장음표시 사용
161쪽
illa praecepta castitatis et continentiae, quae tradidit
Haec Cassius Dio. Quid concludendum i Augustum ne decem quidem annis post i ausum esse legem rogare contra probra illa a poeta denudata et damnata. At dicat aliquis, non is erat Augustus, qui non intellegeret morum corruptelam ceterorum malorum fuisse causam lRecte, sed quid inde Ideone dicendum est Horatium, cum de iis rebus ageret, id non fecisse nisi mandatu Principis, aut in laudem cuiusdam legis, quam Princeps nec tulerat nec id temporis erat laturus Quidquid dicis, omniseni coniectura admodum est debilis. Quidni faciat mentionem poeta de lege, quae celebranda ei est, quidni ullo verbo laudet liberorum procreationem legitimanas Postea profecto Augustus eas tulit quas in monument Ancyran Commemorat lege ' D,, Legibus novis latis Complura exempla maiorum exolescentia iam ex nostro S reduxi ' et de quibus Suetonius ' :n Leges retractavit aut de integro anxit, ut Sumptuariam
et de adulteriis et de pudicitia. Annum autem mo, indicaviti Suetonius. Di, indicavit,
i Haec enim facta esse Dio S auctor A. u. c. 36.
162쪽
ISO loco quem Supra laudavimus ij. Domasgewskius ' et his locis usus est, et alio Suetonii, quo ostendat ad Augustum pertinere poema Horatii Narrat enim historiarum scriptor in libros totos et senatui recitavit et populo notos per edictum fecit ut orationes . Metelli de prole augenda et Rutilii
de modo aedificiorum, quo magis PerSuaderet utramque rem non ab se primum animadversum sed antiquis iam tunc curae fuisse ' - Non infitior ea, quae ad haec verba prudentissime admodum, adnotavit DomaSZewskius Tosmuhiann Ermutheri das Augustus alce demerste Census
in dem Jahre a v. Chr. hieli, en orationes in dictentiet anni machie Dan ware si gur Zeit, o Hora das Fest edictit(l schrie in alter Gedachiniss.' Non, inquam
ea infitior Denuo enim de prole augenda Solum Si Sermo . Neque in ea oratione, quam laudavit Metelli, ea saltem parte quae exstat, de alia re agitur. Ut legimus cum apud Livium ' : Q. Metellus en Suit, ut omne COgerentur ducere uxores, liberorum creandorum cauSA EXStat
oratio eiuS, quam Augustus Caesar, cum de maritandiso rdi nibus ageret, velut in haec tempora scriptam in senatu recitavit' tum apud Gellium ' : Legebatur oratio Metelli Numidici, quam in censura dixit ad populum deducendis uxoribus cum eum ad matrimonia capessenda hortaretur. In ea oratione ita scriptum fuit Si sine
UXOre Possemus, Quirite ESSE, Omnes ea molestia careremUS Sed . . . . et CongrUit uterque locus cum iis quae 1 Cf. LIV I6. a l.l pag. 3 . 3 In vita . Aug. c. s. o Litteris inclinatis imprimenda haec ego curavi.3 Cf. Perlochae ex libro LIX. 6 CL Noct. Att. I, 6.
163쪽
diximus supra ij atque adulteria sequuntur matrimonia non rohibent. Iam si quaerimus qua de causa Horatius haec cecinerit,
hoc pro certo affirmare ausim, VerSUS OS Egit ESSE:
, die Uerlitarun de Sittenreform de Augustus ' neque docere prolem esse augendam. QuiPpe quae PropoSitum imprimis politicum ' poemati inferciant. Porro ea, quae Hiemerus ' docet Gardthausenum p et Joersenum' secutus, iam leguntur apud Car. Peterum ). Post ea quae disputavimus refutationem haec non requirunt. Tamen iuvabit ea quoque XPOS utSSe, ut magi omnia PerSPiciantur. Audiamus: Nahrscheinliclitam Jahres a Gla Sgab er in Strenges hegeseig, welches helosichlieit undEhe gwischen Senatore und Freigelassene hestraste undwahrrscheinlicii aucti schon de Verheiratete Vorrectite in de Ambierkarriere inraumte Das Eset Nar ounpopular und de Widerstandri aligenae in das Augustus Eunachst nach ab G Nichi die,inde sin es, an die dies Mah nun in erster Lini sicli riclitet, solidern die Allen, nichi die innere Umwandiun is ili nactistes Ziel, sonder de Widerstan gege die egetflicti Regellingsolle die Strophen bekampsen. ' Ad Primam partem annotandum est, ea firmo fundamento historico non niti. Sed mittamus haec ' . Ad conclusionem vero quid, quAESO, proferet vies doctissimus ut quam audacter affirmavit,
5 Praeter locos supra laudatos videre poteris . Franke. Fasti Horat.' pag. I 83 porro arquardi l .l. V pag. T in annotatione ass.
164쪽
firme demonstret Nihil credo, prorsus. Immo luculenter ostendit arstentus i poetam inde a primo versu huius
odae adulescentes esse allocutum 5Delicta maiorum immeritus lues
o Frustra, inquit, fuerunt qui locum explicare conati sunt ita ut immeritus ' et futurum lues ' Suam obtinerent vim a PoteStatem, quia si Romanum ' intellegunt de aequalibus poetae, hi tamen neque immeriti dici possunt neque luituri esse in posterum aliorum delicta. At prole eorum, nunc aduleScens, immerita est, Sed tamen luet, si adoleverit, Patrum et avorum culpam, niSi templa refecerit, . . , - nam AuguStus reficiet, nisi ad religionem redierit. ' Acute sane scripta sunt haec Ciam aperte Derct, ut neSciam equidem, qua ratione UiS- quam evertere haec possit. Temere igitur affirmavit Hiemerus nichi die inder Sin ES, C. q. S. ' Plura tamen animadvertenda sunt. Ait d. v. si Nichi die innere UmwandiUng e. q. S. Ut SVPra. Iure aliquis dubitet, num debita diligentia versuum Contextum perpenderit vir doctus antequam talia scriberet.
Nam Horatius lucidissimis verbis praedixit:
Di multa neelecti dederunt Hesperiae mala luctuoSae.
Aperte monuit Romanos ut ad antiquam Oratem reverterentur. Postquam multa illa mala ' descripsit ipsam iam indicat culpam Rectissime Gebhardius ): Das allesis nurbine nausbleibliche olge de Religionstosigkeit, das Romervol ist demoralisieri, das heliche und hausti che Leben is vergistet.' Non igitur eam indicat damnatque culPamo quod lege repreverint, verum quod deos osten-
165쪽
derint, religionem seritum prodiderint . nuptias inquinaverint . Plane enim concinunt inter se duae strophae: atque,Di multa neglecti dederunt Hesperiae mala luctuosae Iam bis MonaeSES CCt. Fecunda culpae saecula nuptiaSPrimum inquinavere et genu et domOS. Hoc fonte derivata cladeSIn patriam populumque fluxit.
Excitatque auditores ut ad pristinam redeant virtutem et ad deorum reverentiam. Poeta igitur procul dubio vult: odie innere UmwandiungU Gardthausenus i ea de Augusto principe recte perhibet, quae Horatio quoque hoc loco
commodare voluerimus ne sali in einer inneren leder-gebur des romische wesens allei die nothige Garantie fur die Zukunstren die Religio schien limia Nichii ste Mitte a sein dieses Ziel Eu erreichen. Neque immerito eum id credidisse docte exposuit,ar-stentus ' exempla afferens multa multorum Scriptorum ex quibus appareat docuiSSe antiquos deorum reverentiam efficacem esse ad mores regendos. UEx ipso tandem poemate maxime videmus morum dePravationem ad religionis neglegentiam rettulisse Horatum. Iam vero ubi de illis Augusti legibus Si Sermo, argumentum dici solet ex eo quod liberi sint procreandi, iusta proinde matrimonia contrahenda Sic ut unum saltem locum in memoriam revocemus, ipse Princeps apud Dionem equites legum Suarum Contemptores ita alloquitur j oρατε
166쪽
μητε παιδοποιουμένωνἐ Nullo denuo verbo in longa illa oratione adulterii mentionem facit. Atque haec de Hiemeri sententia quam antea laudavi. Porro idem interpres' non solum ' primis versibus perhibet celebrari pietatem Augusti, quod templa refecerit, sed idem aliquibus ambagibus contortulis conatur demonstrare dereliquo Poemate. Κiesstin hebi ricliti hervor, das nichi
Mei nun viet metir si jener veriolterte Fraubo heute gehen die sitilichen Qualitate ab um en eim des Guten in die Hergen threr,inder u legen. v Rectissima hactenus, atque cum iiS, quae dicenda putavimus supra belle consentanea Atqui, inquit, fur die Eande, Nelchedie Elter mi dem,ind das,in mit de Elterii, asse Gliede de Familie mitetnander verbinden, gebrauch der Lateine das ori pietas '. eiden Teile de Gedictites
habe also nur in verschiedenem Sinne die Pietas umGegenstande. U Argumentatio non male conclUdit, tamen admodum argute et exilis alicui videatur. At vide mihi qua te causa eam sarcinaverit, ut ita dicam, vir doctus. g. OUA DE CAUSA HIEMERI INVENTUM PRORSUS REICIENDUM SIT. Statuere volebat et demonstrare Horatium festo illo die quo clupeus ille aureus ' in curia Iulia Positus est, primum has odas recitasse, sextaque lac principis pietatem cele
167쪽
brasses . Quare autem hoc inventum ne speciam quidem 5eritatis prae se ferre mihi videatur, PauciSSimi EXPonam. Primum, si Hiemerum audis, agitur de festo die. Atqui Carmen OStrum nequaquam, credo, festivum est 'ilmine celebratur ut ait Augusti aliqua virtus Atqui inepte ni fallor admodum Virtus quidem universa extolli Solet rectissime, notando vitio ei contrario minus tamen decet, certi cuiusdam viri virtutem eadem ratione tractare.
Et si denuo inspicis carmen ipsum iam videbis id ne fieri quidem potuisse. Quid illa matura virgo ' et mariti vina ' ad finem fere carminum, quae cantarentur tali die in rincisis honorem' Sane cum auctor concludit ' : Dei tiemi Eindructi ervorwursevolle Frage ob es irklicli mi Rom ergab gehen solite truge die Festteilneli mercim Hergen mit nach Hause. ' Eum in risum vertere diceres illud quod in Pericle
Pericles utpote vir prudens ac sanae mentis, aliam utique elegit diem, alium locum, ut aculeos in animis relinqueret. Ubi magni nominis vir honoribus Summis XOrnatUr, non solent illi qui adsunt in seipsos culos ConUertore ne dicam exspectare morum talia praeceptat Augusti denique Pietas, teste Hiemero duplex laudatur h. . UtrAqUe Pieta quae verbo significari potest, ab Horatio
168쪽
memoratur. Non miror Domasgewskium aliosque illud donec templa reseceris ' in eam sententiam explicasse verum Sipietatem in parentes quoque vel in liberos laudatam esse perhibeas, merito hercle requiro, ut leviter saltem attingat poeta Augusti excellentiam, aequalium sceleribus adeo contrariam. Atqui frustria hoc requiram. Ex his omnibus emcitur fabulam illam ingeniose quidem excogitatam dignam nullatenus esse cui fidem habeamus, Milesiae vero instar esse. Multa sane sunt in antiquitatis historia quae uno tantum auctore credimus, dummodo nihil in iis inveniatur, quod rebus repugnet aliunde Certe cognitis. Maiore etiam Circumspectione Pus esse credo Si factum quoddam ex versibus tantum hauriatur. Atque hoc, quod sibi deprehendisse videtur vir doctus in odis Horatianis, finxisse eum potius quam reperiSSe concedet, quiSquiSipsos, de quibus disputatur locos diligenter consideraverit. Uerum iam nimis diu lectorem in hac re detinui.S . SITNE CARMEN HOC PUERIS PUELLISQUE INEPTUM DICENDUM. Antequam tamen, quae Sentiam proponam finemque huic disputationis parti faciam duo velim perstringere
Primum est quod Rosenbergius i , DomasZewskio adversatus: Domasgewski hali die Ode I. und G su Paranesen, jene fur die naben, dies fur die Madchen O te sogar nichi passi dieser Ralimen ' ede fit dierunaben, die nocti nichis vo de atra cura linen und egreilan,
nocti fur die adchen denen die olasche t Gemalde
gerade umift ware n.' Ad haec annotandum duco primum non utique infantes semestres spectasse poetam, dein Omnino I l.l pag. 2 in pilogo.
169쪽
iis temporibus ostis fuisses ut tenerrima fere aetate docerentur pueri puellaeque, quid in hac re vitandum iis esset. Teste enim iterum Cassio Dione, Caesar Augustus edixit ne ultra biennium nuptiae differrentur post facta sponsalia Atqui ' - δώδεκα inquit, ταῖ κυραι ἐσ γ ν του γάμου ρα ετη πλῆρη νομίζεται δ . Praeterea ipse Rosen- bergius seipsum refellit in antiquiore enim commentatione, quam supra iam laudavi, haec habet: Jene Schilderungensin gret und si soliten es sein Jung Rom Solite vorseinem Spiegelbilde erschrecken uncum kehren ' Atque
PCerlliam Nargenommen. Zum Satirilier gelior aber inlacheinde Mund das Lachelia in alien Arten vom Er-gnil te insichhineinlachel bis Eu dem eisige derResignation. Num verum quaeso illud est: Nonne nos ille ridens ' ut no loquimur capillis huc attractum est se Ipsi Peerlkampii verbis vim facit interpres Etenim quid Peerlkampius: ' si Non credo haec tam ridicula et obscoena ab Horatio esse posita in eo carmine. U Reicit igitur illas ut spurias StrophaS qua orta ridenti exponere vult durentia. Tum
170쪽
procedit: Turpia huiusmodi exempla ex hominum vita notare Proprium est Satyrae. V Equidem nec cum Peerl-kampio nec cum Iurenka facere voluerim Ille enim improbat non solum sed reicit versus 2S-32 quia dedecent in eo carmine quod pracepta Continet egregia et orationem habet lyricae gravitati consentaneam. HOC autem argumentum minus fortasse illis placebit qui cum Harimannos profitentur: si in doctorum aliquo Conventu statuendum esset quid ipse Horatius Scripsisse videretur, vix ullum traditae lectionis locum tangere me au Surum ' 23. Praeterea logicae artis Praeceptis prorsus est Contrarium. Rectius enim ratiocinetur aliquis ita et Hoc poemate ceterum dignissimo versus impudici continentur ergo non ConStat sibi poeta. At ego ne hoc quidem concedo Ratio enim omnino est habenda morum illius aetatis Elegantissime, ut solet, disseruit de hac re Harimannus in alia commentationes . Ibi viro gravior ipsum interpellanti quod
si artem amatoriam ' defendat, sic respondet: Irasci me vetat non hercle nimia quaedam adversus hoc litterarum genus levitas, sed unicuique innatus ille aequitatis sensus. Dico enim palamque declaro inter Poetarum Romanorum opera, vix ullum reperiri quod ipsa hac arte minus sit
impudicum Praecipue vero Spectabam Uae Sequuntur:
si Hodiernis hominibus tres illi libri lascivi videri possint. Ovidii aequalibus non potuerunt, aequo enim animo Catullum tulerant, reti ferebant Tibullum Propertiumque ' - Deini De Horatio poeta pag. . a Eosdem quos reicit Peerlhampius maximopere improbat Naberus l.l. Alia tamen ratione ut opinor ductus. Sunt tamen viginti vel triginta fortasse versiculi adeo insulsi ut fidem superent. Hos si etextu eieceris poetae famae optime consulueris. Deinde laudat illustrissimus vir versus de quibus hic agimus. 33 De Ovidio poeta' cf. b. pag. O qq.