M. Tullii Ciceronis opera

71쪽

99. Quid, ub Staienus est condem matus t non dico hoc tempore Iudices , id quod nescio an dici oporteat , illum

majestatis esse damnatum non recito testimonia hominum honestissimorum , quae in Staienum sunt dicta ab iis , qui . Emiislio, clarissimo viro , legati , praefecti , de tribuni militares fuerunt quorum testimoniis planum factum est, maxime ejus opera , quum quaestor esset, in exercitu seditionem esse conflatam. Ne illa quidem testimonia recito , quae dicta sunt , de Η- Io quae ille quum accepisset nomine judicii Safiniani, sicut in Oppianici

judicio postea , retinuit atque suppressit. Ioo. Omitto haec, Sc alia permulta

quae illo judicio in Staienum dicta sunt :hoc dico , eamdem tum fuisse . L.

Cominiis , equitibus Romanas , honestiss mi hominibus d disertis, controversiam cum Staieno, quem accusabant, quae nunc

mihi est cum Attio Cominii dicebant idem, quod ego die. Staienum ab oppianico

pecuniam accepisse, ut judicium corrum, peret Staienus conciliandae gratiae causai accepisse dicebat. Io I. Irridebatur haec illius reconciliatio, i persona viri boni suscepta , sicut in statuis inauratis , quas posuit ad Iuturnae:

quibus subscripsit, Reges ab se in gratiam esse reductos, Exagitabantur omnes ejus

72쪽

fraudes atque sallaciae : tota vita in musimodi ratione versata aperiebatur: egestas domestica , quaestus forensis in medium proferebatur et numinarius interpres pacis concordiae non probabatur. Itaque Statenus, quum idem defenderet quod Attius, condemnatus est. Ioa C minii quum hoc agerent, quod nos in tot caula egimus , probaverunti

Quamobrem si talent damnatione , Orpianicum judicium corraimpere voluisse, oppianicum judici ad emendas sententia dedisse pecuniam , iudicatum est quino ita conuiturum sit, uti in illa culpa aut Cluentius sit , aut Oppianicus cluent. numnus nullus iudici datus ullo vestigio νηperitur spinanici pecunia post udia cium factum a iudice ablata est: potest si dubium, quin illa damnatio Staieni, non modb non sit contra Cluentium, sed maxim nostram causam defensione us*onfirmetra XXXVII. Ergo adhuc Iunii judicium video esse ejusmodi, ut incursionem P sita seditionis, vim multitudinis, impet tribunitium qu m iudicium appellandum putem. Quod si quis illud judicium appellet, tamen hoc confiteatur necesse est, nullo modo illam multam, quae a Iunio petita sit, cum Quenti causa posse com

ungi Illud imur Iumanum per vim iacq

73쪽

tum est Bulbi, Popilii is Guttae

contra Cluentium non est Stalani, etiam pro Cluentio est Videamus ecquod aliud iudicium , quod pro Cluentio sit, proferre possimus. Dixitne tandem causam C. Fi-diculanius Falcula, qui Oppianicum Ondemnarat, quum praesertim , id quod fuit in illo judicio inviciosissimum, paucos dies ex subsortitione sedisset disit,in his quidem dixit. In summam enim L. Quintius

invidiam concionibus eum quotidianis seditiosis turbulentis adduxerat. Uno dicio muli est ab eo petita, sicut a Junio, quod non suae decuriae mmere is que ex lege sedisset paul sedatiore tem-Pore est accusatus , quam Iunius, sed eadem sere lege , dc crimine. Quia nulla in iudicio seditio , neque Vis , neque turba Versata est, prima inione iacillime est ab .

solutus. Non numero hane absolutionem mihilominus enim potest , ut illam multam non commiserit , accepi si tamen ob remiiudicandam, pecuniam , quam captam nus

quam Staienus eadem lege dixit Proprium crimen illud quaestionis ejus non it. Io4. Fidiculanius quid secisse dicebatur accepisse a CluentioΗ-S CCCC Cujus erat ordinis senatori qua lege in eo generea senatore ratio repeti solet, de pecuniis σepetundis, ea lege accusatus , honesilas,

imbest absolutus Acta est enim causa more

74쪽

Inajorum, sine vi, sine metu, sine periculo : dicta, exposita 6 demonstrata sunt omni adducti audices sunt , non mod potuisse honest ab eo reum Coris demnari, qui non perpetu sedisset, sed , si aliud is iudex nihil scisset, nisi , quae praesudicia de eo facta esse constarent , a dire praeterea nihil debuisse.

XXX VIII. Tum etiam illi quinque,

qui imperitorum hominum rumusculos avi pati, tum illum absolverunt, jam suam Uementiam laudari magnopere nolebant: a quibus si qui quaereret, sedissentne audisces in C. Fabricium ; sedisse se dicerent: mi interrogarentur, num quo crimine is es.sit accusatus , praeterquam Veneni erus, quod quaesitum Avito diceretur; negarent: si deinde essent rogati, quid judicassent; condemnasse se dicerent : nemo enim a solvit. Eodem modo quaesitum si esset de Scamandro, certhidem respondissent Di .metsi ille una sententia est absolutus .sed 4llam unam nemo tum istorum suam diei

Vellet.

x . Uter igitur facilius suae sententiae vationem redderet isne , qui se, sibi rei judicata constitisse dicito an ille, qui se in principem maleficii, lenem in jutores eius & conscios , vehementissi- 'imim esse nespondit i Quorum ego de sententia non debeo disputare : neque enim

75쪽

idubito , quin ii tales viri, suspicione alia qua perculi repentina , e statu suo de .clinarint. Quare eorum, qui absolverunt, misericordiam non reprehendo eorum ,

sui in judicando superiora judicia secuti

rim sua sponte , non Staieni Baude , constantiam comprobo Deorum verb, qui sibi non liquere dixerunt, sapientiam laudo qui absolvere eum, quem nocentis,imum cognorant Qquem ipsi bis jam antea

condemnarant , nullo modo poterant ;Condemnare, quum tanta consilii infamia ,

Qtam atrocis rei suspicio esset injecta , paul posteritis patefacia re, maluerunt. 3 . Ac ne ex facto sollim sapiente i Ios mdicetis , sed etiam ex hominibus ipsis , quod ii fecerint, rectissim ac sapientissim factum probetis quis P. ciavi Balbo ingenio prudentior , iure peritior, fide , religione, officio diligentior , aut sanctior commemorari potest Z non ab Duit. Quis Q. Considio constantior inuis iudiciorum , atque erus dignitatis , quae inaudiciis publicis versari debet, peritior hquis virtute , consilio , auctoritate praestaristior ne is quidem absolvit Longum ea de singulorum virtute ita dicere rima quia cognita sunt ab omnibus, vector

ornamenta non quaerunt. Qualis vir M. Iuventius Pedo filii ex vetere illa iussieximi

disciplina tinualis L. Caulius Mersus t in l

76쪽

Basilus i. Caudinus t qui omnes in judiciis publicis,uam tum florente republi ca, si uerunt. Ex eodem munero L. Cas sius, Cn. 1imus , pare, integritate . 1 prudetata e quorum nullius sententia est oppianicus absolutus Atque ex his ominnibus , natu minimus , insenio,in diligentia ,- religione par sis , quos antea wmmemoravi, P. Saturius, in eadem sententia fuit. O innocentiam Oppianici si fularem l quo in eo , qui absolvit , amisitiosis qui dis illi , cautus et qui co

demnavit, constans existimatur.

XXXIX. Haec tum agitante Quintio, neque in concione, neque in iudicio demonstrata sunt et neque enim ipse dicit tiebatur, nec per multitudinem concitatam consistere cuiquam in dicendo licebat. It aue ipse, post pa in Iunium pervertit, Cau- iam totam reliquit paucis enim diebus

illis cies privatus est iactus, Cho fmminuina eferbuisse intelligebat. Quod si per quos dies Iunium accusavit, Fodiculanium accuser voluisset respondendi Fidicia ni potestas facta non esset. Ac primo quidem, omnibus illis judicibus

qui oppianicum condemnarant , minariatur. ros. Iam insolentiam noratis hominis enoratis animos esus , ac spiritus tribuni-νios. Quod erat odium Dd; immortalesq

77쪽

quae superbiad quanta ignorario sui quam

gravis atque intolerabilis arrogantiaci qui illud etiam ipsum acerbe tuleratri ex uoslamata sunt omni non sibi, ac defensioni suae condonatum esse Oppianicum proinde quasi non satis signi si debuerit, ab omnibus eum fuisse desertum, qui se ad patronum illum contulisset. Erat enim Romae summa copia patronorum , homI num eloquentissimorum , atque amplissim morum, quorum cerih aliquis defendisset equitem Romanum in municipio suo no hilem , si honest putasset ejusmodi causam posse defendi. XL. Nam Quintius quidem, quam au sam umquam antea dixerat , quum annos ad quinquaginta natus esset quis eum umquam non modo in patroni, sed in laudatoris , aut advocati loco viderates quiqub Rostra iamdiu vacua , locumque iulum post adventum L. Sullae a tribunitia voce desertum , oppresserat , multitudinemque jam desuefactam a concionibus ad veteris consuetui liuis similitudinem revocaverat, idcirco cuidam hominum seneri

paulisper aucundior fiat. Atque idem quanto in odio postea suis illis ipsis fuit, per quo in litorem locum adscenderat s neque ine

. III. Facite enim, ut non solum mores

eius Warrogantiam , sed etiam vultum

78쪽

atque amictum, atque illam usque ad th los demissam purpuram recordemini. Is , quasi non esset ullo modo serendum, se

ex iudicio discessisse victum , rem in sui sellus in Rostra detulit. Et jam erimul

cepe hominibus novis non satis magnos in hae civitate in fructus nego usquam umquam fuisse majores pubi si quis igno hili loco natus , ita vivat, ut nobilitatis dignitatem virtute tueri posse videatur , isque e pervenit, quoad eum industria

cum innocentia prosecuta est. - IIa Si quis autem hoc uno nititue ,

qub sit ignobilis ; procedit saepe longitis, quam si idem ille e1set cum iisdem suas viatiis nobilissimus ut Quintius nitu enita dicam de emeris x si fuisset homo no Iis quis eum cum illa superbia atque -- tolerantia ferre potuisset sub eo loea fuit cita tulerunt ut, si quid haberis .mtura boni, prodesse ei putarent operit

emera superbiam autem atque arrog- his

ejus deridendam magis arbitrarenturipter humilitatem homnis, quaes

cendam.

XII. Sed , ut illuc revertare quo pore Fidiculanius est ab latus, tu. ea judicia facta commemoras, qua quid tum esse existimas iudieatum intis iudieasse. At condemnarat e , Iam totam non audierat: at in eo,

79쪽

hus omnibus a L. Quintio vehementer erat, saepe vexatus. Illa igitur omnia Quinti na, iniqua, falsa , turbulenta , popularia, seditiosa judicia fuerunt Euo potuit esse innocens Falcula Iam ergo albquis Oppianicum gratis condemnaVix Jan non eos Iunis sivisortitus est , qui pecuin punia accept1 condemnarent et Iam potuit aliquis ab initio non sedisse . tamen Oppianicum gratis condemnasse Vertim , si innocens Talcula, quaeso , qui nocens

si hic gratis cyndemnavit, quis accepit Nego 'm esse ullam in quemquam illoqvim oblectam, quae Fidiculario objecta non sit meque aliquid filiae in Fidiculanii causa , quod idem non esset in cete

xoriam.

arvi Aut hoc audimum reprahendas tu .

maius ac sitio ab avdicatis aut vide batur, nec e vici aut si hoc verum ess concedis, Oppianicum gratis condemnam tum esse fateare. Quamquam in magno arsum ut esse debet, D m mururisIudicibus , absolut Fala pio reus

sectus est uuid enim os m. hias solligiti , alia riminibus, plurimis testi un illi

80쪽

lege hujusaeceat adducti essent, maesti plus obsessiet.

Is s. Deinde , si tanta vis fuit istius eis. mims, ut, qua quisque lege ex illis auω cibus reus factus esset, tamen hac plasa

periret cur in tanta multitudine accuti torum , -is praemiis, ceteri rei tam non

sunt m1 prosertur id, quod iudicium appellari non oportet, P. Septimio Scaevolae litem eo nomine esse aestimatam C jus rei a consuetudo Mi, quoniam apud nomines peritissimos dico, pluribus ver- his docere non debeo, umquam enim

ea diligentia, quae solet adhiberi in cet vis auditas, eadem reo damnato, adhi-tata est. II 6. In litibus aestimandis ser audices, aut, quod sibi eum , quem semel co demnarunt,4nimicum putant esse, si qua in eum lis evitis illata est , non admiseeunt aut φει se perfuncto jam e arbitrantur, quum de eo judicarunt , fligentilis attendunt cetera. Itaque, maiestatis obseluti sunt permulti, quibus dam malis, de pecuniis repetundis, lites essent mmmatae in hoc quotidie fieri videmus,vit, reo damnato de pecuniis repetundis, ad quos pervenisse pecunias in litibus ast an sis stitutum sit, eos illi judices a silvantes quod quum fit, non judicia r

Gindiritur sed hoc flatuitur, aestimatioq