장음표시 사용
201쪽
1106. Aquae igitur istorum medicamentorum desillatae, sive tenues sive piritu
ut vocantur, Veluti mentiis piperitidis, aut cinnamomi, aut nucis Uchatae, iliadem viribus in corpore humano pollent ac medicamenta ipsa unde derivantur, sed saepe haud parum gratiores sunt, et ad usum medicum melius accommodatae scilicet quae copiam non exiguam olei romatici in se solutam contineant, in quovis stimulans it 93. maxime inest, quamvis hoc oleum plurima aqua vel alio humore dilutum, utcunque sua natura acre, adeo mitescat, ut facile et tuto hauriri possit. II97. Olea demum aromatica ipsa sincera, per vim calori educta, validi vim stimulantia remedia iunt. sed iterumque adeo calida et acria ut parum aegroti Conmveniant. II 08. Naturae non multum ab iis alienae sunt medicamenta illa quae vocantur balsama
202쪽
halsama vel resinae veluti balsamum Canadense Copaibae, Peruvianum Tolutanum, ter hinthinae variae, C. II 09. Post haec memorari debent medicamenta plurima stimulantia, quae vulgo gummi resinae Vocantur, succi scilicet quarundam frugum proprii spissati, quos illae vel sponte fundunt, vel largius praebent idoneo tempore punctae vel incisae fuerint: cujusmodi aeria pia sunt, O foetida, gum mi ammoniacum, galbanum, sagapenum,giambogia, aloe, c. quae ad stimulandum
Vel totum Corpus, vel parte quasdam praecaeteris, sepe praescribuntur. 12oo. Omnes demis herbae amarae, quamvis caeteroquin satis mites, aliquid
stimuli in se habent, quantam scilicet atfuerit ad partes quasdam corporis delicatiores et mobiliores assiciendas, vel forsan ad novas et insolitas actiones excitandas. Sic folia cardui benedicti, et flores chamae meli, et radi gentianae, Vel leves tantum illo f
203쪽
rum infusiones largius Vel parcius haustae, ventriculum vel ad validiorem actionem stimulant, vel etiam Vomitum OVent. Proxime quoque post hujusmodi amara medicamenta recenseri debet fel, nimirum quod et parem amaritiem et similem vim stimulantem habere videtur, quamvis hoc ex animalibus, illa ex frugibuS, deriventur. Fel autem raro pro medicamento praescribitur. Ieto I. Omne denique genus vini, sive exuvis, sive ex pomis, sive ex aliis fructibus
Paratum, et erevisi omnis, et omnis liquor fermentatus, et magi adhuc mera
ciores illi latices, Diritus desillati dicti, qui
ex talibus liquoribus per ignem eliciuntur, corpori stimulo sunt certissimo, et gratissimo, et saepe saluberrimo, et satis durabili. Hoc in omni fere debilitate atque languore, sive a nimio labore, sive a magna exinanitione, sive a gravi animi affectu, sive a longa inedia, sive a longo morbo, sive a gravi febre malignioris generis, fati per spicuum
204쪽
spicuum est et istiusmodi jam remedia ubicunque stimulo interno et generali opus est a medicis multo largius praescribuntur quam olim fieri solebat, et quidem cum insigni aegrotantium commodo. Izo a. Ex animalibus ii 9o paucissima derivantur stimulantia medicamenta. Cirharides sane insigni vi stimulante pollent; sed propter nimiam suam acrimoniam, raro, et parce, et caute omnino devorandae praescribuntur: uti autem Xtrinsecus admotae forma emplastri vel unguenti, omni fere periculo carent, et hoc modo quotidie praescribuntur, et partim suo stimulo, partim aliis effectibus, qui tamen ex hoc primario manifeste pendent, in variis morbis egregie prosunt. Millepedae quoque quae olim in tanta est matione erant)huc forsitan referri debent illarum enim vires medicinales, si quae ii competant, stimulantis generi esse videntur; hae autem neque adeo certae neque tantae sunt, Ut
medicorum, quibus tot alia et efficaciora
205쪽
eiusdem generis medicamenta suppetant,
attentionem mereantur. Iao3. Praeter vero omnia medicamenta
stimulantia sunt et alia quaedam remedia quae corpus satis emcaciter stimulare solent, et hoc consilio in nonnullis morbis adhiberi. Iao . Hoc inter imprimis memorari debet subtilimina illa atque mobili vim aura quae per aliquo jam annos philosophis et medicis tam bene nota est sub nomine id e=c2rici, quaeque multa corpora mi rabiliter pervadit, et vel rapidissimo suo motu, vel alia minusque intellecta ratione, variis modis assicit. Animalium autem corpora non modo velocissime pervadit, sed simul validissime stimulat, sensumque in partibus sentientibus, motumque in partibus musculosis, Xcitat, adeo subito et corte ut nihil magis. Immo musculo cui-Vi e corpore jam execto, sed vim suam adhuc retinenti, ubi nullus ideo fieri potest
208쪽
test sensus, admota, hunc, quamvis jam torpentem, neque alii cuiquam stirnulo parentem, illico ad contractionem ciet. Quine tanta est vis stimulans hujus aurae, ut integro et quidem valido corpori nimis large admota, Vitam ipsam latim extinguat. Hanc perniciem alii ad solam vim stimulantem plus aequo intensam, alii ad subitam illam atque ingentem debilitatem quae nimio stimulo succedere solet, referendam esse censent. Constat enim per inspectionem cadaverum hoc modo extinc torum, nullan saepe posse detegi laesionem manifestam qualis mortis causa haberi potuisset Parcius vero et cautius admota minime periculosa est, et vel totum corpuS, Vel parte quibus potiss1 num adhibe tur, validissime stimulat et sic in paralysi, in amauros, in suppressione mensium, felicissimo cum successu saepe usurpatur minutas enim fibras arteriarum, non secus ac majores corpori et artuum musculos,
ad motum ciet, et sic impetum sanguinis expedit atque intendit. IZOS. Duplice
209쪽
IIos. Duplice fere modo corpori adhiberi solet praestantissimum hoc remedium; per scintillas, nimirum, vel per ictus quoSinter parum omnino interest, praeterquam quod illae mitiores et tolerabiliores sint, hi vero graviores, ideoque delicatis et imbe cillis minus accommodati, neque, Propter dolorem summamque molestiam quam creant, quotidie repetendi quamdiu opus fuerit ad morbos quosdam sanando in quibus prodesse videantur. Observandum enim est, hoc remedium, utcunque alidum, Parum saepe prodesse, nisi large adhibitum fuerit diuque continuatum; et male igitur clinicos quosdam de eo conqueri tanquam parum efficace, cum fati leviter perque Paucos tantum die id tentassent. Non de fuere enim Xernpla segrotantium qui hoc solo remedio penitu conValuerint, quamvis
post aliquot menses et liberrimum remedii usum parum boni ab eo accepissent. Ad ministratio talis remedii per numerum atque mensuram vix definiri aut regi potest; tamen scire juvat, ictus satis fortes ad trecentos
210쪽
centos et amplius in horae quadrante, vel scintillas plurimas, fere innUmeraS, non modo sine damno, sed cum insigni beneficio, Per longum tempus quotidie fuisse a hibita. Hoc vero non ita in elligendum est quasi remedium adeo validum semper Conveniret, vel semper periculo careret, in iis etiam morbis qui aliquid stimuli maxime postulare videantur, Veluti in v sexta, aut paralysi, c. saepe enim nocuit, semperque igitur cum prudentia adhiberi debet, vel interdum omnino prohiberi, quum multum febris, aut ingens sanguinis abundantia, aut distributio, aut congestio ejus abnormis, aut demum summa debilitas,
adsimi, ne Vel Priora mala augeat, vel nova forsitan graviora, efficiat.
Iao6. Idem fere monendum est de calore, qui omnium fere qui hactenus codiniti fuerint stimulorum et maXime generalis et essicacislsimus esse videtur, scilicet qui non modo musculos animalis jam vegeti et mobilis ad contractionem ciet, sed languentia,