Hieronymi Fracastorii Homocentrica Eiusdem De causis criticorum dierum per ea quae in nobis sunt

81쪽

xima est amotio solis es arquin tiali, maxima etiam omnium aliarum dies producis 'tur. propter eandem causam re quanto aliqui longiuι sitisunt ab aequinoctia i tanto magerem daem habent , maior est enim diu D8squisiunt ubi i quam qui sunt ubi f.

quoniam his horidn mimu depraesui est ut d e . illis depressior ut m n. qui igitur siunt ubi i diem habent in tota Κ iqui uero ubi f. diem habent in tela g f

g t 3s ciuitu dies qualis est naturali. unum enim diem habent integrum ex hesris .a4. π in opposita parte noctem inam horarum. γε .quod iccircot quia horida eorum extremas sedisci declinationes esstivit.utfaequinoctialissit a b e. aesti,Mus circulus e g. hibernu d f. arct, cus circulus I m . horisen quidem eorum erit d e. fis igitur existente in tropico ubi g. dies illis eris in tota g e. quare noctis uix punctum habebunt,reliquum quaeβnt horae.HHiem eonfisum Mideb t. fle uero existente in alio tropico ubi d unam ducent noctem continuam ex horas.a .rediem uix inpM mae flem cernent. qui uera mira areticum circulum . pelum babis D pA p orant,dis dies ciuilis simper mesor est na furali cngiorem enim habet omnes diem quam horarum. γε .etmgisquBo ad polum propinquiore synt. tarcticus h l. polus ex

nim habitent aliqui ubi h paIam quod ho ripn eorum erit f e. sile igitur emen te in tropico ubi o Mem simper habebunt, nec flum in tropico ubi O .sid etiam exi; sente ante tropicum ubi p sem habebunt. alis igitur habebunt unius mensis continui diem,alis duerum, abi tria anim piμε usque ad polum Ab quo qui degwnt diem vident continuum mens Amstra. quorium horisen eorum s qainoctialis. quandiu igitκr sil erufi ii

NC GE

82쪽

uero ultra aequinomalem eri tundiu noctem perpetuam sex mensium tradurent .at qui intra arcticum circuIum re assumo nisemfunt,omnibM iissemper minor est ciuilis dies quam naturalis,hoc est miser quam horarum de π omnes diem re noctem habent er Aortum er occasum solis.quoniam eerum horidn ultra extremas se disci declinatis,nes protenditur,oe arcum scit diei fur no

ubicunque fit sil simper arcin diei sit, er

orcus noctis, at qui sub aequinoctiali des gunt,'s simper aequisoctium habent. quo

Cap. 3. de cause diuestatis naturalium dierum. Sunt autem Dr circa naturalis dies , sap conuersiones istegra sisteriam diuestates. quaerum Aiae ex ipsisse μηt,aliae reste tu incoIeratium terram,o horidntium eorum . qusim enim aliis recti horisentes flat, aliis obliqui. quibus quidem rectisun iis omnes naturata dies aequalesnt, quantum ex hori sente est . at quibus Obli, Aquin est horisen, im dies inaequalesunt,m ortus'is .sit horisn rectus d e . in hoc igitur omnes dies ab uno ortu ad alisum quales erunt, quantum in horisente est.tempus autem quod absumit sol ab ortu ad ortum in hoc horisente sunt horae. a .

Horisen uero obliquus fit fg . si igitur 'hodie oriatur in aequinoctiali ubi b. eras quidem in horidnte recto redibit fIad I choris.r .at uero si redeat ad hori ntem obliquum ubi Κ. breuior erit illa reuolutio stlis,m ortus correptus magis. quod si redeat ad eundem horisentem obliquum tibi h. Iongier erit reuοIutio flis,o ortus productior. Haede cosa quum stl est insignis quae oblique oriuntur a capricorno ad canocrum per arietem, per ortus corripiuntur.reuertitur enim' ad horidnem ulluti occursentem ibi,propter depressionem eiusAb recto.quum uero

83쪽

si signis rest ori tur a cancro ad capricorncm p r Iibrum per ortus producitur,m relisutio Iust Ori,quctuam reuertitur ad bo, Ddntem MIutifigientem prcptir eleuationem eiussi rares . verum dixersitates hae dierum non e fle j si dependent fid causa hori uentium et eo, rumsitum. At vero π ratione Iis ac motus eius sic dum si reuοεllationestis,oe naturales dies ualde diuersae consticis itur. causa in mi, Mesum siquὸd sol non aeqiurii ter contrastrtur raptui primi orbis, sid intero dum magis,interdum minus. itur qgum magis contrastrtur,tum minus ra ritur. de diei fi Iengior fur reuolutio solis tardior.quum uero minus contrortur,tam magis rapi accidit,o ceterius uerti in occasium. inde re di es minor st,m reuoIulio citatior. Duabus autem de ea seuenit in uali, urcontra strrissem primo orbi. asteras is ualitas motus filis. diximus enim id habere silcm,quod oe alit,ut modo tardior, modo uelocior fratur in βιο circulo .altera pendet ex AIiquitate circuli sui qui alicubi muItum lateratis,parum relli habe alicubi multum recti parum Iuteralis.propter cau. sim igitur inaequalitatis motus , in septentrionali parte accidit dies minos res uideri,quoniam in ea parte dictum est tardius moueri 'em, quare mi rius contrastrtur raptui primi orbis. unde accidit magis rapi, o celeri in occasum verti S diem breuioremferi. iri australi uero parte quod illic Melocior fratur,m magis coηtrestratur raptui, inde fit ut dies produttire fit.propter circuli autem obliquitatem cineris paribus minores circa fictio, ne, ficit diesI,quoniam illic multum Iateralis parum recti habet circulus,

quare minus contrortur, de oe magis rapitur accitius in occasiιm. cir ca tropicos uero maiores producit dies.quoniam illicplas recti habet circuo Im parum Iateratis,unde o magis controrri accidit, Er diem tardari de raptum. Verum haec duae causae in Aptentrionali parte circa tropicam oppponi uidentur. ratione enim tarditatis motus minus contrastrtur', ratiosne uero rectitudimis circuli,magis . at in australi medietate circa tropicum utraque causa concurrit,non re fit illic uelociter mouetur,o rectitudo cusculi est maxima,qua de re si exactissime menserarentur dies,in ausi aIi quis dem sevi adderetur in uelocitatesupra medium motum,quam in septentrionali demiretur in tarditate. Cop.q. δεσqualitate minae alitate horarum.

quales etiam ims esse.maeorum enim dierum maioressiunt partes insuattuor π uiginti luis quae linae ricumtur,minorum utro minores,non

84쪽

s bim durem dies intersi compares, inaequaessunt besar, δεν sit edLm est die inaequales sunt si ex Assime metiaris.neque enim est eadem ueIον cito,σ tardita filis mane or u 'era,nec eadem restituti obIiquitis circuli. qua de causast, vis dies metiaris per aequales temporis partes. 24. qualessiunt horae ΗοroIogiorumctutis ipse afle percus aequalia ipse noufnt. uero ni Masal per aequalias area,partes quidem temporis aequales ipsae non erimi. flent tamen tam horas horologiorum , quam horas quibustaequalia statis percurr turisquales appellare. uerum non Iiciter rius In*nt sed sicundum quid oum,irae quidem aqualis tempore, bre aequot istati s flum .facta autem mersura per aequalia statia singulis. 13gr.

snam horam a Fgnant c enim horae. r4. totam explent σquino ctialem m r. 36o. divisam. Est autem er alius modus,quo horae aequales re insaequales dici consueuere,qui maxime apud antiquor iri ou erat . diuid bane enim tum diem um noctem omnem,is horas. ia. ita ut tot horas contineret nox omnis, quot Er omnis dies. π siemper numero herarum par esset nemdi s. undesebat ut horae iraequantitate temporis ualde inaequales reddorentur.in Uiuis enim diebus ,si nox diuideretur in tot horas numero quoter dies,oportebat quidem horas iras nillis ualde angustu ω breues usi, quum oe noctes breui symae essent,dies uero longis min. quare aestate hora dierum quam Iongissimae ducebantur,centra hieme dierum horae quam bres uigmae,nomum quam Io lymae trahebantur As autem illa uere aquales erisnt,quae febant fle in uino bali existente . nam pares erant hora dirire nostis non filum numero, sid Er temporis quantitate . has igitur fIμequales uocabant,qua ali σquis tiales appellatant.quarum propor tione er nunc quoque aequinomaIes irae appellantur, quae aequalibus; astiis commensurandis uni attributae.

inaequali expediamus. Uronom uidem causim in ecentricum orbem rest,rrunt.nam quemadmodum omnium allarum pIanetarum,itam Alis orbem ecentricum statuunt.cuius ab is nunc in cancrogr. i. olim tin geminis ebet. Anta is in capricerono nunc,olim sagittario, mutuis tpro

85쪽

aequalia datur a b e. et e d a. eceritricus ratemfit e b g f. ea. ius ab is h. fit insipientrione ubi d. anto isf. in meridie Abi b. pasium quod pias merae trahet M in praetereurida medietate driaci a d e.

quam imprσtere da e b a. quoniam priorem medietatem transbit obiens arcum e b g. fecundam per arcum g s e. maior autem est e b g.et plas temporis exposcens. de quo re supra dictum s. Nes rationem esin is ualitatis Circitori orbi damus.ndra σμ quemadmodum re praedicti,circitarem fisum habet, habet autem unum tantum, quoniam infle secunda hiσqκditas non inuenitur, quae retrogradationem sciebat.n quam enim retrograi sistsed simper directus progreditur. Ergo in Je oportet tarditatem Er uelocitatem inesse,si eorum recors damur quae de circitoru ratione dicta siunt supra. quonia Circitor emnis modo in idem cum ster modo in Oppositumstrtur,quare π modo citat,moda retardat,tantu si no uelocior fit. Ergo Ab Cirritor proprio quidem motu se

Ie tardior aliquanto est, circumductione autem par. cuius ea est cum eo proopertia,at tamen siuba ternus sit in medietate contraria quum planeta adgr. r.eancri peruenit,subalternus uero in medietate iuuante quum adgr. r. capricorni.quare hic est punctus maximae uelaritatis.illic maximae tarditastis. mutabiles autem propter 'Ianes mclum,uti Er in alys. qua de cause et a Ptolemaei tempore ageminis re sivitario mutata sunt in cancrum re caspricornu . non iam prima quarta tardi in obitur,quam sicunda.quoniam tarditatis purictus in prima quarta tempestate notra non est. Cap.ο.quomodo in annisplaribus contis inuicem diuestas etiam'.

Quo autem modo er q*a cavi fui, ut er later plures annos cerdotos inuicem, iησqualitas etiam non parua inueniarur,iam dicenouum . praedicta enim iraequalitas anni quidem uinius partes inaequalis snν

ter si facit,totos autem annos,non,quare quu nihilominus re ipsi anni integri sesquales inter siset,et ali maioris meMMAοψ minoris,oper rectu est diuersitatis huius ratione adinvenire.nes enim dicendu est Astronome qui

diuersis teporibus diuersim annui temporis mensiuram annotauere,deceptos

fuisse ut diximus sed regii ldpr' prris constituenta est,diuersa diuerses comperisse,er fine menda uila diligentissme obseruauisse. Quoniam imo tur supra demonstratum est Ianes motam inaequalem admodum eo ,ό

modo tardiorem,modo velociorem pergere jtem er trud in obstruatis con fare 'Ianes motu reliquos orbes,qui infra sunt, pariter agi ac rapi, bine

seri necessis ut e si mutationem riterationemp aliquam recipiat ab

86쪽

cum motu Aplanes. Igitur quo tempore Aplane uelocior ipsa'.quod aecidit per annos mire octingentos, tum re simul citreissem cessendum est. quo sat ut citim flito reuertatur ad aequisostia re quanto veIecior reddi.tur tanto etiam uelocius reuertatur.ex quo accidit re annos se aequales'pri,m mensuram annui temporis uariari.quae ut mani styliora nebioant,ae Iimul re trud ostendatur quantum sol ab ApIane recipiat subiciemus totum lanes motum fecundum Aperiin traditam subscriptionem . quam persiis

quartas diu mu . quarta autem quaelibet annos non ingentos continet. quos de centum in centum digessimus. in prima autem quarta est motus uelox angens continenter uelocitatem. in secumda uelox minuens. in tertia tardus augens tarditatem. in quarta tardin minuens tarditatem. inter unoscem autem o tardum conglit medius motus,quo er 'Iane proprius est. quo in annis. ioogr. unlim pergit. gra. I.

87쪽

tuti reli simu pergeret ε.3a c. e. Ηec enim ce litato tincta viis me rastoridere videbintur de diuersitate mclurσ annius a diuersisynt obsimula. quae ut muni ficte cons tripossint, bene eris recessere de censram in centum annes,quantum 'Iane addere seli potuit. Supponamus tur eo tempore quo Aplane si .ra fecino. is annis. too. pergebat annis .m te Christum.ηορ.annuam mensuram ex quadrante praecise cοηMisse. ii Fquenti igitur centenario austus iit Apianes motus, re addita Iisi. σέ c. ao.Ob quae ceptam est anticis sic pari aequinoctum in annis .ioo. per tantum temporis r a ο

rorpit ex quadrante praecisi non constare ,sii misius continere. in sicundo verosiquenti centenario addita 13 aossiferessi. iosec.ηο. in tertio m. ι 6. in quarto se. a i sec. ro. quo tempore G Natalis Dominis es, o lane habuit motum metum ac proprium I igitur omnia se illa er'. coni amussent m. ra. sec. ad.quae a quadrante,hoc est a tθοre qμο σηημα messurapraecisi ex quadrante constabat uis ed Natalem Demisi addita fuere. quiferunt an, M. do. te.pr uenit gitur in v. 4oo. ηis aeqliseotitium horis stre. aa .et media,priu quam ratio per quadrantem facta daret. Recensiamin autemer quae a Ciasti Natali additusti sunt, usque ad Al

rae. . intibus pestis uideamus ninquid Ptolimsi ra Ger Albateni obstruata rationi huic orae restende; 64ant.at certe restondere videntur,digerenti lupra ορ aoeorkm minutorum intercidente.qued uel instrumen ai, S

88쪽

tercentesimam,quod ex obstruatis a eo dixit esse cent Dam unam. Neque igitur neque Mbatentis in seseruationibus decepti sunt,quod mementi alicuius esset Jd in eo mus uterque quod perpeo tuum mystimaru quod in parte temporis filum uideor t.mani tum autem est quod aliter Murum erat

ac Ptolemaeus opinabatur. quando a Christi ortu ad annos nostros intercessere anni. rnr. in quo toto teppore tercenteni anni sim Dinquies intersere.eper

teret igitur ex eius epinioηe a Christi ad nostratθο Π ι .h. ii ra anticipasse diebus flum quisque.qμlim tήmeo con dimidia stre. petanticipass diebus circiter. is. quidem circa talem Domini erat quisectium die. a4. Martii labente,nunc vero Iabente decima Marthstellatur. traliter neque quod Iubatenius in septingentis anni, pers exit dem insequentibus eratfturum i enim fingulis. i ρο annis

una die praeueniret quino mum,oporteret a christo ad nostra tempora iam diebus. i r .proesieni Φ.aslsim dies circiter. t 3.enumerantur, quibus Mannei ha rationem quadrantis prσuenerunt.nihil igitur firmum perpetuumpin hoc quis et horam proeηt 'frandum,ars essendιndum est . quando nec ApIanes motus a quo in ualitas haec dependet, in et certin est.bene tem erit i er reliquos annus,qui post Albateriumsuxere usque ad bretempora recensium us,et pro ratione hac nessea ridemus quantum ab Apu

ne additum Alist.

In trimo igitur ceηtenario post Anatenium 4Biecta ere mi. 69sec. ro. in secundo mi.64. D tertia mi. 3.sic. o.in quarto mi. M ec.ad. in quinto mi. 43. in Diomi.4 i. sic. o.quae sunt omnino mi. 336. videlicet gr. r. . 36. quibus1i iuvamus addita a Natali chicli ad Albatenium qui erantgr.7.mi. ta. Denigr. i a. mi. d. dies uero circiter. ra murumum igitur est in annis. 1 soo. tantum anticipasse aequinos reus cum dum rationem hanc nostram o nihilo plas. quippe tempore Iulii Caesaris aequinoctium ste tuba, mi 3β. tur die. rs. Martis Iabente circa initia eius. annis ue 7 mi it ro Natiuitatis Christi Le. 14. circa Ine eius cadebat. quum vero anno. isod. quinoctium hulatum ferit dies. i 3

mi. R.

89쪽

t m . nobis igitur in maiori declinatione dies erat in tota e d. au, struitium in tota r f. in minori uero declinatione dies est nobis in tota hg. australibus in tota o p. nobis ergo dies It continenter minor. quontiam h g. minor est quam e d . Nobis item temperatior contingit,tu . lastum hiems.astute enim ' a nobis magis amouetur in dies se die ad Orqui, noctialem accedens in hieme vero propinquior ncbis si, utpote ab austrouersus Orquincetialem appropinquans , ed certe diuersitas bare restitudinis o obliquitatis circulistis tam pauca est,m adeostense accedit, ut ab una. etate,nec percipi,nec diiudicari plane possit. siquidem in annis. ira 1.qui a Ptolemaro ad hoc usque tempω intersere declinatio filis correpta est mi. circiter. 13. de quo iam super est dicendum.

Cap. 3.cursus declinatio minuatur. Ua autem causi contingat ut maxima filis ab σquis emuli declio Mnesio continenter comminuatur,nunc expediendum est,non enim quoa o,nnes hactenus arbitratifunt,im cause esse potest quicunque re enim hactenus ea de restrinere omnes trepidationem 'lanes causeam asygnant. fictis quidem paruis circulii per eam modum qui ditias est mutari etpuncta declinationum neces es, o modo uesis polos expandi,modo uersus Orquiricctialem contrahi, expandi quidem quum medius circulus h e m. aut uersus d aut uersus e agitur.centrahi ueroqvu contra aut a d, uersus ι aut a g. versus

y . idem regreditur,atque ita feri dicunt ut punctas stitia possint euariari. Sed certe neque necessarium ect huius rei cau, Iam in trepidationem refrri. neque iis consenum, quae obstruataynt.'rtasse autem er impcssibile fisimper dire taestruntur stellae. Primum autem cause hsc quam e trepidatione assignant,obseruastis aduersetur. duo enim sunt obstruata, quorum alterum cum assignata cause flare minime poti. struatum quidem est a Ptolemo temporibus in

que ad nostra correptum sempir, isse Diu declina

tionem . item ετ illud etianum obstruatum fusia Christo μμ ιι Albaunium per annos. N. mos

90쪽

o. uersus T. at in neutro horumst motus velox gens. in astero enim p motiu uelox minaens,ir altero motus tardus,m retrogradus. quare per id tempus dat motus non fuit uelox augens,aut correptio tropicorum non uit. aut causa eiin correptionis non est trepidatio, at duo ira prima uti uesera obseruataque fiunt recipienda. siquitur igitur ut trepidatio causa non sit

correptionis tropicorum - . .

Q noduere neque necessirium etiam sit ad eam recurrere e principi snostris muni tum iam fet . qucrium autem multipliciter centivit id seri, bene erit modos omnis restrre,quibus ea correptio post laccidere. Priminuitur quod antiques Egyptios exi 'imasse,crederepe spinus 'quis ardi uetur primu mobili non ab ortu in occasium serrifica a septentrione in meridiem,uidriar quidem demonstrari pesse quo pasto silis decIisationes cormplantar. quoniam enim tum ApIdnes circulus,' tum πfolis permeat innodiarum protenditur in longitudine si quidem supra ipsos ponatur primlim nobile in Iatitudinem perffrri, id quam tardissime η istylum set qμφη do circalin ille solis post continenter circa scistitia uariari. quiesimo π Mais ostendi,quod ab vp3s mandatam litteris rodotus o Mela scribunt duisse olim nisi iste oriretar, unde nunc occradit.o e contrario. primo enim mcbili circumat te in latitudinem, o secum Iereη te cum reliquis circulam solis,necese ε' eius c:rculi partes successive permittari,ut qμα Apelier priu fuerat,mox inserior Ict o e contra permu

laetis autem partibus er illud nec syrium est,nt ictus motin per lit tΠr.ersi prius erat ab triente in occidentem,nunc ccntra ab occidente νη orietem

stratarint a principio diximus.haec igitur existimust antiquiores AEgyptios frtasse credendum est . quum scripsiere ex quo ipsi essent, quater cursus μοι ebiseliderabat flem bis iam eccidisse unde ηmc critur. quae uero ijs ad haec existimanda impuIei int,equidem ηοn alias, Ust arbitror, quam quae Ermox aposterioribus nisufiunt i iasilicet mutarised certe intolle viden, thr ob eam casum putass primum mobili non in Iongitudinem ab orienteiri eccidentims d in Iatitudinem a septentrione in meridi ε perstestm.ducobus enim mcdis quam immutentur tropici, o restistu habitationum a quis bus plus,aut minus a me ueri accidit. aIioreste tu ecIiptica ac maius ad alterum , perassignatum quidem motam primi orbis in latitudinem demcn,

Irari s iuste potest quo modo res et tu hilitationum immaturi conti a