장음표시 사용
401쪽
co descripta: & decinamomo Mese authoritate,& Dias politicum,& dia calamentum,&diatilon pipereon posita a Galeno in libris deTuenda sanitate. Est & diacyminum, & ele- prisu petuarium ex ligno aloes,& SagZena,& cabro rius confectio ex authoritate Avicennae: tum Sirupus de radicibus Theodorion magnum V 'Trifera fauonis minor authoritate Mesue &Serapionis utilis. Sed est in coagulis omnibus
proprietas mirabilis, ut refert Princeps. Elius 19 tru.r commemorat urticae semen,& bryoniam,ca- ω Ity
lamum odoratum, remisci, laseris lachrymas, succum etiam salicis. Castorium, pistacia, florem iunci odorati. Concoctoria autem amomum & lentisci lachrymam. Vtriusque aute lib. 2.c. 2Is facultatis facit ros accum oleum. Inuenio &apud Actuarium descriptionem aulapii ex iviolis compositi in hoc casu opportunam, ac non parum frigidam, cui tuto calidissima possis admiscere medicam eta: habet enim sat halos rosas etiam quae astringant. Est & ab illo east.de Συι- diaprassium antidotum laudatum. Sed in his lapia σomnibus cum iam segetem medicamelorum μ' - qntradiderimus, delectus ordo & modus docedus est. Delectus, quia immoderate calida, ut coagulum. Dias politicon; diatrion pipereon, castoreon, confectio de alliis, fugi edassent. λquanquam in antidoto de alliis non vulgaris spes sit si moderate utamur eo. V i TANDA sunt & quae carent odore iu-
402쪽
3ῖ H. CARDANI cundo, ut aristolochia: erat enim praeceptum Auenetoar, quod medicamenta membrorum principalium ab odoratis nunquam spoliari debent: & in eisdem locis docuit,quod veli menter astringentia omnia ventriculo sunt noxia, & quod dolorem excitant:quanto magis in iam patiente dolorem. i. NM' ET inter moderate astringentia exemplo .
t c. I S. ca. I connumerat rosas. Et erat etiam praeceptum
ει m. ἐς Illius ut ἱ melle abstineremus,& loco eius sesa.. ' ' teremur saccharo:& fecit capitulu proprium 1. Th isiis de humoribus imbibitis in membranis ven- trae. isca. triculi e & ibi dabat in pituita Oximel loco si- --σ si ς F rupi acetosi cum succo foeniculi, & non abhorret mel in hoc casu. Sed ubi fuerit atra bulis,aut melancholia, addit amygdalas amaras, &Serapium decentaurea.Igitur via delectionem dc ordinem deueniam , in hoc casu te tandum esset cum lachryma lentisci,&aniso,ac oximelle: sed quia morbus processit concoquens tale fiat: N. radicum ari amomi an. .ii.
Betonicet scyllae masticis si origani thymi prassi a n. m. sy. Centaureae P j. Seminis urticae, calami odorati,ssoris iunci odorati seu squinanti an. B.iiij Cinamomi 3.f. foliorum salicis&rofarum in botris a fi . m. si .aquae m.v. coquantur primo sy lla, acum & mastixusque ad dim,diam quantitatem: post addantur cinamonu, amomum, Betonica, Calamus odoratus, S
mina urticae, prassium, folia salicis: & c 'quan -
403쪽
tiis donec redeat ad 5.xx. post addantur reliqua & coquantur donec redeant ad j xv. vel pauid minus:& colentur bis aut ter: & de hac aqua sumat a iiij. calidum in aurora cum S:.ij. serapi j de prassio,aut de hysopo,cum gut. iij. aceti albi & superdormiat per horas duas saltem si potest. Continuus autem sit usus eius usque ad dies octo vel decem: donec coctio apparuerit in urina: & si videatur sbi calidius
hoc medicamelum,qua horteat, moderetur
illud cum stupo violato dicto: & minuatur quantitas stupi de prassio pro qualitate sirupi
violati.& ubi dolor interim vexaret praeter solitum, quod accidere posset, addatur ab initio coctionis illius compositi, limaces cu corticibus numero . v.scobis seruinae 9.i. g. addatur Otia acetum usq; ad 3. i.si oportet, ubi lentor in humoribns appareat peracta coctione.multa sunt quq purgant hos humores,praesertim autem Agaricus, Cartamus seu cnicus,heliotropium,colocynthis,Turbetum, elaterium,Esula, semen urticae,Iris, ex copositis autem Dia-
no,iatidae mi sirichae, aggregatiuae, de euiar-bio de Thapsia,Theodoricum magnum literqlogdion,Hermetis, Archigenis,ut a Mesue habetur. Blanca etiam & Benedicta de hiera ruLfi & ab Actuario A syncritum antidotum Dioclis medicamentum. Et Gal. existimat quod sua litera infractos tunicis humores positi pur
404쪽
gare.Vnum est quod mihi in hoc casu Diatob cum turbith a 3. iiiij. ad vi. satisfacit cum 3. ij. aquae betonicae. Sed debet addi Diagredium more solito in descriptione Petri de Tussignana.Et si hoc no iuuaret cum a pitullis omnino sit abstinendum, quoniam ventriculum
tabefaciunt,uterer Theodorico magno . tum
etiam hiera aliqua ex supradictis secundum quod magis videbitur medico consulenti. &in totum a cassia fiala abstineat.
FACTA purgatione utatur vino cum ab-
synthio secundum modum datum: & si nunc faceret vinum ab synthiatum n5 esset malum, cum tempus sit opportunum. Iuuat & quam doque Theriaca in hoc casu, sed bona, non pseudotheriaca,qua utuntur his temporibus: iuuat & diam bra Mesue, confectio caudicon ex Serapione dc Sagzena ex Avicena.sed haec serius, cum & ipsa pituita minuat velut a Philosophorum confectio, & theodoricon. His peractis,si videbitur, redeat ad concoquentia.
trae. ct con HIs visis cadunt duae dubitationes: Prima trad. . est,an aquae Thermarum coueniant: & ut declaraui in secundo contradicentium medicorum , omnes vehementer siccant:igitur non. - conueniunt. Altera, an balneum competat:
'' φ' Respondeo ex libro de malo medendi usu noin E i ιι competit; sed est necessarium. Vt enim AEtius inquit, humectant, molliunt, mitigant dolores: & quae profunda sunt in altum euo
405쪽
DE PHTHOE . 337cant. Sic & irrigationes. Non solum autem ex simplici aqua,ted his incoctis quae ingruenti dispositioni magis necessaria videbuntur.
rum, O phlboe. N casu huius eruditissimi viri laborantis erosione gingiuaru &dentiti, concussionenista ex humore calido de acuto: quaesitum est an radicis Cinae exhibitio coferre possit. Respondeo quod iuxta Principe, medicina experta melior est,quam no experta .Et manifesturn est,quod in Pthoe cum aliis auxiliis curaui fratrem Petrum martyrem, &filiam Bartholom et ephippiari j, & filium Gabrielis de Riganion te, & Hieronymu Tibol-dum,& filiu fabri lignarii habitantis sub porticum portς Tonsae:& mulierem iuxta sanctu Marcellum,omnes ex pthoe exquisita deploratos, ab aliis, ut breui morituros a medicis relictos:cum quibusdam eorum,nec viventis cfigies superesset: alios etiam innumeros curaui ex eo de morbo tribus illis viis regiis narratis in libello Experimentorum, quos longu esset referre, praesertim cum ex his plures noessent, adeo ut hi, quos ego narraui confir-
406쪽
DE PHTHOE aquae quantitare, impertiri. Vehitur ex Inde ex regione Ciniana, ut existimo . Scindit ut in subtilissima frusta, lataque, ut coronati aurei.
. atque ut dixi et o O. aquae unciis, uncia una in
nouo lebete terreo lapideo ue immergitur fetuetque donec ad 63 . redeat, intecto semper vase, ne fumus possit exire:inde ab igne detracta,proxima igni constituitur, circumuolutis
pannis,ne vel quidquam exire possit fumi aut repentὁ refrigerari. Purgans decoctum reddit dimidia Ganti drachma, quae Alypi est radix. In singulos autem dies renouatur decoctum: amarescit enim,ut pro a q. diebus et . uncit sufficiant. Bibuntur summo mane calidissimi decocti unciae i q. pannisque prolicitur sudor: inde licet post tres horas bene contectu pannis, etiam si non sudauerit, e domo exire. Seruatur interim calida usque ad vesperas, bibiturque cum cibo, nec aliud omnino quidqua, sed & interdiu : non tamen adeo feruens,sed quasi tepida. Abstinebit a Venere,meridian6que somno, cibis etiam omnibus acribus, salsis,amatis,acidis lacte,usq; quae ex lacte fiunt tum iuribus,ac fructibus. V tetur pane,ac pulli carne elixata in singulos dies bis a cibo autem etiam melle: hoc enim huic decocto maxim δconuenit. Post i . diem aute, pullis allatis uti licebit, absque cyndimentis. Si morbi Gallici causa exhibeatur, laventur hoc decocto singulis diebus optimὶ ulcera, & panni ex illo mo
407쪽
didi imponantur absque ligatura. Licet etiam post 8. dies semel si virtus admodum sit debiblis, vini aliquid decocto hoc lymphati bibere,
atque ita interdictis duobus diebus repetere. Si aluus no demittat. decocto,oleo rosato,melle & sale My ster fiat, nec aliud alterius generis: subducit enim aluum egregio: cogitur autealuus plerunque a 7 . die, ac in posterum sup pressa manet: quo tempore etiam incipiunt in Gallico morbo saeuissimi dolores.scilicet a se. ptimo die: sed hi ut plurimum ad Tq. terminatur:alui autem duricies manet usque ad finem dieru quibus decocto utitur. Peractis 26. diebus colligitur lignum, quod relictum fuerat in singulos dies, ac in umbra siccatum exactridenuo comminutum in exiliores partes, tantundem aquae incoquitur: sed ut duae unciae ligni 2 oo. aquae imponant C. redeant autem ad .ut prius, ex bibeturque eadem ratione, iiDdemq; praeceptis per duodenos dies. Interim autem licet ludere spatiari, contectum panis, negotiarique serenis tranquillisque diebus. Manifestum est autem, quod natura , & proprietate hoc agit Cina aduersus Gallicu mo bummon autem licet victus tenuitatem, ut in ligno βancto,in caussam curationis adducere. Neq; siccitate id agit sola: impinguantur enim accipientes.Vis igitur eius exiccans, & putredini tum ob hoc, tum ob vim propriam resistensiliabet de acrem partem,ob qua ad ama,
408쪽
PRO LUE GAL LIci: 39irum conuertitur facillim δ,& utentes ab acribus amaris,acidisque, ac salsis arcet. Valde Gnim tenuium est partium. Habet & partem succuletam,ac dulcem,& vnctuosiam, qua impinguat, & proprietate sua iecur confirmat. Ob haec igitur ad quae prosit, satis est manifestum. Hydropi siquidem , ulceribusque malignis, phthoe,leprae, elephantias, Gallico mo bo, & atrophiae, & scirrhis iecoris.
thritide. lceribus prauistia matibus , elephamas. Α D I x quaedam nuper tenuis ac sub crocei coloris, ex India aduehitur, quam ego omnium Mediolani primus vidi et erat autem non absimilis glycy rhisae tenuissimi, rugosa scilicet nam ea talis cum siccatur euadit)& colore inter croceum& cinereum: sed gustus subamarus erat:odor vix sentitur.Vncia una in lib.ij. aquae colorem addit vini rubri turbidioris, odorem quasi grauem, amaritudinem non leuem,& sum in Eprouocat sudorem. Partium est tenuium,crassarumque: nam amaritudo in terreo constar,
calida est in fine primi ordinis, siccam: secum
409쪽
ao:epota cum tenui victu, scilicet pane bisco.cto,atque passulis, per dies qo,Gallicam luem plus iuuat quam Cina,aut lignum,quod San.
ctum vocatur.Expedit aute, ut sic etiam opituletur his, qui arthritide laborant, & ulceribus prauis, & his, qui ob pituitosum humorem
laborant cedomatibus, aut morbis ultrali par. In obstructionibus autem cocauete partis iecoris, & ventriculi mala coctione, non auderem hoc tentare,nisi forsan victus tenuitas nos a periculo tutos redderet. Qu'd etiam iecur confirmet, quodque lienem extenuet,
quod incipientem elephantias m curare poLsit, & hoc verisimile est. Dantur decocti vii-che sex in singulos dies summo mane id est,
hora diei secunda, tantundem horis ante coenam tribus: tum cum cibo quantum volet. Permittitur autem sudaro contectus pannis
ab assumpto potu: verum, ut sudauerit, liberior est,quam in assumptione Indici ligni: ne- que enim prohibetur quin ad solita prodeat exercitia, nis frigoris metu, unde contectus pannis esse debet , & vitare infausta tempora pluuiarum, ventorum, & frigoris. Memin rit eius quod scripsit Hippocrates. Vbi fames laborandu non est: atque similiter cauedum, ut inquit Galenus,a sectione venae: sic & a Venereis,ac curis nimiis. Singulis tamen decem diebus purgare conueniet corpus, cum Cat
potiis, quae lentos humores & crassas feces, erpellere
410쪽
PRO LUE GALLICA. 393 expellere possint: qualia ex aloe, coloci thide,& elleboro componuntur. Alij pr benisliquam Indam cum diacatholicone:quod ut minus utile est,ita magis tritum. Habet autem vim praecellentem inter sui generis medica menta haec radix, in emendandis capitis ac cerebri vitiis : seu ob tenuitatem, seu ob proprietatem quandam. Et quaquam haec ita sint candide Lector non tamen tantae victus tenuitati seorsum, praesertim purgationibus frequenter adhibitis, parum ad curandos consi. miles morbos tribuerem . Quo fit, ut Gallica hanc pestem inter frigidos affectus colloca uerim. Sic humana solertia in dies inuenit, quod iam inuentis merito praeponi possit. Vidimus in claro viro Martino Chiaues Hispano post modicae quantitatis hau mim nam in eo periculum primo fecimus) crassam atque
sanguineam materiam e naribus descendentem : ita ut propter os, quod inter mediii est. miraremur, quanquam ulcera aliunde usque ad os penetrantia a descensu diuerterent. CO- stat autem Indicas res maiori praeditas esse virtute,etiam pro qualitatu ratione. Sed de hoc
a nobis in libello de Subtilitate dictum est. Nunc autem, quoniam ita sit,solom intellexisse sufficiat. Quodque generaliter peregrina
medicamenta plus agant: aer autem,atq; cibi, ac potus patrij,ad vitet usum magis conducuta