Gerardi Io. Vossy et aliorum Dissertationes de studiis bene instituendis

321쪽

quid emendabatur, adsequitarem flectebatur , quae ipsa omnia juris civilis appellatione eeneraliori continebant nr. Ex his pleraque pro occasione nascebantur: de rursus interibant: Edicta autem Maoistra istuam , prout ipsi erant annui, ita an uua erant'. qua in re cum multum libidini partim invidiae hominum tribueretur , lege Cormellabacta illa sunt perperira, quae Hadriani Imp. qui imperare cepit Anno a fChristi CXIX. jussinia Senatus aut Oritate

a Salvio Iuliano Jurisconsuli. in ordinem di est a 8c composita sunt i , unde Edieti

perpetui nomen non ad annum , Ut ante ,

sed perpetuo valituri, quod postea inter pretati sunt , commentariis suis , quos elegantissimos fuisse reliquiae illa: in Di gesta sua a Justiniano relatae satis arguunt, illustrarunt Papinianus, Ulpianus, Paulus,GMus, Scaevola , aliique qui post ea tem pora vixerunt Iurisconsulti. Egerunt autem ante rem p Ora illa , & quidem mox circalia trium status popularis in Imperatorium commutati , inter juris Interpretes ingen- res de quibusdam juris articulis contrGM 6 ver-

322쪽

Versiae, quarum vestigia etiamnum in libris juris extant. Controversiis illis, ex ovibus sectae postea enarae sunt', occa-- sonem dedidi, Sc a ceteris Iurisconsultis quasi divortium iacit Antistius Labeo cum eo usque praeceptorum suorum vestigiis discipuli institissent. Labeo enim ille ingenio & doctrina fretus multa innovare cepit, Capito autem ipsius coaetaneus in

iis quae a praecepxoribus didicerat, persti- Iit , uterque autem ossilii fuit discipulus. Capitoni successit Masurius Sabinius,huic C. Cassius Longinus , a quo Cassiani honmen habent, atque huic iterum Coelius Sabinus, a quo Sabiniani: Labeoni vero a quo Labeoniani dicuntur , successit Nerva pater, qui C. Iulio caesari familiaris fuir, huic Proculus , a quo Proculiani, 8e Proeulo Pegasus, a quo Pegasiani appellan rur. Hae sectar, etsi ad Iurisc. posteriores, ex quorum Commentariis Digesta nostra compilata sunt, propoguae sint, videatur tamen plerique ex illis , & praesertim quo

fuerunt ab autorib. sectarum rem Oti OIes

neutri ex prose sis adhaesille, sed veritatem Potius , quantum ejus fieri potvir ,sech ri, sive ea a partibus esset Sabinianorum , sive a partib. Proculianorum , de contro versiis accuratissimh, ut ex reliquiis ipso

323쪽

DE STUD. IUR Drs SERTA T. 27 rum apparer, disputantes. Ex quo factum est, ut cum antiquiores illi de iure libros complures scripsissent , recentiores etiam non Paucos . ut numerus librorum rempore Justiniani ad duo millia, & ve suum trecenties decem millia excreverit ',

ut cum Jurisprudentia mole sua ruinam Mminitati videretur, lustinianus inde oecasionem acceperit perficiendi istud quod Pompeius , M. M C. Julius Caesar sibi de

iure in artem redigendo proposuisse scribunt ui t& jus universum,cujus sua aerare usus esset, in corpus quoddam cerrum redegerit, quod Digesta seu Pandectas appellari roluit, quarum Epirome sunt illae, quae vocantur Juris Insti ruriones. quibus acce stit codex , 8e demum Novellae. Iratus civile a justiniano Imp. compositum , hodie costat voluminib. quatuor. IUSTI- ωN I A N U a in consortium imperil ab avu eulo suo Iustino seniore adoptatus Cal. April. anno post natum Christum D. xxvi i. ea cum eo Imperat mensibus quatuor. Iustinus enim quarto mense post exacto , nimirum Calend. Aug. diem suum obiir, & im perium soli Iustiniano reliquit. Sequenti anno qui fuit annus christi D. xxv a s 'Idib.

324쪽

278 HSRMANNI VULT EIlIdib. Febr. Codicem fieri mandavit , non quidem illum, quo nunc utimur, sed alium quem ipsius postea abolevit. Duplex enim a Iuttiniano Codex factus est : Unus & ille prior confirmatus v I. Idus April. anno D . xx I x. ' alter & ille posterior xv II . Ca Mis lend. Decembr. Anno D. xxx Iu occasio inuem ram huic quam illi conficiendo dede-

runt tres illi codices ante Iustinianum is

sui, in quibus Imperatorum auteriorum Constitutiones, quae tum erant in usu, de scriptae erant, nimirum Gregorianu S;Her ' mostentanus Se Theodosianus. Et Gregorianus quidem ira a nomine studiosi, qui eas collegerar, ut quibusdam videtur, di in . . chus: continebat C onsti tu tio nes Im pera torum ab Adriano ad valerianum &Ga-lienum: Hermogenianus vero itidem ab . ejusdem editionis autore complectebatur constitutiones claudii, Aureliani, Probi.

Cari, Carini, M innumeras Diocletiani M V Maximiani: & denique Theodosianus 1 sublimiori videlicet Theodosio Impetati ipso, cujus autoritate condiru S erar,appellatus, habebat Constitutiones inde a Constantino M. usque ad Theodosium latas, t DV De his tribus codicibus Theodosianus

i . . a

Suidam putant hoc factum esse an. D. TXXI, ni si error sit in transpositione nota numeri. 1 cuj, improtet. parat. Cosc.

325쪽

DE IUR. Dis sERT A π 279 extat integer ' , Gregoriani & Hermoleniani fragmenta quaedam , illius tamen quam hujus plura, tametsi quantum ad usum forensem attinet jactura illorum Codicum, meo quidem judicio , tanti facienda non fuerat, cum Iustinianus ex tri bus illis unum Codicem componi curaverit, in quem non istae tantum constitutionea, quae illis libris continebantur, atque tum adhuc usurpabantur, verum etiam

aliae tam a Thedosio ipso post editionem sui codicis, quam allis Ipsum sequentibus imperatoribus usque ad Iustinianum latae referrentur, de quo codice accipiendae sunt duae illae Constitutiones , quae sine judicio aliquo, ut arbitror, in Codice no-

stro extant, quarum una est, De novo Codiis

reseciendo, & altera, de Iussinianeo Codice confirmando euius Codicis usus fuit non

admodum longaevus, nimirum ex xv r. die Calend. Maji, Anni D. xx x. usque ad Im diem Calend. Januar. Anni D . xxx I II .

quo rempore Codex posterior editus est, de quo mox dicam, ubi de institutionibus& Di estis pauca prius attigero.Tam enim Institutionum, quam Dige storum edirio praecessit editionem codicis illius Poste

' Suem ἐκ lurem primias protulit , Iaan. Sichard.

326쪽

28o HERMANNI VULT EI rioris, quod ad Antinomiarum quarundam conciliationem cum primis diligentexobservandum est. Inter eos igitur juris li- bros Iust in laneos, quibu6 utimur , primo loco collocandae sunt Institutionis juris. Institutiones illas, an institura appelles

nihil interest, EM e ih illa disputatio hominum curiose ociosorum. Iustinianus sane utraque appellatione usus est. Instituta

enim dixit in Constitutione sua ad Senatum magnum, De Copsirmat. D. f. Sed

cum OpDrtebar,atque eodem modo Theophilus. Institutiones idem Iustinianus a P pellavit in Const. Omnem in pr. &f. r.& in S. Septus , & in const. tanta. g. omnem, quae appellario etiam in usu quam illa est frequentior. Iustinian. illas recte de .

scripsit , quod nihil sint aliud, quam mediocris quaedam inrroductio in jura', Se- juris initie ν , & psima legum cunabula φεc prima legum fundamenta aut elementa ψ, Mandatum quidem de componendis Digestis eo quod suit de institutionibus

conscribendis, prius fuit, & in institutionibus aliquibus locis Digestorum fit mentio, ita ut illae sese ad latiores Digestorum libros reserant ; verum cum institutiones in

327쪽

cemb. anno a naro christo' o. xxxi I I. ge

Digesta xv . Calend. Ianuar. anni ejundem , atque ira illae prius haec posteriussa ct i sint publica , primo loco rectissime illae collocabuntur . praesertim quod Prlmo etiam loco ryronibus juris proponendar 8c ediscendae sint . . Est tamen utrorumque dies, ex quo valeant, idem, nimirum dies iri. Calend. Ianuar, a uni praedl-cti D. xxx ID. Utra aurem priori loco composita sint, non videtur usquequaque esse expeditum. Reserunt se quidem institutiones interdum ad Digesta R , urex indo videantur institutiones compositione esse posteriores. Sed ex eo id necessario non consequitur, cum absarda non sit, relationem etiam fieri ad id, quod nondum ex at quidem , extiturumtamen est, le speratur: quod hic fortasse non inepte quis dixerit , cum relationes illae fiant i a genere , quae in specle forte factae fuissent, si Digesta jam tum descripta exstitissent. Justinianus sane uno loco t di serte assirmasse videtur . In-

stitutiones post Digesta esse compositas quod

328쪽

282 HERMANNI VuLTEII quod cujusmodi sit, pluribus explicare

opere precium est, Caeterum Instirutiones quatuor libris absolvuntur quorum singu- i os babent titulos sive capita, tituli vero suos parastra phos. Elt autem tiri ilus ni

hi I aliud, nisi index rei subjecte : idem te

Rubrica dicitur a , .quod ritu ins plerumque cocco aut minio scriptus rubereth, quem scribendi morem antiquum esse ex aliis:etiam autoribus d didicimus. Rubro opponixur nigrum NIgrum: autem dict-

mus id ipsum , quod titulo subjectum . plenius id quod titulus promittit, ex PO

nit. Paragraphum Graeci intellexerunt no tam quandam margini adscri pram, qua sententia praecedens distinguarur a subsequenti, cujus signum hujusmodi Iuri

consultis usitarum est,a nonnullis pauci ribus tamen, etiam θ εμαν vocatur , ex cujns

vocabuli lirera initiali θ Signum illud S. profectum esse Malde est vero simile , dixerim ferme cerrum de quamviS trecenties decem millia versu um apud Iustinianum quidam M interpretemur de lineis ἰ rectius tamen versus ibi accipiendos esse: quos

329쪽

DE STu D. Iu R. DISSERT .i 28 Paragraphos diuimus, existimaverim ''st Inst tutiones sequuntur Dren seu Pandecta, uno mense post in stitutiones edirae . & post easdem proxime discendae. i quae Di eest a quidem Latino de Iurisconsul ris usi raro vocabulo dicta sunt, quod ad ea collectum & digestum sit undique, quod in jus pertinear. Sunt enim leges in

ea relatae ex Iurisconsultorum non antl

qui is morum illorum, sed eorum poti sit mum qui ad Edictum perpetuum scripse

runr.8e alia ingenii sui monumenta de jure literis prodiderunt , copiosissimis Com- iamentariis variis decerpta, & suo quaeque loco pro arbitrio & judicio compilato rum collocata a Pandectae autem vocaba-Π2λ' Io graeco,quod in se receperint omnes de- οπια deisiones .ae disputationes legitimas , nomine fortassis amplior quam vero: haec vulgo duplici f. minusculo. hoc modo T. norari solenr , vel ob eam causam, ut Alclatus bexistimavir. eamque secutus Corsus quod Graeci qui hoc corpus collegerunt Pandectas graeca II. chiae est initialis

vocis Pandectarum, notatenr., eique ciriscumflexum seu virgulam supra ponerent, forma ar , quae apud Latinos postea obsimilitudinem in is transierit,uel, ut catel-

330쪽

lianus Cotta scribit', quod literae illae geminatae denotent, illaa factas i id est, Persectas esse. vel quod duplici pp. autdd. scribi solitae fuerint, quod per amperitos amanuenses in duplex ff. depravatum fuerit l, vel ex aliis causis, quas refert Ferrand. Adduensis ''. Hodie pro cujusque arbitrio vel graeca litera ος , vel latina majuscula D. quarum scripturarum utravia

mihi rectior videtur, vel duplici T. notan Iur, de quocumque illud modo fiat, ad GAAMis xφm interem; Sunt autem Diaesta divisa a Iustiniano in partes septem, &gi' V., bros quinquaginta , libri etiam plerique

m μή omnes distincti suis tirulis, rituli legibus,

leges denique para graphis atque hi eriam, , b interdum, si sint prolixiores, suis versicu- IA. Tempore Bulgari de Azonis , ut videtur, coepta sunt dividi in partes tres , in Digestum vetus, in Digestum insorciatum,& in Digestum novum. Et vetus quidem inde ab initio derivatur usque ad titulor. Digestorum 3. libr. q. qui est Soluto ma- trimonio: inde Insortiarum dicitur , usque ad titulor. I. libr. 39. qui est de Ope-: ris novi nunciatione : atque hinc Novum usque ad finem, distinctione ut vocabulis ita re ipsa etiam nova atque barbara.