장음표시 사용
261쪽
quali vitulis videri soleat, uni inulto etiam magis ita iudicari oportere, sicubi animus iniustitiae labem Contraxerit. Ex quo colligi, non tam Curandum S Se, quid vulgus hominum existimet quam quid vir iustitiae gnarus atque reeta ratio Suadeat 47. - 48. A. . Quibus omnibus si quis opponat vulgus nos occidere
POSSe regordandum S Se arbitratur, Superiore tempore ipsos etiam tu statuisse, Ut non vitam per Se Speetatam, sed vitam honestam, ideoque etiam iustam, plurimi aestimandam SSe iudieavΡrint, quae ratio Certe etiam nune usque reeta atque vera iudicari debeat p. 48. A m.). - His vero OStquam demon- Atratum est non hominum opinione in gendo pectandas esse, Sed ubique Sequendam SSe Sapientiam,
honestatem, denique iuStitiam, progreditur vir sapienSad explorandum id, de quo nune eummRXime gondum fuit. Quaerendum enim censet, tu Stumne an
iniustum futurum sit, si invita civitate invitisque legibus publicis ex carcere aufugere conetur, Siquidem prae lino quaeStion alia omnia levia duci debeant. Quae quidem quaestio quo facilius expediatur, denuo in fronte argumentationi ponit tanquam principium quoddam de cuius veritate inter ipsos iam Superiore tempore convenerit. Statuit enim nullo unquam pacto a nulla vitae conditione cuiquam esere iniuste facere, ideoque ne alio vicissim laedere ne iniuriam iniuria referre, quoniam id ipsimi quoquo Sit iniuste
facere p. 48 B - 49. o. Quo ita constituto, porro
argumentatur, ne pactum quidem cum aliquo tanquam
iustum initum violtandum esse fide quae data sit, male negleota. Quae Sententia quo sint illii strior,
inde a p. 50. A qq. Leges publicas inducit serba
suci sentes atque diserta ratione demonstrantes, R-ximam fore iniustitiam, si ipse invita republiea ex VinculiS, in quae Conie esu sit, clandestino consilio aufugere audeat. Quippe docent illae verbis gravissimis ita certe futurum esse, ut PS e pro Ua parte civitati universae atque segibus publici perniciem moliatur, quum tamen illis maxima beneficia adeoque ipsam vitam atque eruditionem coepta referat p. b0. Α-D. Q bonorum omnium iudi i longe parentibus ut domino Sanctoribus et venerabilioribus p. l. A. B. eam debeat reverentiam et Ohodientiam, ut earum iuSSi nunquam non obtemperare a videatur p. 0.
262쪽
E. 5 l. Qua ratione postquan declaratum est Socratem fuga capessenda cide, iniustissime tofitrarem Publicam esse Taeturum, qui ingrato io impio
animo latriae Ialutem SubversuruS Sit quae certe sines legum auctoritate rantva Stare et incolimai permanere non possit, deinde alio quoque nomine ipsum iniustitia crimini obnoxium fore Stenditur, quandoquidem itiam perfidia culpam sit in re admiSSuruS, rupti iacti et foederibus, quae ultro cum civitate
inierit. De qua re egos inde a p. I. C sqq. Sic
fere . Sermocinantes inducuntur Monendi enim . primum qui fiat, ut cives eum civitate notum iniisse existimandi sint Nam unicuiques AthenienSium publiee permissum esse a8Severant, ut cognitis rebuSpublicis, si qua ipsi civitas displiceat, collectis rebus
Sui migret quocunque placuerit; quisquis autem ista conditione Ultro atque ponte in patri remanSerit, eum censent res ipsa cum civitate atque legibus tanquam foedus iniisso atque spopondiSSe velle Se pSarum imperio religiose parere et obtemperare uocirca tum perfidum it foedifragum esse arbitrantur,
qui illis refragetur. id quo tanto rectius cita iudicari
aiunt, quod ipsarum imperia non saeva in aut dura et inhumana, sed lenia et mansueta ut adeo civitatem liceat, si qua opus sit, heliora edoeere p. 1. C. - 2. A.) Quae quidem omnia vel maxime in Socratem Convenire arbitrantur, quippe qui Athenien- Sem civitatem tam constanter coluerit it pro patria Sua agnoVerit, ut perpetuo in ea habitaverit, ne SuScepta quidem unquam diuturniore aliqua peregrinatione adeoque ne in iudicio litem suam exilio inestimare voluerit p. 2. Α - 53 Α.). - Iam vero iniustitia ac turpitudine fugae demonstrata Leges eam etiam inutilem atque noxiam Jore istendunt Nam necesSario S quidem ines familiares ipsius gravissimarum poenarum periculo obnoxio futuros esse p. 3. B. . ipsum porro ut legum corruptorem eXteri qUO-que, Muibu patria Sua cara Sit, rauSpectum et invisum fore ideoque coactum iri ibi degere vitam, ubi maxima regnet morum licentia. indignis ot abiectis modis illi cum aliis conversantem p. 3. E.); liberos denique in terram peregrinam una cum ipSO abductos melioris educationis fore expertes in Attica
autem relictos, ubi iusto modo poenam perpeSSU Sit,
263쪽
certo ab amicis fidelibus liberaliter educatuita iri p.
54. . . . - Hi omnibus vero expositis denique haec fere addunt Age igitur, o Socrate, inquiunt Ob Sequere nobis tuis nutricibus, ac noli aut liberos tuo aut vitam tuam aut quidquam tuorum pluris sa-Cere quam iustitiam, ut, quum perveneri ad inferoS, hae omnia apud eos, qui ibi imperium exercent, pro te asserre possis. Nam ut hie geris, ita otiam
illi tibi orit. Nunc igitur si abibis illuc iniuria a
fectus abibis, nec tamen a nobis legibus, sed ab hominibus. Sin autem hinc egressus iniuriam iniuria retuleris et datam nobis fidem violaveris, tum leges apud inferos vigentes te haudquaquam excipient benevole, utpote cienteS, nostram te molitum Sse perniciem. Itaque Critoni noli obtemperaro alia Suadenti. His omnibus vero ita explicatis, postquam O-
Crate denuo SSeveravit de eorum v 3ritate ibi plane OSSe PerSURSum, Crito Sese tandem eo reduetum S Sesatetur, ut non amplius habeat quod contra diSputet. Quocirca Socrates denique pio acquiescens divini numinis voluntate Mitte igitur ista, o bone, inquit, et faciamu Sic, ut iubet neeossitas, quandoquidem hac via nos deus ducit. Habes iam libri argumentum in brevi Conspectu positum. Quod quidem nobis intuentibus neutiquam videtur dubitari posse, quin universu Scriptio, Si Scenico apparatu, admodum simplici illo discesserimuS, duabus partibus primariis absolvatur. Nam priore parte, quae Xordium excipit et inde a p. 44.
B. Sque ad p. 46. A. Xir pertenditur, cauSSae atque ratione explicantur, quibus Crito Socratem er- movere Studet, ut careere publico relicto Suae et Suorum Saluti consulat, dum aufugiendi opporti imitas data Sit. Quae quidem rationses non tam e philoSophiae penu quam ex vitae Su depromtae Sunt, ut plane referant Critonis ingenium animique indolem, quem antea vidimus vitae communis quam philosophiae Subtilitatis fuisse curiosiorem. Repetit enim CRUSSIS, Cur Socrati fugiendum sit, vel ex hominum existimatione vel e iuStitia, quam vocat, hoc est ex cura liberis ipsius atque sibi et familiaribus debita, omninove e rerum externarum conditionibus, ita quidem, ut Socrates PaSSim Continuo interponat, tuae contra dicenda vi-
264쪽
deantur. Alia pro ratio est parti poSterioriS, quae inde a p. 46. . exorditur. Ea enim dilucidantur rationeS, quibus permotus Socrate ita statuit, ut
sibi existimet nullo pacto licero invitis legibus publici e custodia careeris effugere. Quae quidem ita comparatae sunt, Sicut ipse disertis verbis indicat, ut e fonte rationis ductae Sint, non e mera vitae experientia et usu repetitae. ConStat autem disputatio Socratis o duabus partibus principalibus, quarum tamen altera eum altera arctiSSime nexa S atque copulata. Nam primum quidem p. 46. C. - 48. B. docetur, in agendo neutiquam Omne hominum Opinione Speotanda eSSe Sed tantummodo opiniones Sapientium, hoc est, Sanae et ineorruptae rationis legem, quandoquidem, Si qui imprudentium audiat iudicia, periculiun sit, ne qui animum corrumpat et iniustitiae pravitate deturpet, quo laeto vitam etiam multo minus vitalem SSe, quam corpore corruPto ac depravato. Unde item colligitur, ne vitam quidem ipSam phiri eSSe aestimandam, quam vitam iuste honeSteque aetam, quae una magni facienda sit. Nimirum isto modo alet et Critonis sententiam refelli, qui hominum existimationem imprimis reSpiciendam arbitratur, et vero etiam doceri, ante omnia id esse curandum, ut animi virtus et iustitia ConServetur, qua amissa nec ipsa vita ullius pretii futura sit. ArctiSSime vero, ut diximus, cum his cohaerent quae
parte disputationis Socraticae aliora p. 48. B. - b4. C. exponuntur. Agitur enim ibi hoc, ut Socratem ostendatur fuga capessenda iniuste facturum ideoque
commiSSUrum CSSe, ut vitae bonae vereque vitalis
iacturam aciat. Num quum nullo pacto liceat iniuste facere ac ne iniuriam quidem iniuria referre, tum nec civitati ac legibus publicis docetur a civibus unquam repugnari oportere, quoniam tanquam pacti unquoddam cum republica inierint Seque re ipsa poponderint publicam legum patriarum auctoritatem Sancte revereri vello. Violari autem iustitiam ab eo qui invitis legibus patriis mero arbitratu Suo agat duplio potissimum nomine, primum quidem, quia
promiSSorum Suorum atque coeptorum beneficiorum immemor patriae Sahitem evertat, deinde vero etiam,
quod ipse turpissimae perfidiae crimini fiat obnoxius. Quibus omnibus denique nonnulla adiiciuntur unde
265쪽
pei Spiciatur, fugam Soerati ne utilem quidem ullo
modo fore, sed potiti noxiam et damnOSam, prRe- Sertim quinti patriae eversores poena iniustitia etiam POS mortem maneat. Etenim postrema lineo ut adderentur, ad Critoni Sententium plano resollendam Sanequam pia fuit, quippe quem meminerimus utilitatis potissimum rationibus tamquam cum iustitia coniunctis plurimum tribuere. Ita tu facile apparet argumenti descriptionem atque traetationem utique e Sse eleganti Ssimum, quae Platonis ingenio haudquaquam indigna sit. Iam vero libri argumento perhistrato equitur ut paucis querendum sit do ipsius summo consilio De qua re nobis quidem videtur non adeo multum dubitari posse. Videtur enim Platoni in eo exarando hoc
unum maxime fuisso propo Situm, ut Soeratem tamquam Optimum civem eumque legum patriarum ob Servantissimum institueret a deseriberet eademque Pera omnino Stendet se ac doceret, in colendis officiis civilibus non id esse spectandum, ut aut hominum Opinionibus aut propriorum commodorum studiis inServiatur, qui mos Sane hibente vetere disciplina in civitato Athenarum mirum quantum invalii erat, Sed illud potius esse Sequendum, ut recti honeStique Persuasio atque iustitiae sanctitas cum fide et seligione
Coniuncta per omnia observetur. Quo modo id con-Sequutus St, ut tam Oerutem quam ipsius rationem
ne disciplinam ab eorum criminationibli vindicaverit, qui illum civitati dictitasssent extitisse adverSarium, simulque exhibuerit boni civis muginem, in quam
intuentes nequale atque OSteri intelligere poSSent, quibus sensibus animati esse deberent uinos, qui Civitim bonorum utque iustorum officia recto obire et explere vellent. Quamquani eadem occaSione etiam illiud vidotur palam facere voluisse, neutiquam defui8Se vir Sapientissimo amicorum et familiarium ipsum Servare cupientium studia, quod fortasse fuerunt qui illis vertissent opprobrio, verum extitiSSeuti ille, qui eum imminenti morti periculo ereptum vellent, sed hos ipsos vi veritati victos voluntatem
Suam magiStri Saniora et sapientiora suadenti consiliis reverenter SubmiSiSSe.
Atque haec quidem ubi tenuerimus, certe CC Obscurum erit, quomodo Plato munus, quod sibi per-
266쪽
agendum propoSuit, profligaverit et obierit. A dumbravit enim Socratis imagineui, quantum no quidem iudicare posSumus, quam fidelissime ad ipsius vitae Veritatem, quanquam quae illi tribuit, non tam ea ipSa SSe putanda Sunt, quae revera dixis Set, sicuti visum est chleior machoro Opp. Platon Germ.
I. . p. 233. ' quam potius talia, quae ipsius rationi
convenienter ei adscribi possent. Sunt enim Sententiae, quas Socrates in medium assert, utique ductae ex ipsius sapientia, sed a Platone partim exornatae magis et ad maiorem subtilitatem xplicatae. Quod tamen ita factum est, ut ne veri germanique Socratis Specie et imago ullo modo obscurata Sit. Hanc enim Scriptorem voluisse legentibus ob culos ponere, imprimis ex eo fit perspicuum, quod Socratem in disputatione Sua fecit identidem ad eas rationes
PrOVOCnutem, quas Semper Superiore Vitae tempore
pro Veri probaverit at ille adeo easdem ilhi in praesenti pro quaestionis instituendae prinui pii ponentem,
quemadmodum p. 4 i. . . p. 46. I Sqq. p. 48. . et p. 49. A. ori meminimus. Nimirum id ipsum pro universi scripti consilio rudontissime ita institutum esse facile intelligitur, quandoquidem philosofilius
non illud tantum Sequutu eSt, ut, qualem Civem Socrates e Se imminente morti periculo praestitisset, clariu appareret, Sed imprimi etiam hoc voluit efficere, Ut, quo ille animo adverSus patriani atque lege8 publieas per totam vitam Suam fuisset, quam luculentissime perspiceretur. In quo mirum est quod nuper criticus quidam adeo offendit, ut id etiam corti SSimum argumentum SSO Statuerit, unde Critonem non a Platone profoetum esSe omnibus patere deberet, quippe quum philoSophia nu8 quam tam ineptus scitistet atque insipidus fuisse reperiatur, ut Socratem
267쪽
suum iusserit ad Sermones olim perorato me vero usquam litteris perscriptos respicere. Quasi vero non ipsa scripti ni ratio ita tutorii, ut uno commodiS-simo ita fieri posset Sed mittamus ista omnia, quae Sati S Si per OeeaSionem verbo commemoravi8Se Revertimur ad id, unde paullulum digressi sumus Videntur igitur in Critone omnia esse Socrati ea, licet in eo reperiantur quae ab ipso Platone vel uberius exornata vel rationi Socraticae convenienter inventa subtiliusque exposita sint. Etenim illud quidem, quod vir Sapientissimus p. 46 C sqq. Statuit, in vitae actione imprimisque in virtutis exstercitatione non magnae multitudinis sed reetae rationis iudiei audienda esse, nullo fere negotio perspicitur Socratis germani ingenio atque moribus plane esse conveniens, Sicuti vel illa vincunt, quae de eo narrantur Xenoph. Mem. IV. 4, 2. Hellen. I. T. l6. Platon Apol Socr. p. 32 C Sq. raeSer tim quum ipsum etiam constet virtutem ad scientiam retuliSSe qualem non vulgo Sed sapientibus obtingere POSSE Con Sentaneum est Protegg. ad Ἐachet et Charmid edit. . . Porro quod inde a p. 47. D. disputatur neglectit in agendo sapientium atque ipsius sapientiae iudiciis negligi otiam iustitiam atque probitatem eo quo ipso etiam inimum ita morrumpi, ut vitae pretium perdatur est profeet, hoc quoque plane Socraticum Nam quum virtus Secundum Socratem ex Una maXime sapientia efflorescat, certe nec
fieri potest quin sapientium opinionibu neglectis omnis inius claui deperdatur Quod autem facta virtutis maximeque iustitiae iactura etiam vitae fructum ullum esse negatur, meminisse iuvabit, Socratem virtuti tamquam ultimum sinem propositum Sse voluiSSe felicitatis ines beatitatis sensum ideoques bonum item utile S Se cenSuisse. v. Xenoph. Mem. III 3, 2 3. IV. 0, 8 9. l. Quam quidem sententiam Plato Si interpretatus est, mi Socratem, utpote utile non tantum ad vitae commoda et utilitates Sed etiam ad rectam menti conscientiam inimique tranquillitatem pertinere arbitratum Statuere iuSSerit, vitam Sine virtute omnino mon vitalem iudicari oportere. Ipse autem eam pOStex multo itiam cithistrius exornavit in Gorgia p. 469. 4qq. p. 476 47 sqq. quo loco demonstravit iniuste agere non modo malum SSe, Sed omnium malorum maximum Sed haec atque similia
268쪽
quii in tacite nobis persuadeamus ex Socraticae 'pientiae fontibus tamquani ultro pronuXisse, tum haud
paullo diffiditius iudicium de iis est, quae p. 49. A
E. Socrati sunt adscripta. Quod enim ibi vir sapiens ita loquens inducitur, ut non modo nullam iniustitiam committendam statuat, Sed ne referri quidem iniuriam iniuria velit est hoc Sane eiuSmodi, ut menti ae sententiae Socratis, qualem aliunde habemus cognitam, videatur adverSari non mediocriter. Nam apud Xenophontem quidem Mem. ΙΙ. 3, 14. sapiens Atheniensi Sequitur Sententiam popularem, qua laudabile et hone Stum putabatur, amicis bene, inimicis male facere, de qua . Commentur. exeg. ad Criton. p. 49. B. Idem facit II. 1, 19. quo loco amicos conciliandos, inimicos vincendos esse arbitratur. Neque aliter iudicat II 6, 35. et III. 9 8 al. At enim vero sunt hi loci Xenophontis omnes nostro quidem iudicio ita comparati, ut eorum testimoniis utendum sit enutissime. Disputat enim Socrates ibi sic, ut sese ad vulgarem hominum opinionem demittat, quo facilius deinde eos habeat sibi consentientes, quibus eum Colloquitur. Ex quo Sponte consequitur, nihil illos valere ad aperiendum veram eius Sententiam. Quae qualis fuerit,
suspicari potius ex iis licet, quae Mem. I. 3, 5 sqq. disserit, ubi officium exigere ostendit, ut, Si quiS
fratrona habeat sibi inimicum, eum, ira epo Sita, Omnibus modis placare ibique cone illare Studeat; itemque e Mem. II. . in ubi posteaquam docuit, ingratos esse in numero iniustorum habendos deinde etiam ostendit, imprimis liberorum esse, parente Propter beneficia in ipsos collata pie revereri, Prae Sertim quum impietas in parentes etiam publice gravissimis poenis afficiatur hominumque eontemtum Omitem habere soleat L imirum in his ipsis insunt quasi quaedam lumina eorum, quae Plato ita ei attribuit, ut etiam Significet, virum Sapientissimum iam Superiore tempore ita Sensisse, ut nullo pacto, ne vindictu quidem sumendae cauSSa, iniuriam admittendam esse iudicaverit. Quam quidem veram ipsiu Sententiam
fuisse etiam inde suspicari id set, quod iam ante ipSum extiterant, qui de inimicis tractandis Sensis Sent humanius v. ischer disp. praseside Frid. Aug. Wolfi o defensa Quid de officiis et amore erga inimi-
269쪽
eos Graecis et Nonianis laeuerit Hal. Sax. 789. S.I. Fr Bruch: De ani ore ininticoruna Argentorat.18ll. . Lud Phil. Hue pecten Commentat qua comparatur doctrina de amore inimicorum Christiana Cum ea, quae tum in nonnulli V. . locis tum in libris philosophorum Graecor et Romanor traditur. Gotting. 8li. 4.). Quin etiam ipsum novimus hominem fuisso mitem, lenem, manSuetum, humaniun,
licet hoc quoque in genere ossici utilitatis uiusdam rationem ducendam existimaverit. Noque vero Epictetus Disputati Arian. IV. l. 133. 16i Themist. Dis s. IX. aliique dubitaverunt an ipsi sententium attribuere, quam Plato sub nomine eius defenditeriam eliubi I. p. 334. A qq. SuSCeperunt OStea Stoici quoque aliique philosophi, sicuti dudum demonstraverunt Hugo Grotius De Veritate Olig. Christian Libr. IV. q. 12. ann. . et Bud deus Introduci ad philos Stoic e monte Antonini Imperat. praemissa odit Chr. Wonii Seot. VII. q. 16. Accedit vero ad litio ipsius Critonis Platonici gravissima auctoritas, quandoquidem p. 49. . Socrates ita loquens inducitur, ut sese iam olim in ea fuisso
situm quidem alteri iniuriam in serre iuStum S Se existimaverit. Itaque nihil est prosecto, cur Platonem suspicemur hae tu parte Socratem eum informavisse, qui a sua ipsius ratione atque doctrina descivisso Qxistimandus it. Iam vero quod illo extrema dialogi parte inde a P. 50. sqq. ita disputat, ut civitati atque legibus publicis maximam per Omnia reverentiam deberi ostendat, etiamsi haec pars operis ab ipso Platone eo piosius exornata Sse videatur, tamen ne hi quidem quidquam reperiri putamuS, quod non cum illius mente ne Sententia planiSSi me oonveniat. Constat enim ipso Platone teste, Socratem tam severum fuisse officiorum legibus publici atque reipublicae sebitorum exaetorem, ut plane preverit Opuli licentiam in civitato Athenarum magis in dies
graSSari minantem, atque una cum discipulis suis Doricarum civitatum gravitatem et OnStantiam probare maluerit, quam popularium Suorum levitatem. De qua re V. Commentar ad Criton. p. 52. E. Quamobrem sines dubio eo Sensus gessit atque retinuit,
270쪽
quos in antiquis rebia publicis vulgo olim regnasse accepimuS, ut cive communiter legem haberent omnium rerum dominam et gubernatricem, cui Omnes subiecti esse et tamquam ultro ac sponte Servire deberent. Quo sen Su segregie declaravit Demaratus apud
Herodot. VII. 0q. expressit item Euripides Suppl. V. 433 Sqq. cons etiam lat. Les g III. p. 700. A. IV. p. lib. eod. p. 689. B. IX. p. 56. B. et quae nostra aetate de illis scripsit Rot solior Aristophanes . Sein Zeit alter I 80. p. 92. p. 258Sqq. quamquam S de Socrate secus statuit. At nimirum hi quid senserit, clarissime exposuit X ni pl. Mem. IV. . ubi eum cum Hippia sedit Sermocinantem. Ibi enim Sostrates ostendit iustum esse idem atque legitini a ro diκδειον is rho νοι traων .Ho νομιμον autem Vult legibus vel seriptis vel non scriptis continori, quibus qui obediant, eos otium deorum parere voluntati. Harum ver legum Observantiam quum alia bona habere arbitratur, tum etiam reipublicae firmissimum munimentum ae praesidium esSe en Set, Ut Omnino ea civita praestantissima esSeiudicanda sit, in qua cives legibus maXime obtemperent q. 0 - 18.), licet obedientia civilibus logibus
dobita non per Se iuSin putanda Sit, sed quatenus salia quum universae civitatis tum Singulorum civium rospiciatur. Quae nonne apertum Si planissime cum iis convenire, quae in Critone eo, quem Significavimus loco Xplicantur Nimirum utrobique certe veri iudicium ex iusti notione se rectae rationis legibus repetitur, quamquam apud Xenophontem etiam indicatur, quatenu Vir Sapientissimus in colenda iustitia utilitatis quoque rationem habendam S Se CenSUerit. Neque vero singula, quae ibidem a Socrate proferuntur, ullo modo ab iis abhorrent, quae de ipsius mente a sententia aliunde cognita habemus. Qualo
os illiud, quod civitati vel propter beneficia, quae ei
debeantur, maXimam reverentiam et obedientiam testificandam esse arbitratur. Nam exspectabat quidem ille a patria, a parentibu S, ab amicis, denique a nece S Sariis beneficia, sed putabat item maximam illis idpo gratiam retribui oportere eiusque offiei neglectionem esse long turpissimam et iniustissimam de qua re V Xenoph. Mem. II 1, 28. II. 2. II. 3 9. IV. 4, 24 Sed nollimus haec persequi ctiam copio