Gerardi Io. Vossy et aliorum Dissertationes de studiis bene instituendis

331쪽

DE STUD. IUR. DissERTAT . Fouidam ' ulus causa distinctionem hanc iactam arbitrantur, sed rationem usus non exprimunt, dc cur ira Potius , quam aliter, & cur haec illo, illa hoc nomine potius appelletur. Ex ratione docendii Digesta istis temporibus in Italiae Gymnasiis eam distinctionem originem sumi isse facile credi delim: at vero cujusmodi illa fuerit, non est ram expeditum, praesertim cum ab antiqua illa docendi ratione hodie in ipsa etiam Italia recesserint. Vetus aurem prius dici, quod caeteras praecedat, novum quod iis quatur, in fortiatum, quod inter vetus &novum sit intermedium , 8c utrique quasi insercitum probabile est. Pandech. tertio G e eloco sequitur Co D Ex Justianeus novus editus l6. Cal. Dec. an. Christi D. xxx lv. t

lqui ex die Iv. Cal.Janu. ejusde anni autori- DL tatem accepit priori illo Codice Iustinia- G as . neo sublato , qui in scribendo litera majuscula C. notari soler. Is libros habet xl i. ad exemplifin , Harmenopulo videtur, legis

xii. tabul. singuli suos habent ritulos, ri . rut i leges, leges para grapho S. Leges autem illae non sunt ut in Digestis ex interpretum Commentariis collectae, sed ex Imperat O-rum Constitutionibus, qui cum multo sint interpretibus digniores , volumen etiam

hoc specialiter &-εξα- codex appel-

332쪽

28 6 HERMANNI VULT EI Ilaturi Postremo dum novae indies controversiae, ut fit, eX negociorum varietate emergerent, neque. earum diciso ex voluminibuςsuperioribus' satis commode fieri posset, post Institutionum,Digestorum Se , codicis volumina composita Iustinianus constitutiones quasdam novas emisit , non 'tamen omnes uno eodemque tempore,sed . successive,necessitate ita postulante omni isto rem pore, quo imperavit, annis nimi-. rum xxxv 3 13. quae &ipsae postea in volumen unum colle ictae sunt, illas solas, non

ut codex diversorum Imperarorum, Cominplectens, quod appellationem των , sive NovεLLA RUM nimirum constitutionum sortitum est,eo quod constitutiones in illud rei arae novi ssime post Cod. Iustiniani repetitae praelectionis essent Promulgatae , & notam habet volumen illud literae majuscular N. vel Nov. Latini id in partes novena diverserunt, partesque Collationes appellarun r. Quost autem sint Novellae istae numero inon est omnino certum atque de eo neque Grae eis ne- que Latinis satis liquido constitisse existiis s mo. Antiquiores xcv I II. dunta Xar agno-

visse videntur, posteriorum quidam I 6 s. alii i68. Discrepantiam illam capitulorum diversiAs secisse videtur. Fjusdem enim constitutionis capitula saepe plura, ' . sunt,

333쪽

DE STUD. Iu R. DissERTA I'. 28 jinr, quae a recentioribus postea in pecu - liares constitutiones divulsae esse videntur. Novellis conjungutur XI Ii-ν Iu stiniani, quae non ad certum aliquem po-Ipulum aut gentem scripta sunt, sed in ge nere promulgara. Sed & alias duas consti tutiones Iulianus Antecessor retulit ab eo dem Instiniano composita S, qnarum prior sanctio est pragmatica, Varia continens

capitula, poster tot est de ad criptitiis colonis. Atque Iustinianus ejusque de jure libri hactenus. Santi Imperatores Iustinianum sequente R etiam ipse Constituriones secerunt, quarum ut illis temporibus quibus fiebanr, aliqua fuerit autor iras.. hodie tamen in foro est nulla. in scholis perquam e Sua, ut earum cognitio non videatur rant opere esse necessaria..Has ex parte collegit doctis . Eni mundus Bonae. fidius in lib. i. qui est de jure. OrienΤ. elegantia, prudentia & gravitate cum consti tutionibus Iustinian et Imperatorum

an reriorum nequaquam conferendas.

Scholae . n. in Graecia a Iustiniano consti rurae Corpus illud juris Iustinianei colere coeperant, magnaque voce profiteri, un-cle elegantissima Graecorum interpretum

scripta prodibant, de quibus hodie fere nihil , nisi quod posteriores quasi ex nausea

Sio conservaru ut, extare reperitur. Verum

334쪽

188 HERMANNI VULT EJImox 8c annis vix quadraginta a Iustiani morte elapsis, cum dignitate imperii lRom. deficienti b. videlicet Germanis, Hispanis, Gallis , aliisque occidenti S po fulis, legum eriam studium arque disciplina labi coepit , ut in occidente quidem

nulla earum amplius habere rur ratio, in Oriente etiam non admodum magna. Hinc cum tempore Leonis Imper. cognomento Pirilosophi, libri juiis Iustinianei

vixdum essent noti, exemplo Iulliniani ipse Pandectas collegit novaqvoluminibus sex, & libris sexaginta distinctas, quas mox insecutae sunt ejusdem Constitiones Novellae c. KI 2 r. quae etsi de jure Iustinianeo nonnulla corrigant, eo usque ramen earum autoritas non processit. ut jus Iastinianeum aboleverint, adeo ut ne ipsius quidem Leonis tempore custoditae fuerint , nisi serrasse in rebus illis , de quibus antea jure nihil erat constitutum '. s aehunc vero Leonem M alii Imperatores leges promulgarunt, de quibus plenius eruditissimus Gotho fredus in suo Corpore juris adinirium Novellarum Leonis , Sequas Harmenopulus Thessalonicae judex primarius simul complexus, in Epit omen conjecit, quae extat etiamnum. INT E RI A in Italia longe lateque gras ebantur

335쪽

DE STUD. IUR. Drsa ERTAT , 289 Hunni, Vandali, Longobardi 8c Gothi, qui in eam invexerunt jura sua & peculiaria , quorum pars ea . quae de seudis est non non fuit postrema, quae etsi in Corpus juris Juilinianei relata sit, Se vim te glaobtineat, Justiniano ramen fuit incognita.

nec unquam legis nomen accepit, sed in nuda cόnluetudinum appellatione constitit. Et si vero CAROLUS Magnus regnum Longobardorum , posteaquam stetisset annis CC. I tr. evertit, iuris tamen a s.

antiqui, id est Iustinianei, quod in part

occidentalibus jam omnino exoleverat iuusum revocandi rationem inire non potuit, ves quod rerum aliarum curae ipsum Iavocarent, vel quod & ipsi ipsiusque con-s uariis de jure illo nihil constaret : ex quo factum est, ut jus illud Justinianeum,quod

nunc profitemur, in occidenis ad rem pora usque D IULA I. Imp. qui e domo sosuit Saxonica. 8e imperavit circa annum Ρ' Christi M.c. xxv. latuerir,atq; omnino in. cognitu fueri r .Hujus Lotharii tempore an christi Μ.c.xxxv II .claruit Irnerius iuris. Aa1r consultus .Qui Authenticas Codici Justini neci ex Novellis inser sit,qui sngulari DEt pro videnria atq; beneficio; libros legu Ro- η manaru, eversa Melfitana civitate Apuliae. in bibliotheca a Pisanis repertos evulgavit, atq;ita jura Iustinianea occidenti quasi

336쪽

29o HER MANNL VULT EJIpostliminio restituit, ad nos usque Continuata , quae homines ingeniosi & istis Mhisce temporibus commentariis suis certa - .rim , quam bene nunc non dispuro , illustrare Sc interpretari conati sunt, qui mole 'sua nunc iterum eo usque excreverunt, ut novo Justiniano in iis recidendis opus esse videatur , & quidem tanto magis, quanto vererum illorum Iurisconsul rorum commentarii, hisce qui post successerunt, verborum elegantia & rerum pondere atque gravi tate praestanriores fuerunr. Interim vero etiam Constitutiones in Comitiis promulgatae, hisce ut Novellae quaedam accesseruiar, quae Omnino cum illis sunt conjungendae , ATQUE ita se habent libri iuris civilis , supersunt qui sunt de iure canonico Ouemadmodum autem illud a populo Romano, atque im Perato ribus est constitutum , eorundemque autoritate confirmatum , & vero illi ipsi juris civilis libri. qui nomine Corporis juria civilis appeIlantur, a Justiniano Imp. aut . cerre jussu ipsius collecti sunt ; ita jusCanonicum multo post tempor in suum etiam quoddam corpus collectum est. Sane fuit ab initio Pontificum Romanorum authoritas in Romano imperio prorsus nulla: posteaquam Constantinus Im

perator christianam fidem amplexus est ,

337쪽

D E ST V D. IU R . DI S S E RT A v. 29 eoepit esse aliqua , sed in iis potissimum reis bus arque negotiis, quae ad Ecclesiam eis jusque administrationem pertinerent, in secularibus aurern,ur ego quidem opinor, nulla , nisi fortasse per Imperatorum conniventiam , usque ad rempora Phocae Imperatoris , qui sedi Romanae, magnam concessit potestatem, ut iam non amplius spiritualibus duntaxat, ut vocant, sive Ecclesiasticis , sed secularibus etiam dominari inciperet. Unde sicut ab Imperatoribus factae antea eran 8c promulgatae Constitutiones multae , ira ipsi suas etiam Constitutiones, illorum exemplo emi se in 'runt, quae non minus arque illae, imo interdum etiam plus in locis istis. quibus aliqua ipsorum erat autoritas, valuerunt. Quae decreta & constitutiones postea in Corpus collectae , ex eo quod a Pontificibus robur suum haberent, ius PONTI PIC 'ν Μ dirue sunt, quemadmodum illud Caesareum : canonicum autem SH necdochich, a parte nimirum illius Corporis altera, in quam Canones sunt relati. Ejus vero juris volumina sunt duo, Unum est Decreti, alterum Decreralium , quorum illud hoc est antiquius. Cnmenim dispersi circumferrentur sanctorum olim Parrum , aliorumque pontificum, vel pu

338쪽

192 HERMANNr VULT EI Isiones , quae Canones dicebantur ex eo quod essent ceu regulae cerrae sequendae , atque ex illis Pro rerum, temporum, personarum de locorum diversi rare quaedam essent variae, neq, inter sese admodum con .sentire nr, atq , inde incertum esset,utra ex regulis sibi contrariis potius esset sequenda. GR AT 1 A N U s quidam S Proculi Μonachus apud Bononiam . illas. motus sor'

tasse libris de jure civili a Justiniano compositis, ante annoS non ita multo plus minus quatuordecim ab Irrierio I. C. Occi- identi, ut dixi, restitutis, ) in unum volu

men circa annum Christi M. C. LI. tem

pore Eugenii III. Pontificis , qui illud si-

hi postea oblatum confirmavit , imperante in occidente Conrado III congessir, quod volumen una voce DECRETUM dicitur, quoniam in eo decreta, id est, de . sinitiones atque decisiones Synodorum vel patrum vel pΘnrificum continerentur. Decreri hujus partes sunt tres: P RiΜΑ continer pugnantium decretorum distinctiones, hoc est, conciliationes distinct ci- nibus adhibitis factas , centum te unam, quarum singulae suos habent canones , Se Canones plerique paragrasthos , dc hi rura

sunt triginta sex. atque ita dictae, quod ar

339쪽

l D E ST υ D. Iu R. DIss E s T AT. 293gumenta sint, ex quibus eliciuntur quaestiones , unde de rebus dispurantur ' : ha bent cauta quaestiones tuas, ia quaestiones rursus suos Canones, qui para graphos deversiculos: TERTIA pars decreti est de consecratione, quae obsolvitur distinctio-Wbus quinque, & hae suis Canonibus. De

cretorum volumen secutum est volumen MDECRETALI U M. Decretales autem dicuntur subaudiendo Epistolas. Decretalis vero Epistola est constitutio Pontificis. ad consultatione alicujus facta. Caeterum integrum Decretalium volumen non Uno temnore editum, atque edi eo in tres partes

dividi potest, quarum P R I M A ea est, quae in specie Decretalium appellationem retinuit, & composita est: a quodam Raim undo Capellano Gregorii l X. Pontificis, qui eandem confirmavit circa annum Christi M. Cc. XXX . rempore Friderici l I. Imperatoris, complectiturque haec pars libros quin Que , ex quibus allegantur capitula Serubricae, sub quibus capitula, quae allegantur, collocara sunt, quin & interdum capitulorum para graphi , arque horum versi - Culi . notara ea parre vulgo praepositione EX T R A, sed, mea quidem lententia vitio se , rametsi nunc quidem usus ita receperit: ALTER A pars dicitur liber SExae Us

340쪽

2 94 HεRMANNI VULπEII vel simpliciter Sextus, eo quod proxim sequatur libros Decretalium Gregorii quinque 'rque istis sit additus , ut liber innumero istarum Decretalium sextus. Hic liber sextus itidem libros quinq; continer, atque eosdem sermE titulos sive rubricas,

nisi quod in sexti hujus libri libris, quinque suppleti sunt a Bono facio ULII. defectus casuum emergentium, in libris Gregorianis non comprehensorum , ita liber sextus se ad Gregorianos illos quinque habeat, sicut Novellae sustiniani ad Codicem. Ex his libris libri sexti, cum Capitulum citatur, additur non rubrica tantum . cui capitulum illud subest, verum etiam nomen Sexti ad differentiam librorum 'quinq; Decretalium praecedentium. T E R-τi A pars est constitutionum a Iohanne XXII. Pontifice editarum, quae iterum

partibus duabus distingui potest , quarum

prior dicitur CL E MENTINAE ,eo, quod iueas relatae sunt constitutiones Clementia V. Pontis ab ipso quidem conceptae anno M. CCC. v I. sed promulgarae demum a praedicto Ioan. XXII. die xxv. olfh. anno

M. Cc C. XUI I. Ludovico V. in Occiden te imperante. Hae nomine non canonum aut capitulorum. ut superiora decreta

constitutiones superiores, sed clementinarum allegari solent, notatae in scribendo hoc