장음표시 사용
141쪽
C A P V T IX. Vrbs a Gracho condita: ac de ejus nomine Gra-chovia dicta : Monstrum novam Vrbem ins stans domitum, a Conditore, & occisiam. Rebus tandem Imperii compositis plenus dierum mo-
ritur ac more Romano sepelitur. A Gracho structam esse Grachoviam Historici nostii non
obscure notant Diugossius ante alios. In edito inquit colle, qui ab incolis mavel appellabatur, Nquem Istula undis suis alluebat, latam planitiem in Cacumine habente arcem Regiam construxit Deinde pro ejus firmiore sebsistentia, amplitudine & decore, Vrbem illustrem haud procul ab Arce, irrigatam a flumine Istula sundat : eique a suo Nomine nuncupationem adoptans Gr choviam vocat. Addit Diugossius. νIn hac Arce & Vrbe Thronum sui Regni collocat, illicque Iura Polonis SI Bohemis reddit, ac illam Metropolim, ac Primariam sui Principatus designat, decernitque Sedem rRaro eoque naturali situ spem sibi de magnitudine futurae Urbis non ambiguam promittendo. Neque eum fefellere Spes & Vota. Velocibus enim incrementis Gracho vigente Urbs Crac - viensis consurgere caepit , & in eum statum ac sortunas attolli, ut a vicinis Regionibus ejus serti invideretur. Sensim omnia crescunt, nec uno impetu Fortuna refloruit
Vbi autem floruerint , invidia laborant, quae summa Sors
142쪽
. P Ο L I T I C A. I sInvidia vero & Adulatio quid aliud nisi Vermes infimo nati, Hob--, nil illis cum Coelo & Polo Quid ultra Cromerus Quae quidem Vrbs, e parvis illis, illius seculi initiis, successu
temporum ad eam quam videmus amplitudinem de splendorem, Principum posteriorum habitatione & favore pervenit, ut Maenium & Turrium fortitudine, aedificiorum
publicorum juxta ac privatorum magnificentia, copia r rum, quae non modo ad solum victum cultumque Corporis, verumetiam ad luxum & voluptatem requirantur. Denique urbanitate εc elegantia Civium & Incolarum cum Germanicis Italicisque Urbibus certet: Inter totius autem Septemtrionis nedum Poloniae Urbes , facile teneat Principatum.
Ita prosperatas vult Deus eorum Regum cogitationes & con- tilia, qui summam vim mentis, in publicum utile videntur direxisse. Vt non immerito de tali Principe dixeris illud Sacrum. Et omnia quaecunque faciet prosperabuntur. PDλ- Regum autem impiorum, & Tyrannorum ac Libertatis oppresserum Nomen, quo tIn terra putrescet: Et peribit memoria ejus cum senitu.
Cmsphiciam habes, ejusque Conditorem Popletum , cuius in
corpore gloriam, mures ultrices corroSCre.
Sed quam haud vere olim dictum d summis negatum sit stare diu: Videbis :Vrsis enim novae faelicitati, nova Calamitas invidit. Monstrum siquidem horrendum, informe,ingens ; aucliana . 'educaverat in hominum perniciem Rupes.
Res sic habet Rum in gratiam Lectoris, numeris Heroicis adstrinximus. Segnior Augusto surgebat pondere moles Rupe jacens media Vauli; qua candicat ingens
143쪽
Regia, crescentes sensim dissilia per undas. Iamque apices notuere Polo, manifestaque septem Tecta, oculis spectans nitidis Cynosura fovebat, Instabatque operi Grachus, legesque labori, Dicebatque modum; nunc his nunc addere curam Illis solicitus. Fluitant qua jussia ferentem Cognoscunt Dominum mentes, artisque ministra: Sudor ι & ardentes astantis lumine dextrae Principis, incumbunt saxis, sylvasque volutant Pars caedunt, pars caesa locant, pars mite superbo Ingenium saxo donat, rupesque figuris Enthcat: Illachrimat venturi conscius aevIAllior opus, tacitosque movens in caeca futuri Sccula dat animos, & quanto purpura fasce Increscet, cogitat quondam: magnusque per Omnes Mente Duces graditur Lechicos, Regesque perenni Spe tenet: & toto complexus pectore Romam. Terrarum Dominam, sperat spiratque laborLAst ubi persecto gemuere culmine rupes Indomitique domus stetit ardua vertice saxi, Tesqua, novum sensere decus, sensere cavernae Materiem pressae queritur graviore Vaticius, Membra Gygas sylva premier, saxoque cubanti Infrendet, damnatque Iovis sera bella, manusque Divae sentit onus nec totae sufficit Arcu Gestandae, seciamque fidem ploratque juvamen, Et videt ad nullos exciri Monstra tumultus Inarsit: lachrymis faciem grandique boatu Implet humum; Matcr cui nos Natura tulisti Servatos oneri Poenarum sufficit una toet id geminat mortes iratus Iupiter hostem Si metuit flammis rapiens & fulmine vitam
Ea xiet invisam ; dabimus cui poscit honori.
144쪽
At genitrix caecos latebris meditata dolores Intremuit, lato & distusum viscete luctum Contestata dedit, rapuit dolor improbus omnem In futias animum, tu tu Saturnia nostrum Inquit onus metire Nefas nova surgit in altum R oma pari fastu i quae tanta licentia Z Pape Influit Jam Latium Lechiae t Grachique viperba Tecta manus te invita struit quae foedera Regni Quis color inviso sceleri novus exul ab oris Romuleis Sceptro Grachus dat Iura Polono O rerum faciem miseram Tu conscia vultu Immoto cogitata feres sensumque superba Ambitione gravem t hic tibi forsan defuit hostis traxerat: Illa vicem fatorum & jurgia questa Sustine o Tellus tantae fundamina molis, soTollam: Semirutis pendebunt Tecta carernis Et qua mente colant Divas, irata docebo Grachitas; monstro compescam: cladibus Vrbem Assiciam gravibus, nullo custode teneri Invises patiar muros, & sanguine Manes Implebo: Ventremque trucem premet aspera poenis Bellua; quas ultro quaerunt, S damna sequentur. In nova monstra pari, pars criminis illa favore ta vacet, posito turgescant pectora fastu. Dixerat; & grandi monstrum paritura recessu It Tellus: Adstat spirans Saturnia vultu Fulmineo: mentem monstro, tristesquc iurores Solicitasque minas, iaciat, qua ferrea plusquain Bellua, belligero pertentans viscera dente. Et totam Lechiam, ventris compescat hiatu. Luctificus oculus, nimiaque cupidine flammas Eructans acies, olli: celeres in funera plantae Infernusquc color: tenebris sustusus de atro T a San- 6o
145쪽
PERSPECTIV ASanguine, tartareus venter, quin membra venenis
Tincta rubent, crebris & squallent farta colubris: Non tulit ignivomis rabiem fera bellua fibris, Sed furit; & tota surgentem spe vorat yrbem. Concipit atque animos damnis ; & improba ventris
Iurgia amens acuit: clades fremit ore cruentor
Et quaerit furibunda boves, hominesque necandos: Quin vorat; & querulos furialibus implicat artus Dentibus; Vrbs votis ardescit, fervidus ArisPlorat opem populus: & jam mortalia tangens Corda, humilis terrae sternit pavor: aestu t alto Mens supprcssa malo: fugiunt hominesque seraeque Ipse metus portas aperit: Pars abdita tectis . Protrudunt aditus Monstri, dentesque repellunt: Pars gemit; & fletu, ac nimio suffusa timore Vota canit Divis, & largo flumine vultus Irrorat supplex : pars tundit pectora palmis. jFoemineique ululant questus: pars funera natum Parsque virum sequitur mortes: pars Arma serenti objicit audacter monstro: clamoribus instans Tum Jaculis vermem longis spiculisque lacessit. Ast ubi compress,s furor est sceleratus edendi, Esuriemque feram pressit, queis funera rupi Intulerat monstrum; nullam Jam languidus Arti Admiscet dextram Civis, speratque futuro Sole necem , & fati rabiem dentesque plagasque Spes vigil addit onus, trepidant nova funera Cives, Inque dies majora timent, habitator inerrat lIam proprio rarus tecto : sylvisque tenetur. Indoluit cladi Grachus, fatoque suorum Non homines muris ratus, Civesque futuros Ni monstrum rabiem ponens, saevumque dolorem Ventre premens, duo feralem corde furorem
146쪽
po LITICA. 10Excludat, tollatque famem, vitaeque ministra Ilia seletur: praestanti Corpore Tauros Tres jacie, de pingui distendit viscera Monstri
Funere taurorum ; munus consumit edendo.
Mandit hians, immane vorans, dentesque feroces Visteribus miscere juvat, multoque cruore Abluit iratas fauces, gaudetque vorando Bellua: Iam rabiem visa est posuisse famemque Sed non Urbe metus jacuit trepidante, nec horror I Io Tandem usiara vorax, ventrisque immane tributum Displicuit, Artisque placent nova fulmina Craco. Erso funereos copioso sulphure Tauros Infarcit, ventrique fero medicata ministrat Corpora, quae rabiem sepiant, rabiemque venenent. Hoc victu revocat vires, animosque colubris Bestia, gorgoneo circumplaudente maniplo: Ast ubi concaluit, temerato in corpore viruSPei tentans rigido vitratas frigore nbras Lentam concipiens labem, fera pabula lymphis 3 o Expiat, & toto vix extinctura meatu Istula, flammarum bibitur, mortisque medela :Sed dum tota sitis rabioso accensa veneno Funditur in fluvium, crepuit: sparsitque cruore Tabifico fluctus, vitamque ingrata reliquit: Ingenio, aeternum Grachi factura trophaeum. Sed nos Euripo Poetico abrepti redimus ad te Lector. Ne mirere fabellam: Epos enim scripsimus. Nunc e nostris Historicis aliquid meliori informatione Et tu forsan scire requiris, quale fuerit illud monstrum. Belluam insolitae magnitudinis Draconis aut Holophagi speciem habentem narrat suisse Diugossius In candem sententiam eunt & alii Historici. Locum omne indigitant Antrum, cujus & nunc extant, sub Cracoviensi
arce integra relicta vestigia. T 3 Ad
147쪽
.1so PERSPECTIVA POL ΙΤICA. . Ad explendam ejus esuri ein , jumcnta pecorum aut armento rum praebita corripiens devorabat. Verum quoties illius ventrem, non reperti & non dati scenoris diutius excru- tiasset rabies & fames ι toties sub clara luce dici, ad mitigandam ventris ingluviem cubili emergens, jumenta sive juncta carpento, sive aratro su*ugata invadebat, su cabat, ac dea Prabat: in quosque etiam homines ceviens ventrem horrenda caede explebat. Tandem jussu Grachi interemptam esse belluam , cum corpora illi obsicienda pice & sulphure, mite succcnse, infarciri praecepisset, unde ignis Conceptus viscera illius torruisset.
Sed jam pallida Mors pulsat Herculis nostri, monstrique domitoris Turres. Et magno turbantur nova moenia luctu
Iamque vovit Summa dies Parenti Patriae, & exacta scaena ultima Actus ultimi vitae, Grachi nostri. Habes Chare Nepos Regni Tui Dioptram: Quae si angustioris, quam par est suti certe est) Tibi luminis visa fuerit: Eam Tu augustiori, ampliorique qua poteris luce lustra dcillustra.