Fontes iuris ecclesiastici antiqui et hodierni

41쪽

VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METENSIS 25 pausetur, et iam digesti ad vigilias surgant: sinitis nocturnis dicant versum '), serie elerion, orationem Dominicam, et faciant intervallum; excepto diebus Dominicis et festivitatibus Sanctorum, iuXta considerationem episcopi, Vel qui sub eo sunt'), id est, quadraginta, Vel quinquaginta psalm0s possit') cantare, qui hoc ordinat, aut cum ei Visum fuerit et hora permiserit. Et qui psalterium q), vel lectionem aliquid indigent meditationem β) inserviant, et meditent in ipso intervallo qui possunt capere; et qui

non poSSunt, in eccleSia Omnes aut cantent, aut legant; et n0n praesumat aliquis in ipso intervallo dormire, nisi infirmitate')cogente, et hoc per commeatum faciant: et qui aliter fecerit ox- communicetur : reliqui omnes ordinem Vigiliarum teneant usque ad matutinas dictas. Hora prima omnes in ecclesia sancti Stephani cantent primam. Cap VI. Ut omnes per horas canonicas ad os sum divinum

veniant.

Ad horam divini officii m0x ut auditum suerit Signum, relictis omnibus quaelibet fuerint in manibus, qui Sic propinquo do illa domo sunt ibidem occurrere possint, cum Summa DStinatione Veniant ; et si longe ab ipsa ecclesia aliquis fuerit, ita ut ad opus Dei per horas canonicas Oecurrere non pOSSit, RΓ-chidiaconus ita esse perpendit, agat opus Dei cum tremore divino ubi tunc fuerit; et praevideat archidiaconus, Vel primicerius, Vel custos ecclesiae, ut illa Signa horis competentibus Sonent.

Cap. VII. De disciplina Τ) psallendi.

Ubique credimus divinam esse praesentiam, et O lOS DO-mini speculari bonos et malos; maxime tamen hoc sine aliqua dubitatione credamus, cum ad opus divinum adsistimus; et ideo Semper memores simus quod ait propheta : Servite Domino intimore, et exsultate ei cum tremore insalin. 2). Et iterum:

Psallite sapienter Psalm. 46). Et, In conspectu Angelorum psallam tibi Psalm. 137). Nam si cum hominibus η) potentibus

VolumUS aliqua Suggerere, non praesumimus nisi cum humilitate

1) Faesultabunt sancti in gloria: aut, Exsultent iusti in conspectu Dei.

Deinde. 2) ul. est. 3ὶ al. possint cantare secundum quod visum fuerit et hora permiserit. 4) al. psalterii vel lectionum. 5) ol. meditationi inserantur. 6) al. quem infirmitas cogit. T) til. diligentia. 8ὶ al. bonis hominibus vel potentibus.

42쪽

26VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METENSIS et reverentia; quanto magis Domino Deo uniVersorum cum omni humilitate et puritatis devotione supplicandum est 3 Illud in timore cura Vimus, Secundum quod Romana ecclesia tenet, et nostra synodus iudicavit, ut clerus noster in ecclesia, quando ad opus divinum adsistit, nisi infirmitate cogente , baculos in

ecclesia manibus non teneant.

Cap. VIII. Ut ad capitulum quotidie veniant. Necesse est, ut quotidie Omnis clerus canonicus ad capitulum veniant, et ibidem Dei verba audiant, et istam institutiunculam 110Stram, quam propter illorum utilitatem ad eorum animas Salvandas, Deo auxiliante fecimus, unoquoque die aliqu0d capitulum exinde relegant; praeter tantum die Dominico, et feria quarta, et Sexta : tractatus et alias homilias, vel quod aedificet audientes ad capitulum legant. Ideo autem quotidie ad capitulum omnes Venire constituimus, ut et anima verbum Dei

audiat; et quod episcopus, Vel archidiac0nus, vel quilibet tunc praeesse videtur, ibidem, qu0d iubere habet, iubeat; et quod

corrigere, corrigat; Vel quod faciendum sit, ordinare studeat. Ipsi autem clerici cum de Prima cantata ad mansiones vadunt, statim sibi parare festinent, ut quando Signum audierint ad capitulum parati cum celeritate Veniant; et omnis clerus, qui foris claustra osse videtur, et in ipsa civitate consistunt, omnibus diebus D 0minicis ad capitulum Veniant parati cum planetis, Vel vestimentis officialibus, sicut habet ordo Romanus. Et in ipsis diebus D 0minicis, vel festivitatibus sanctorum praeclaris, Omnis ipse clerus, ut diximus, qui foras claustra est, ad nocturnaS, et ad matutinas veniant; et ipsis diebus, Stationibus suis parati custodiant, ut unusquisque in officio Suo Stet, donec Missa peragitur ; et si aliter fecerint, ab archidiacono, Vel primicerio eXCommunicentur ; aut etiam, Si necesse fuerit, corporali disciplinae subiaceant. Et in ipsis diebus D 0minicis, ut diximus, et festivitatibus Sanctorum praeclaris, Omnes in resectorio cum alio clero reficiantur ad menSa S, quae eis ordinatae fuerint. Cap. IX. De opera ) manuum quotidiana. otiositas inimica est animae: propterea decernimus, ut ad iussionem episcopi, Vel archidiaconi, seu primicerii, vel qui ab ipsis ordinantur, clerus de capitulo ad opera, ubi eis iniungitur,

43쪽

VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METENSIS 27 exeant, et cum bono animo absque murmuratione obedientiam suam expleant; et quando Communem operam non e St neceSSesacere, p0Stea Unusquisque quod opus habet faciat. Cap. X. De prosciscentibu8 in itinere. Quicumque ex clero in itinere cum episcopo, vel alicubi proficiscuntur, ordinem Suum, in quantum iter Vel ratio permiserit, non negligant. Et non eos debent praeterire horae constitutae, tam de officiis divinis, quam aliunde. Cap. XI. De zelo bono, quem debent servi Dei habere λ). Sicut est gelus amaritudinis malus, qui separat a Deo, et ducit ad infernum; ita est gelus bonus, qui Separat a Vitio, et ducit ad D0minum et vitam aeternam. Hunc ergo Zelum fer- Venti SSimo amore exerceant Servi Dei, id eSt, ut honore se invicem praeveniant, et infirmitates Suas SiVe corporum, SiVe morum patientissime tolerent; et Si qua vitia reprimonda ) Sunt, vel castigatio adhibenda, cum his quibus hoc commissum est videre in b0nitate consentiant, et adiutores Dei, ut ait Apostolii S, eXSistant: qualiter Vitia, si orta fuerint, possint destruere, ad meliorem Statum unumquemque prOVocare: quia Scriptum

est: Qui diligitis Dominum, odite malum PSalm. 96): Nam, qui diligit iniquitatem, odit animam suam. Nam ille animam suam bene diligit, qui se custodit, et alios ad exemplum bonae

conVersationis et Verbis et operibus trahit. Cap. XII. Ut non praesumat alter alterum caedere, αut ρα-

communicare.

Vetetur') in hoc canonico ordine omnis praeSumptioniS OC-casio; iubemus atque instituimus, ut nulli liceat quemquam parem Suum excommunicare aut caedere: quamVis aliquis Sua praesumptione ipsum ad hoc irritet q), aut in factis, non est Suum adiudicare h), sed ad priorem veniat: ille secundum ordinem ipsam causam definiat: et qui hoc facere praesumpserit, ab episc0p0, vel ab eo qui Sub ipso est, iudicetur. Cap. XIII. Ut in congregatione clericorum ) non licem alteri altεrum defendere. omnimodis cavendum est, ut pro nulla Occasione praeSUmata) al. invicem. 23 al. reperta fuerint. 3) Forte, ut vitetur. 4) al. incitet. 5ὶ ol. advindicare. 6) al. canonicorum.

44쪽

28 VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METENSIS. alter alium defendere : nec quasi parentelae obtentu, aut aliqua amicitia, aut familiaritate, id a canonicis praesumatur: quia gravis occasio Scandalorum in congregatione ex hac causa oriri solet. Quod si quis haec transgressus fuerit, acrius coerceatur, ut ceteri timorem habeant. Cap. XIV. De confessionibus. Hortatur nos scriptura dicens: Revela Domino viam tuam et spera in eum PSalm. 36). Et iterum dicit: Constemini Domino, quoniam bonu8, quoniam in saeculum misericordia eius Psalm. 105). Et iterum propheta ait: Delictum meum cognitum tibi feci, et iniustitias meas non abscondi Psalm. 51). Et iterum: Diaei, pronuntiabo abversum me iniusticias meas Domino, et tu

remisisti impietatem peccati mei; Ibidem.) Et item: Constemini alterutrum pecata vestra, ut deleantur Iac. 1). Et alibi: Qui

abscondit scelera sua , non dirigetur: qui autem ea confe85us fuerit, 8alvavit animam suam a morte Prov. 28). Et Dominus in evangelio dicit: Agite poenitentiam: adpropinquat enim regnum coelorum Matth. 3). Ergo nece88e eSt, ut dum modo Suadente diabolo multa contra voluntatem Dei, vel contra Dei praeceptum commi8imVS, ut per Veram confe8Sionem, et Veram emendationem in), sicut Scriptura docet, emendare debeamus.

praesente, cum aliqua cogitatio mala in corde Servorum Dei, Suadente diabolo, evenerit, Statim per humilem confessionem suo ') priori confiteri deberent. Nos modo desidi0si et fragiles, quamvis per totum eorum VeStigia non Sequamur, neceSSe eSt ut vel ex aliqua parte, iuxta quod Deus possibilitatem 110bis dederit, eorum vestigia imitemur ; Ut per Veram confessionem regnum Dei habere mereamur. Ita constituimus, ut in anno, vel binas Vice S cleruS noster confeSSiones Suas ad Suum episcopum pure faciat; eis temporibus , una vice in initio Quadragesimae ante Pascha, illa alia Vice a medio mense Augusto usque Kalendas Novembris; inter his q) diebus cum episcopus licentiam habuerit, et cui neceSSesuerit, alio tempore suam c0nfessionem ad episcopum, Vel ad alium Sacerdotem cui episcopus decrevit facere, quand0cumque Voluerit et opus habet, faciat. Et cui peccata non impediunt

45쪽

VI. REGULA CHRODO ANGI EPISCOPI METENSIS. 29 de clero, omnibus diebus Dominicis et festivitatibus praeclaris debent corpus et sanguinem Domini nostri Iesu Christi accipere : quia Dominus in evangelio dicit: Qui manducat carnem

meam et bibit sanguinem meum in me manet et ego in eo. Nam

si indigne quis Sacrosancta mysteria sumpserit, hic iudicium sibi manducat et bibit. Et si ullus de clero, quod absit, quando

Suam conseSSionem Suo episcopo facit, ut sic repletus sit spiritu diabolico, quod ausus Sit de suis peccatis aliqua suum episcopum celare : et Vadit quaSi per alios sacerdotes suas confessiones donando, et Vult suum episcopum abscondere scelera sua;

quia timet ut removeat eum episcopus de gradu : et si adhuc in gradu non est, non accedat ad gradum, Vel ad y) corpus Domini promoveat eum, aut illa vitia debeat persequi: si episcopus h0c per quodlibet ingenium investigare potuerit, et adprobatum ei fuerit, corporalem disciplinam, Vel carcerem patiatur, vel aliud quod episcopo visum fuerit, iuxta modum culpae, ut ceteri metum habeant, et in tale scelus non cadant: quia nimis improbus est, qui ante Dei oculos peceat, et homini confiteri erubescit, ubi Deo miserante do ipso peccato debet accipere

consilium sanitatis.

Cap. XV. De gravioribus culpis.

miserit; id est, homicidium, fornicationem, adulterium, furtum, vel his simile unum ex principalibus vitiis commiSerit, corporali castigationi primitus subiaceat: deinde quanto tempore Vult episcopus, Vel qui Sub eo sunt, carcerem vel exsilium patiatur; Sciens illam terribilem sententiam Apostoli dicentis: Tradere huiusmodi hominem in interitum carnis, ut spiritus salvus sit in die Domini s1. Cor. 5). Et dum in ipso carcere eSt, nullUS e X clero in nullo iungatur consortio , neque in colloquio, nisi cui prior iusserit: solus persistens in poenitentiae ') luctu, quandiu priori visum eSt. Egressus de carcere, si episcopo, Vel qui Sub eo Sunt, Visum fuerit, agat adhuc publicam poenitentiam; id est, Suspendatur ab oratorio simul et a Missa ε) : et omnibus canonicis horis Veniat ante ostium ecclesiae, ubi prior iusserit, iacens pr08tratus omni corpore ante ipsum limen ecclesiae, usque dum ingrediun-

1) Forte, a corpore Domini removeat eum. 2) al. gravioris culpae crimen. 3) al. poenitentia luctum. 4) al. mensa.

46쪽

30VI. REGULA CHRODOGANGI EPISCOPI METEXSIS. tur omnos: et postea erigat se, Stet foras ecclesiam ante ipsum ostium, impleat ibi officium suum in quantum potest. Egredientibus de ecclosia similiter prostratus iaceat, usque dum omnes egrediuntur foras: et iacens, Vel Stans ante ipsum limen cum nullo homine loquatur. De abstinentia vero, quamdiu, Vel qualiter episcopo Visum fuerit, Vel qui Sub eo Sunt, mensura, Vel hora, qui ei viderit

competere : neque a quoquam benedicatur, USque dum reconcilietur. Qui dum vocatus venerit ad reconciliandum ante episcopum vel clerum cum omni humilitate prostratus omni corpore in terra petat ab omnibus veniam; et opiscopus Soeundum OP-dinem canonicum eum reconciliet.

Cap. XVI. De his, qui stae iussione iunguntur eaecommunicatis.

Si quis frater aliquid in) praesumpserit sine iussione episcopi, Vel qui sub eo sunt, clorico excommunicato quolibet modo Se iungere, aut loqui cum eo, aut mandatum ei dirigere, aut litteras, subiiciatur excommunicationis Vindictae. Cap. XVIL De excommmnicatione culparum. Si quis clericus contumax, aut inobedienS, aut Superbus, aut ebriosus, aut detractor, aut contradictor, aut rebellis, aut

contentioSus, aut murmurans, aut indictum ieiunium transgressus fuerit, aut ad crucem stare iussus contempserit, aut increpatiis Veniam non petierit, aut in aliquo contrario consistens

huic parvulae institutiunculae et praeceptis episcopi , Vel qui

Sub eo Sunt, contemptor repertus fuerit; hic secundum Domini nostri praeceptum admoneatur semel et secundo ') secreto a Senioribus suis. Si non emendaverit, obiurgetur publice coram Omnibu S. Si vero neque sic se correxerit; si intelligit qualis poena Sit, excommunicationi subiaceat; Sin autem improbus est, aut minus intelligens, vel incorrigibilis, vindictae corporali sub

Cap. XVIII. De his, qui in quibus irem levίoribus delinquunt δ).

Si quis in clero ad opus Dei, vel ad mensam tarde Oeeurrerit, aut pro aliqua causa senior suus psalmodiam vel Missas cantare ordinaverit, set hoc minim0 impleverit, et si fregerit

47쪽

VI. REGULA CHRODOGΑΝGI EPISCOPI METENSIS. 31 quidpiam aut perdiderit, vel aliud quid excesserit : et non veniens continuo ante opiscopum, aut qui sub ipso Sunt, ipse ul-etro satisfecerit, et ) prodiderit delictum suum; dum per alium

cognitum fuerit, maiori Subiaceat emendationi, Seeundum modum culpae, sicut episcopo, Vel qui Sub eo Sunt, visum fuerit. Nam si ipse sponte confessus fuerit, leviori subiaceat omondationi, ut diximus, Secundum modum culpae. Jap. XIX. Qitalis debeat esse modus excommuni calionis. Secundum modum culpae, excommunicationis vel diseiplinaedobet extendi mensura: qui culparum m0dus in episcopi pendet iudicio, vel qui sub eo sunt. Neque enim ii qui in gravibus peccatis incedunt, vel hi qui in levibus quibusdam delinquunt,

aequaliter iudicandi sunt; sed secundum morbum adhibenda est medicina: quia ') nec pius medicus Sanat Vulnera, nee qui accipere spirituale medicamentum renuerit, Sanitatem Spiritualis medicamenti consequi p0test. Cap. XX. De Quadragesimae observationibus. Licet omni tempore vita Christianorum simplex debet esse et sobria, maxime tamen religiosis mentibus convenit, ut his diebus continentius vivant, et sedula Servitute Deo adhaerere contendant. Ideoque decernimus, in illis quadraginta diebus ante Pascha cum omni puritate mentis et corporis noster clerus, Deo

iubente'), in quantum potuerit, Se custodiat. De cibi autem et p0tus perceptione, in quantum Deus auxilium dederit, parcitatem habeant; id est, ut quotidie, exceptis Dominicis diebus a capite Quadragesimae usque ad sanctum Pascha post dictam VeSperam in refectione semper, reficiant; et ab illis cibis se abstineant, Vel potu, sicut episcopus cum ratione constituerit. Et alicubi, neque in ipsa civitate, neque in monasteriis, Vel quibu8- libet locis vel domibus propriis his quadraginta diebus reficiant: nisi serte, si ) l0nge fuerit, ut hora competente ad cibum Suum

accipiendum cum fratribus adesse non potuerit; tunc propter illam necessitatem lieontiam habeat talem cibum Sumere, Sicut reliquus clerus; et hoc providoat ut horas competentes non

antecedat.

Lectioni vero fratres in hae Quadragesima ah) Prima dietal) ut. vel celaverit. 2) Forte, quia aliter nec pius, etc. 3) Forte, iuVante. 4) ul. pro utilitatis causa. 5ὶ al. exceptis diobus Dominicis suis.

48쪽

32VI. REGULA CHRODO ANGI EPISCOPI METENSIS usque ad Tertiam plenam Vacent; et foras claustra, nisi tantum per illas ecclesias, quae infra domum sunt, non egrediantur: nisi si necesse fuerit, et episcopus, aut qui sub ipso est, iudicaverit, ut fiat quod fiendum est. Et Τ) post Tertiam tunc temporis capitulum habeant. Α Pascha autem usque ad Pentecosten bis in dio reficiant, et carnem manducandi licentiam habeant, nisi poenitentes, praeter tantum sexta feria. A Pentecosto vero usque ad Nativitatem sancti Ioannis Baptistae similiter bis in die reficiant, et a carne abstineant usque ad ipsam Missam. Α nativitato vero sancti Ioannis usque ad transitum sancti Martini, ita stetit anton bis in dio reficiant: quarta, et 80Xta feria a carne abstineant. Ab ipso vero transitu sancti Martini usque ad natalem Domini a carne omnes abstineant et usque ad nonam ieiunent omnibus his diebus et in rosectorio reficiant. Post Natalem Domini usque in caput Quadragesimae, Secunda, et quarta, Sextaque feria in refectorio ad nonam reficiant, reliquis his diebus duabus vicibus in se domrofectorio resistiant. Λ carne vero quarta et sexta feria his temporibus abstineant. Et si dies festus in his duabus seriis talis venerit, si permiserit prior, carnem manducent. Pro infirmitate vero cleri nostri consideravimus, ut si in quarta vel sexta feria, Seu in reliquis aliis temporibus, quales constituimus ut a carne abstineant, necesse est, licentiam habeat episcopus, aut qui Sub ipso Sunt, pro eorum infirmitatibus, vel necessitatibus, aut festivitatibus considerationem mittere, sicut

ille praeviderit quod bene sit. Mihi autem Anglirhamno archiepiscopo, atque capellano excellentissimi regis Caroli addi placuit, quia dum nos et clerus

noster a Pentecoste usque ad octaVas ipsius Pascha secundum, vel adventum Spiritus sancti devota mento celebrare Videmur,

ut his sacratissimis octo diebus clerus sancti Stephani protomar- tWis, vel noster, licentiam habeat carnem edendi; exceptis illis, qui pro compendio animarum suarum et poenitentia indicta se

abstinere voluerint.

Cap. XXI. De mensis ordinandis. Prima mensa opiscopi cum hospitibus et cum peregrinis sit, et ibidem archidiaconus, vel quibus episcopus iuSSerit, Sedeant.

a) al. Et postea laciant quod congruum fuerit, sive in legendo. sive

in operando.

49쪽

VI. REGULA CHRO DOGANGI EPISCOPI METENSIS.

33 Secunda mensa cum presbyteris. Tertia cum diaconibus. Quarta cum subdiaconibus. Quinta cum reliquis gradibus. Sexta cum abbatibus , Vel qu0s iusserit prior. In Septima reficiant clerici canonici, qui extra claustra in civitate commanent, in diebus Domini eis, vel festivitatibus praeclaris. Cum autem hora reficiendi venerit, et signum ad refectorium Sonuerit, tunc fratres cum festinatione illuc adveniant, et Simul in resectorium introeant, Simulque Orent, et Vei Sum dicant; et cum episcopus, vel alius sacerdos benedictionem Super mensas tradiderit, Omnes, Amen, respondeant: et ut dispositus ordo eSt, unusquisque ad

Suam menSam accedat.

Clorus vero in refectorio omnino silentium teneat interim quod exinde foras egrediuntur; qualiter illam lectionem divinam possit audire et in corde meditari. Quia Sic est necesse, ut quando cibum corporalem recipit, et tunc anima cibo spirituali reficiatur. Et lector, et collerarius, et portarius, Vel Septi manarius, Vel qui ministrant, quando episcopus cum clero inresectorio reficit, antequam fratres in resectorium Veniant, mixtum de pane et potu accipiant, ut grave eis non Sit ieiunium substinere interim quod clerus reficit. Nam lector legat, usque dum iusserit prior, ut expleat lectionem. Illud omnino cavendum est, ut neque SacerdoteS, neque diaconi, neque subdiaconi, Vel quilibet de clero cibum, nec aliud quod ad manducandum vel bibendum pertinet, Sine iussione episcopi de refectorio portet. Et hoc cavendum est, ut anto legitimam horam, nisi illi qui h0c providere debent, neque ad manducandum , neque ad bibendum in refectorium intraro non debent sine iussione episcopi , aut qui tunc tempore prae est: neque cellerarium contra rationem inquietare; sed horis competentibus petant quae petenda sunt, et dentur quae danda Sunt. In ipso autem resectorio, neque laicus, neque clericUS, nisi qui in ipsa congregatione sunt, manducent, aut bibant, Sine iussi0ne episcopi, aut qui sub eo sunt. Et in claustro ubi clerus ad capitulum Venit, Vel in refectorio, nullus de clericis ser-Vitoribus, qui suo seniori ibi subiecti sunt, ingrediatur; nisi si necesse fuerit, aut episcopus, vel qui sub e0 Sunt, iusserit. Cap. XXII. De mensura cibi. Quando clerus noster bis in die reficit per tempora constituta, Sicut superius scriptum est, panem quod Sufficiet, accipiat;

Malter Fontes iuris ecclesiastici. 3

50쪽

VI. REGULA CHRODO GANGI EPISCOPI METENSIS . pulmentum Vero ad Sextam. Carnem inter duos ministrationem unam, et cibaria una accipiant: et, Si cibaria non habent, tunc duas ministrationes de carne, aut de lardo habeant. Ad coenam autem, aut unam miniStrationem de carne inter duos, aut una cibaria habeant.

Illo tempore quando quadragesimalem Vitam debent ducere, tunc ad sextam inter duos fratres portionem de Ormatico, et cibaria accipiant; et si pisces habuerint, aut legumen, vel aliud quid, addatur et tertium. Et ad coenam inter duos cibaria una, aut portionem de formatico accipiant; et si Deus amplius dederit, cum gratiarum actione percipiant. Quando autem in dio una resectio fuerit, tunc cibaria una inter duos, portionem deformatico, et ministrationem unam de legumine, aut aliud pulmentum accipiant: et Si contigerit, quod illo anno glandis, vel sagina non est, et non habent unde liceat mensuram de carne

implere postea, praeVideat episc0pus iuxta quam Deus possibilitatem dederit, aut de quadragesimali, aut ') aliunde, unde

consolationem habeant. Cap. XXIII. De meri8ura Potu8.

Quando bis in die edendum fuerit, presbyteri ad sextam tres calices accipiant, ad coenam duos; diaconi, qui in gradu

Sunt ad sextam tres, ad coenam duos; subdiaconi ad sextam duos, ad coenam duos: reliqui gradus ad sextam duos, ad coenam unum. Quando autem in die una refectio fuerit; sicut antea in hora sexta, quando bis manducabant'), tantos calices accipiant ; et qu0d ad coenam accipiebant de potu, hoc cellerario remaneat: et omnino caveant ebrietatem.

Si vero contigerit, quod Vinum minus fuerit, et istam men- Suram episcopus implere non potest, iuxta quod praevalet impleat: illi autem fratres non murmurent, Sed Deo gratias agant, et aequanimiter tolerent. Nam si esse potest, ut tantum habeant, tunc pro nullo modo non remaneat. Et illis, qui se a vino abstinent praevideat episcopus, Vel qui sub eo est, ut tantum habeant de cervisia, quantum de vino habere debuerant. Et si episcopus Voluerit ad suprascriptam mensuram aliquid potus

addere, in eius potestate consistat, et de cervisia eis consolationem faciat. Nam quando ali arati refectio causis exigentibus venerit, non amplius consentimus ad unam refectionem, quam ut

1) al. alimento aut alio. 2) a I. accipiebant.