, reor eqUidem praeclarum id genus homirium, stomachoante nos multo praestitisse, quibus Propterea ea victus et medicamentorum norma, qtiam nostrUmnem facile perferret, sanando prodesset. Sic Machaoni, cure saucius e pugna rediisset, oblatum est vas vino plenum, in quo trituratum caseUm

caprinUm, plurimasque farinas Mulier similis deabus miscuerat: cujusmodi quidem remedii delectus, adversus sanguinis in saucio homine

ProfluviUm, vix adhuc nobis improbandus esset, mitiore tamen consilio usurpatus. Sed ea antiquitus medendi ratio invaluerat, Ut pharmacis et incisionibus, magno in utramque partem aegrotantis et Medici animo, suum fieret confestim morbo judicium, consueto tamen victu servato, ne obeundis civitatis negotiis impedimento Me-

Lucret de Nat. Ner.

Cons. Aul. Geli Noes Att. Lib. III cap. x.

dicina

95쪽

dicina esset cautum etenim erat, ne qui Medicorum infit Da et malis corrupta corpora, victus tenta itate aggrederetur, ne imbecilli homine S,NUO- rham Ulla extaret erga Civitatem UtilitaS, Vanam ProdUCerent vitam, et valetudinarios, quod inde sequitur, filios tenerarent.

q. Sed dura haec Artis vities, Hippocratis

IamqUe aetate obsoleverat, isque contra, ob nimiam victus in morbis tenuitatem, coaevos sibi Medicos scribendo castigavit. Cur vero ciborUm detractio maxima ja:rque, per id tempus sanationis Pars haberetur, neque etiam debitus in hoc ipso modus servaretur, docet Plato pol quam ex prisca ea, quam supra laudavimus, Diaetetices norma demonstravisset, Graeci exercitus commilitones Pituita seu stomachi repletione numquam labora-visie, quibus peraeque ac Machaoni exhibita mea Ista fere Platonis sunt in D al. III de Restibi. Ob earn similiter rationem Hippocrates si Lib. I. De Vies Rat ire Morb. Acutis negleetam ab antiquioribus Medicis, qui Gnidias appellatas sententias conscripserunt, victus rationem fuisse, neque de ea aliquid estatu dignum tradidisse, perspicuo admonet. Legimus nihilominus in Lib. de Isset Med. quem Hippocrati a multis tributum, spuriis accensuit H. Mercurialis, ciborum in morbis detractionem Medicinae origini coaevam fuisses nemo siquidem artem eam quaesivisset, si idem victus aegrotis et sanis profuis et Quare ii, qui Artem initio con

diderunt ex usitatis maxime cibis copiam primum detraxerunt, et pro multis paucos atUerunt sorbitiones item invenerunt, quibus valentes cibos diluerent, easque imbecilliori

bus dederunt: confer etiam Pluth. impos V o . v. ' De Rep. Dia III.

96쪽

dicamenta auxilio essent. Vix etenim Platonis judicio, excusari poterat, Uod compares ei aetate homines Medicorum opera indigeret, non ad sananda solum vulnera, morbosque ab aeris intemperie annique tempestate incidentes, sed plurimum ad desillat sues, et piritus interioris intiline centis impetum ob lollem desidemqUe, vitam, et luxuriosissimas sui temporis GraecorUm Conmetudines : ex quibus factum fuisse ait ut homines lacunarum instar satu, et aqua exuberantes coegerint

peritos Iculapii siccessores, morbos quositam nodo nomine desillationes et insatisne appellare. s. Non igitur es et splendidioris vitae monities, quasi novissima quaedam morborUm caussa Hippocrati incognita, quod multi iudicant, rur-sius proseratur. Dulcia siquidem ejus lodi vitia,

Uae nativiam gentis robUr, crebra morborUm Uc- Cestione emolliunt, fere adeo cum politiore hominum communitate com Uncta stant, Ut antiqUartam non minius Uam Uperariam sint gentium,

cunctasque similiter assiciant, Uarum ciVitates proxim2 in summa imperii et gloriae potestate locantUr unde tamen iis non plurimo post tempore discedendum sit, pariter atque in athletico hominum habitu, esterae status conversiones sunt expectandae. Cujusmodi res apud Graecos Hippocratis et Platonis aevo agebatur, eaqUe etiam Celsi tempore proxime tierat RomanOrtam Conditio. Desidia namque et luxuria hujus similiter aetate, jamque bonos Reipublicae mores vitiave

rant:

97쪽

rant Q cumque in secunda valetudine, ad vessae praesidia consumerentur, exinde Ultiplici medicinae locus esie prim Una coepit, quam antea Romani et nomine noverant. Credibile sane est, magnos singularum gentium Medicos fere ejusmodi necesssitati coaevos fuisse omnes, videlicet Propter magnum Ortam Ui aegrotabant tamerum, desidiosae vitae catasta, eo Ue propterea cunctos, consimile genus hominiam, eademque prorsus morborum genera vidi sie, et percuravitie. 6. Quam ob causiam puto, qui nuper sapientiores videri curant, quique ex nuperi antiquis simos homines efficere conantur, antiquissimos in nuperos, si possent, conversuri, ad agrestes mores, sylvarumque denuo incolat Um, eorUm animos studiosa oratione movent, vitae inimicam humani generis communitatem existimantes. Qua quidem in re litteratore id genus, pessimi ubique Medici valde errant. Quidquid tenim Urbanorum vitae, vel Corporis, vel loci, vel si odiorum ratio detrahit, quod Celsius dixerat, instituta cordate valetudinis cura rest itUere potest: ad quod urbanortam Artes plUrimVm valent. Quare etsi ruricolarum in Urbe ConventU, Urbanorum successsiones perpetU fiant, sintque universim urbes quasi communia Us2dam integrae Nationis sepulchra, multa nihilominus in subducendo ejusmodi UrbanorUm et Uricolarum mortalitatis calculo ante conferre, et a Cons. eis in Pr .

a distinguere

98쪽

distingtiere oportet, ne iis nonni illorum potiUS hominum sunt, ea universim mala proprii Urbium institutis vertantur ta videndumque potiUS est, ne ratas vitia totidem et culpas in Urbanas societates plurimi conferunt, satius sit militorum insipientiae verterea qui certe non haberent quod Societatem incusarent, si quae Urbano dignissimae sunt homine, vitae consuetia dine seqUerentUr ne in Propriam morum vitiositatem, in

aliena quasi et communi abscondere iis optas esset. Multos prosecto pro aetate sua beato senes, in populosissimis Europae urbibus vidimus, Cosmiae nec minimum quidem Urbaliam vitam increpantes,

CUJUS contra moderatis, et liberali viro dignis Oblectamentis felicissimum, quoad hominis esse Potest, aevum exegerant. Adde et dirissima inter

Silvestres Epidemiarum genera, maXimam Cois a Um partem Uno fere ictu confodere, quod flagitium exculti artibus res scientiis civitati-b Us summovent ut praeteream in crebriore Uidem Urbanorum in valetudine, O tamen Periculosis minus morbis universim implicari, contra

quam Agrestes, qui, eo ipso quod raritas aegrotent, dissicilius similiter aegrotant. Certe quidquid iroboris i Urbanorum corporibus demittar,

tantiam dem his viritate eorum animi vigoran -tUr propterea, scientibus, duaques scientia

Utentibus, urbium et caeteroriam hominiam communitas, nil nisi securiorem, amplioremqtae iam politiore vita, tribuat vivendi iucunditatem. In sapientum Nero luctuosus pariter ubique in is, eadem ubique tristis vitae Iobilitas eadem-quet

99쪽

que perpetia in agris et urbibus pro hominum

dem Perpetuo summa niversim constat restat-qU Utrobique internus homo, ne rUre ne Urbe

beatior aut miserabilior, nisi ipse se beatum, aut miserabilem efficiat.

T. Verum ut ad propositUm redeamUS, neqUe enim divertissemus, nisi a muliis Artis auctoritas interposita fuisset pro ea, quam repudiaVimVS, sententia, conlatae diligenter veteris, et hodiernae Vitae periodi, similia fere adolescentiae juvent Utis, virilitatis, et senectutis tempora ostendUnt, et comparem prorsius longaevitatem. HUC facit antiquissima, Solone auctore', periodorUm inter Uivendum descriptio, quam ille in septennia ordinavit. Primi namque esse censuit dentium generati ;secundi, initia aptitudinis ad generationemet tertii, lanugo quarti virile robur et Uinti, matUritas ad nuptias sexti animus facile ad omnia paratus septimi et octavi, gravitas in intelligentia et lingua non denique jamque in omnibus remi Sion et decimi, in finem sola mortis meditatio et expectatio. Fallor, anno in magna ista, qUa circumfertur humani generis defectione, similis etiam vivendi ordo obtinet, nisi quod fortassis iis, quorum vita superstes est, vix certe sep-tUagesimus annus in tanta mortis expectatione Conf. Phil. Ad in Lib. de Dunae A D. item Clim. x. Strom Lib. VI.

100쪽

degitur. At illa quidem humanae aetatis descriptio diu ante Hippocratem obtinuit, et plus Uam

his milleni et tercenti jam fluxere anni, X Uoeam primum Solon effecit. Propterea fere Hippocrati coaevus Plato, qUod octoginta et intam annum natias quasi in sapientiae campo uel ans, scribendo mortuus esset, auspicatissima senectutis exemplum a Graecis laudatus est, Sophoclesque, quod indipum colonaeum prope octogenariUSConscripsi siet, est prodigii loco citatus. Similiter apud Romano Catonem majorem, quod octoginta sex annos vi aliquid vitae nimietatem incusans, sus tinuisset, tamqNam egregium invidiosae se nec tutis exempliam elegit M. Tullius; qui cum mitissimum, sapientemque Laelium de Africani morte colloquentem induxisset, qui mortuus est anno aetatis quinquagesimo sexto, quid hunc,

inquit, paucorum annorum accessio juvare potui fet, Uasi ea aetate, qua sere neminem hodie se nescere piatamUS, Par Jmjamqtae Africano in communi hominum vita obeunda deest 't. Ennius etiam, qui septUaginta annos Vixerat, inscriptione elatus est,

sic iit fortis equus spatio, qui saepe supremo Vicit Olympia, uir sellio confectu quiescit.

Certe rarisiam sunt, Uae de Leontino Gorgia, qui centum et septem compleVit annos, itemque de Gorgiae discipulo Isocrate, qui cum annos

quattuor et nonaginta natUS es et Panathaenaicum

seripsit, et quinquennium etiam postea supervixit, CXempla