Disputatio critica de carminibus Horatii sex quae dicuntur odae romanae

발행: 1912년

분량: 197페이지

출처: archive.org

분류: 문학

21쪽

Deinde, etiamsi conceditur, quod post lucidam arstenti explicationem ii concedere cogor, diversis vitae temporibus poetam de rebus metaphysicis Uarie sensisse, iisdemve forsan temporibus pro animi habitu de iis varie scripsisse: dissicile tamen nec nisi gravissima ratione admittendum ESSE duco eousque mutabilem eum fuisse, ut vel in hac prima da utramque doctrinam traderet. HImmo, Obiciat quispiam, immo, mi bone, ex ipsa hac doctrinarum differentia rectissime deducimus temporum varietatem, quibus Horatius ipsam dam et hanc praefationem conscripsit. Cui iterum respondeo ita distinguendo Horatius ut perperam Carmini, quod Ciret ESSE Eθεον, OnSUlt Praemisit iam admodum praefationem, ut virginibus puerisque ' fucum faceret, aut ne ipse quidem offect sensit quid docuisset antea Iamvero nec unum nec alterum admittere necesse est Minime enim opponuntur hic inter se Necessitas et Iupiter, neque recte dici posse Puto, OS comparari inter se quasi Per gradationem, ut voluit Mommsenus. Qui sine opinione praeiudicata legerit stropham quartam: Aequa lege necessitas sortitur insignes et imos, Omne CAPAX movet urna nomen , ei me iudice apparebit de illa tantum agi necessitate, quae omnibus hominibus Communis est moriendi quam ipse Horatius alibi ' si saeva necessitas ' vocavit non vero, significatione quadam latiore, indicari Fatum illud, supremae cuiusdam Potentiae Sustinens Personam, cui ipse Iupiter Subiectus esse credebatur.

Atque si sic intellegitur, quid restat impii in toto hoc

carmineat Quid, inquam, quod quantum ego audio, SurPari

22쪽

enim in Sancta quoque Scriptura: Statutum est hominibus semel mori 's . Ex iis quae dixi hactenus, Satis, Puto, APParet, qua de

causa Comparationem gradationemve inter imperium Iovis et imperium necessitatis reiciendam ESSE opinatu Sim. Necessitas enim moriendi utique in Iovem non cadit, non dominatur igitur, ut ita dicam, Iovi. Quae argumentatio, si cui debilis videatur, eos qui Ommseni tuentur EXPE- Cationem, rogare velim, quare Poeta adeo obscuram reddiderit suam argumentationem, intermittendo inter alteram et quartam Stropham VerSu aliquos, qui, quod ad rationem, tam laxe cum Contextu cohaerent, ut Prudenter non hoc loco sed alibi ommsenus eos explicaverit Sane si Clarum Giganteo triumpho ' cantare voluisset in stropha altera et quarta, melius credo in tertia de narbustis sulcisque ' tacuisset lHic est enim versUum CXUS Regum timendorum in proprios gregeS, Reges in ipsos imperium est Iovis, Clari Giganteo triumpho,

Cuncta supercilio moventis. Est ut viro vir latius ordinet Arbusta ulcis, hic generoSior Descendat in Campum petitor, Moribus hic meliorque fama Contendat, illi turha clientium Sit maior aequa lege neceSSitas Sortitur insigne et moS,

Incredibili sane modo ex altissimis, ut ita dicam, regionibus in planitiem desiluisset, ut statim deinde in altum denuo se tolleret. Qualem exercitationem nostrae aetatis sermone lepide dicas nundeu de Montagne Russe poetiquet '

23쪽

Assentiendumne igitur est Fr. Κreppello i , qui nexum

inter stropham alteram et EAS Uae Sequuntur, quamvis laxum, AdeSSe tamen perhibet, ea ratione motus, quod in utraque parte Sermo Si de potentia quadam hominum vire superante Minime vero, ut mihi videtur. Etenim in quarta strophaneceSSita tantae potentiae non est saltem non diserte ea OrnatUr Tota demum argumentatio poetae huc redit: QuiSqui ES morieriS; quaere ergo ἀταραξίαν ut brevis tua vita anxiis curis careat Cum autem tanquam ab ultima terra quaerenda trahendaque est huiusmodi explicatio nunquam est admittenda, idque eo minus Cum neceSSaria non est Minime hercle facile erit cuiquam poetae duas Com Ponere StrOPhaS, quae non aliquam Comparationem habeant, si a viro sagaci dissecenturi Doctissimus vir Jurentias existimat id solum spectasse Horatium, ne celerius e superiore ad inferiorem regionem laberetur, alteramque ibi Stropham tanquam Pontem On-StruxiSSe, quo iungeret utramque ripam. Turis dorESU ipso iudice sensim sine sensu reliquit poeta. Fre ilich

Cin aber nocti inruoni liche . . . . und amit Eugleich uVater Homer in proprios greges: ποιμενε λαῶν . Acutius haec omnia quam verius sunt dicta. - Nisi forte sacerdos virginesque puerique ipsi Iovi O M. Praestant

Sanctitate, Caeremonia . . . turis odorei

Praeterea mimis fortasset simplex sotest vocari montis

3 Postea Saepe videbimus qua constanti ratione . v. omnia fere et singula Horatii verba ad Graeca exempla reducere conatu Sit.

24쪽

illius nonne asinorum explicatio. Ingenue nemo non fatebitur argumenta, quae nihil dubii relinquant, vix aut ne vix quidem afferri unquam POSSE.b Scristoris Sententia. At omnibus perpensis veri mihi simillimum videtur poetam carmina sua a Iove incipere voluisse, ut clare et sine ambagibus ab initio eluceret ipsorum carminum sacra natura Laudare virtutem, celebrare pietatem deorum cultum suadere, hoc loco in animo habebat. Nihil sane mirum nonnullos interpretes Vergilii hoc loco meminisse Sic canentis:

,A Iove principium, MuSae, Iovis omnia plena, Ille colit terras illi mea carmina curaei .

aut ipsius Horatii alibi vaticinantis:

Quid prius dicam solitis parentis Laudibus, qui res hominum a deorum, Qui mare ac terras variiSque mundum Temperat horis' ij.

Sed multo magis, credo, proderit in memoriam EUOCASSE, quae scripsit Tullius et quae nusquam antehac notata

inveni ad explanandum hunc locum: Etenim te Republica L 36. Scipio cum Laelio disputanso Imitabor ergo, inquit, Aratum, qui magnis de rebus dicere exordiens a Iove incipiendum putat. ' Tum Laelius: Quo Iove aut quid habet illius carminis simile haec oratio MCui respondet Scipio: Tantum ut rite ab eo dicendi

Principium sumamus quem num omnietιm Eorun et nomimine Regem esse omnes doctrina expoliti uno ore

consentiunt ' vide' inquit Laelius. Et ille siquid censes nisi quod est ante oculos: Sive haec ad utilitatem vitae

25쪽

constituta sunt a principibus rerum publicarum ut exputaretur Unus esse in coelo, qui nutu, ut ait HomeruS, totum Obmpum converteret, idemque et rex et pater

haberetur omni Um, SiV . . . . e. q. S.

Iamvero duplicem ob causam negari nullo modo posse equidem existimo opinionem meam magnopere confirmari illis verbis, ne dicam totam per ea dirimi quaestionem. Prima est quod Horatius, in una eademque Stropha, unius eiusdemque capitis ex libro Ciceronis Nerba fere tradidit, altera, quod in rebus Simul Aratum, de quo ibidem sermo erat, aperte imitatus est. Magni enim de rebus tacturus est HoratiuS.

Quid mirum Epicuri de grege ' philosophum iamiam

Stoice dicturum de Stoica virtute, consuluiSSe egregiOS Scriptores Inter quos utique primus tunc erat Tullius qui Graecorum optimos imitatus dicendi elegantia exempla sua superavit lHac admissa interpretatione haud necesse est indicare

quomodo prima et secunda stropha inter Se cohaereant. In Priore Propositum suum enuntiat, in altera carminum naturam Seueram et religionis plenam significat.

Fortasse ita res se habet, quod eodem fere redit verSibu S- enuntiatur formula uiaetam in peragendis Sacris usitata, quae hoc loco virginum puerorumque animoS ad serio audiendum adducat. Postremo quaeritur Horatiusne significans magis quam dicens, Sub Iovis imagine Augustum iam occulte significaverit ' Quod censuerunt et alii et omnisenus, reppelius, DomasZewskius Mirum videtur quod aliqui interpretes tot tantisque obscuritatibus minime contenti, alias etiam eaSque Prorsus inextricabiles quaestiones adicere conantur Inextricabiles dico, quia in intentionem haudquaquam a Poeta expresSam audacter inquirunt.

26쪽

His inquam, verbis quid Potius OPPOnam neSCi quam haec quae Niemeyerus v. d. ' cum omniseno disputans de ultimo carmine protulit carmina, ait, exstant Horatii, odie ur Genuge beweisen, das No e ioben olite erdies nichi in uni lenondeuiunge und nversiandlichen Allegorien sonder in lare und nichi ubisdeutenden

Sane valde dissicile est satis firmis argumentis demonstrare hominem aliquem aliquid non Detrandisse, significare no=δυoluisse Argumentatio autem ipsius,reppelli haud minus subtilis quam infirma mihi est visa si enmeinmal Augustus initIuppiter verglichen Nerde so si. ' Salva debita docto viro reverentia illud soden ' hoc saltem loco probare neqUEO. Uare quaeso credam ibi, i. e. in cycli huius initio Octavianum principem celebrari debere idque verbis non solum admodum obscuris sed lati ineptis insupers

27쪽

Ceterum ipse reppelius fatetur carmen resecta altera Stropha ESSE Prorsu absolutum, atque elegantius fortasse

absolutum ij.

Ergo, dicimus, resecemus stropham istam a reliquo Carmine, atqUe quamvis in argumentatione cum Narstento non faciamus, in conclusione tamen cum eo faciendum esse uidetur. - Ouamquam non omni ex parte Variis enim

modis explicari potest, etiamsi a reliquis sit separata Stropha haec. Sed, ut est in proverbio haud quidem

vetere et variis modis bene fit et male . Quis enim praeiudiciis non captus putet Horatium, poetam illum sanae mentis egregie Semper OmPotem, Un Uam delusisse Augustum quasi cuncta supercilio moventem UAut verbis ludens iocose Homericum illud ' : νευσε Κρονίων ' imitatus est,ut Serio. Si OCOSE, AEUO ego

non Puto , Iovem potius sic hoc loco inepte quam Augustum significasse eum iudico Si Serio, reprehensione dignissima se proderet adulatio quae ab indole Horatiana mihi videtur alienissima. Quod si quis negare velit tamen adulatio haec Caesari vix placuisset, si modo eam intellexit, quod pro certo habet,reppelius ): wenn in

28쪽

temere Sunt ASSerta.

Reiciamum ergo hanc opinionem OH γάρ ἐστι πιθανόν.

3. DE RELIQUIS STROPHIS CARM.

De Strophis quae sequuntur commentatore fere Consentiunt. Facile enim intellegentur, si rationem qua iampridem fuerunt explicata, tenebimus ut non magnam Praebeant ansam disputandi. Vir doctus paulo vini, laudatum recte me iudice docet singulari ratione esse remendam vocem impia '.

Destrictus ensis cui super impia Cervice pendet, non Siculae dapes

Dulce laborabunt Saporem, Non avium citharaeque CantUS Somnum redUCent

Quae UOX Cum premitur Optime perSPicitur nexus qui est inter verSUS O do.

Atque huc redit poetae argumentatio liberius utique enuntiata quam a viro philosopho iure exspectaveris: omnibus quidem imminet gladius destrictus i. e. mortis necessitas, at ab impiis Solis animi tranquillitatem amovere potest: impios ' vero hic intellego eos, qui quomodo- Cumque abundare cupiunt magis semper magisque divitiis vel honoribuS. Restat ut de ultimis versibus qui maiori quam ceteri omne offensioni Sunt interpretibus, pauca dicamus. Quorum

29쪽

dicendi genus, si comparantur cum Prima Stropha, Profecto sat commune est et vulgare. Quod si dolentem nec Phrygius lapis

Nec purpurarum sidere clarior Delenit usus nec Falerna Vitis Achaemeniumque OStum, Cur invidendis postibus et novo Sublime ritu moliar atrium Cur valle permutem Sabina Divitias operosioreS

Nonne vero idem est dicendum de omnibus illis quae Praecedunt, Si excipis priores duas strophas Num ultimi versus adeo ineptiores sunt censendi Mihi saltem extrema hac stropha carmen concludi videtur ieiune quidem sed aptisSin C. Verum est Horatium indemia Giectiguo Triumphae' placide, nimis placide processisse Parturiebant montes, Si natus ridiculus mus. Haec igitur sit nota atque labes, Per me licet, at non cadit in hos versus tantum. Hoc tantum reprehendere mirarique aliquis potest, quod Horatius ad Semetipsum lectorum animos converterit. At hoc non male fortasse convenit et cum indole poetae, et cum Prima Stropha, ubi de semetipso tanquam de sacerdote locutus est. Ulut est, multi viri docti hic magnum vitium apud Poetam notandum esse inviti duxerunt. Variasque varii excogitaverunt curationes. Alii odiosam sui ipsius mentionem in suis commentariis pie eliminant. Sic chetarus, qui alteram

curavit editionem notissimi illius libri Gebhardii Tacet ille de . valles Sabina Sic fecerant,iesstingius, enite ius,

I Cf. h. l. l. bin des Heretens helli stille Raumemussi du iehen aus de Lebens Drang., S, dosen die grosse michter den Streii de Lehens Hier stellen Schillem uni Hora unx rei chen sicli verstandnissvoli die and . Tamen multa interesse inter Schilleri Horatiique versus quis non videt

30쪽

Alii etiam contendunt versus perperam qUidem ESSE COΗOcatos hoc loco et minus idoneos esse, sed ibi permansisse ex iantiquiore, ut dicunt, editione, cum hoc Carmen solum staret nondum adiectis nec proemii nec ceteri quinque Carminibus, quae odae Romanae hodie vocantur. Habet enim arstentus haec: extremi verSus Stendunt Horatium non minus Suamquam aliorum institutionem spectasse et consolationem, neque tamen hos versus in sollemni puerorum et puellarum allocutione minus idoneos reSecando ESSE CenSUit, cum o iam ceteris, ecteret

Quam annectendi rationem mihi nequaquam probari postea apparebit. Ad opus resecandi quod attinet, eos

nequaquam resecando fuiSSe censeo, etiamsi unquam quicquam poeta in his carminibus resecuisset j.

Haec autem ad defendendum Horatium si tali indiget

auxilio afferre velim Poeta rei memor quae enuntiatur Proverbio aetatis recentioris A verba docent sacta trahunt , ipsis pueris puellisque scio quodam persuadere maluit quam erbis tantum eo exhortari. Satis enim constat iuvenes talem qualem hic de continentia tradit doctrinam non nisi valde dubitanter accipere olere. Eam plerique magis aptam ad consolando PAUPere quam ad convertendos divites existimant. Quomodo igitur, non dicam elegantius, sed firmius confirmasset hortationem suam, quam his confirmavit versiculis: Probe lectoribus persuasum esse Sciebat, aut cupiebat, se utpote et Principis et nobilissimorum aetatis suae virorum amicum gratiSSimVm, facile vallem Sabinam ' divitiis V permutare potuisse. HOC On minus verum esse constat, etiamsi Epistularumi Cf. l.I. pag. 33. 2 i. e. poStquam primum ea edidit.

SEARCH

MENU NAVIGATION