장음표시 사용
271쪽
Italorum atque Graecorum quorumdam doctissimas epistolas non paucae ibi occurrunt, quas Desiui. Erasmus, Herm. schius, Herm. Comes Numarius, Vir.mitem , D. Caesaris
carum catalogis eum reperi. Quid, quod clarisse mus Morhofius, quem diligentissime de Epistc,
graphis commentatum nouimus, neque prioris
que posterioris libri mentionem fecit: id quod miror; quum uterque dignissimus mihi videaqui inter recentiores epistolographos, si non priloco, inter primos saltem ponatur praesertim a Germanis, quum temporum, quibus litterae in Gemania renatae sunt, historiam quam maxime inrent: controuersia in primis quae Reuch lino cum Coloniensibus fuit, optime ex iis cognosci potest. Quod Ei Umi solas ad Reuchlinum lcriptas quarum quinque libro II reperiuntur, eaeque elegantissimae, Londinensi editioni haud inseruerint; cui tamen praefationes Erasmi adiectas esse nouimus ietiam, quod mirer: testari id simul posse arbilibrum inuentu satis esse difficilem. Utrumqque istae epistolae augmento quo fiat aut Erat
pistolarum editionem nuper locupletarunt,rint, confirmare non possum; quum nitidi
istam & pretiosissimam Erasini operum editi
in terris his inuenire non potuerim. Vtcunres habeat: clarorum virorum ad Reuchlinum estolas, praesertim posteriorem harum librum incissimorum manibus esse scio. Quod quum cogitarem me non ingratum amicis lectoribus facturum, arbitratus sum, si plurima inde excerpta darem, quae ad argumentum, quod tracto, pertinere quodammo
do videbantur : ut vel ex his ipsis excerptis de Epistolarum elegantia statuere illis liceret, quibus euol-
272쪽
IN GER M. FATIS. CAP. IV. I 89
Henr. Glareanus, Eob. Hessus, En Cordus, Nic. Melius, M. Lutherus, Ph.Meianchthon, alii, ad Reuchlinum scripserunt: quorum grauissima de eiusdem meritis iudicia atque testimonia hactenus a me sunt adducta: & de
quibus singulis plenior paullo post iniicien
da erit mentio: quoniam mirifica eorum inpurioris Latinae linguae studio inter Germanos concitando exstitit opera, plurimi a posteris perpetuo facienda.
uere eas haud contingit. Rectissime de istis statui posse, ego mihi persuadeo quod olim magnus iure- consultus, Matth. Vesenbecius, de non ita multis Victor. Strigelii & aliorum clarorum virorum, epi stolis, quas Papiniano suo Wittcb. an. Iς69,8. ediris subiunxit, statuit: Magna pars exudytionIs, multaque sermonis festiuitas in eiusmodi piorum hominum
schedas es recondita: eaedemque latere mores cuiuSmque non nunt, vesit in speculo virtutes adimitandum, vitia ad cauendum repvaesentante multa pietatis, crucis, inuocationum, Iiberationum exempla proponunt: seruiunt historiae temporum, memoriamque rerum cognitione in arum conferuant: in ubium ut venire nemini deb at, quin eiusmodi ins
tutism edendi claror. virorum epistolas 9 moribus Osuinis di centium plurimum a Fu-enti adferri possis. Quare de reliquo prioris epistolarum libri editionem, quam Froseliouerus dedit, citandam potius putauerim. quam illam, quae Ans helmo debetur, caussa haec est, quod, quum huius editioni paginae additae non siit, dissicilius ideo citanda mihi via
273쪽
Quum de reliquis etiam Dringebergii di- scipulis, fidisque Reuchlini amicis, & vindis F
candae in Germania Latinae linguae adiutoribus, quaedam proferenda putem y utpote ilvorum non minus, quam reliquorum, quos uhactenus nominaui,epistolae ad Reuchlinum, Velut communem Praeceptorem, in binis istis. Muepistolarum libris exstant: IO. CAMERARIUS DALBVRGIVS, Wormatim in Episcopus, primus inter eos nominandus videtur; cui Rud. A ricola & D. Reuulinus tanta neficia accepta retulerunt, ut longe munificentissimum eum venerati sint Patronum et
immo quem omnes boni renascentium in . Germania humanitatis studiorum summum coluerunt fautorem atque Maecenatem dum singulos eruditos illis caritatis beneuo- - 2 lentiaeque ossiciis tam cumulate prosecutus est, ut aedes eius tutissimum ipsis praebuerint asylum. Primus & solus habebatur, qui trium linguarum peritissimus elegantiora et studia in Heidesses dense lyceum intulerit, qui ea ab indoctis, incultisque veteratoribus defenderit 3 adeo, ut nullae tum fuerint litte- rarum deliciae, nulla Germaniae Musa , quae non in eius laudes adspirarit, ab exteris etiam
magnifice laudati o . Iacobus Sadoletur
O M. Crusius Annal. Sueu. P. ZII lib. IX c. 8, p. So8. Q in vita Io. Reuchlini a cel. Maio conscr. P. IS9.
274쪽
quum matrem eius decess1sse inaudiuerat, Philosophicam istam Consolationem p) ad eum misit: quae praeconiis, quibus optimum Praesulem ornandum putauit , est refertissima. quo haec etiam verba spectant q): umn sis utriusque linguae docilissimus, ac scientia ciuilis pontificalisque consultus, s in omni
genere disciplinarum vel Pnicus aetate nostria longe consummatissimus, adeo, ut pro exqui- sta illa, c certe rarissima diuinarum humanarumque rerum cognitione, qua postes, in Pni
uersum, re quasi ex toto, nihil in te desiderari postr
p) quam Ioach. Camerarius, Ioach. Fil. cum quibusdam optimi Parentis sui & Io. Sambuci eiusdem argumenti lucubrationibus primus in lucem edidit. Frf. Is77, 8. ap. Andr. Wechel. p Oitquam Camerarius Pater eam ab Sambuco illo tempore, quo con iuge sua orbatus erat, acceperat manu scriptam, cum similibus argumentis publicandam. quod quum Pater perficere non potuerat, qui in litteris ad Sambucum, se de epistolis & aliis quibusdam non inutilibus scriptis proferendis aliquot annos frustra Iaborasse conqucstus est, quod typographicae ossicinae scriptis, quibus vulgus tum maxime delectabatur, scierint occupatae) filius demum percgit, elega tissima Parentis Mecitatione in aιωeυD cum aliis eius de Sambuci scriptis, adiecta. De Sadoleti Consolatione Sambucus in epistola ad Camerarium pag. Ia iudicauit, eam ab austore admodum iuuene conscriptam esse, in qua Primae Ciceronianae exercitationis apparerent indicia.
275쪽
possit: quod ad summum virum, praestantissimum sapientiae do forem, optimum praesulem,
pertinere videatur. EXtrema consolatione eum ita alloquitur, posteaquam optimarumantum amplificatoris laudem ei quoque attribuerat. Vbique magnus occurris, ut omnes omnium gentium oratores, omnes nationes te
suspiciant, observent oe admirentur, quod a modum paucis euenit unice diligant singularia ter re vehementissime ament,mirificis laudibis ad cauum esserans i0. Hie ipse Dalburgius est, in cuius honorem inusitato plane in Germania exemplo, magnoque sitnul cum plausu, Comoedia Latina ab adolescentibus quibusdarii studiosis acta est , idque optimis Reuulini auspiciis s). Is ipse porro est, pro quo Rud. Agricola supra citatam orationem coram Ρontifice habuit; & cuius summa hu- '
manitas ac munificentia eumdem Agricolam At
Neirilbergam pellexit ; seu ut eius consuet dine sα ipse ad recte scribendum adsuefaceret, seu ut iuuentus haberet stili formato- , rem ). postquam Episcopus Wormatiensis factus erat, per Theod. Plinium, infra pluribus
276쪽
laudandum verbis, confirmauerat ei, se tanto propensiore in ipsum futurum esse munifi- centia, quanto paratior tunc, quam antea, quum Hectoris Palatini Canceliarius fuisset, foret sibi facultas: curaturum, omnique Ο-pera enixurum se pollicitus est, Vt appareret, Dalburgium non sibi magis honore rebusque aurium esse, quam Agricolae, longa consuet dine coniuntiissimo suo amico cum quo cuncta diuisurus, & communia omnia habiturus esset. Quae singula liberalissime praestitisse bonarum litterarum cupidissimum Praesulem. ipse Agricola grauissimus testis est D: cuius caussa domi suae Iudaeum, ad Christianam religionem paullo ante conue sum, aluit, ut Hebraicas ex eo addisceret lit
Eiusdem etiam huius Dalburgii atque A gricolae fama permotus CONRADVS CELTES, Proturius, Dringebergit itidem discipulus, Heidelbergam abiit, ubi oratoriae atque poeticae tanta cum laude operam nauauit, Vt, posteaquam egregiis in Italia usus fuerat magistris, primus omnium Germanorum poetiacam lauream a Triderici III Imperatoris manibus acceperit. de Latinae linguae studio subleuando tam praeclare deinceps meritus, ut eloquentiam Romanam, quantum Germano
277쪽
saltem homini concessum tum fuerit, primus in Germaniam perduxisse nonnullis videatur ss).
sim, qui ex toties laudati Dringebergit schola cum tot eximiis viris aliis prodiit, & a Maximiliano I laurea donatus est, quod attinet lipsa viri aetas illis eum adnumerauit, qui Ger-
manicam rationem Romanae linguae splendore ornare a C illustrare coeperint. Multum profecto ad rem litterariam amplificandam contulit: siquidem in Tubingensim academiam omnium primus mansuetiores Musari tersamque Latinitatem fanis persuasionibus inuexisse putatur ; frequentique auditorio poetas, oratores,ac historicos explicando foe- .
dam barbariem indo pepulit : ita, ut ad Reuchlinum scribens Politioribus litteris praefecti titulum iure usurpare potuerit it .
Qua ratione litterae, quae per tot saecula delirutuerant, ex tenebris sese sensim emerserint, ex Bebelli huius epistola quadam ad Reuch- linum scripta cognosce realiqua ex parte licet: qua ex eo sciscitatus est, quomodo voces K me eleson, Euangeliu Metamorphosis Sophia
278쪽
essent pronuntiandae u)Zquarum rectam pronuntiationem priusquam illa epistola , qua respondit Reuchlinus, ostendit, iocose oppi do Bebellum compellauit G : Sed heu tu, mi Lebeti, cur a me veterano, π ludi litterarii emerito milue, grammaticum opificium quaeris P euius re dux π perator ipse in Musarum castris quotidianum exercitum agis. Re-Elere me vis ad incunabula re vetitus puerorum. Pari modo Iodocus Gallus Rubeaqueη-ss, litterarum Graecarum rudis, per litteras ex Reuch lino quaesiuit, num in illo Matthaei:
Vidimus Stellam eius, s venimuX adorare di eτο Penimus, siti praesentis, an praeteriti temporis x t Quanti de reliquo Bebelius fecerit Reuchlinum , quem Prae Florem suum appellare consueuit, supra a me declaratum est,
BEATUS RHENANUS, Se adiensis, m
illorum etiam refertur numero, qui ab ineunte aetate magistros audire maluerunt, qui aut utramque linquam Graecam & Latinam tenebant, a sermonem Latinum ad elegantiam artium potius, quam ad earum deprauationem foeditatemque tradebant. id quod vel sua sponte, vel familiarium hortatu, vel N 2 exemm
279쪽
exemplo aliorum fecisse Rhenanum, D. Stu mius dilucide demonstrauit,utpote qui vitam eius elegantissime scriptam reliquit y) ; praeclarisque eius in litterarum studia meritis explicatis, ostendit, optimum virum Graecae &Latinae linguae scientiam, litterarumque iuuandarum studium D. Cononi, Norico, qui sub eruditissimorum Italiae hominum disciplina profecerat,vltro debuisse. Ios. Scaligertanti aestimauit Rhenani merita, ut eum doctissimis Germanorum adnumerarit, cui non Germania solum, sed omnes quoque eruditi in antiquitatis & veterum auctorum restitutione plurimum debeant Z). Idem Mart. Dorpius D eam M. Adamus integram fere dedit in Vit. Philosoph. pag. i32 seqq. verum illa in primis, quae Stur-mius de religione retulerat, omisisse Adamum est. quod mitor. quo haec verba pertinent et quamuis
constat eerioris Theologiae ipsium fuisse suriosum. De Erasino fertur, quod .iacere solebat, Lm
theranos bonam comariam male agere. eius ipse
principio opinionis fuit, Aed aetate accessit propius, ut idem sentiret, tamets Mem non tueretur dignus sane vir cuius religionis caussa committi debuerit si iudieibus fuisset opin: propter probitatem, verit tem, doctrinam, iuuiciique acumen, id quod in steriptis perspecte exstat. eodem haec etiam verba pertinent : Veniamus Mae retigionem, in qua aliqui fomtem eum non δευμ culpant: quod quum probaret nosram, partes eius non susceperit. o Scaligeran. I, p. m. 129, II, P. aOq.
280쪽
IN GER M. FATIS CAΡ. IV. I97 Dorpius in epistola ad Erasmum censuit a :Rhenani scilicet sedula in castigandis optimis
auctoribus vigilantia omnes doctos adiutos
sese profiteri, viri, qui re fuerit beatissimus,& cuius solo nomine exsiluerit: cuius quotidiana pene consuetudine, doctissima pariter& mellitissima, ipse Erasmus sic se delectatum, fassus est, ut hac re se plane putarit esse, quod illa dicebatur, & ut ipso hoc amico nihil sibi fuerit amicius ; cui diuini ingenii sui monimenta dedicare non dubitauit b . Rhenam popularis , eiusque aetati suppar fuit IOANNES SAPIDVS, qui eodem isto
Dringebergio praeceptore adolescentulus usus, tantum laudis deinceps consecutus est, Vt nus ex felicioribus saeculi istius ludi magistris haberetur ; qui, barbaris scriptoribus iuuentutis aures personantibus explosis, classicos auctores eorum in locum, puriusquς dicendi genus introduxerat: ab summis eo nomine aetatis suae viris, quorum numero Erasmus, collaudatus. Idem dicendum est de altero
GO: quem maiore in obseruantia propter aetatem & aestimationem, quam in amicitia propter iuuentutis studia inter familiares,& modo laudatos ciues fuisse, Sturmius te