장음표시 사용
211쪽
languentia, et torpida, et pene Xanimia, admotum et vitam excitat; qui multis animalibus alter vitae fons est, ovumque, aliter nunquam victurum, ad vitam brevi
perducit; qui omnibus animalibus neces sarius est ad varias excitandas propriisque
muneribu aptandas partes, Praesertim cerebrum, quique eX e Pendent nervo atqUemusculosa qui denique tantum in corpus humanum imperium habet, ut auctus, sensum et mobilitatem mirum in modum augeat, minUtUS minuat, ad torporem usque et Paralysin. Iao7. Nil mirum igitur calorem interdum pro stimulante remedio in quibusdam morbis fuisse adhibitum, et aliquando multum profuisse Levis enim praeter solitum calor levi stimulo est, qualis sepe et tutus et utilis corpori esse potest major
calor validiorem praebet stimulum, et e neri nervos, et partibus quae sanguinem movent, et ideo niverso corpori ingens demum calor, quali inter urendam P r-
212쪽
tem quamlibet adhibetur, vehementem et intolerabilem stimulum dat, non parti Ο- do quae uritur, sed reliquo etiam corpori.
Hujusmodi vero stimulus quamvis suis
interdum usibus non careat non VerbiSopus est ut probe constet quam Parum accommodatus sit communi medicorum usui Quin et calor multo lenior, quali non
modo sine dolore, sed sine magna molestia tolerari possit, vel qui forsan multis aegrotis jucundus foret, gravia quaedam incommoda in se habet, neque ideo semper pro stimulante remedio adhiberi debet imprimis quia ex effectibus suis in universo genere nervoso generalem mobilitatem plus aequo auget tum quia impetum sanguinis nimis intendit, quod aepe valde periculosum erit tum porro quia cutem, et sane totum Corpus multum laxat et solvit, et sic debilitando saepe plus nocet quam stimulando compensare pomi tum denique quia putredini humorum multum favet, qua
nihil fere existit corpori pernicios ius.
213쪽
reto Proxime post calorem frigus enumerare oportet, scilicet quod secundum rationem qua adhibetur, corpori interdum validis limo stimulo it quamvis aliter adhibitum erucacimmum sedans rem tum fiat, ut suo loco plenius explicandum erit. I 2oq. Frigus igitur corpori tantum stimulo est, cum satis intensum est, et subito
et per breve spatium adhibitum, veluti Liquis in aquam frigidam descenderit, quod genus remedii satis diu continuatum nonnullos paralyticos sanasse fertur), vel si frigida hausta fuerit instante animi defectione quae tum istud malum saepe arcet, vel si vultus tantum hominis cui animus jam defecisset, aqua gelida sparsus fuerit, quod saepe vires motusque corporis renovat. Subitum igitur frigus non immerito inter stimulantia remedia recensetur, partim fortasse propter vehementem sensum quem mcit, nam omni sensus vehementior corpori stimulo est), partim quoque propter vim suam propriam qua mus' a culos
214쪽
culos etiam sine sensu assicit, veluti si co di animalis frigidi sanguinis e corpore jam
execto subito admotum fuerit. - Diutu num Vero frigus, quamvis non nimis intensum, remedium roborans sit haud contemnendum, tamen minime stimulat corpus, sed potius sedat, sensumque minuit, motusque omnes reprimit. I 2IO. Corporis quoque Xercitatio, setione haud obscura, stimulum ei impertit satis validum, et in quibusdam morbis utilissimum, aliisque omnibus quotquot cogniti fuerint stimulis plane anteponendum. Hoc imprimis verum est quando motus sanguinis varii de causis praeter naturam languet 473.), et functiones quaedam ab illo pendentes, secretio praesertim atque excretio per cutem 733.), et interdum per renes, simul deficiunt. Neque profecto defuere exempla, ubi postquam istud vitium eo usque processisset, ut hydrops 476. plane instaret, vel jam ingravesceret, omnisque igitur valetudo in summ0
215쪽
versaretur discrimine, per stimulum idoneae et crebrae exercitationis, sanguinis motu rite expedito 43Ι. . .), hydrops fugatus
fuerit, et aegri penitu ConValuerint. Hinc etiam, magna saltem e parte, pendet beneficium istud insigne, et siquid de vir
bus remediorum certum dici potest certum atque constans, quod multi aegri morbis vetustis laborantes a justa corporis e ercitatione accipiunt. IIo 7 et seqq.)I 2II. Haec autem non modo incitato sanguinis motu vel totum corpuS Vel parte et functione quasdam prae reliquis stimulat, verum insuper per effectum suum in genere nervose, minus quidem intellectum, sed non minu certum, totum corpuSexcitat; et sic in nonnullis morbis ab aliis plane causis quam languidiore sanguinis motu pendentibus, Veluti in torpore, aut paralysi plus minusve perfecta, aliquando plurimum prodest. Ipsorum forsitan musculorum contractio corpori stimulo est; et
vis illa ignota seu conatus 331. qui a musculos
216쪽
musculos voluntarii motus ad actioneiniciet, id manifestius stimulat. Nam omnis sensus multique ani in affectus Ia I 3. 4.), omnisque demum voluntati actio, corpus aliquantum Xcitant, eo magi et certiuS, quo ipsa graviora fuerint. IIII. Stimulus hic, quem corpori e ei citatio dare blet, quamvis saepe aluberrimus fiat, haud raro tamen magno incommodo que periculo non Vacat neque ideo mΙ. is pariter aegroti convenit quibus stimulo Hi quo opus est scilicet, quia interdum dania corpus multum Xcitat, vires simul ejus mirum in modum Xhaurit, hominemque quasi opprimit, quod imprimis notabile est in valde imbecillis; nam semper memoria tenendum est, corporis exercitationem e graviorem fieri stimulum, eoque plus incommodi atque periculi as ferre, quo aeger, sive natura sive vi morbi,
debilior factus fuerit. Quod sane minime mirum est, Cum praeter effectum suum debilitantem 34 . in genere nervoso motum
217쪽
tum sanguinis adeo festinat, et sic novum auctumque laborem, ad quem Parum valent, viribus sanguinem moventibus im- Ponit. Quapropter caute omnino debilibus atque exhaustis pro stimulante remedio praescribenda est. Haec autem de bonis atque malis exercitationis esse stibus hic quam levissime memoraste sat erit; quoniam fusius jam alio sub capite xxviii.) de iis dictum est.
Ia I 3. Quod sensum vero attinet, omnis plane sensus aliquid stimuli in se habet, qualis, si modo satis validus fuerit,
somnum vel arcere qOo.), vel jam praesentem rumpere possit, vel varias demum corporis partes ad motum aliquem ciere. Vari autem sensus corpus Plu minusve excitant secundum ipsorum vehementiam, quae a Praecedente aut praesente statu corporis, et consuetudine I 7.), multisque aliis rebus pendet. Sic dum multi sensus corpus Vix aut ne vix quidem ita excitant ut somnum arceant, graviores seni, vel
218쪽
dolor i 8a. inagnus, non modo excitant corpus, sed idem plurimum perturbant a que convellunt. Quin et sensus quidam sua natura minime vehementes, et qui sanum hominem parum assicerent, veluti lucis, strepit , caloris modici, secundum Varias conditiones corporis, veluti in febricitantibus, aut sericis, aut puerperis, aut valde mobilibus, idem multum stimulare possunt. In hujusmodi quidem exemplis plane nocent in aliis vero, ubi sopor aliquis vel torpor urget, haud Parum prosunt.1214. Animi autem affectibus, non sane omnibus pariter, sed iis qui distinctionis causa, Scitante 349. vocantur, quales sunt, ira, gaudium, spes, hilaritas,inc vis stimulans m jor et certior constat, quae, ut suo jam loco 33o. dictum est, Propter vehementiam suam corpori aliquando nocet, saepe Vero per generalem atque gratissimum suum stimulum mirabiliter prodest. Naturae non multum ab his alienae videtur esie
219쪽
esse animi exercitatio, modica scilicet, variisque constitutionibus atque ingeniis rite accommodata. Sed de his non opus est hic fusius disserere, cum praecepta maXime generalia et necessaria huc pertinentia alio
jam loco ii 33. tradita sunt. CAR
220쪽
De remediis fedantibus. Iais D media sedantia dicuntur illa
-- quae sensum obtundunt motumque reprimunt.12I6. Plurima medicamenta aliaque remedia, naturae non modo diversae sed plane contrariae, alia atque alia ratione hujusmodivi in corpore humano pollere, manifestum et certum est quamvis dissicillimum sit eXplanatu quo pacto multa eorum corpus ita assiciant praesertim cum alia et quidem simillima medicamenta, Vel eadem
alio tempore et aliter adhibita II 6 I.), corpori plane stimulo sunt. Ι2Ι7. Sedantia