Disputatio critica de carminibus Horatii sex quae dicuntur odae romanae

41쪽

as a. DE CARMINIS ID UNITATE.

a. Sententiarun cognitio. Quod iam attinet ad carminis unitatem, defendendam eam ESSE puto. Quamquam et Iurensia et vir doctus saepius iam laudatus r. Κreppelius eandem fere ac nostram tuentur

opinionem neuter tamen videtur mihi recta eam argumentatione confirmasse. Quod eo libentius notare voluerim quoniam maius imminet periculum ne quis argumentis non contentus ipsam rem reiciat. AudiamuS utrumque .

Iurentia sat temere ne is klar, das Hora in demgweiten edictite die Tugend ' de Stoiker, aber in derPragUn ais Romana virtus ' fetern vili Jene virtus ' die in inlachen Verhalinissen urget und gedellit, um siclidan unter den verschiedensten Verhalinissen Eu hewahren. 'Sequitur solum haec probatio: Das teliri die emphatische Stellun des ortes virtus ' an de Aniungen Neier Strophe de Sen und Gen. Additque in fine Aes Nird sicli UnS Un eigen, das HoraZ - was ih ubrigens nichteben Eum Tade gereichi res nichi uwegebraclite, diese

Tugen in de Form rein idalitischer Lyri fest Eulalten, das e vielmeli unablassi honkret ErscheinungssormenderSelben im Auge bellati, sonach eine Lyri in Fulle epischerulange eimisclit. ' Paucis exceptis cum eo ProrSUS facimus. At vero qualis quamque ieiuna astirmatio Quasi

nemo unquam dubitasset quin ipse recte sentiret Sane omnes, ni fallor, interpretes ex eo quod quinta et sexta stropha initium sumunt a voce virtus' concluserunt in hac parte carminis utique agi de virtute, in Priore autem, plerique, aliud quid laudari, commendari semper opinati Sunt. Ex quibus apparet, conclusionem doctissimi viri

maiore commentario carere non PotuiSSE UerVm St, eum

verbo saltem leviter indicasse qua re maxime moveretur

42쪽

ad sentiendum id quod sentit . Emphatice , inquit, Ponitur VOX virtus , atque recte ut videbimus Uerum longe plurimi dixerunt et dicent voce virtutis hic exprimi virtutem civilem. Quod fuit fortasse refutandum. Argumentatione longiore nec tamen firmiore eandem fere doctrinam profitetur Fr. Κreppelius i). Emphasim illam, de qua Supra Iurenka, aliter ipse interpretari videtur Agens de versibus, qui excipiunt, illud Dulce et decorum est pro patria mori ' de quibus mox dicendum erit, sic pro-Sequitur: Das Unverkenntiare Nachlasse de dictiterisclien Schwunges in diesen etχte Uersen machi es Schon an

in den .v. I und a versiarken diesen Eindruchoander istnicht eben verwunderlicii das a dies Factoren ZuSammen manche Erklarer agu verantassi haben den inschnitinach v. I eine ei liber a berechtigi Mas hinaus- gehende Bedeutun guZusChreiben. 'Miraberis forsan, Lector, quid nunc contra eosdem Sit allaturus. Iam audi magisque miraberis. Etenim hic vir Germanus, maximi suae nationis privilegii oblitus in illis quae Sequuntur non tradidisse mihi videtur: Die telatuclitige issenschast.' Sic enim progreditur:

43쪽

Sane mihi quoque ita visum Si neque ut quemquam negasse fortitudinem in virtute contineri quippe cuius notiolatissime pateat sed ni fallor haec quidem non quaeruntur. Etenim opinionum diversitas in hoc tantum verSatur, Sitne carminis argumentum multiplex necne Atque quantum video et intellego, doctissimus arstentus nequaquam offosuit fortitudinem virtuti qualem intellegit reppelius et me habet Comitem Clare enim sic habet i):ώApparet igitur odam non a capite ad calcem in una virtute bellico morari sed usque ad s. ad collaudare haec

tria primum educationem per acrem militiam quae sua natura in angusta Pan pertate UerSatur . . . . . dein fortitudinem ac Patriae amorem tertio loco virtutem et magnanimitatem.

Adverte iam ea quae sequuntur, quae Si recte legisset Κ reppelius illa annotatio de oppositione in mentem ei non venisset: Haec autem tria inter se non disiuncta esse, sed simul inveniri posse et debere in bono civi demonstratoda ad Lollium IV, O, d, Sqq. Attamen argumenti unitatem impugnavit arstentus quare aireppello refellendus fortasse erat. Dolendum igitur

44쪽

illum paratissimum alioquin opinionum suarum defensorema recta via deflexisse et non contra Narstentum nec contra

quemvis alium pugnasse sed Hispani illius Equitis instar

Narstentus, inquam, refelli fortasse debuit. Etenim eius opinionem multum distare a nostra non existimo. Eo tantum permotus fuisse mihi videtur, ut unitatem negaret, quod illa quae tunc temporis a nonnullis defendebatur unitas falso utique nitebatur fundamento. Unitas verum quam Iurentia primus proposuit a laudato scriptore non investigata est. Contendebant enim in utriuSque carminis Parte virtutem

significari bellicam tantum ij. Huic vero opinioni adversatus eSt arstentus, illamque quae ipso iudice ab Horatio laudatur virtutem cum Tullio eleganter sic definivit: si adfectio animi constans conveniensque laudabiles efficienseo in quibus est, et ipsa Per se, Seperata etiam utilitate, laudabilis ex ea proficiscuntur honeStae uoluntateS, Sententiae, actiones, omnisque recta oratio' ' . Hac igitur virtute quam ut totius dae argumentum no considerare POSSE ac debere opinamur, arstentus contineri fortitudinem nequaquam negavit.

I Ut colligi potest cum ex onmsent .l. tum ex Friedrichii et Niesstingi commentarii S. a Tusc. IV. l.

45쪽

Tale argumentum, quamquam non temere est reiciendum,

ni vehementer allor, idoneum est quidem ut alia firmiora confirmet et illustret, non ut iis persuadeat, qui aliter sentiant. Suo enim iure unusquisque negabit, quae assirmavit auctor Paulum igitur diligentius de illa re est inquirendum. b. Scristoris reumentatio. Atque unitatem nullo modo ab interprete fictam sed ab ipso Poeta significatam esse restat ut probetur ij. Hoc optime fieri posse semper credidi hac argumentatione .negativa', ut ita dicam: Si hoc carmen unum idemque Persequi Argumentum 5irtutis non conceditur, latissime patet via ad diversas divisiones faciendas Quo fit et factum iam est, ut alii intres, alii in quattuor, alii forte in tot quot numerantur Strophae, diversa carmina unum carmen dissecent. Atque, ubi vinculum illud internum supra indicatum solvi passus eris misere dilabitur haec da, in artes, quae me iudice nec Perse POSSunt Stare, ne Satis cohaerere,identur cum ceteris, ut unum corpusculum Sciant. - Ouod ad verba: quae non possunt stare Per Se ' - Ouoniam Plura sunt quam ut singula iterum sine taedio examinare possimus, unum tantum alterumve exemplum exponere liceat. - Quis exempli gratia absolutam esse credat nec in media re Acterere partem hanc

yAnguStam amice pauperiem pati Robustus acri militia puer Condiscat et Parthos feroces Uexet eques metuendus hasta, i Vide praeterea, quae scripsi infra ad confirmandam hanc ententiam. 8, pag. O Sq.

46쪽

Vitamque sub divo et trepidis agat In rebus Illum ex moenibus hosticis Matrona bellantis tyranni Prospiciens et adulta virgo Suspiret veheu, ne rudis agminum Sponsus lacessat regius aSperum Tactu leonem, quem Cruenta Per medias rapit ira sedest

Quis incipere credat postremam illam hisce verbis:,Est et fideli tuta silentio merces

nisi pro mera versione poetae alicuius Graeci eam quis habeat, et ne sic quidem fieri potest. Aperte enim indicatur de aliqua alterius rei mercede iam esse dictum antea. Divisionem protuli Peerlkampianam, qui vir celeberrimuS, Cum cetera Oda Romanas tum hanc ex more Suo

ordinavit. Neque video quo iure is qui nostrae non assentitur opinioni, hoc saltem ei exprobret quod . γνωμασ' SingulaSUocaverit artes. Nam vinculum quoddam firmum nisi agnoscas, in illam doctissimi viri interpretationem pedibus eundum ego quoque censeo. Quid secus sibi velit a reliquis versibus separata Stropha illa quarta:,Dulce et decorum S pro patria mori. Mors et fugacem persequitur virum,

Nec parcit imbellis iuventae Poplitibus timidoque tergo.

Essent profecto quas Irmment longiorum Carminum, quae numquam absolviSset Poeta, nunc autem temere in Unum redactas Quam vero perabsurda compositio li De methodo Peerlkampiana rectius quia aequius quam ceteri iudicavit Harimannus, De Horatio Poeta, ubi inter alia multa hanc dat quam vocare velim conclusionem: Quodsi quis me roget: ergone tibi temerariae sine eerthampi coniecturae certarum emendationum instar videntur Ubi sic respondere velim ut primo aspectu et aenigma aliquod proponere videar. Dico enim me si iscentium

47쪽

Atqui, si melior XStat, quis meliorem non Praeferat

explicationem 'Ipse poeta alibi easdem ferme sententias coegit, in dana Lollium ' quae vulgo inscribitur:

Non possidentem multa vocaveri S Recte beatum, rectius occupat

Nomen beati, qui deorum Muneribus Sapienter uti Duramque callet pauperiem pati Peiusque leto flagitium timet Non ille pro caris amicis Aut patria timidus perire.

Quidquid sentimus de variorum Carminum librorum compositione, teste Suetonio, Vita Horatii Flacci credendum est nobis Librum saltem IV ex longo intervallo' prioribus esse additum. Itaque mihi huius rei non ignaro verisimillimum videtur Horatium praeclarum illum locum de

obtura ex ipsis suis odis antea conscriptis depromptum, iterare voluisse, ut Lollium, amicum sibi virum maxime honoraret. Quale si agnovisset poetae propositum art- mannus in Libro suo non adeo fortasse seversi Lollii Odam condemnasset. Quae tamen condemnatio mihi nunc vel confirmare videtur meam opinionem. Habet enim .l.

doctissimus elegantissimusque scriptor si Sequitur Lollii virtutum enumeratio frigidissima ineptissimaque, quam qui uno loco emendare conati sunt viri docti mihi operam perdidisse videntur. Primaria antem Lollii virtus est abstinentia, divitiarumque contemptus. Illam ergo lectoribus

in usum Horatius mihi edendus esset, omnes aut fere omne Peerl-kampi coniecturas in textum esse recepturum; vim in doctorgim ire uoconventu statuendum esset quid ipse Horatius Scripsisse videretur, vix ullum traditae lectionis locum tangere me AUSUrum.

ii De Horatio Poeta Pag. s.

48쪽

commendat poeta et ita longo Carmini imponit finem.

Poemane sacere hoc est an pannos annis assuere V Nostra vero coniectura admiSSA, EX UtroqUe Carmine Om- plura inter se comparare PoterimuS; Uae comparatio non male sententiam nostram confirmabit. Ea quae iuxtaposui sub IV et VI vel ad Erbia, cetera ad sensum tantum inter

5Non possidentem multa vocaveriS recte beatum . III. 2, T. 5Virtus resulsae nescia ordidae' e. q. S. III. I, 23.

I Desiderantem, quod Satis eSt, neque Tumultuosum sollicitat mare Nec saevos Aretur cadentis Impetus aut orientis Haedi, Non verberatae grandine vineae Fundusque mendax, arbore nun aqUAS Culpante, nunc torrentia agros Sidera, nunc hiemes iniquas.J III. 2 2S., Est et fideli tuta silentio merceS. III. IV. O, 6. Rectius occupat Nomen beati, qui deorum Muneribus Sapienter uti

. . . . mallet Q. . .

De his postea pluribus erit dicendum. Primo enim aspectu audacter comparata videantur cuipiam cum III. I. Sed satis superque huius rei rationem mox redditurum me crede ij. IV.

IV. S, dy- Duramque Callet pauperiem Patira III. 2, Io AnguStam amice pauperiem pati

i Uide infra pag. 6 Sqq.

49쪽

IV. O SO.,Peiusque leto flagitium timet

IV. , SI SE., Non ille pro patria timidus

perire III. , I -I6. MorS .... ne parcit imbellis iuventae poplitibus timidoque tergo '. III. 2, 3.5 Dulce et decorum est pro patria

Adicio deinde quae supra i ad confirmandam opinionem exposui et pro certo habendam esse iudico unitatem a Poeta esse spectatam vel ut aliis verbis utar eum ab initio Cantare voluisse laudem virtutis, quamquam in duabus tantum strophis ipso obrin eam indicat. Qua ratione in iis quae sequuntur insit virtutis dεα alias videbimus i.

Nam primum pauca sunt dicenda de stropha quarta, Cum de iis, quae in ea continentur, tum de ipsa ratione dicendi. Iampridem multi viri docti operam dederunt, ut ubique Horatii carminum Graeca invenirent exempla. Frustra igitur quaesiveris nova, quae nondum ab aliis sint prolata. Cautissime versandum esse in hac re optimo cuique hodie Persuasum est, Iurentiam aliosque paucos Si excipiaS. Poetae enim Graecorum philosophorum doctrina penitus imbuto atque saepenumero Graecorum Poetarum argumenta sua facienti dissicillimum sane erit nunquam easdem serme Sententias tradere. Itaque non nisi caute opinandum est

imitationem is industria hic lactam esse o, Horatio 3.1 Vide quae inde a pag. 2 expoSuimuS. et CL pag. 3 Sqq,3 Innumeros, quos de hac re libros conscripserunt viri docti, laudatos invenies in commentario Arnoldii-Friesii qui inscribitur: Die Grie-chischen Studien de Horagv pag. IX sqq.Ipse scriptor absurditatis credo culmen attigit, singula poetae dicta

50쪽

Nihilominus in altera hac oda adeo aperte Peccavit Ut omnis dubitatio tollatur. Etenim Tyri. h. IO I-legimus i):

Porro Pro

mors et fugacem persequitur virum'

apud Simonidem legimus ' .

Quamvis non desint scriptores, qui in rebus quoque minime dubiis disputandum esse credant negarintque CSSE Uerum, quod Bentleius notavit, Horatium hoc loco verbum de verbo reddidisse versus Graecos, operae Pretium non esse existimo ut longius de hac re disseramus. Aliud quid animadvertere percupio, quod magnOPere miror me nondum indicatum invenisse V poetae consilio