Conspectus medicinae theoreticae : ad usum academicum

341쪽

MEDICINAE THEO RETIC . III

ciendum vomitum utiles sunt veluti ra- Phanu rusticanus, cujus radicis infusio hoc consilio interdum bla data est, saepius Vero ad promovendam actionem altu medicamenti vel sinapi, cuju pollen aquae admistum, et in ventriculum ingestum, essica reperitur et tutum medicamentum, et paralyticis praesertim, vel interdum iis qui a stomacho laborant, creditum esse accommodatissimum, si forte his, quacunque de causa, vomitorio opus sit.

pote quae et valde amara, et nauseosa, et simul acerrima est, pro vomitorio medicamento saepe data est, sed communi usui parum apta Videtur; nam effectus ejus adeo incerti sunt, ut dum parva admodum quantitas huic vomitione immane civerit, decupla fortasse illi ne nauseam quidem moverit. -- Existimatur a multis vim specialem habere sputum promovendi, et ideo iis aegris maxime convenire quibus pulmones, vel multo muco Vel

342쪽

32, CONSPECTUS Cap. XXXIV.

aliis rebus quae excreari debent, graVan

1378. Aliae quoque bene multae herbae

acres ad movendum vomitum interdum datae sunt, et a nonnullis laudatae, qualia sunt asarum vel erigerum, Q. Vae tamen

nihil peculiaris commodi habere videntUr, et nunc igitur Medicis fere negliguntur. 1379. Multae demum herbae Vere narco ticae, medicamentaque ex iis desumpta, Veluti icotiana, digitalis, cicuta, et quidem optum ipsum 1223. aliquando, Vomitum satis effcaciter movent; sed multa Vetant ut hoc consilio frequenter adhibeantur, quamVi nonnullae ex iis, icotiana imprimiS, inter vomitoria medicamenta saepe Tecenseri soleat. Haec quidem, siquid aliud, Vim certam et specialem habet ventriculum afficiendi et vomitum excitandi scilicet quae non modo, si in ventriculum ingesta

fuerit, horrendam nauseam, et vehemen tem Vomitum, cum immanibus nixibus atque

343쪽

MEDICINAE THEO RETICH. gas

atque doloribus, et magna anxietate, essicit, sed idem fere facit, in assuetis saltem, si in ore tantum mansa fuerit, vel si fumus tu in pulinonem receptus fuerit, vel si folia pro cataplasmate super ventriculum imposita, vel demum si decoctum vel in fusio ejus in intestina pro clystere fuerit infusa. Hoc sane scire Oportet, non ut tam horrendum medicamentum PT VO-mitorio praescribatur, sed ut ab eiu usu, metu tam certae et crudeli Vomitionis, abstineatur, siquando alii modi profutura videretur, ubi tamen hujusmodi vomitus

parum conVenire

138o. Multi sales largius assumpti nauseam et vomitum cient: pauci vero hoc consilio adhiberi aut inter vomitoria recen seri solent.138 I. a marinus aqias admistus, vel potius aqua marina, si forte haec praesto esset, apud Veteres Iro lenior: medica mento multum in usu fuit, et quidem

et satis

344쪽

ast CONSPECTU Cap. XXXIV.

fatis idonea videtur ut adhibeatur cum sitatiora medicamenta 1373 non sunt in prona PtU. 138a Alcati volatile spiritus scilicet cornu cervi, eodem consilio interdum, neque inepte, adhibetur, i sesertim si validiore medicamento vel non est opus, vel si validius datum fuerit, sed propter varia causas non bene responderit, cujus ideo actionem alcati volatile juvare et promovere

possit.

1383. Ex metallis, aliquot pro vomit riis saepe praescribuntur, et revera hona me-- dicamenta diunt praesertim in formam salium per idonea acida redacta, quo facilius in acria solvantur, et in minutissimas qualibus 1aepe opus est, quantitate dividantur Non oriani vero metalla Uae Vomitum cient pro remediis Conveniunt, Oluti cuprum, quod inter vomitoria rece

seri solet, quamvis nulla seculiaria Commodo habere videatur, et propter insigne suam

345쪽

MEDICINAE THEO RETICAE. Ias

suam acrimoniam, et naturam ViX non Venenatam, nunquam dari debeat, nisi res valde urgeat, et nullum aliud tutius medicamentum in promptu sit. I 384. Varia quoque medicamenta ex argento vivo parata vomitum cient; sed unum tantum eorum, tu et Bum scilicet minerale, seu Mercurius flavus, inter vomitoria enumeratur : hoc quoque ob insignem suam acrimoniam, et Violentis 1mos effectus quos in corpore habere blet, raro adhibetur, neque profecto communi usui omnino accommodatum est. Narratur in nonnullis morbis, venerei imprimis, et

hydrophobia, mirabiliter interdum profuisse; et fatis verisimile est id praeter vomitum, magnum saepe salivae fluxum esse moturum. Sed haec omnia beneficia a viribus ejus vomitorii minime pendent.1383. incum etiam medicamentum Ο-mitorium praebet valde efficax, et quamviS

generali uiui minus idoneum, Propter su-

346쪽

bitam et validam suam a tionem, in multis exemplis utilissimum, utriolum scilicet album, quod non de acre aut Venenatum est quin satis tuto dari possit, et simul adeo validum est, ut quasi pungi temporis plenis imam vomitionem cieat, et ideo prae omnibus fere hujus generi remediis conveniat, si quid perniciosi aut venenati in ventriculum fuerit ingestum, vel si hunc, quacunque de causa, subito et plene exinanire VPimUS. 1386. X omnibus vero metallis, forsan etiam et e omnibus aliis rebus, stibium maximis viribus ad ciendum vomitum pollet, mustaque medicamenta e eo Parata in usu quotidiano sunt, quae existimantur, in multic saltem morbis, omnibus aliis vomitoriis facile praestare. De singulis autem medicamentis ex stibio paratis hic verba facere minime opus est: omnibus enim similes facultates, his tantum mitiores, illis validiores, constant.

347쪽

MEDICINAE THEORETI E 327

I387. Saepe inter medico controversia

fuit, hujusmodi I 373. . medicamenta, num vi quadam speciali qua in ventriculo pollebant, num stimulo suo generali qui

Ventriculo primum admotu hunc maxime assiciebat, vomitum cierent. Omnia fere, ut e eorum enumeratione satis perspi-εuum est, medicamenta vere stimulantia sunt, multaque ex iis alia corpori parteSPraeter ventriculum satis emcaciter stimulant; quod de intestinis imprimi verum

et notabile est, ita ut omnia validiora medicamenta vomitoria parva quantitate clata, quali Ventriculum ad abnormem et inversum motum qui ea eiiceret stimulare non posset, si per ostium ventriculi inferius transierint, et intestinis admota fuerint, haec quoque multum stimulent, et haud raro vehementem alvi purgationemessiciant. Sic verbi gratia, multa medicamenta e stibio aut argento vivo parata, et jecacoansa, quam i merito inter Omitoria recenseantur, tamen ita adhiberi possunt, ut nullum omitum moveant, et

348쪽

sας CONSPECTU, Cap. XXXIV.

bona cathartica fiant. Horum quoque nonnulla, et etiam alia, veluti scilla, si minore adhuc copia sumpta fuerint, quam vel vomitum vel alvi purgationem cieri Possit, alias saepe partes stimulant, aliasque

sic exinanitiones, veluti urinae, aut sudoris, aut salivae, emciunt. Saepe etiam medicamentum vomitorium nimis validum et vomitum et alvum ciet et pari fere ratione, catharticum nimis acre vomitionem

una cum alvi purgatione efficit. Quin et Omnia fere cathartica, si nimia copia data fuerint, vomitum movere solent, ita ut quodam sensu vomitoria dici possent. Hinc facile constabit, vires hujusmodi medicamentorum non adeo esse speciales ac quidam medici sibimet persuaserint. Nihil ad rem pertinet quaedam ex vomitoriis in

venas infusa ventriculum Plane afficere, vomitumque ciere conflat enim per X- Perimenta, haud adeo felicia ut repeti mereantur, multa acria medicamenta, vomitoria pariter atque cathartica, et quidem multas alias res quae lenissimae viderentur,

349쪽

1 sanguinem ita infusa, totum corpus saepe mirum in modum conVellere, et vomitionem imprimis et alvi fluxum essicere. Non tamen idcirco negandum est ullam specialem convenientiam inter quaedam medicamenta omitoria et ventriculum intercedere. Perspicuum enim et certum est, ventriculum variis rebus multo magis et multo facilius assici quam intestina et quaedam ex medicamenti quae utraque vehementissime assiciunt, veluti tartarum meticum, aut jecacoanham, alias partes, veluti cutem, aut linguam, aut 'culum, quae certe neque sensu neque mobilitate carent, vix aut ne vix quidem stimulare.--Neque demum mirum est eadem remedia et ventriculum et intestina multum assicere, et sic vomitoria nunc alvum solvere, cathartica nunc vomitum ciere, cum fabrica iis partibus adeo similis est, ipsaeque arctissimo conjunguntur neXU, non modo viciniae et communis ossiciis36o.), sed acutissimi sensus et consensus egreSii. 1388. Praeter

350쪽

sa, CONSPECTUS Cap. XXXIV.

1388 Praeter vero haec jam recensita, multaque alia similia medicamenta sunt et alia quaedam remedia quae Vomitum ciere possint Sic certi motus, navigatio imprimis, vel gestatio in curru, vel rotatio capitis aut universi corporis, quales scilicet vertiginem inassuetis inducunt 27s. S.), nauseam et Omitum saepe movent; conjunctissimae enim sunt istae Gfectiones, ita ut vertigo nauseam, nausea vertiginem facillime creet, et utraque ideo iisdem causis saepe inducatur Sunt qui

credunt navigationem, frequente Vomitione, et nausea fere Perpetua, quam in . non

assueti per longum tempus saepe essicit, in qui usdam morbi S egregie prodesse. Et profecto, si talem medendi rationem experiri convenit, mon alio hodo autiusquam navigatione diuturna nausea et crebra vomitio excitari potest rarissima enim exempla sunt ubi nausea maritima, quam is ingratissima et vehemens, Corpori multum nocuerit nemo Ver ssimilem et teque diuturnam nauseam, per medicamenta

excitatam