장음표시 사용
21쪽
Deseminis primatria e cientia , se vita.
imae puelli, cultis corpus organi gatur hanc functionem absque cognitione obiicin utero; quanto magis nos asserentes in materia sponte generandi animalis praeextitisse vegetalem ac sensit ricem animam ut in vase, nil illi tribuentem, eripimus ansam viro praecelso deducendi ex hoc nostro dogmate, quod talis anima ibi erit forma respiciens quo pacto omnia suo placito disponantur Z Immo vero nec rationalis anima, quicquid in subdita sibi materia vel ipsa vel alia essicientiair stant, agnoscit necessario, licet maxima polleat facultate cognitrices; siquidem intellectus humanu Omnia e cognoscit, omniaque potest intelligere; nam intellectrix o vim
anima non percipit quomodo visio fiat in corpore sibi subiacent animis sis radijs ab oculis, ut opinatur filato; an admissis intra oculos visibilium
speciebus, ut censet g Aristoteles nec agnoscit, an egetalis anima sem is dei, per nutriat indesinenter, an aliquando functionem hanc intermittat'; .m . iii faetui in tero degenti post omnium partium conformationem h postre ..is an mum copulata rationalis anima non agnoscit quid in eo fiat toto graui t. II. ditatis tempore Quomodo nunc vir acutus ex mea positione, qua decreuites n. σformam, ac vegetalem, sensualem animam viventis ortu spontaneo ge serascet nerandi, praeexistere ante illius ortum in materia velut in vase, nihil ipsi tribuentem, deducere posse sperat, me debere confiteri talem formam ibi h esse respicientem quomodo singulae partes eius animalis mori nentur, QS V μν' Omnia suo placito disponantur Z Amplius non bene colligit ex eo placi Η'i' to vir praestans, formam, quae in materia viventis ortu spontane gignei di reperitur, nihil ei materia tribuens, ibi esse respicientem quomodo omnia suo placito disponantur plum quia vegetalis anima non agit ad arbitrium, nec quicquam molitur ad sui placitum quoniam est agens mere
naturale, citra cognitionem, quae necessaria prorsus est omni agenti arbitrario: tum quia partium corporis viventis conformatio, siue organizatio,
quocumque agente fiat, ab eo non editur, quod operetur ad nutum placitum suum sed est functio, quae sequitur puram naturalis agentis, non cognitionem , sed cognationem, ac similitudinem, procul ab omni cognitione, nudamque materia dispositionem , non autem arbitrium, ac VO- tum, nutumque anima nihil materia subiacenti tribuere constitutae Nec ex mea positione deducet unquam vir doctus me debere in materia Organizandi viventis animam ponere, quae respiciat quomodo omnia suo placito disponantur licet animalium organizatio fiat a vi forma trice, qua dici potest metaphorice cognoscens, aut etiam materialiter; ut i verroi, i . Posct plerisque sapientibus dicuntur Principia statui ab Aristotele nota natu t-ῖ rae formaliter non cognoscen ii quod nos etiam voluimus alibi, dum functionem organizationis animalium concessimus animae cognitrici, sed sine cognitione tale munus obeunti. SANCTA CRI Cius Solidentur fundamenta, c. LICETUS. Vir excelsus hic ordinem conformationis partium viventis
insinuans per analogiam ad fabricam aedifici j, seu domus, organizationem formalionem membrorum miris modis perturbat; id e nostro placitoma collegisle supponit,quod nos ex eo deducere nec voluimus, nec potuimus
22쪽
8 Forri Lie e Anima nil impertiente corpori o
mus unquam. Quae fundamenta, quaeso, solidantur in humana fabrica 3 si ea dixerimus esse partes principes, Cor,Cerebrum, Hepar, ac testes iam his non attribuemus prae ceteris membris omnibus priuilegium soliditatis; tum quia Cerebrum,& iecur mollissimam obtinent substantiam tum quia Corde, ac testibus longe solidiora sunt ossia, cartilagines, rigamenta Sinu, disqui autem cum doctissimo praeceptore nostro: Costaeo dicere maluerimus fun- P0sol damenta humanae fabricae partes esse spermaticas albas, quae primae Omnium gignantur, ceu principales , deinde his attexantur accessoria rubrae partes ex materno sanguine materiam habentes; profecto nec harum omnium propria conditio soliditate notatur; tum quia Cerebrum pars alba &ipermatica mollissimam obtinet substantiam; tum quia nerui plerique sensibus dicati ni olliores sunt dura cordis, renum, ac praeputij carne.
SANCTA CRUCIVS . Erigantur parietes. LICETu S. Quae partes, obsecro, inhumani corporis fabrica struenda .
erigi debent,ut arietes in constructione domus eriguntur' dissicile sano non minus erit tingere Sanchacrucio quam partem corporis hinmania mu- 1. de an lentur parietes in domo, si detur illi facultas etiam fingendi; ac Aristote- r. si les olim dixit, dissicile ess e vel fingere, quam partem corporis derer minatam contineat intellectus,ut visus oculum continere dicitur. Sed 'u modo coget nos 'ir amplissimus ex nostra positione talem ordinem conformationis colligere, ut in organietatione primum aliquae partes ceu fundamenta solidentur, super illas aliae veluti parietes dein erigantur' non ne possumus nos, ponentes animam viventis ortu spontaneo gignendi praeextitisse in materia, velut in vase, nil illi tribuentem dicere, post eiusdem materiae dispositionem ab externo calore, animam eamdem se se illi
exhibere in acctum primum ac mox eam materiam organizare , mimareque parte Omnes animantis tum longe aliter ac ab aedificatore domus enicitur; proindeque in ea nihil esse, quod fundamentorum, aut parietum, aut etiam senestrarum rationem habeato tum etiam partes omnes ab eadem
mssim anima simul e rinari; quod ipsi metia Sanctacrucio placuit, Aristo re-les innuere videtur, ubi statuit simul edici partes similares, Minstrumenta-
ossiciales t licet multo secus ac Regius hic Medicus , Aristotelas ibi
eis,. i. Oaeuam Omnium partium formationem ponat; tunc enim loquitur Philosophus de partibus similaribus incomparatione ad eas instrumentales, quae ex illis in peculiari me in bro constituuntur simul enim fiunt similares partes manus, ct tota manus, quae ex illis ortis immediate resultat ut ex o 1. Post praemissis in syllogismo conclusio; quam simul cum minori cognoscio Mat. 3. gister asseruit . ceterum contra Sancta crucium apertissim eis Corante par P . de tes alias Omnes oriri decernit Aristoteles, ac absolute non omnes partes imgcra HV mul fieri, sed unam partem instrumentalem ante aliam gigni se cibit con-- ' stare certo experimento facto ab his , qui varios abortus obseruauerunt; quibus vltro quidem nos assentimus; ast haec attulimus ut ostenderemus, ex nostra thesi non pollia deduci, qtiod se deducere putat vir eximius Sed non Pag.9; ne sib Onti adicit aperte doctor iste primarius, qui modo I partes omnes r Pag. 83. fieri simul, modor non omnes fieri simul consitetur nec viro subtili prodest resu-
23쪽
dest refugium illud suum ad distinctionem partium integrantium, J non integrantium; quarum illas simul omnes fieri statuit, has vero posterius: tum quia male barbam inter partes hominis collocat, quae fuliginosum est excrementum vita carens tum quia dentes perperam eij cite numero partium ad integritatem hominis attinentium quum certo constet hominem edentulum non esse hominem integrum ac perfectum, sed ea partem utilatum , quae necessaria ducitur ad humanas asstiones rite obeundas: ut quia semen prolificum non bene similiter excludit a numero partium in t grantium uiuentia perfecta; nam Aristoteles, qui I definiuit Perfectum dici extra quod non est ullam accipere particulam magnitudinis naturalis; totumque ac omne, quod a perfectore insidistinguitur, esse cuius uisui hapars eorum abest, ex quibus totum natura dicitur; viventia semine prolifico non praedira, statuit eis, imperfecta, mutilata. SANCTA CRUCIVS. Aperiantur fenestrae. LICET Us. Novi fenestris non inepte comparari sensuum instrumenta, speciatim oculos; intra quos alto Aristoteles recipi visibilium simulacra in anima mi extra quos inquit et Plato exire spiritus, seu radios visorios ad obiecta; quum a Galenus, obseruatui Laurentij, Platonicos cu Peripateticis conciliaturus, in actione visionis oculos asserat esse tum intra quos recipiantur obiectorum simulacra, tum extra quos ad visibilia spiritus visuales egrediantur: sed noui etia longe aliud esse fenestras fieri,& fenestras ingredienti,vel egredienti rei aperiri fiunt quide oculorum fenestra a facultate forma trice in faetu, sed in eo clausa penitus emciuntur; nec aperiuntur nisi multo post, orto iam animali,ab obiectis visibilibus fiunt etiam in fartia virtute forma trice reliquorum sensuum organa veluti fenestrae, sed clausae consimiliter,ssiciuntur, multo post aperiendae pariter ab e externis obiectis, instrumenta sensuum pulsaturis,& torpentem facultatem cogni- tricem de otio ad negotium de actu primo ad secundum excitaturis putostendit Aristoteles; cui puellus in utero sensibus d non utens, fere semper dormiens, senestras sensuum clausas habet; nam somnus definitur fotrum sensuum, A vinculumque ac immobilitas quἰ edam animae sen- stricis, apud Aristotelem quocirca falso vir ornatissimus hic supponit a forma trice senestras aperiri, Si tale quid e nostra p6sitione deduci. SANCTA CRUCiVS. Vacuitates peruiae fiant. LICET VS. Vacuitaribus in origine frustra tribuitur epitheton peruit; vacuitates etenim dum fiunt, necessario peruiae fiunt; quia ubi peruiae non sint, tunc obstructae sunt obstructione vero non laborant Medicis nisi partes uiuen res, actam factae siquidem quod fit,nonhdum est Aristoteli; quod vero nondum est, obstructum esse nequit; quare nec peruium fieri. Ceterum qua Logicae vi deduci queat hoc assertum e meo placito de formis anima a m materia, in vase ac loco delitescentibus, ac nihil ei prorsus impertient' bus, videant sapientes. SANCTA CRvCivs Spatia spiritui dilatentur. LacETVS Neque me coget unquam ulla violentia Logicae ad hoc dogma colligendum ex mea positionei neque theorematis huius constructio
24쪽
I For .Lictae Amma limpertiente corpor s
opi H 'ppocraticam sapientiam quam iactare doce: c qire piosi tetri in hoc Opere suo primarius Valli solet aluisci quomodo enim formatrix tacultas in organizationis actu dilatet spatia spuitu Spiritus Hippocrati ex
proprietate naturae, qua contra distinguuntur non solum a partibus solidis, quae Continentes appellantur; sed etiam ab humoribus , mi Contenti
H tib de cognominantur, aptissime nuncupantur impetum facientes,immo senimo b adstipulantes Galeno i cui,& Medios omnibus agnoscuntur subitantiasVμ' tenuissima: Quare spiritus tenuitate sua , ct impetu suo sibi me ipsis spar ' dilatare possunt; nec indigentilla re alia sibi vias aperiente. Quinimmo . spiritus instrumenta sunt cum aliarum omnium animae facultatum, tum st speciatim virtutis forma tricis, ut innuit m Aristoteles, aiserens in semine Diatia omnium inesse spiritum calorem, qui facit, fecunda sint semini; que
o. cap. fecunditas maxime nititur Vi mr matrice ac organi Zatrice, seminibus insii. dente quamobrem spiritus ipse formatrici dei eruiens instrumentum, seum formatrici subditum corpus organicum, dilatat impetum faciens omnia gen an spatia ceteris egentibus dilatato spatio nec spiritui quid aliud spatia dila-3. Mat. Sed in uomodo Proto medicus generalis absolute supponit spiritumn egere dilatato spati, non ne nouita maleno passim animales spiritus a cerebro per neruorum seu caecos, seu potius nullos meatus, ad instar lumi- nis per non porosam aeris, aquae, addo per imperta iam vitr substantiam derivari ad motum sensum singulis particulis, etiam extremis imper- ' , ah tiendum z Alimento,&excremento, siue humoribus, dilatat spatia vis for- '' matrix gulam, venas, intestina stomachum, vesicam, arterias, alias lau- ob δε iusmodi cauriates,corpulentae substantiae recipiendae necessario dilatandas; ismis, non autem spiritui, cuius tenuisama substantia per omnia penetrat, nota
s. indiga spatij, saltem dilatatis non indiga spatijs. Quaecuq igitur in hi ac sua
.deIrm parenthesi conclusit vir clarissimus, cogunt nos illi reddere voces suas, propi cans cul a vitis Petroniano, ac in eum retorquere, quod eius dicta omnia sunt
cv falsa, G sine neruis Philosophia, ac sine succo sanguineue Medicinae cuius tamen Artis primarius fuit Vallisoleti professor.
SANCTA CRI CiVS. Sussi cereque, ut ipsa famulas virtutes contempleturas istens, c. LICET 'S. Haec ab inclyto Viro, suam extra parenthesim posita, veluti in ea dicta referuntur. Noveram ego quidem Hispanienses ut plurimum esse viros oculatos; at vero quempiam adeo visus acie pollere ut etiam quae
a me scripta non essent vllibi, posset in meis libris legere, nunquam puta lib. o. ueram; quod in proposito citra o Polybiana, ct Hiphicrateam redarguti cap. 19 nem dicere me post reor. De acutissimo Sanciacrucio fortasse nil mirum, nitar qui supra. Lynces omnes etiam non cratia perspicit, non solum in meis spoph- operibus, verum etiam in hoc libello primo De Ratione victus ab Hippocrate conscripto , cui dicauit ipse suos istos commentarios, insignitos titu- o , De Hippocratica Philosophia,sue de his quae physicescribuntur in Hippocrate:
quasi Philosophiam omnem, quae passim sparsa legitur in omni biis alijs libris Hippocratis, conclusam viderit in hoc uno libello vir eximius: Qui sane debuisset potuissetque melius doctum Vallesium, a quo suae commemtationis
25쪽
De seminis primar a csscientia, o vita . II
tationis inscriptionem mutuatus est, imitari qui thrum singularem Dei quae scrupta sunt posce in libris sacris siue de sacra Philosophia inscribens , in eo non unicum sacrae scripturae libellum sibi desumit explicandum; sed ex uniuersa scriptura sacra decerpens onmnes theses physiologicas, eas in unu navolumen congessit explanandas; nec in sola Genesi vidit, quae in libris Regum, Iob, Prophetarum, alijs habentur physice scripta Sed fortassis haec est una pars Hippocratica Philosophiae, licet inscriptio libri totam Vocet
Hippocraticam Philosophiam, seu illa quae physice scribuntur in Hippo
cratem. Sed,Obsecro, vir doctus ad hoc suum volumen versandum non semel vocans cruditos, qua eruditione dicit Hippocraticam Philosophiam is esse illa quae physice scribuntur in Hippocrate, vel in Hippocratem 'an illa eadem, qua scribit in hoe opere, saevoscere per se niuersitatem asequam partium, quae t qtias quaedam .sors analoga organietationis inci habet occulta' Sed praeter eruditionem , quae Drm vocabulum pro specie ac differentia non tolerat, in hoc theoremate requirit Aristoteles veritatem inui definiens animam esse actum primum corporis naturalis r organici, mista in animata nulla habere profitetur Organi Zationem , nec Occultam, nec incultam, quam I semini tribuit; quia censuit ipsum esse uiuenit imperfectum. Sed quicquid sit de hoc, si haec in Cardani subtilitatibus animaduertis et Scal:ger, ab eo in verbis offensum se clamaret, quum sortem pro specie ac dii se cen ta quae scribuntur in Hippocrate, pro ij quae scribuntur ab Hippo at legere cogeretur: nam ita scribere barbaro cuipiam fortam licuerit ad barbaros, non lectissimo primarioque doctori ad eruditos. Ceterum ad pensum huius loci redeamus. Falso cerre mihi vir solers attribuit, quae nunquam dixi, nimirum, Formae in materia, cui nihil tribuit, exissent susscere ut ipsa fami fastirtutes conic letur assistens: Qui nim longiore tractatu dudum in opere u De Intellectu Agente probauimus animae facultates ac virtutes opera trices non esse ab animae substantia realiter distinctas, adeoque non esse animae instrumenta quomodo virtutes illas animae famulas unquam asserere potui nihil enim sibimetipsi famulari scio; idem sibimetipsi deseruire ut instrumentum agenti principali nunquam ignoraui: quare falso mihi non debuit adscribere tale placitum vir cordatus. Qtii pariter pono brmam esse in materia, cui nihil tribuit quomodo dico formam illam assistentem contemplari virtutes famulas 3 forma si quidem assistens semetipsam in formam tribuit materiar,cui assistit, eamque regit, ac moderatur: a Dux exercitui nihil tribuit cui assistito an Princeps regno, siue subdito sibi populo nihil tribuit, cui assistit an etiam Deus assi stens Universo, nihil tribuit mundo, cui assistito multum sane tribuit, v Aristotelis obse 'ruatione; qili constituit bonum exercitus, Ciuitatis, de niuersi esse Ducem praecipue, Principem, atque Deum. Ego etiam, qui δε- piissime statui formam in materia, cui nihil tribuit, neque per se, neque per accidens, in ea esse velut in loco lase quomodo dixi eam illi materiaras sistere , aut famulis Virtutibus, quas contempletur Immo vero satis aperia te scripsi toria iam in materia sponte gignendorum animantium praeexistentem ut uias Bihil illi,nec per se, nec per accidens, tribuentem, tunc is necq pag. 8s.
26쪽
I For .Lic de Anima nil impertiente corpori, o
nec illi assistere,nec illam informare: Quae loca si vir ex inlus non dissimulasset, ea placita mihi nunquam imposuisset, quae semper a mente mea ab
SANCΤAc Ru C Ius Contempletur assistens ut neque errent, neque Ue- ' istant ab opere. LICET 'S. Anima in corpore contemplationem promouens , et lami1 corpore non utatur vlla ratione ad contemplationis actum obeundum ibintimam tamen ac substantialem coniunctionem eius cum corpore , suae functionis perfectionem corpori quoquopaeto communicato vicissit ubi contemplatio fuerit intesiord diuturnior; anima circa valde intelligibile diu se vehementer occupata, non ita vacans gubernando corpo ii, reddit homines immodice contemplativos valletudinatios adeoque corporii hem, ac detrimentum affert, quae moderata contemplatione reddensi
mines sapientes, etiam corpus, quod est laominis altera pars essentialis stacumque perficit: Sic igitur anima dum in corpore degens contemplatur, necessario tribuit corpori quampiam vel perfectionem, vel imperfectionem; perfectionem quidem, reddens hominem totum ex animain corpore constitutum perfectiorem ignaris hominibus, quorum anima non vacat contemplationibus imperfectiorem vero, reddens homines nimio studio valetudinarios. His ita se habentibus, quum ego posuetim, animam,i- Ucntium spontenascentium in materia illorum praeexistere, nihil illi penitus tribuentem iam non asscterui eam contemplati. Deinde vero qui dixi formam&animam praeexistere velut in vase in materia viventium sponte gignendorum, nihil ei materiae prorsus tribuentem, nec per se, nec per accidens; aperte constitui forimam illam eo tempore feriari ab omni munere , ac penitus otiari nec per se immediat nec per famulas virtutes ullas quicquam operari nam anima, quae per famulas virtutes suas assidue format organa corporis,& eas operantes contemplatur ne in operando errent,n ue desistant ab opere illa sane non nihil tribuit materiae, in qua dicitur inesse, quaeque famulis illis virtutibus dicitur organizari , sed plurimum ei
materiae tribuit quia magis eam materiam agitat quam famulae virtutes; etenim i Architectonicus m agis operatur, assistens operari jsne errent, neue desistant ab opere, quam operari famuli manibus laborantes, ut col- '' igitur ex Aristotcle Cui etiam Primus motor Deus, assastens cunctis seph, s. cundis motoribus ne errent, neue desistant ab opere magis mouere di-; citur, quam secundi motores. An non videt oculatus Hispanus, anima per virtutes famulas organi Zantem corpusculum fartus, de asssistentem contemplantemque famulas virtutes, organa fabricantes in embrio , ne errent,ndue desistant ab opere, dici non posse sic eisse in materia, ut nihil prorsus illi tribuat Immo vero non ne videt, contradictoria esse dogmata, formam esse in mat ria cui nihil tribuat, deformam in maletia assistentem contemplari virtutes famulas ne errent, neue desistant ab opere organizationis materia ostia violentia Logicae, vel Iberae, hoc est Lullianae, me dicentem, Animas es e pota in matcria,cui nihil tribuant, cogere poterit unquῆ vir egregius aut confiteri, aut innuerri Antima illas esse assistentes, de con
27쪽
De seminis primaria scientia , o vita I3
templari famulas virtutes eam matellam Organi ZalHeS, ne errent, neue desistant ab opere M 3.are perperam ea nutra adscribu Doctor Valli soletanus, quae meo dogmati plane contradictoria sunt, nec ex eo possunt ulla ratione dediici Meminerit virinclytus, b Polybrum asseuerantem, turpis MLibsimum esse si quis aliena pro suis obtrudat, non minus turpe censere si quis cap. i. ab se coli uellenda non vera commenta, falso alijs imponat Sc adscribat. 'CTAc Ruc ipso Hoc enim solet enicere Princeps assistens sola prae sentia.
LiCΕTvs Princeps assistens sola praesentia subditis, contemplansque ne errent, neue cessent ab opere sibi demandato, non apte nunc ab Archiatro Regio comparatur formae, quam nos olim posuimus in materia, cui nihil tribuat, multis nominibus: In primis enim Princeps assistens sese in actu ni assistentem exhibet ei, cui asiastiti ipsumqtie regit ac moderatur: at vero nos formam illam in materia posuimus ut in vase, cui nec in assastentem, nec informam informantem se communicauerit, nec eam gubernet, aut regat vllo pacto Deinde Princeps assistens citruati non est in ea velut in vase ac
loci quia sic de sub duorum quilibet est in ciuitates; sed ciuitatis est Princeps per se commune bonum, ut ait c Aristoteles nos autem animam il- 12. Glam in materia posuimus ut in vase, cuius nihil omnino sit, nec per se, nec tu per accidens Deinceps Princeps non assistit regno suo, subditisq; sola praesentia, sed praesentia actuosa, qua sontes punit, desinsontes tuetudis prauos poenis assicit, probos praemijs honestat, unicuique tribuens quod illi congruit ex merito secus enim stolidus homo praesens populi, cunctorum opera cernens, nec virtutes praemijs, aut Vitia poenis assiciens, Princeps non est appellandus nos autem animam in materia diximus esse valere penitus 'cin vase cui nihil omnino tribuat, nec per se, nec per accidens s immo nihil prorsus agat, nec assistens, nec informans sed in ea sit solummodo praesens, ut in loco, seu vase . SANCTA CRvCivs Sed haec omnia falsa sunt. LICE Tvs Quae sane omnia falsa sun quaecumque Medicus Iberustum nobis falso adscripsic tum etiam perperam e nostro dogmate deduxisse se sibi persuasit ut nuper ostendimus: at uero nostrum theorema de anima subiecto corpori nihil impertiente, sed in materia velut in vas quandoque delitescente, sine ulla prorsus operatione atque actuandi r tione, ut ita dicam falso falsitatis arguitur quum plurimis, iecessarijs rationibus dudum a nobis vallatum maneat in opere dc d pontaneo i- Lib. 2. uentium ortu, nescio cur hic ab eximio viro dissimulatis; qui ratiocinij sil ωp. 8-lis non soliuis, dicere non potest thesim ipsis innixam ess e falsam. Ο SANCTA CRUCivs . Et sine neruis Philosophiae. LICETUS. Medicus etiam in metaphora circa e neruum ceterum et- si nos Vltro concedamus, placita falso nobis attributa,&e nostro dogmate non bene deducta, non inniti solida&neruosa philosophia; contra tamen, o guas ertionem nostram de anima substratae materiei nihil impertiente, e spont. tam esse,solidisque fulciri neruosae Philosophiae fundamentis, me pridem viti orti
28쪽
I Fori. Lic. de animani impertiente corpor ,
sura notandam, apertissime constare potest nicuique nostris illis argumentis quae dissimulare placuit, forte quia soluere non licuri, Vir praestanta. SANCTA CRUCIvs Quia sine particulari miraculo non potet neri, tanima, aut aliqua mrma naturalis assistat, non tribilens materiae suunia, , actum m rmalem. LICETUS, Quamuis vel eranus hic miles Hispanus hac litteraria velitatione in nos impetum fecerit vibravit tamen in nos, non gladium Celtibericum, qui Suidae machaera est ceteris praestans multum M pungit acriter,&ictum traque manu potentem fert sed eduxit in nos ensem Gallicanum, hoc est, viis admonet Polybius, mucrone carentem quia nos non pungit vir doctum, tim tali utitur argumento Primo siquidem ponentes nos animam in materia posse contistere velut in vase , cui nihil omnino tribuat, non fecimus eam formam tali materiae assistentem; quia diximus aperte formam illam nihil prorsus esse illius materiar, non actum assistentem, nec inmrmantem; ut quae nec per se, nec per accidens eam materiam 1 De a fluet, perficiatque; siquidem nouimus a B Aristotele formam assisten-an. t. II tem esse actum primum eius , cui assasti dum, posteaquam definiuit 2. de ara animam esse actum i primum corporis naturalis potentia vitam haben- o 7 tis, siue instrumentalis asserit non proinde manifestum ess num anima sita es usicut nauta nauis cuius formam assistentem esse nautam nemo non nouit . si in Aristotelem, refragante nemine , statu cns
refragante nemine si si nati tana esse actum nauis; quum actus generatim omnis aut i primus, aut , . de an secundus sit, nec ullus tertius formalis actus inueniatur quando certissit. 1. S. t num est, nautam non esse nauis actum secundum, qui proprie nauiga-n 1. tio est iam satis aperte constat, nautam , adeoque formam asssistentem, sponi est actum primum eius , cui assasti Quare nosse debuerat vir praecel-τlis ori sus, nos ponentes animam in materia velut in vase, cui nihil omnino tri- cap. 28 buat,cuiusque nihil omnino sit, neque per se, neque per accidens, asseuera-
seqq re talem animam illi materiae non assistere ut perspicuis verbis contestatin ' fuimus, ubi de huiusmodi forma, mi subiecta materia tribuente dedi- sera sermonem fecimus. Deinde vero si nauta sine ullo miraculo po- φ . ' est in nati velut in loco Sc vase inesse, ac nihil illi tribuere, nullum nut
prorsus actum formalem illi conciliare ut si dormiat in naui a Palinu- 1. Pus rus, ut vigilans nihil operetur eorum, quae pertinent ad nauem quum . 69 ab arte ad naturam , cuius ars est o imitatrix frequenter Aristo: et crix Ph)s argumenta de Cucat, di nos attollat : tr sine parta culari miraculo fomr. 78. 79. a quoque natus alis esse nequeat in materia, cui non tabuat suum actum 86 formalem Deinceps quid nomine formalis actus intelligit hoc in loco 3 de HV vir clarus 3 actum ne primum , an secundunt' quandoquidem duos hos-
Τ ce solum posuit Aristotcles,&rccepit ab Aristotele r Medicus Hespe- riae, Mi litis aliti' tertium ac una formalem reperire potuit, aut poterit, pisj.4 Vnquam id epsim Olo quatur Vir xcellens iam hoc falsum esse pio baia , uinaus plurimis lationibu Sinoperes de pontaneo viventium ortu; quis L h. i. bus nisi satisfcceiit Vir egregius ijs innixum theorema nostrum perma- cap. 13. nebitratum inconcussum liod vel ex Hippocratica dolirina confir-σMq. Imatur,
29쪽
De semini rimaria scientia, visa. I s
matur, ab ipso Sanct acrucio prolata, o probiaca Oilei ius, ubi ait Hippocratern existimasse statuas doloruin, quac si a tempestate Gentilibus re ' 'spon a dabant, proindeque Daemones ii ta se contriae int, non esse Dar 'monibus illis animatas, ut censuit Attitoteles Isistentibus sibi Intelli en 'tils u animatas esse caelorum orbitas: iniare putauit Hippocrates, exi Hippocrate Vir exim rus, cui respondenuis, in Gentilium Deorum statuis, O et i oracula tradere consuetis, extitille formas illas non informantes, Sc animas non animantes, nec vivificantes adeoque λrmas aliquas m materia fuisse,
cui suu in formalem actum primum non impertirent: Si ergo sine particulari miraculo tunc id frequentissime contigit, ut anima separata in corpore
statuae inesset velut in vase, ipsum non animans Ipsumque non vlulficans
per actum formalem, quem primum Aristoteles appellat, sique nunc etiam apud Indos Idololatras contingere nouis e potuit a suis, Historicis, te se ,
goria totibus Hispaniensibus ex India redeuntibus Ploto medicus genera lis Catholici Regis Hispaniarum an diarum cur particuli re miraculum retatelle necessarium nobis obajcit hic vir ad hoc ut anima formaq; naturalis insit in materra,cui non tribuat suum actu in formalem, quo ipsam materiam illam animet ac vivificet Sin autem vir multi eius agat de actu secundo manifeste falsium dogma pronuntiari tum quia rationalis anima plerum qinobis actum intelligendi non tabuit ut clare contestatur , Aristoteles, as Io MMA serens intellectum in nobis non semper intelligere vique potcst nusquisique in semetipso cognosceres; quum nemo nesciat, se non solum dormientem, sed etiam vigilantem cepe nihil intelligere tum quia motrix anima , quandoque suo viventi, potissimum respitandi functionem a natura non habenti, motum non impertituri; sensit rix etiam sentiendi functionem plerumque non exhibet animali quod experimento compertum habemus tam in adultis, qui dimidium vitae dormiunt, quiescentes ab omni mo a I Ethic. tu,&n; hi sentiente ; quam etiam in puellis nondum natis, qui dum utero in 3 clauduntur, fere semper a dormiunt, nihil omnino sentientes pariter,&immoti prorsum quiescentes: quin Medicus agnouisce debebat, in ecsta 'si perfecta, in Apoplexi forti,&in histericis affectibus omnes motuum, is S ' sensuum functiones aboleri tum demum quia vegetalis anima non solum re in stirpibus, tu in plurimis animalibus totam hiemem feriatur, sed etiam
alijs anni temporibus operationes omnes intermittit quod latissime demonstrauimus in opere De his qui diu vivunt sine alimento. Sic ergo mucrone carens telum Sancta crucij, aciem quoque habet obtusam, adeo b Ab nque est nostro dogmati feriendo ineptum per tot. SANCI AC RUC V S. Ad hae omnia inferius magis clarescent. IIcΕTVS. Omnia quomodo tanta polliceatur nunc vir doctissimus,
qui nostram sententiam de anima subiecto corpori nihil impertiente, sed in eo velut in vase delitescente, posthac ne ver, quidem tangit in suo
commentario Θ nouimus hinc, recte monere e Polybium ex Epi harmo, sdum statuit, Articulum esse prudentiae, Credere nemini. Damus nos qui-
dem ultro Sanctacrucio, falsa esse omnia tum ab eo falso nobis adscripta; tum ex nostro pilacito non bene deductat, antea vidimus,sed illi concedere
30쪽
dere non possumus, nec ipsum posterius demonstrare illorum fallitat,
nec animi in formam esse non posse physice in materia, cui nihil Omnino tribuata. Quod meum placitum ut nudis verbis antea taxauit Regius Hrchiatrus veluti falsum, sine Philosophia neruisi ita nullis unquam rati nibus in suo volumine falsum esse demonstrauit, aut enervem Getenim de industria toto eius opusculo perlecto, nihil inuenire potui, quod meam al- sertionem tangeret. aae omnia nos, breuiter percurrentes illius icta, licostendere iam aggredimur. Expenduntur alia an tacruci' dicta pomprimam eius digressionem allata eriHenduntur nobis nihil incere ac primo falsa esse demonstrantur, quacumque de seminis efficientia instrumentaria tradidit
Regius Archiatrus III. Post allata in prima sua Digressione, nuper a nobis excura, statim con .
traiienum disputat Sanctacrucius, contendens inesse sem mi virtutem Pag. 72 forma tricem pallium, generatricem viventis; quam virtutem ait semini 8s inesse a decisam ab eo, unde semen effluxit; cuius semen estis instru- PV 7 mentum separatum: eamque virtutem ait esse non animam seminis, nec σMq esse qualitates Lelementales seminis Dat producere substantiam tuentis generandi virtutes generantis e absentis, Dei, seu primae caussae prae-
i sentis Quae ut nihil omnino faciunt ad ostendendum , fieri non posse t. p forma de anima existat aliquandiu in materia, cui nihil tribuit; pa . , pleraque falsa sunt penitus. Falsum in primis est, semen esse purum putum Pag. 3. que instrumentum eius, quo prodi jt; non habere proprie nisi naturam
instrumenti differt enim organum ab agente primario, cuius virtute in strumentum operatur, quod instrumentum non est id, quod operatur pro- ψizGaI prie; sed id quo primarium emetiens eo utens operaturi ut docet grata sto t- ς teles: qui quum halibi constituat, semen esse quod agit: iam constat, semenii in actu generationis animantis, formationis partium, non agere sub ra-gς' μ' tione orgati,&instrumenti. Deinde instrumentum est id, quo i secunda δ- rio res fit, non quo primo sed Aristotcles ait, semen esse quo primo viven- j., tia producuntur, his verbis,' Tale autem D. nati risen en esse requirit, ut
DBὸ ex eo primo oriantur ea, quae scondum naturam co=.stitnunthr. Et paullo post. oen an Semen imaltero de duobus his se apertum eu; atit enim ex eo ut nurteria, aut Pte. , primo quod mouerit, est quod estnitur. Et nao Genitura igit ur id voca ur, quod a generante proueniens caussa est,s tas ma obtineat pri .irpium g nerati nis videlicet in I Juae coire natura voluit igitur Aristoteli semen est agens principale non autem instrumentulo, in organizatione, teneratione vi 3 uentis. Praeterea semen est c Massa unde principium mutationis, aut status,
2 'saut motus, perinde ac Medicus, d. consultor,&omnino faciens ut ait Alistoteles a vero Medicus non est init umentum , neque consultor est organum, similiter nec facient ast horum nusquisque est agens prima- ius igitur semen non est agelas in striimcntales, sed principale. Ulterius i. δεθὸ , Artifex, vel Ars est artificiosorum esticiens principales, non autem instru--is mentatium . sed ratistoteli semen agit ut artifex, ct ut ars: igitur semen