장음표시 사용
31쪽
IV EX LIBRO DIURNO ROMANORUM PONTIFICUM 15 positum documentis pluribus agnoscamus, totis nisibus spirituali matri huic sacrosanctae Apostolicao Dei Ecclesiae utilitatibus ad concurrendum Suffragari: fraterna tamen dulcodino hortari atque pOScere, congruum duXimus, ut convenientibus harum portitoribus Ill. et Ill. quos cum decretalibus paginis, et cum impensa supplicatione, pro celeri promotione oratoris Vestri, ne amatoris, Domini nostri Ill. Archidiaconi et Electi, apud pra0- celsum et a Deo servatum Dominum Exarchum destinavimus, cum eis conveniat, et ad procandum Deo optatis apud denomi natum Dominum Exarchum subveniat: ut cum effectu, Deo propitio, eis, qui missi Sunt, remeantibus, et de vestrae a Deo servatae Eminentiae bonitate prospera pro oscito Domino nostro Electo nuntiantibus, non solum assectioroni eius Sanctitatem erga vestram Eminentiam officiant; verum ot boni ministerii merces atque vicissitudo ab ipso Apostolorum Principe, cui specialiter concurritis, et in praesenti Vita multiplicetur, et in regnis caelestibus rependatur.
Titulus VII. De electione Ponti is ad Apocrisiarium Ravennae. Superscriptio. Dilectissimo fratri, Ill. Presbytero et Ap0crisiario, Ill. Archipresbyter Ill. Archidiaconus, et Ill. Primicerius Notariorum, serVantes locum Sanctae sedis Apostolicae. Dudum dilectissimam fraternitatem vestram Obitum Sanctae memoriae Domini Ill. agnovisse Pontificis, satis scimus: cui p08t transitum, ut moris est, die tertia conVenientibus nobis, id est, Clero, ΑXiomaticis etiam, et generalis militiae ac civium Uni Versitate, in personam Domini Ill. sanctissimi Archidiaconi, Dei gratia Suffragante, electionis vota contulisse nos, indicamus. Cuius et solemno decretum facientes subscriptione Omnium roboratum eximium et a Deo Servatum Dominum EXarchum, per harum portitores Ill. et Ill. direximus, cum quibus dilectissima fraternitas Vestra conveniat, et pro colori promotione Pontificalis ordinationis deposcenda apud donominatum Dominum Exarchum interveniat, ut valeant ii, qui missi sunt, Christo comite, cum effectu ad nos ropodaro, et do prosperis nuntiis Apostolicam Christi Ecclesiam, omniumque nostrum animos magnanimiter
Litus ordinandi Ponti A. Psallunt secundum consuetudinem. Procedit Electus do se-
32쪽
IV. EX LIBRO DIURNO ROMANORUM PONTIFICUM.16cretario, cum cere0Statis Septem , et Venit ad confessionem, et post litaniam ascendunt ad sedem, simul Episcopi et Presbyteri. Tunc Episcopus Albanensis dat orationem primam: deinde Episcopus Portu ensis dat orationem Secundam : postmodum adducuntur Evangelia, et aperiuntur, et tenentur Super caput Electia Diac0nibus. Tunc Episcopus Ostiensis consecrat cum Pontificem. Post haec Archidiaconus annectit ei pallium, deinde ascendit ad sedem, et dat pacem omnibus Sacerdotibus, et dicit: Gloria in eaecelsis Deo.
Titulus IX. Indiculum Ponti cis. In nomine Domini Dei Salvatoris nostri Iesu Christi, etc. Indictione Ill. mense Ill. Ego Ill. misericordia Dei Presbyter, et Electus, futurusque per Dei gratiam humilis Apostolicae sedis Antistes, tibi profiteor, beate Petre, Apostolorum Princeps, sevi claves regni caelorum ad ligandum atque solvendum in caelo et in terra, creator atque redemptor omnium Dominus
Iesus Christus, tradidit, inquiens; Quaecumque ligaveris super
terram, erunt ligata et in caelo; et quaecumque solveris super terram, erunt soluta et in caelis) Sanctaeque tuae Ecclesiae, quam hodie tuo praesidio regendam SVS cepi. Hanc verae fidei rectitudinem squam Christo su t0re tradente, per Successores tuoS atque discipulos, usque ad exiguitatem meam perlatam, in tua Sancta EccleSia reperi, totis conatibus meis, usque ad animam et sanguinem cuStodire, temporumque difficultatos, cum tuo adiutorio, toleranter Sufferre.)Tam do sanetae et individuae Trinitatis mysterio, quae unus est Deus; quam de dispensatione, quae Secundum carnem tacta
est, Unigeniti Filii Dei, Domini nostri Iesu Christi, et de caeteris Ecclesiae dogmatibus, sicut in universalibus Conciliis, et Constitutis Apostolicorum Pontificum probatissimorum, atque Doctorum Ecclesiae scriptis Sunt commendata; item quaecumque ad rectitudinem vestrae nostraeque orthodoxae fidei, a te tradi
Sancta quoque universalia Concilia, Nicaenum, Constanti-n0p0litanum, Ephesinum primum, Calchedonense, et Secundum Constantinopolitanum, quod Iustiniani piae memoriae Principis temporibus celebratum est, usque ad unum apicem, immutilata
Et una cum eis pari honore et Veneratione Sanctum Sextum
33쪽
IV. EX LIBRO DIURNO ROMANORUM PONTIFICUM.17 Concilium, quod nuper Constantino piae memoriae Principe, Agathone, Apostolico praedecessore meo, convenit, medullitus et plenius conserVare, quaeque Vero praedica erunt, praedicare;
quaeque condemnaVeriant, Ore et corde Condemnare.
Diligentius autem et Vivacius omnia decreta praedecessorum Apostoli eorum nostrorum Pontificum, quaeque Synodaliter statuerunt, et probata Sunt, confirmare, et indiminute servare et sicut ab eis statuta sunt, in Sui Vigoris Stabilitate cuStodire: quaeque vel quosque simili autoritatis Sententia condemnaverunt, vel abdicaverunt, simili autoritatis Sententia condemnare. Disciplinam et ritum Ecclesiae, sicut inVeni, et a sanctis praedecessoribus meis traditum reperi, inlibatum custodire. Et in diminutas res Ecclesiae conservare, et ut indiminutae custodiantur, operam dare. Nihil do Traditione, quod a probatissimis praedecessoribus meis servatum reperi, diminuere Vel mutare, aut aliquam novitatem admittere; Sed ferventer, ut Vere eorum discipulus et sequipeda, totis viribus meis conatibusque tradita conserVare ac
Si qua vero emerserint contra disciplinam canonicam, emendare; sacrosque Canones et Constituta Pontificum nostrorum,
ut divina et caelestia mandata, custodire, utpote tibi redditurum me Sciens de omnibus, quae profiteor, districtam in divino iudicio rationem, cuius locum divina dignatione perago, et Vicem intercessionibus tuis adiutus impleo. Si praeter haec aliquid agere praesumpSero, Vel ut praeSumatur, permisero, eris mihi, in illa terribili diu divini iudieii, depr0pitiUS. Haec conanti, et diligenter Servare curanti, in hac Vita corruptibili constituto, adiutorium quoque ut praebeas Ob Secro, Ut irreprehensibilis appaream ante conspectum iudicis omnium, Domini nostri Iesu Christi, dum torribiliter de commissis advenerit iudicare, ut faciat me dextrae partis compotem, et inter
fideles discipulos ac successores tuOS eSSe COnSortem. Quam profeSSionem meam, ut Supra continetur, per Ill. Notarium et Scriniarium me mandante conscriptam, pr0pria manu subScripsi, et tibi, beato Petre Apostole, et Apostolorum omnium Princeps, pura monte et conscientia deVota, corporali iureiurando sinceriter obtuli.
Subscriptio. Ego, qui supra Ill. indignus Presbyter Dei gratia electus huius Apostolicae sedis Romanae Ecclesiae
Walter Fontes iuris ecclesiastici. 2
34쪽
38 V. CONCILIUM GERMANICUM A. 742. Episcopus, hanc professionem meam, Sicut supra continet, faciens iusiurandum corporaliter, tibi, beate Petre, Apostolorum Princeps, pura mente et conscientia obtuli. Sequebantur secunda et tertia fidei professio, priori simile8, qUas omittendas esse duxi). V. C 0 n e i l i ii in G e r m a n i e u in a. 742 φ). In nomine domini nostri Iesu Christi. Ego Carlmannus, dux et princeps Francorum anno ab incarnatione Christi septim gentissimo 42, 11. Kalendas Maias, cum consilio servorum Dei et optimatum meorum, episcopos qui in regno meo Sunt, cum presbyteris, et concilium et Synodum pro timore Christi congregavi, id est, B0nifacium archiepiscopum, et Burchardum, et Regenfridum, et HWitanum, et Vitillabat dum, et Dadanum, et Eddanum, cum presbiteris eorum, ut mihi consilium dodissent quomodo lex Dei et aecclesiastica relegio recuperetur, quae in diebus praeteritorum principum dissipata corruit, et qualiter populus christianus ad Salutem animae perVenire p088it, et per
falsos sacerdotes deceptus non pereat; et per consilium Sacerdotum et optimatum meorum ordinavimus per eiVitates episcopos, et conStituimus Super eos archiepiscopum Bonifatium, qui est missus Sancti Petri. Statuimus per annos Singulos Synodum congregare, ut nobis praeSentibus canonum decreta et aecelesiae iura restaurentur, et relegio christiana emendetur. Et fraudatas pecunias ecclesiarum ecclesiis restituimus. Falsos presbiteros et adulteros vel fornicatores diaconos et clericos, de pecuniis ecclesiarum abstulimus et degradavimus, et ad poenitentiam
II. Servi Dot per omnia omnibus armaturam portare Vel pugnare, aut in exercitum et in hostem pergere, Omnino prohibuimus , nisi illi tantummodo qui propter divinum mysterium, missarum Scilicet solemnia adinplenda, et Sanctorum patrOcinia portanda, ad hoc plecti sunt. Id est, unum vel duos episcopoS cum capellanis praesbiteris princeps Secum habeat, et
, Huius concilii convocandi, ut alia monumenta testantur, Carlinannus rex apud S. Bontiacium auctor fuit . et in statutis eius condendis regiaque auctoritate promulgandis, more illius saeculi, plurimum valuit TeXtum ope librorum manuscriptorum puriorem exhibuit Peri et Legum Tom. I. P. 16., quem secutus sum. Caeterum vide Lehi buch des Icii clien- rechis φ. 90. not. 12.
35쪽
V. CONCILIUM GERMANICUM A. 742. 19 unu8quisque praefectus unum presbiterum, qui hominibus peccata confitentibus iudicare et indicare poenitentiam possit. Necnon
et illas venationes et silvaticas Vagationes eum canibus Omnibus sorvis Dei interdiximus. Similiter ut acceptores et Walcones non habeant. III. Decrevimus quoque iuXta Sanctorum canoneS, Ut UnuS-
quisque presbiter in barrochia habitans episcopo subiectus sit illi in cuius barrochia habitet; et semper in quadragissima rationem et ordinem ministerii sui, sive do babtismo, sive de fide
catholica, sivi de precibus et ordine missarum episcopo reddat et ostendat. Et quandocumque iure canonico episcopus circumeat parrochiam popul08 ad confirmand08, pre8biter Semper paratus sit ad suscipiendum episcopum, cum collectione et adiutorio
populi qui ibi confirmari debet. Et in cona Domini semper no-Vum erisma ab epi Scopo quaerat, ut episcopum testis adsistat castitatis, et vitae et fidei et doctrinae illius.
IV. Statuimus ut secundum canonicam cautellam, omne Sundecumque Supervenientes ignotos episcopos Vel presbiteros, ante probationem synodalem in occlesiasticum ministerium non
admitterem IS. V. Decrevimus ut Secundum canones unuSquiSque epiSCO-pus in sua parrochia sollicitudinem adhibeat, adiuvante gravione qui defensor ecclesiae est, ut populus Dei paganias n0n faciat, sed ut omnes spurcitias gentilitatis abiiciat et respuat; Sive sacrificia mortuorum, Sive s0rtilegos vel divinos, sive filacteria et auguria, sive incantationes, sive hostias immolatilias, quas stulti homines iuxta ecclesias ritu pagano faciunt, Sub nomine Sanctorum martyrum vel confessorum, Deum et SUOS Sanctos ad iracundiam provocantos; sive illos Sacrilegos ignes, qu0snsed syr Vocant, SiVe omnes, quaecumque Sunt, paganorum Observationes diligenter prohibeant. VI. Statuimus similiter ut post hanc synodum, quae fuit 11. Kalendas Maias , ut quisquis servorum Dei vel ancillarum Christi in crimen sornicationis lapsus fuerit, quod in carcere poenitentiam faciat in pane et aqua. Et si ordinatus presbiter
fuiSSet, duos annos in carcere permaneat, et antea flagellatus et Scorticatus Videatur, set post episcopus adaugeat. Si autem clericus vel monachus in hoc peccatum ceciderit, post tertiam VerVerationem in carcerem missus, Vertentem annum ibi paenitentiam agat. Similiter et nonnae velatae eadem paenitentia conteneantur, et radantur omnes capilli capitis pius.
36쪽
20VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METENSIS. VII. DecreVimus quoque ut presbiteri vel diaconi non sagis, laicorum more, Sed casulis utantur, ritu SerVorum Dei. Et nullus in sua domu mulierem liabitare permittat. Et ut monachi et ancillae Dei monasteriales iuxta regulam sancti Benedicti ordinare et ViVere, Vitam propriam gubernare Studeant.
VI. Regula Chrodo gangi episcopi M et ens is φ). Incipit PrologUS. Temporibus piissimi ac serenissimi regis Pippini, Chrod0gangus SerVUS SerVorum Dei, Metensis turbis episcopus ''). Si trecentorum decem et octo reliquorumque Sanctorum patrum canonum auctoritas perduraret, et cleru8 atque episcopus Secundum eorum rectitudinis normam ViVerent, Superfluum videretur a nobis exiguis minimisque, Super hac re tam ordinato disposita aliquid retractari δ), et quasi quidem n0vi aliquid
dici: Sed dum pastorum, subditorumque negligentia et his temporibus nimium crevit, quid aliud agendum nobis est, qui in tam gravi discrimine Venimus, nisi ut quantum pos Sumus, Sinon quantum debemus, ad rectitudinis lineam, Deo inspirante,
clerum nostrum reducamus γIgitur quamvis indignus adeptam huius sedis pontificalem
cathedram, cumque officii mei pastoralis curam invigilare coepissem, et in tantam negligentiam clerum plebemque devenisse conSpicerem, c0epi moeStUS conqueri '), quid agere deberem: sed divino fultus auxilio, fratrum quo spiritualium consolatione adiutus δ), Volui necessitate compulsus parvum decretulum facere, per quod Se clerus ab illicitis coerceat, Vitiosa deponat, mala diu longeque usurpata derelinquat; ut dum mens ab assuetis vitiis vacuatur, facilius quae bona optimaque sunt q) in
Scripturis senim sacris nitentes β) decernimus, ut omnes sint unanimes, officiis divinis lectionibusque sacris assidui, atque ad obedientiam episcopi sui praepositique, ut ordo canonicus do poscit, parati, caritate conneXi, Zelo bono ferventissimi q), amoro', Circa annum 760 composita est. Dedi eam ex editione ΙΙarduini in olus Aet. Concit. IV. 1181. Vide L0hrbuch des Κirchenroeliis φ. 140.
'φ) Viariae lectiones sumuntur eae editione domini Lucae Dacherii, tonio
1. Spicilesii. 3ὶ al. retractare aut dicere. 2) Forte, conquirere. 3) al. atque recuperatione provocatus. 4ὶ al. bona et optima quaeque sunt. 5) al. intenti. 6) al. sorventissimoque amore.
37쪽
VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METENSIS. 21 coniuncti, a litibus Vel scandalis seu odio semoti . Pastor eorum quilibet fuerit, non solum de carnalibus, Sed etiam de spiritualibus curam gerat: et in utraque parte Sagacissimam Sollicitudinem, in quo facultas fuerit, habeat: ut et vitia reprimat, et ea radicitus, ut oriri coeperint, ut praeValet, amputare festinet; et quod usibus humanis, iuxta formam Subter dispositam, necessarium fuerit, eis praebere audeat. Ut cum pastor pastorum iudexque Vivorum et mortuorum Christus in ultimo tremendoque die in sede maiestatis Suae diSceptaturus cum Omnibus gentibus Sederit, et omnis clerus eum relevata facie conspexerit; et Si non cum Summis pastoribus et gregibus sibi commissis pro dispensatis talentis multiplicatisque spiritualibus lucris, audire merebimur: Euge serve bone et Melis: vel saltem hoc concedatur, ut delictorum venia ad integrum tribuatur. Quia manifestum est, quibus peccatorum venia ad integrum tribuitur , regni intr0itus non negatur : quia nec infelix potest iudicari, qui c0ntigerit qualemcumque partem in paradiso habere. Sod illis ibidem sors datur, qui in quantum possunt per Vitae meritum ad hoc in huius temporis curriculo, dum licet, currere
festinant. Intendamus ergo ad hoc animum quantum possumus; quia non possumus quantum debemus: et Vita nOStra ad tempus amarescat in poenitentia; ne ultio divina, quae nunc mitis est et eXSpectat, post Saeviat ad vindictam.
Explicit PrologUS. Incipit regula Chr0d0gangi Metensis episcopi φ).Cap. I. De humilitate. Clamat nobis scriptura divina: Omnis qui se eaealtat hum liabitur ; et qui se humiliat eaealtabitur Luc. 1M. Et, quantum enim humilior fueris, tantum te sequitur gloriae altitudo. Et, quia superbis Deus resistis, humilibus autem dat gratiam sIac. 4) omnisque arrogans immundus est coram Domino sProV. 16). Quemcumque enim superbum videris, filium diaboli esse non dubites: et quem δ) humilem perspexeris, Dei filium esse omnino
in Eae Mss. Vaticano. Andeg. et Fiscan. et apographo Sirmon it. Exstat et alia brenior , sed interpolata, in Annal. Eccles. Franc. ad annum 757. AIia rursum aliquantum discrepa=ιs ab titraque , tonio 1. Spicitectit Dacheriani. 1) a L quemcumque.
38쪽
22VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOΡI METENSIS. credere debes. De multis enim pauca perstrinXimVS, ut animos vestros ad morem humilitatis provocemus, et a detestabili inimicaque Deo superbia retrahamus '). Nam dum omne genus humanum Christianorum, atque omne Vulgus humilitatem habere c0nveniat; nimis iniquum pessimumque ac detestabile est, ut qui servitio Dei pecularius Se iunxerunt, humilitatem derelinquant, et superbiae, Vel diabolicae tyrannidi se Socient'). Idcirco necesse est, ut qui Suadente diabolo USque nunc Superbus atque olatus vultu h) vivit; inantea Deo auxiliante, per humilitatem atque caritatem Vel obedientiam, Seu per aliqua bona Dei praecepta , resurgat; quia multo melius est per humilitatem cum Christo in caelestibus regnare, quam cum diabolo per Silperbiam in inferno cum reliquis contemptoribus demergi.
Cap. II. De ordine canonicorum.
ordines suos canonici ita conservent, ut ordinati sunt in gradibus suis secundum legitimam institutionem Romanae ecclesiae, in omnibus omnino locis, id est, in ecclesia, vel ubicumque insimul Se coniunxerint, et ratio prae Stat; exceptis his, qu0s episcopus in altiore gradu c0nstituerit, vel degradaverit certis ex causis; reliqui omnes, ut diXimus, ita ut ordinati sunt, ordines suos custodiant. Iuniores igitur priores suos hon0rent. Priores
In ipsius autem alapellatione nominis nulli liceat alium puro
nomine appellare, Sed Secundum con8titutionem Sanctae ecclesiae sedis Apostolicae Vocet eum nomen suum, prius addito et
ministerii sui gradu, qualiscumque fuerit. Ubicumque autem se obviavea it clerus h) iunior inclinatus a priore benedictionem
petat; et si sedentem inVenerit, transeunte maiore minor Surgat, et det ei locum sedendi, nec praeSumat iunior consedere,
nisi ei praecipiat senior suus; ut stat quod Scriptum est: Honore invicem praevenientes Rom. 12). Pueri parvi, Vel adolescentes in oratorio, vel ad mensas')cum disciplina ordines suos custodiant: foras autem, ubi ') et ubi custodiam habeant disciplinam.
1) al. dustabilem inimicamque Dei superbiam ab eis retrahamus. 2)ul. Christus in humilitatu, diabolus in superbia sedet. 3) al. et vultu rigidus. 4) al. minores. ibi rel. clerus, iunior inclinetur, et a. 6) al. Missas. 7) ol. et ubicumque suerint.
39쪽
VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METENSIS. 23Cap. III. Ut in illa claustra omnes in uno dormiant. Ita instruimus ut in illa claustra ille clerus canonicus , qui sub ipso ordine, Deo adiuVante, ViVere debent, ut omnes in uno dormiant in dormit0rio: praeter illos quibus episcopus licentiam dederit, secundum quod ei rati0nabiliter vi Sum fuerit, ut in ipsa claustra per dispositas mansiones dormiant separatim: et per singula lecta singuli dormiant, et in dormitorio similit6rsoparatim dormiant miXti cum senioribus, propter praevidentiam bonam, ut Seniore S praevideant quod iuniores secundum Deum agant. Et in ipsa claustra nulla femina introeat, nec laicus homo, praeter tantum Si episc0pus, aut archidiaconus, vel primicerius iusserint. Ut in refectorio pro refectionis Caia 'a veniant, relinquant arma Sua ante refectorium, et Statim cum exierint de resectorio ducantur foras claustra: ot Si necesse fuerit, ad opera facienda intrent ibi latet homines : at ubi perfectum habuerint opus suum, cum Summa festinatione egrediantur foras :et praeter causam necessitatis, Si coqui clerici desunt et opus
fuerit, laici c0 qui ad coquinandum tantum ingrediantur, expleto
ministerio suo cum celeritate eXeant foras.
Et per illas mansiones ipsi clerici canonici nullum clericum eorum habeant sine praecepto episcopi sui: et si permiserit ut habeant, sic sit conversatio illorum cum humilitate sit Dei timore, qualiter nec Deo, nec episcop0 displiceant, nec illis, qui
Sub sua manu ipsam congregationem regunt. Et si aliter fecerint, ille qui praeest aut eXcommunicet eos, aut corporalem disciplinam accipiant. Et in ipsas mansiones intra ipsa claustra,
nec clericus, nec la1cus bibere, nec manducare nec dormire non
praesumant; nisi ipsi clerici qui in ipsa congregatione sunt, aut illi clerici, qui ibidem in ipso claustro per iussionem episcopi sui senioribus suis deserviunt. Et qui de ipso clero unum clericum in ipsa claustra, ut diximus, habuerit, h0c praevideat, ut planetam cum reliquis Vestimentis habeat, et diebus Dominicis, vel reliquis sestivitatibus in ecclesia Dei vestiti in ordinibus suis Stent.
Cap. IV. De completorio, vel taciturnitate. Ut ad completorium omnis clerus , qui in ip8a congregatione est, Veniat, et omnino omni tempore incipiente nocte primum Signum ad completorium sonet: et cum primitus illud signum, qui ad hoc ordinatus fuerit, auditum fecerit, statim ubicumque fuerint ad eorum claustra veniant: et cum iterum ipsum
40쪽
24VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METENSIS. signum audierint, Sic Omnes in ecclesia sancti Stephani '' sint,
et tunc in Deo nomine c0mpletorium cantent. Et postquam completorium cantatum habuerint, p08tea non bibant, nec manducent usque in crastinum legitima liora ; et omnes silentium teneant, et nemo cum altero loquatur Usque mane post primam cantatam, nisi Si nece8Se fuerit, et hoc cum Suppressione Vocis cum grandi cautela; ut de illa alia manSione, quae iuxta est, sua vox non audiatur ; et qui de illis ad completorium non fuerit, postea illam noctem non praesumat illa Ostia tundere, nec per ullum locum in ipsa claustra ingredi, antequam ad nocturnas Veniant. Nec archidiaconus, nec primicerius, nec ille ostiarius ullum commeatum eX inde donare possint, ut post c0mpletorium aliquis ibi ingrediatur, nisi ad nocturnas ; nisi tantum si talis causa eVenerit, quod necesse Sit, ut hoc ille archidiaconus, vel primicerius, Vel qui tunc temporis exinde praeviderit, ad illum episc0pum possit dicere pro qua causa hoc factum fuisset; et si ita est quod necesse sit, tunc licentiam habeant intr0 eundi et exeundi. Et si contigerit, ut opus sit post completorium aliqua causa in claustra nunciare, tunc ad illum custodem de sancto Stephano veniat, et illi patefaciat, et ipse hoc in claustra nunciet. Et si qu0d absit) evenerit, ut ullus de ipso clero, qui
ante completorium in civitate Venerit, aut antea ibidem fuerit; quod si ausus Vel praesumptuosus, aut negligens Suadente diabolo fuerit ut in civitate aliqua nocte alicubi maneat, nisi in Sua clauStra ; si una Vice hoc fecerit, si pro vitio factum non est, Verbis corripiatur : et si iteraverit ipse clericus, nunc ipsa die sit in pano et aqua: et si tertia vice hoc fecerit, tres dies in pane et aqua sit: et Si amplius hoc facere praesumpserit,c0rporali disciplinae subiiciatur, sic, ut ceteri timeant: et si aliquid suadente diabolo per hoc retardaverint, ut ante completorium in civitatem non veniant, ut licentiam haberet foras clau-Stra esse ; et hoc episc0pus, aut archidiaconus, Vel primicerius investigare potuerint; ille clericus qui hoc vitium fecerit, auteXcommunicetur, aut c0rporali disciplinae subiaceat.
Cap. V. De of uiis divinis in noctibus. Hiemis temporibus, id est, a Kalendis Novembris usque in Pascha, iuxta considerationem rationis') amplius de media nocte
1) Haec Metensis urbis primaria basilica est. 2) al. Octava horR