장음표시 사용
391쪽
fieri satus ex Galeni sententia. humor autem crudus est pituita, inter eius genera post vitream est gypsea. pessima Verb quae cum m
lancholica commiscetur:nam terrea parte fatum gignit resolutioni omnino repugnatem, sicut apparet in quartanis comparatione alia
tum febrium. innuit igitur Galenus loco iam proxime in margine scripto, bi Princeps omnia sumpsit, quae de doloribus ex flatu secun da primi loco iam descripto tradiderat, quod
' flatus ex materia calida exiguum vel nullum' ' dolorem facit. seu enim in concauitatibus,seu inter sensibilium membrorum partes contineatur, minus laedit δc celerius resoluitur. at
hic diuturni dolores materiam ostendunt frigidam. αλ ως - V ω D A Galenus etiam in febribus testatur f - P fiigiditatem ad morbi facere longitudinem, verisimile igitur est vitreum humorem, ac pituitam melancholiae mixtam in causa esse.co-
stat tamen feri posse, ut flatus ei iam ab alia causa fiat,quam a materia frigida de mente Gassapho. 72. leni. sed tamen talis flatus haud adeo, ut divi,
dolores excitat. pituita autem in sentriculo generatur de mente Galeni, ut alias declaraui. His peractis sumus sermὸ in casu Hippo-χ. Vir cratiL Quibus tormina, & citra umbilicum is h. D. dolores, & lumborum dolor,qui neque medicamento,neque aliter soluitur his in hydr pem siccam firmatur. & ideo nisi occurratur,
392쪽
pRO DOLORE VA OO. 373 inec alia mors ex acuto morbo praeueniat, in
tympanitem disipositio haec terminabitur, ut unicuique patet, qui diligentius verba Galeni quam Hippocratis rimatus fuerit. Posset ta- sinen sanari omnibus peractis,quet illi sunt necessiaria ad amussim. Quod clim dissicile sit,
etiam nunc nobis recte praecipientibus, antea etiam erat impossibile. Nam tales morbi ut acuti nunquam casu sanantur, unde in his patet gloria medici, ut Octavianus Horatianus
in libro suo de Morbis diuturnis dicebat. E 'r'
quo clarum est,cur per nullum ex his qui hodie celebrantur in toto Mediolani dominio, ut ita dicam, unquam fanari potuerit: de minus in posterum posset, cum longe deterior factus iit hic morbus: de si ex his tamen unus sit, ut intelligo, satis eruditus: sed cum modicam adhibuerit diligentiam, morem temporum, ut video, sequi tu . omnes enim malunt magis videri,nuam esse . quia ambitioni illoruproceres sua tamen iactura, subscribunt : inde Ocius omnium malorum & seges. Sed haee praeter propositum. ,
C v R A igitur debet diligi hic ad symptoma, ad morbum, ad causam morbi. Apparet DCt. θα, . autem quod aliud est causa continens a mor- n. IAE. bo ipso, ut alias ostendi. Sed hic etiam antecedentem comprehendo.& nolo hic declarare quis sit morbus mam si est solutio continui, cum illa non impediat nisi medio doloris ope
393쪽
d3 H. c A v. D A N irationem membri, erit dolor ex his quae di cuntur a Galeno in libro de Dissetentiis symptomatum ipsa afritudo, & nunquam solutio continui. Quod si solutio continui est
morbus & non dolor, oportet quod conseis quatur impedimentum Operationis etiam, nosolam continui solutionem. SED non est hic locus, cum omnia indigeant cura.Quae igitur cura indigent,sunt dolor primum: trahit enim sicut cucurbitula dicebat Galenus, & virtute prosternit, & mutita alia facit, ut alias declarauimus.Secundum
est prohibitio humoris pituitost vitrei, pbst
mulctilaginosi,vt ita dicam,cum melancholia iuncti. Tertium est partis adhaerentis me bris,& etiam quae obstructionem facit. Quattum est solutionis continui inter membranas. Quinta est diminutionis caloris. Sexta est macilentia .Et vix una horum poterit bene cura .ri sine alia.
C v R A igitur per animi affectus est, ut cotifidat de salute,& consoleturriquia quisque habet quod rodat:& multi, penε innumeri m
rientur ante ipsum,qui tamen nunc sunt sani:& qudd non potest mori ex hoc morbo, nisi alius superueniat, & sc non potest dici in via
an mortem: & quod est in potestate sua, parendo in omnibus,sanitati restitui. Haec & tialia cogitando,minuet tristitiam,& moderabutur affectus.
394쪽
νRo no LORE VAGoc 37 CiRCA somnu,Omnis somnus est bonus, nocturnus,diurnus, modb prolixus sit. Pro somno conciliando nihil melius conserua filiorum nenuseris . capiat ex ea a coena ab 3 6.
CIRCA exercitationem, omnis equit tio,etiam ante cibum,mala:post cibum pessiama.Omnis motus post cibum malus sic & immoderatus. Quies extrema mala. Deambulatio autem recta & longa optima est ante cibu.
Ex hoc modo faciet facta sua in mane, & v
speri ante coenam. o A D aere,modice calidus aestate noxius,
& frigidus in hyeme, unde locis conclusis habitet in tempore frigoris,& aestate locis apricis, & septentrione expositis: & vestimenta sua semper sint leuissima, quamuis hy me sint calida: & lectus sit ex cotto non ex pluma, habeat tamen puluinar , sed eatulus esset longὶ melius, ut teneat illum super ventriculi locum: & manus etiam palma est bona in hoc casu. Et grauari pannis est adhuc de. terius quam ferre frigus. Et hyeme exercitetur longe plusquam aestate: dc vitet frigus pedum quantum potest: & saepe lauet manus& vultum aqua frigida, & maximὸ in tempore aestatis, & post cibum. Et quamuis haec is
uia videatur, multum tamen in longo usu co- ferunt: quoniam multa pauca faciunt unum magnum. Repletio autem omnis noxia, dc si-
395쪽
PRO DOLORE VAGO. 377 tertio artis medicae. Venereorum Vero usus,& tamen in longo interuallo temporis,non taest utilis quam necessarius. Ad hoc etiam pem tinet, ut mane cum surgit, emittat omnia excremeta diligenter,& in vespere ante coenam dico autem praecipuὶ feces,urinam,mucum dnaribus. vltimo, aut frigidi in primo,aut tem perati,& hoc osteditu C. nam temperatum habet reducere extrema Vtraque ut declaraui in . libro de ab usu medicorum, igitur iuuat in omni mala temperatura acquisita.Calidum etiam in primo est acopum ferme a toto genere, vi cap. o.
habetur a principe, Quarta primi, igitur sedat dolorem. Sed frigidum in primo est leuestupefaciens,ut ita dicam, sicut Rosae, Violae, &alia eiusdem generis, & Nymphaea vi decla ad taui alias,est in secundo genere,& ideo omne trae. s. e. Is frigidum ut frigidnm hebetem facit sensum,
conueniunt tamen tantum ea quae sunt in primo ordine, reliquis causam augentibus,quare
ab aliis abstinendum. E et si quis dicat quod ego reieci temperata
in libro de malo medendi usu iam adducto: Respondeo qubd temperata non sunt, ut medicina, sed ut cibus medicinalis: nec complet curam sed possunt illam adiuuare, nos autem aliis insissendum docemus etiam auxiliis. Igitur uuae passe ante cibum sunt bonae,hum idqquidem valde, in primo autem calidae, & ubi cibus sit leuis concoctionis in fine sunt laudo
396쪽
biliores, &albae propter saporem acetosum' sunt nactiores,item citonia tosta sunt bona de citoniis sumus concordes,quoniam omnes t stantur,& Galenus praecipue ea esse ventriculo commoda. Sed de uvis passis reclamabunt, r v '' inquit enim Atius, Acciosae autem &austerae uuae de quae habent crassum corticem, ineptae sunt nutritioni,& concoctionem,ac cistributionem impediunt: praeter id,quod alia habet quae & reliquae uuae detrimenta. At ego cum 'io. Principe sentiam,dicente qudd utra passa confert ventriculo & iecori, tamen etiam quod confert doloribus intestinorum. Nam & Galenus hoc affirmat: eligit aut e dulces & astri, gentes cortice subtili, unde magnae sunt inutiles: quas Tibebas, vulgus vocat, paruae igitur candidae dulces & astringentes, ventriculum, inquit ille, oborant,& dolores lenivi, paruos etiam sedant,nec alios fructus commodos ipsi
reperio, nisi quis sorba praematura post cibit, aut pyra cocta pro Cydoniis substituat,ex oleribus autem menta & melissophyllon, saluia dc pulegium & origanum , &foeniculum, &spinachia aliquado,& Draco,herba noua, lat dantur, aut tolerari possimi, nocent lactuca, cndiuia,beta,caules & crispi quos cabusios vocant.Ex radicibus rapa,napi,imo omne genus earum,noxium. Ex piscibus limaces rei coctae,
cancri raro & in fine cibi, persci & Testudines,& Scardoar, omnia alia genera noxia . Ex
397쪽
PRO DOLORE VAGo 379 praeparation ibus autem suprema est super craticulam assatio cum saluta, post vero est in ve- .m,inde virulenta, pbst elixa & frixa in sari gine. Ex carnibus auium.omnium quae piscibus non vescuntur, inter quas anas &anser,
liroxima haedi caro,ab hac sylvestri u capreoli, eporis, cuniculi: optima Ericij consensu prope omnium,& utina multos ex his edere poΩset,oua non multum conueniunt, maxime ex
albo quavis vitella facillime & ne excrementis nutriant:& temperata sint, iecur animaliuvolatilium opportunum, arietis carnes post sylvestria. Castrati & vituli inutilis. v Ag ex lacte conficiuntur caseus, colostra, butyrum, lac scissile,spuma lactis,pingum do lactis lac ipsum omnia incommoda, deteriora his quaecunque sunt ut farina panis extritico bene coetus no tostus, fermentatus leuis Sed longe melior si ex duabus partibus tritici & una spelta sat: & cum leui lixivio misceatur farina, viatur ex aromaticis Reletoi cucibis is est cyrenaicus succus ut declaraui in li--y' bello de malo medendi usu.CrNAMomi & mMeris exigua quantitas non est inutilis,piper hac in causa fugiat , scio quantas hoc patiatur contradictiones. Sed a- , liud est librum condere aliud curam describere alicuius morbi, nunc nisi resecem,res in immensum ibit legumina Omnia mala tum ma
398쪽
ribus percoctis modice uti, tum iure eoru po terit .his omnibus salutatim misceatur,tura omnia fugiat,hoc autem generaliter a nobis alias decretum est, artocreas & ientacula eiuscemoabusiis σα. di, & ptisanam hordeaceam fugiat. Sed & in lib. de malo hac esset non leuis contentio apud eos, qui meder/UM multiim falso scire se existimant,far cum modico aceti raro sumat,sumat & pannicum,no quod hae omnino laude, sed si nimis coarcteatur licentia, vel contabescet, vel appetentiam amittet: vel non perseuerabit . unde vinculis fractis medicae rationis , vulgarem sequetur
vivendi rationem, & sic fine sito frustrabitur, satius igitur fuerit indulgentia mediocri uti. Mel autem & sapa per se utilia, verum rard bene aliis admiscentur cibis .pinguia dolorem sedant, sed causam illius augent, cibi facilis coctionis pr cedant,quae dura sunt & contuma. cia finem sortiantur coenae,uberior autem sit coena quam prandium pluribus ex causis quas in primo contradicentium medicorum declaraui,acetum confert modicum cum medica- metis,cum cibis aut per se sumptum nihil nocentius eo. sed oleum yptimum : nihilque eo melius,cum vero ventriculum laxaverit, menta utilis erit ac non minus ea cere lium he ba folio quasi cicutae,radice odorata, non comedat nisi postquam cibum descendisse iam
. cognouerit, ab synthij usus modicus cum me
ta vel melissophylo utilis adiecto sale. Sal
399쪽
PRO DOLORE VAGO 38t ipsum non inutile si mediocriter sumatur, ex piscibus salitis, alec solum, quam in chio uam Vocamus,bona est, in parua quantitate: sed caueat ne pro illo Sardam capiat,est enim ei vati de similis. Si adhuc hic modus non conserat, partem conficiat ex speltae partibus duabus,tritici a tem Vna. Vino utatur astringente austero uesed modice non praepotenti, non nisi iam comesa medietate cibi tam paulatim bibat & vinum ipsum quidem si odoratum & dilutum aqua,in qua duo frusta chalybis & unum aeris extincta sint.utatur & quandoque in coena abbo, sed in prandio rubeo claro,par autem est , ut nec sine aqua, nec cum multa dilutum sit: ligentur autem viscera , ut iam praecepi incipiendo infra umbilicum per duos digitos re ad superiora tendendo donec ad furculam inseriorem peruenerit, & infra quidem plus stringatur, ascendendo autem laxetur sensim ut respirare possit . Et inungatur sub ea unguento quod describam, & superponatur ab-sythij sacculus,inde fascia omnia haec circum-
E T quia intellexi quod ex hoc auxilio quod
iam quatuor diebus ab hinc iniunxeram, do-.lor in pectus recessit totus, atque ibi sedem suam fixit: hoc mihi haud displicet: quamuis enim pectus sit ventriculo nobilius, dolor tamen in ventrictato longe frequentius ad ma-
400쪽
382 H. C A R D A N Ilum terminatur, quam in pectore, cu ex flatu non ex humore fuerit, & etiam facilius erit deuincere iam contractum & in arctum redoctum , quam fugientem, igitur & de hoc dicam suo loco. CAPPARI Bus aliam utatur in acetariis cum oleo copioso, &aceto ex uuis passis. Sed
CIRCA medicamenta una ratio omnibus couenit ut calida sint-rara:nam debilia humorem contumacem mouere non possunt, frequentia autem prosternunt: tum praesertim quod, ut dictum est,medicamenta omnia sunt ventriculo inimica.Igitur inter prima ponemus usum origani in mane masticati , nam resoluit flatum proprietate sua: nam ut diximus, symptomata vocat ad se curam. E x his autem quae vitreum & mucilaginosum humorem concoquunt, sunt acetum, scylliticum, aut horitate Dioscoridis, Me sue, Serapionis,& Rasiis ad Almansiorem:& Amomum, & anisum,& calamentum,& cappares, at acathis,& amygdalς amarae,& chamedrys,& betonica, & amaracus,& arum,& iuniperi . semen, & nasturtium utrunque, hyssbpus,cicer, sal omne, cinamomum,raphanus, deruta, & aristolochia,& thymus,& prassitum' omnia haec Galent authoritate. Et rursus inter composita confectio ex allio posita ab Avicenna, tum etiam Philosophorum eodem ferme lo-