장음표시 사용
61쪽
vero fixum non habetur, sed volatile, combustione evanescens. Ut autem duo haec Corollaria, set tu necessaria rite demonstrentur, opus prius fuit, omnes priores Processus Ordine huc usque demonstrare; tunique demum patuit, Alea lihoe fixum ignis filium esse. 3. Non est ergo Alcatinus Sal nativus laritae fixus. Nativum voco, qui ex ingenio singulari ipsiuis plantae gignitur
de succo communi, nutriente, terrae; hinc adeoque semper
inest, quamdiu illa planta sibi, suae adeo naturae, committitur. Haec autem destruitur igne, inque alienam permutatur indolem. Nonne Aeetosa hortensis Major abundat sale arido nativo φ id Processus septimus exhibuit. Si vero apertis uritur flammis, dabit aleati fixum, ubi prius adeo manifestum acidum exstiterat. Alcati ergo hoc, non nativum, igne ex non aleati in alcati mutatur 4. Intelligitur hine herba alealescens. Talis enim appellatur primo, quae succum gerit acri, aleati fere, sed semper volatili, balitu se a tentem. Allia, Cepaeque, hune habent aliaeque his similes. Seeundo, quae aeri stimulo augerit
motum humorum per vasa nostra, hacqite ratione efficiunt, ut vergant sales nostri versus alcatinam degenerationem: tmde acerrima aromattea, quamvis in se aleatina non sint, tamen in corpore Rostro solent sales eo disponere. Tertio re illae plantae, de quibus ignis abundantem salis aleatini copiam producit. ιs Ideo etiam inter Sese in nativum plantae Processus septi. ni, ct inter salem acerrimum, alea linunt, fixuns Proeessus duodecimi, intercurrunt species diversae salium fixorum quam plurimae, quae omnes disserunt inter se actione Physica, adeoque natura sua interna, sunt igitur distinguendae. Pro exemplo 'sumatur Tartarus Rhenanus optimus, is vini nativus sal acidus prorstis, aterque quodammodo; hinc in alealescentibus, biliosis, putridis, infiniti usus. Ille leni igne
ex vitrea retorta destillat liquorem aquosum, acidulum, le- em, patieum,qui sitim levat. Hoc expulso remanens in retorta corpus jam alealestere in eipit, calefacit hominem, sitim teitat. Hoc residuum paulo foratore si urgetur igne, oleum exhalat fragrans, penetrabile, aure, coloris, amarum, e le- faciens. Quo ablato, massa manet in retorta nigra, alcalica
fortior, calefaciens, sitim magis excitans, quae eum spiritu
62쪽
vini eocta nobile dat aperiens, detergens, diu reticum, arit4i hydropicum. Posterior haec moles aeriori urgeatur igne, oleum prodit crassius, lentum, amarum, elidum, carbo niisi gerrinius restat in fundo, sed longe acriti alcatimss. Ille vetaro exemtus, crucibulo immissus, summo igne, diu affus, dat tandem salem aleatinum, fixum, pro vi, ct duratione, appli-eati ignis alium, aliumque, omni dote, sed semper aeriorem l Hie natura nativa aeida fuit, postrema maxime alcalica.6. Causa vero differentiam hane alea lieis his concilians triplex in primis observatur. Prima scilicet a copia olei e remabilis adhaerente adhue ad salinam materiem,quae quidem
quo Naajor, eo minus acre alcalicum, quo minor, eo magis
acre alcalicuin, dabit. Secunda ab adunatione artifkiosa hujus oleon ad aleatiosi enim lenta, suffocata, ignis ustilla. tione peragitur juxta Proeessum noniim, eo minus alcalicum acrem, copia abundantiorem, dabit Salem a si autem statim violentissimi ignis aperta flamma adhibetur, tanto minus sed acrius alealteum fit. Tertia autem ipsa videtur ignis propria actio, quae ignei quid superaddere aleatico videtur; sive id fiat ipsius ignis affixione, sive aetione ejusdem mutante. Ut in Processu hoc ipso jam explicui. Utique certissime ealx viva, quo acriore usta & diuturniore igne, eo plus caloris, id est veri ignis, in aqua frigida excitat. Sed & alcalia fixa etiam,quo longius fortiusque ignem experta, eo pariter plus generant caloris aquae injecta. Quarta forte hue referenda ipsa est originalis, ct seminalis, plantae proprietas, non ita cito destruenda. Plus dat una salis fixi, alia nihil. Non quia haec minus salis naturaliter habebat, sed quia non patiebatur figi illud, an a sale hoc, an ab Oleo, an a terra, an PO tius ab omnibus fimul φ. I. Ex omnibus his cognoscimus originem Salium alcatinorum in Animalibus, quatenus spectamus materiem allis menti, potulenti, aeris. Animalia enim pura aqua, solisque tantum vegetantibus pasta, corpori suo ingerunt simul mate. riem, unde Sales descriptos eduximus. Quamvis in fatuo, herbido, insulso, molli, uvido gramine, nemo suspicaretiireontineri quid, quod solo ustu tale aere, aleati,igneum, daret. Quis in Cerevisia, et Vino, cerneret eandem materiem y Experimenta tamen exhibent illam. Actio vero animalium materiem hane latentem protrahit, manifestatque. Solo blam
63쪽
O PARATION VΜ CH ΕΜ ICARV Μdo, dulei, insulso lacte nutritus infans urinam aerem, salsam quotidie reddit, non salein gignendo, sed occultum expediendo. Herbis bos nutritus salsissimum lotium emittit,eadem de causa. Qii Mam autem pacto volatilis hie in Animali-hus Sal evadat, postea patebit,ubi de Sale Animalium agetur.
Alcali acre, fixum, vegetabile, dat Salem, amarum, crystallinunt, durum, Axum, non alcatinum subvitrescentem.
A eeipio Cinerum savellatorum optimorum Iibras sex. Hos vasi puro vitreo immissos diluo affusa aqua pluvia ad viginti libras, sed frigida. Motos dein baculo ligneo relinquo eum hae aqua in quiete. Ubi diu satis subsederunt non soluta lixivium supernatans leniter effundo. Manebit in fundo, una eum quibusdam foetibus multitudo granulo. rum, cinericii coloris, saporis amari, duritiei ct fragilitatis fere vitreae, in quibus nihil alcalici deprehenditur. Atque
hoe modo hie Sal paratur. Tamen eundem nitidius ita statim eoram Vobis effieio. Sumo Cineres clavellatos optimos ad libras sex, hos in vase aeneo cum quadruplo aquae ebul. Iiendo dissolvo, lixivium totum adlive fervidissimum per saceum lineum percolo accurate, ut hene purum .sit dum adhue valde labet. Hoc ita purum, calidumque adhue, repono in vase bene calido, & humido, puro, vitreo; relinquo se. Incipit fundo, ct lateribus vitri,undique accrescere statim erusta subopaea, eineritii subfusci coloris, Omni momento aucta, crassiorque reddita. Ubi stetit sie aliquamdiu lixivium hoc, neque magis deponit plus hujus salis, tum effundo 'Ieniter supernatans purum lixivium quam accuratissime.
Manebit Sal similis priori sie facto, sed purior, & magna valde eo pia, ut videtis. Si vero id lixivium,jam liberatum hoc sale, ὸein paulum in spisso, & repono quiescens, aliquid adhue talis Salis forte dabit, sed dein nullumamplius exhibet, ita, ut certa modo sit copia illius in hoc Sale aleati, non ultra. Si Sal hie ita separatus concutitur eum affusa frigida, ptu viri nundissolvitur ea, sed tum alcati ad diaerescens abiicitur
64쪽
aeeurate, ut habeatur prorsum purus, abluto aleati; siquo tum leniter ex siecatur, simplex habetur, ct sic servari potest,
eo donatus, quem voles, titulo.
Rerum Chemicarum periti dudum dixerant, veros aleatinos, fixos, Sales, vix in glebas crystallinas reduci posse. Idque satis verum est. Sed ex alcatino hunc separatum dum posteriores ostendebant pro alca lino crystallisato, non satis distinxere, ut opolluerat: aleati enim, purum hoc sale, dinfleuiter in erystallos redigi potest, licet tamen inde vi hao produci queant. Sal hie in aere sponte nunquam deliquestit. In aqua frigida haud ita facile dissolvitur. In aqua ebulliente, sed eo. piosiore, tandem funditur, in hae frigefacta statim iterum congrescit in glebulas. Durus est hie Sal friabilis, in polli
nem tenuem, quasi farinosum, siccum manentem. Gustum habet amarissifilam, diu ori inhaerescentem. In igne erepitat satis violenter dissiliens. Non est acidias, non aleatinus, nee ulli hactenus cognito comparandus, sed novus. Proxime accedere videtur ad indolem salis illius, qui nascitur in productione vitri sursum rejectus, ejus superficiei innatans, indeque colledius titulo Rellis Vitri. An ignis, aleali faeiendo, hunc Salem produxit una cum aleati ex vegetantibus 4n sitieum ealcem ct aleati combinando, ignis hilne iterum in confectione vitri separat, & ejicit Certe videtur simile quid subesse , hincque intelligi utcunque, cur non gignatue hie Sal in Aleali Tartari φ Tartarus de subtili, fermentatoi liquore per minima nascitur. Caeterum ulterior hujus salis applieatio ad corpora varia ope ignis, docebit illius nee-- dum exploratas satis virtutes. Aleali fixum penitus liberatum hoe Sale omnino differt ab eodem hule sali inistoi quare solitus fui semper separare prius quam experimenta cum aleati sincero instituenda euro; aliter saepe turbat virtutem. Purorum alesium, aut im
65쪽
, squa stillatitia vulgaris, per vesicam, herbae
'Dostquam per primos quinque Processus constitit, quaenam restet in plantis materies, dum tanta iis vis ignis 'pplicatur, quae per aquam illis potest applicari a gradu ea toris naturali; Disciplina exigit, ut & illa pars cognoscatur, quae aestu bullientis aquae separata in auras avolavit: ita eis nim ordo obtinebit. Commodissima huic proposito operatio est, quae a lembieo arcte ad aheni os applicato vaporem exhalantem ebullitione sine dispendio collisit, densat, in ex-- cipulum dimittit. 2. Postea enim Processii 32, 33, 34, 3,, 36, sq, 86. patebit, . quid volatile separari queat de Vegetantibus igne majore quam ebullientis aquae, usque in gradum stlminum , quem vasa ferre valent. Sed jam, ut distincte agamus, colligemus id, quod a gradu ealoris aestivi,naturalis usque ad gradus 2Iq. avolat de recenti planta. Quam hic eandem Rosmarinum accipere debemus: ut rite queat conferri cum iis, quae per praecedentia inde prodiicta fuerunt. 3. Caeterum, loco Rosmarini, substitui queunt quaelibet plantae, quae recensitae sunt aptae Processiti primo, ibidem ad indicem revocatae, quae odore, ct sapore, praecipue eminent. In quibus ergo per Proces tas antecedentes oleo in inflammabile, ct salinum fixandum, aderant. Sapianaceum isque ex hjsce binis confectum oleosum. 4. Herbae, huic operi destinatae, carpendae sunt, illo in vigore suae aetatis, quo folia illarum jam adulta, caeteraeque partes se quam proxime aecingunt producendis brevissoribus, ct gignendis inde fructibus sed prius, quam flores
perfecerint, ct semina: quia effoeta redditur crebro virtus plantarum, quam in his aquis quaerimus, postquam fructus absol verunt; species quippe marcescentis languoris dein observatur. Tempus vero aurorae inprimis legendis favete quoniam volatilia tum collecta frigore nocturno, ct roris lentore coercita, nondum calore Solis dissipata sunt. At-
. De haec quidem ita intelligimus, quoties quaesita hoc opere
66쪽
uirtus aquae stillatitiae praecipue haeret in foliis, ut inMet tha, Majorana, Pulegio, Ruta, di quam plurimis obtinet. s. Aliter se res habet, quando in floribus, aut seminibus,
aromatica vis, neque in aliis plantae partibus, deprehenditur. Rcisae, Lilia, Lilia convallium, multa alia,exemplum praebent: tune enim eligimus partes florales quando odorem suum ditandunt fragrantillimum. Carpere igitur ciis portet flosculos sere iam apertos, necdum marcescentes, mari tutino rore perfusos. Ita quoque aliis in herbis semina praeis serenda caeteris, ut in Cumino, Aniso, Caro, aliis plurimis obtinet, quibus herba, flosque, iners, tota vero virtus solo in semine unice haeret, nobili se fragrantia, ct sapore acri, ibi tantum manifestans. Qua in re experimur, semina hane virtutem inprimis ostendere, po stquam jam ad aetatem persectam maturitate plena pervenerunt. Neque fas est prae terire quandoque amabiles has dote , la radice quarundam plantarum nasci. Caryophyllata doceat, doceat Telephium radice Rosam spirante. Tum vero necessie est, radices hune in finem legere eo tempore, quo ditiores his virtutibus. Id plerumque fit, si radix effoditur matutino tempore, ea anni
tempestate, qua mox folia de illa radice pullulabunt. In eortieibus, lignisve, si loeatur, separanda hae arte dos, tum ct illam prae aliis eligere docet. 6. Tali vegetabili, eontuso, si opus, aut eonstita, impletur ahenum destillatorium ad duas tertias capacis alvi, ut suprema tertia vacet, herbae autem non intra vas cumpingendae; affunditur ea copia pluviae recentis, quae susticit, ut 'repleat vesicam hane ad eandem altitudinem, scilicet ad duas tertias, una eum herbis. Capitellum aceurate collo suo margini orifieii accommodetur ita, ut nihil vaporis inter com missuras transire queat, quod Fabri aerarii pulchre essiciunt. Extremo naso alembiei intra os patulum canalis spiralis immita, fiat ibidem eonglutinatio glutine confecto ex farina lini subacta eum aqua in pastam densissimam. Habeatur citora, ut cavitas serpentis stannei nitida semper sit trajectu aquae purae ebullientis: ne aquam transituram inquinet. Ap plicetur extremo serpentis infimo receptaculum; quo ita
nullus vapor destillando exhalet, sed frigefamis in dolio Diogido pleno liquor integer colligi queat. od inprimis es
67쪽
frigida retinetur. . Leni tum calore graduum Iso, viginti qliatuor horis, fiat digestio, post hunc apparatum. Tum instruatur focus furni sub vesica, donec ebulliat leniter modo aqua eum heris his in vesica. Id cognoscitur audita certa sibili specie a ru.ptis bullis ebullientis materiae nata; aut etiam scitur hie caloris gradus, simulac finis rostri a lambici, aut principium . serpentis, adeo calet, ut laedat attingentis digitos; aut dum aqua in refrigeratorio, calefacta aestu serpentis impositi fumare incipit; si quoque gutta eadens de serpente guttam ilico sequitur ita, ut fere rivulus sit quasi continuatus; de omnibus his notis cognoscitur calor requisitus adesse; qui si minor, quam leniter ebulliens, tum non elevabitur vis hie quaesita. Quando autem nimium ignis ineendiis fur, tum tumultuans materies undis tumidis transgreditur in alembicum, rostrumque ejus, sicque inquinat liquorem deis stillantem; quin etiam tunc herbis .simul elatis, inque serispentis cava delapsis, obstruitur, corrumpiturque canalis et quare soleo extremo rostro alembici rarae telae frustulum
apponere artificiose; ut, si forte id infortunii contigerit, heris hae arceantur ab insarini in tubum destillatorium. Sed etiam vel liun aliud majus saepe aeeidit; stilicet herbae in rostroalembiei per nimiam ebullitionem aggestae iter aquae, ct vapori, in canalem destillatorium intercludunt; unde summo eum impetu disploditur alembietis, fervidusque se effundens. halitus, oculis, vultu, pulmonibus, subito receptus, pessima
damna, quini cmortem, incautis dare poterit; . quare caute agat, quicunque prima vice Tiro haee aggreditur. Caeteis rum, quo oleosa magis, valde tenax, gummosa, resinosa,
hine spumeseens in ebulliendo herba, eo plus hujus peri, culi imminet.
8 Gradus igitur ille ealoris, sollieite ita observatus, suis Itineri aequaliter debet, quymdiu aqua in excipulum destit,
Ians alba, crassa, odora, sapida, spumosa, turbida, apparet. Haee enim accurate debet retineri separata ab alia aqua, quae post hane sequetur . . Hinc exeipii tam saepe mutari debet rut certus sit artifex, solam primam aqtiam adhuc prodire.' Post hane enim expressam altera subsequitur pelliteida, tenuis, Odore proprio plantae carens, sed acidulum spirans ut 3 Pluri-
68쪽
PARI L IN VEGETANTIA. G. Hurimum, sapore nativo plantae destituta, sed aeidula fere, vix spumosa, sed limpidior, nisi quod filamentis albis, floc-
eulentisque quodammodo fordeseat ejus limpiditas: quin etiam, si cava alembici aenei haud accurate obducta stanno, acedo postr ae aquae aere roso inficitur, unde viridestit, nauseosa, emetita, venenata evadit utentibus, debilibus inprimis, infantibusque, sursum, deorsum, acri cum tormine, alvum perturbans. Quae mala, si infortunato acciderint, largo Lactis melliti usu levantur, aut liberaliori Decoctorum emollientium pom. s. Prima nqua, statim definita, inprimis continet oleum plantae, Spiritumque Rectorem, semperque aliquid salini simul, in plerisque acidulum, in antiscorbuticorum acerrimis alea linum volatile: Ignis enim eoquendo herbas, Olea harum attenuat, fundit, in minima solvit, sie ope aquae rapit sursum, una cum illis plantae partibus, quae hoc motu volatiles evadunt. Si vero vasa rite clausa fuerint, omnia haec,simul adunata, redduntur vasi appenso, sine jamira dis sipati, neque mutata multum. Si qua fides sensibus; quoniam odor, sapor, vires singulares volatilium in
planta , in aquis hisce quam ditissima deprehenduntur.
Hine, si Bolanicus ex vero dederit cognitas cujusque plantae vires, quatenus illae in hac parte, per coctionem volatili,eontinentur, tum Chemicus arte vales hasee virtutes exhi- here, a caeteris separatas Id conabatur Tournefortius in Libro de Plantis, eirea Lutetias Parisiorum sponte nascenti-hiis. Rajus de stirpibus apud Britannos indigenis. Dodo. naeus de omnibus audacter forte nimis, quandoque temere,' praecipue in editione postrema, anno I 644. AntVerpiae.
De industria monili , in aqua hae stillatilia alantarum prima solas haberi vires, quae in parte per hunc calorem volatili subsistunt: quia in toto succo plantae permisto vis propria habetur, quae ergo pendet ab hac aqua prima, ct aliquore post ablationem hujus aquae residuo,simul permistis.
Sane Menthae recenti expressiis prorsus recens succus, praeter aquam stillatitiam hujus herbae, alia multa, ct distinctissima, simul habet: quare vis illius Aquae, ct nativi succi,
eadem non erit, sed longe aliena. Id Medici nolent. Io. Posterior Aqua earet volatili,jam descripta,parte. Interim. fixam masis partem plantae vix elevat. Nisi quodaei duli
69쪽
pluvia residuae astusa herbae cum ea ebullit iterum, S destilis lat, satis fortiter, acidior Aquas blimatur, sed in qua nihil fere singularis virtutis de ea planta reperitur: quum de omnibus fere eadem aeedo vaporare tandem soleat. Haec quidem ita expertus ausim dicere, vim antlielminticam, quam Medicorum celeberrimi jure tribuebant aquis quibusdam stillatitiis, pendere inde, quod adiditas aquae ultimae aes solverit, sicque facultatem hanc, non suam, acquisiverit. . Docet interim Operatio haec, esse in plantis acidum salem, adeo volatilem, qui gradu caloris ais. elevari, S a corpore suae stirpis separari, queat. Experientia autem monstrat vim frigefaciendi aquae huic inesse fere solam; quod patet, si eapitellum vitreum, loco aenei, adhibetur: tum enim aeris
ii. En, hie modus est, quo Oiscinarum pharmaeeutieaxum Aquae stillatitiae parantur, optimus; si modo cavetur, ne misceantur hinae aquae: aliter utraque corrumpitur miscela. Corrumpitur & aetate, rar9 annum durabilis virtute integra: vitia capit memorata.
Discimus hoc opere primo, quidnam aestu ebullientis aquae discedat de planta nempe r. Aqua primi Processus. 2.Oleum volatile plantae,cum suo inhaerente spiritu. 3. Deinaeidum salinur11. Sed re secundo cognoscimus, quid in fundo aheni maneat de planta, post separata illa trial Scilicet Extractum tertii Processus, una cum illis, quae inde parabantur Processii 4,ς, 6, 7, 9, io, II, Ia. Iterum tertio scimus, qua in re haereat odor, saporque, plantaelin aqua nimirum primi Processus, in oleo volatili, quod in hac aqua, inque Spiritu, qui in hoe oleo. Quarto facile inde scitur, quid in culina, ct pharmacia, coquendo exhalet quid maneat Balsamita major, Chaerophyllum, Melissa, Paludapium, si juri carnium incoquunt, proprium odorem, saporem, pendentes inde Uires, penitus perdunt, relinquunt communia, nec grata; si vero secta minutatim, juri earnium jam parato, fervido adhuc, neque tamen ebullienti, vase bene clauso, immissa maeerantur, tum jura haec virtute propria impraegnant. Laelissimum utique cinnamomum gratissimam dat aquaris quae
70쪽
mire ealefacit, excitatque. Hac omni expulsa, iners aeida subsequitur. Dein decomini restat refrigerans aci una, au .sterum, diceres Quercini esse decoctum ligni Quinto clare eonstat inde, quando nam, eadem vi ignis, virtutes plane contrariae de planta adscendanti nam de aromati eis quamdiu aqua adscendit lactea, tamdiu attenuans, calefaciens, faculistas prodit. Dum pellucida, tenuisque, avolat, acida, frigefa. eiens, Sexto denique vero ex fundamento capitur hinc di rectio destillationis. Si absistis statim, ae aqua alba desinit, bonam habebis, pretiosam, lympham. Si avarus coianaris plus elieere, si eque acidam postremam priori bonae eonfundis, perdidisti omnia. Interim moneam iterum, aquas stillatitias plantarum in odorarum, ct acri aromatico earentium, tamen essicaces valde facultates possidere posse; licet fere aliter credatur. Sed hae de re videte, si placet, jam dicta supra parte a. pag. II. 1mo & eoctione immutaria pristina indole vires negare nolim. Herba autem haec Rosmarinus, residua, viridis, pristinam formam omnino servat, refertque , caeterum odore , ct sapore , nativo
Aqua siliatilia vulgaris per vesicam, repetita cuna nova herba recenti cohobatab Romarino.
Irocessus proximus docuit, quid aqua & ignis, vasis clausis, separet de planta, quid in eadem relinquat Jam vero hoc in opere docemur modiim aperiendi magis plantas, ct ita traAandi, ut aquas praebeant stillatitias, longe ditiores illis stirpium dotibus , quas in priore artificio
i. Quo quidem proposito herbas, a praecedenti destillaatione superstites in alieno, & liquorem, qui in eodem superis erat, post eductam aquain stillatitiam, per pannum premimus, quam fortissitne, ut omne illud decoctum, sine sadiit. ra, habeatur. . Huic postea admiscetur omnis aqua stillati. tia, quae praecedenti Processii fuerat producta. Misiuinhoc aheno infunditur, ct ei additur tantum de eadem herba E - recenti.