Gerardi Io. Vossy et aliorum Dissertationes de studiis bene instituendis

51쪽

HO GL R. JOAN. Vos a I x Post Persicum, incepit imperium Grae- eorum quod ab Alexandro Μagno intrim dux tr. 8c aliquamdiu ab ejus ducibus administratum est , donec imperium Alexandri a ducibus divideretur.

Arque haec sunt quatuor illa historiis

celebrata Orientis imperia. Postea, defuncto Alexandro Μ. Imperium Alexandri a ducibus in quatuor re- .gna divisum est; In Macedonicum, Syriacum, AEgypriacum, dc Pergamenum. Macedonicum coepit ab A ntipatro, M in. Perse desiis. Syriacum, a selenco Nicanore cCepit,

de in Tigrane desiit ; quem Pompeias devicit. - Σ yptiacum a Ptolomaeo lagi filio cospit, de in .Cleopatra Antonii amasia de- . sit .' quam Augustus Cae sar apud Actium

Pergamenum, vel ut alii, Attalieum , - vel Mithridaticum, ab Eumene coepit, Min Attalo desiit. Alii malunt hanc laudem Ponxicis regionibus tribuere , do dic uulfuisse imperium Ponticarum Regionum ..

Coepit a Lycimacho, de in Attallo, seui Chithadate desiit ; qui a Pompeio etiam . devictus fuit. . Post haec, successit Imperium Romanorum: quod dividitur in pueritiam, ado-

52쪽

D Ei R AT. STUD 1 o R. 6 rescentiam , ἀκμην sive virilem aetatem, & enectutem Puepitia sub septem regibus fuit, usque ad Reges exactos. Tum Imperium Romahorum tantum patebat ad Is vel 17

miliaria Italica. . . - .

Adolesicemia coepit a regibus exactis, Mduravit Aque ad primum bellum Puni-Cum.. Tum temporis tota Italia cesses

Romanis.

A κριὲ sis inritis coepit a primo bello Punico , & duravit usque ad ultima tempora Augusti. Senectus coepit a morte Augusti, & duravit usque ad Μomyllum Augustulum. Quo devicto ab Odoacro, finis Imperii fuit in occidente . neque amplius Caesarea fuerunt dissiti Imperii Romadi moderatores . usque ad Carolum Μagnum , qui tandem hoc nomen resumsit post 3 14 annos. Mane tqueadhuc hodie ad Ferd,

nandum usque. a

53쪽

PARTICULARI S.

Ratione.& Oidine. uni versata legendi Historiam.

VI animum ad Histor lanappellere volet , o Primi auspicabi rur a generalia Θtitia omnium locorum ac rem Porum. Ac Propterea primum e generali ali qua torius orbis tabula addister praecipua mundi partes. 8e quibus limiribus haec distinguan rur. Hinc seorsim teneraleS, Eiar Pete, Asiae, Africae, atque Americae, rabulat contuebi rur, ut inde cognoscat praecipua rum regionum strum. Ad de his typuae veteris imperii Romani. Ab hisce veniendum ab rabulas particulares regionum de quibus praecipuae tractant historiae: ur Pa. laestinae & vicinarum regionum, ob historiam sacram. Item Italiae, Graeciae, Galliae, Germaniae, Hispaniae. Vetus sirus optime cognoscetur e X tabulis Ptolemaicis a Mercatore concinnatis. Utile etiam est ad manum semper esse onomasticon, sive ut ipse inscripsit, The

54쪽

D E RAT. STUDIO R. 3latarum Geographicum Orretii. Breviter ex antiquis orbem descripsere Mela , Plinius . Solinus , Dionysius. E junioribus G areamus, & Cluverius. Fuse, & graviter de omnibus olim Stabo , quarenus quidem orbis runc cognitus Erat et sed partim ut recens simul sitas addiscaturi parrim quod superiori seculo. no vis terris invenris, Geographiae accessiri,

operae sit addere, Geographica Berril. Morrelii Thesaurum orbis tetrarum aut

Atlantem Μercatoris.

Ubi quis ex sex, septem tabulis,& comispendio aliquo Geographico mediocrem sibi noririam paravit, nobilium terrarum, Se praecipuarum in iis urbium, part ratione ex Carione aliquo Geographico addiscere opus erit generalem aevi omnis descriptionem. Ubi conducent duo canones usi Chronologici Ubbonis Emmii quos comispendiosos, & succinctoa appellat, ac pleniori, fusiorique suae Chronoire ae prae'.

Mutrum tamen lucis accesserit, si distincte omnia tempora quatuor rabulia proponantur. Quarum Prima continer re, Hebraeorum ab orbe condiro. que ad ex cidium Hierosolymitanum. Altera Com plectitur res Assyriorum, Meclorum, Perinsarum. 8e Graecorum. Ex quibus Assyriae

55쪽

4. GER. IOAN. Vos s x rincipiunt a Nino. Medicae ab Arbace Priscae a Cyro,& Graecae, prout hic Considerantur, ab Alexandro Magno: desinua autem in Cleopatra ab Augusto de vidia Tertia tabula continet res Romanas ut Romulo, usque ad divisum imperium in ter filios Theodosii: vel usque ad Romam, ab Odoacro captam. aeuarta proponit Orientis imperium, usque ad capram Cor stantinopolin: inde imperium occidentis. :usque ad nostra tempora o Plenius harC re. praesentabunt Zonarae, & Eusebii chron. Con . cum appendicibus Hieronymi, Pro speri. Marcellini, Se utriusque Palmerii. Item chronologia Bucholceri, 8e Calvisit. Et chronicon a tribus illis, Carione , Melanchione. 8e Peucem conscriptum. Sed in annorum ratione sequendi potius juniores , praefertim in annis mundi. Vidimus de generali noriria Omnium Iocorum, Sc temporum: deinde veniendum ad parricularem: ac prout historia erit, ita ei praemitri debet notitia regionis ,

de qua his otia ea tractat. Non dubium aurem quin in historia particulari incipiendum sit a sacra: sve rebus Hebraeorum, V. T. praescriptis: εe vita Christi, ac Apostolorum, de quibus in N. T. Haec summatim comprehendit Sul-Pltius Severus. ac pene historiam sacram

56쪽

DE RAT. STu D 1 o R. serducit ad annum a Cfiristo nato o CC c. ut addi non inutile est historiam eccleω -

iasticam Pappi, & historiolas, quas lu hronologia sua habet Abrahamus Bu-

holcerus. Haec initiis lassicient. Postea vero utramque perficient hanc artem Josephus . Eusebius , Socrates, Theodoretus, Evagrius. Item Anastasius, s Euthrandus , Abbo. & Platina de vitia Pontificum. Sed fusissime omnium Cen-

uriatores Magdenburgenses, Ze Baronius. zujus gemina extat epit me. Iudicio veroaon exiguo opus in Centuriatoribus. In Samnio etiam majori: qnem interea ne are non possumus, praeciam meritum esse

se antiquitate Ecclesiasticii. Post cognitam Ecclesiae historiam,quid

turpius ignoremus, quam quae vel nostris, vel parentum, aut avorum, vel proavotum temporibus, partim terris contigerunt nostris, partim vicinis 3 Haec enim cum vulgo etiam cognita sinr, & in conviviis , ac circulis narrari soleant, omnino

turpiter se homo dederit literatus, si ista

nesciat,quae sunt quasi ante pedes. Bara

igitur necesse sit scire, quo pacto comita- tua Hollandiae ad Burgundos , inde ad Austriacos , atque Hispanos provene rit. Item gesta Caroli V. initia tumul- tuum Belgaeorum. Bellum quod tot ann la

57쪽

46 GE R. i Jo A N. Vos S I duravit, & quae in rei ea rempori& memoraru digniora, in Germania, Gallia, Britannia. 8c vicinis rerris. Nec nEsse ea magni erit laboris, qui a. pueris etiam pleraque eorum a parentibus.& senibus audimus. operae nihilominus fuerit legere etiam historicum unum , alterum , qui breviter ista sint complexi , uti a nonnullis chrono logis factum. Postea autem haec fusius ducere licebit ἐSleidano, Thuano, Cambdeno, Meterano, Borrio,&aliis.. Postquam res maxime memorabiles temporum nostrorum. 6 seculi quod proxim. an recessir, animo inscripserimus, accingemus nos ad gentium scriptores anti.

quos. A rque ex his primi legendi. qui res tractant Romanas: cujus rei rario satis esta perra. Νam auspicari studia solemus a Cicerone, & aliis scriptoribus Larinis,qui absque mediocri intelligentia historiae Romanae inrelligi minime possunt: ut in quibus passim Romuli Numae, Tarquinii, Camilli, 8c aliorum ducum Romanorum mentio fiar.

Summarim autem res eas cognostere licebir ex Floro , cum commentaris S Sradii, Velle jo , Eutropio. Sex. Aurelio Victore, Rufo, Pomponio Laero, Ba prima Egnatio de principibus Romanis. Condu-

58쪽

iniciem Livius, Sallustius Caesar, Suero in

inius , Tactrus , SpartianuS cum annexisith oriae Augustae scriptoribus irem Am ἘHknus. E Graecis nionysius, Polybius, lorarchus, Appianu S,Herodianus, Dio, ci hi linus,Procopius Ex Iunioribus plu- imum juvabunt Annales Steph. Pyghii. . A rebus Romanis veniendum ad res ex- ernas , h. e. A ssyrias, Medica , Persicas, Irae Cas. De quibus luminatim Iustinus, Toro. Nepos. ω nonnihil etiam Veii us, irque Orosius . 8c ubi hi desinunt Zona. as. Plenius aurem de omnibus Herodo-us. Thucydides, Xenophon, Polybius. iodorus Siculus, Plutarchus, Arrianus: E e Larinis Currius in Alexandri gestis. Postremus locus est historiae ut eum Acimanis loquar Barbaricae , h. e. gentium earum, parrem quae obtinenr veteris imperii Romani, aut nunquam sub eorum fuerunt ditione. Hic primo quitque ordietur ab antiquitatibus suae genris , ut Bara uS a Batavis, de quibus Grotius: ii rem Douga in annali bus : etiam Joannes de Leidis, &' Beka: brevi sit me aurem Bariandus.

Icide ad gentes alias se conserer,aut eas primum, quibuscum nobis aur foedus, aut

beΙlum utile autem in quavis genr0 erit linum

59쪽

48 GER. JOAN. Vosso unum aliquem seligere, qui potissimas it

ejus gentis hiltoria obtinere videatur. Ut in Gothicis Jornandem, in Longobardicii Paulum Diaconum: in Starvicis Hel moldum , Francicis Paulum iEmilium .' an Hispanicis Marianam : in Scoticia Buchananum : in Flandricis Mejerum ζ in Bur gundicis Heuterum : in Austriacis La-Σlum: in Saxonicis CrantElum : in Dani. cla Saxonem Grammaticum : in Boicis Aventinum in Hungaricis Bonfinium : in Polonicis Cromerum: atque ita in aliis. l

Cum oratoria, tum praecipue Poetica, Liber;

Argumentum operis: quid sit imitatio.& an ea sit necessaria.

libris, tum de farultatis

Oratoria, tum de artis Poetica natura,ac praceptis antehae vidimur. Sed

60쪽

DE IMITAT. POET- η necesserit ille de Uusve exercitatione ea, cui animin, poctquam praecepta hausi-mm , applicari solet, ac debet. Hacpotissimum in imitatione consistit: per quam inrelligo conformationem nostri ad ali rius exemplum,ut ejus similes fiamus.

Magnus in eo veterum est consensus tribus esse opus ad comparandam eloquentiam ; sive eam,quae est oratorum, sive illam Poerarum. Eorum primum sta tu urit naturam, quae incipit; alterum a rem, quae dirigit; rerrium vero usum, qui perficit. Unde solum hunc artifices facere ait poetarum ingeniosissimus t. Usus vero nomine hic intelligitur omnis illa exercitatio,quae artis praecepta consequitur

quaque dicendi, vel earminis pangendi . firma quaedam facilitas comparatur. Sic enim Fabius Latine reddit, quod Graeci

'εξιν vocanr, ac vulgo in scholis, non quidem ex usu veterum , attamen verbo ad verbum non incommodἡ expresso , habiarum appellan r. Verba ejus sunt lib. X. c. I

Sed has eloquendi pracepta , eunitione Funt necessaria, ira non satis ad vim dicendi --

leni ; nisi illis firma quadam facilitas, qua a

pud Graecos; ις nominatur, accesserit. Paulo

c post