Fontes Rerum Austriacarum

111쪽

taeione eure communis multiplieiter saligari. Si enim esset in rerum natura possibile, quod univer sum corpus a capite sine menbrorum sussragio regeretur, potissimum nobis inter vota nostra veniret . quod ommunes labores pro universali portaremus ecclesia. ut puticulares nullo vexactorium ingrueneium partieipio gravarentur . et de frequenti nostre turbaeionis in ommodo ceteris non aliud nisi ociose paeis commodum proveniret. Verum quoniam ad omnia possibilitas nobis data non susscit, aliorum humeros cogimur in su portae ionis vocare suffragium. ne desectus Mirium, sine quibus efficax esse nequit suscepti laboris instaneia, periculo viam paret, ei dampnosa pariat detrimenta. Sed dum aliis est lesiis seu ecclesiarum rectoribus cogimur incumbeneia communicare gravamina, quando ad id urgens necessitas nos pertrahit nune voluntarios, nune invitos, queeunque Possumus remediorum ingenia cogitamus, per que serant levius qui t- quid est eis. ne pro desectu virium . si e ut diximus, eeclesiastica pereat utilitas, inponendum i).se perseeaelone υ honoram a malIs.

Distinetio V.

Lucis eterno lumine destitutus lueiser, eaduea superbia procurante. celo contineri nequiens, eo quod perpetue cecidatis Utenebras incarrisset. sed dum perditus et minister perdicionis essectus, ne ademptas sibi delicias sempiternas possit eondicionis humane dignitas adipisci. quoniam solent miseri prosperitate selietum eruetari, illam in profundum persidie ab altitudine fidei devertere nititur, ut in locum sue miserie deducatur, estimans per hoc dampnacionis sue cumulum minorari. eo quod soleat asilictis quodiam asserri solacium grata miseris societas miserorum ).tiem ad idem. In fibrahe si iis is qui secundum earnem est ex ancilla natus perseeutor illius exstitit, qui secundum speciem natus erat. ad similitudinem siquidem perseeutoris huius infelices et miseri Aggarent υ, qui adhue infidelitatis nebulis obvoluti, non visa

112쪽

luce elara. que est Christus. jugo premuntur vestutissime servitutis . nos iam non ancille sed libere filios asseere moliuntur iniuriis et amigere quam plurimis gravissimis detrimentis.' De eoasOIMIOae divina.

Distinetio VI.

Plenus graeia et veritate unigenitus Dei vivi, quem, disponente patris eterni clemeneia, humani generis condicio misera ad reparacionem sue perdite dignitatis legatum de celis obtinuit, potestatis plenitudinem obtinentem in seeula, qui semper apud suos extitit per graciam licet ubique maneat per naturam, ut earum sibi populum. νοl. at, grandi preeio conparatum . de saucibus leonis eriperet rugientis, per se ae per alios, quos verbi sui nnneios ae preeones constituit sui nominis gloriosi visitare suos salubriter non desistit, gestans illa secum de eelis remedia, per que conservat contemplaetoni dedi calos is, preservat contemptores seeuli et iugo ey peniten te deputatos per que curat victorum labe conspersos et sauciatos iaculissathane tam evidentibus quam occultis, per que et meliorat bonitatis insudantes operibus et persectionis obtinere bravium satagentes i)1d extraneas fidei.

Distinetio vi I.

Dei sapiene iam et virtutem seri notum in populis precipuum et continuum est in nostre proposito voluntatis, presertim cum in hoc vita perhennis eonsistat. quod Deum patrem et quem misit filium suum Jesum mente vigili genus humanum studeat agnoscere ae laudum preeonio eius attollere graciam maiestatis. Ad eratem sagetplead m.

De seerelo in publicum egressus ad servos rex Dei filius ad ymadescendit, ut subditis ad summa pararet ascensum sub testa nostro

113쪽

mortalitatis in territa visus est et cum hominibus conversatus, qui tandem. ut n0stre servitutis cyrographum suo san ine cancellaret et Per temporalem mortem legem mortis aboleret eleme, non declinavit obprobria. non se subtraxit iniuriis. sed eruet se obtulit et crueiantibus ultro dedi L Undo ad christi mensam vocati christicole si eonsiderare velint opposita, et ni ipsi similia preparent. ad crucis obsequium non tantum eruce signati, sed υ et alii se aecingunt De temperanda last tela.

Ad hoe Deus in sede apostoli ea constituit plenitudinem potestatis. ut Romanus pontifex. qui claves in beato Petro potestatis et discretionis accepit. nunc rigorem exerceat, nune mansuetudinem anteponat, miserieordiam semper iudicio preserendo. Item s. Archa sederis. que virgam continebat et manna pect s providi pres rat pastoris . in quo rigor iustiete et lenitas misericordie pariter eontinentur, ut quod pena exaggerat pietas leniet successivi restauraeione remedii infuso post Einium oleo Vulneribus saucias. De boas paris et e neotale. inter commoda, que de pace proveniunt. id metitantes esse potissimum, quod paeisci censentur et sunt de numero beatorum. libenter quam possumus damus operam . quemadmodum cura pastoralis officii υ requirit. quod . ipso Deo propicio. inter omnia habeatur et vigeat s. sed preeipue inter viros magnificos in discordia

constitut0S. Item. Inter cetera, que animum nostrum insultibus inpetunt

sueeessivis, illud apostolice sollicitudinis cogitatum frequenti medita-eione perurget, ut fideles ecclesie calumpniis agitati, non deficiantur sub dispendiis questionum, sed litibus. que propter intricaciones parcium et diffugia simultatum videntur seri quodammodo inmortales finis amicabilis inponatur. Item 49. Unigenitus Dei filius Iesus Christus, qui ut reconciliaret servum Domino ad yma deseendit de mundo transiturus ad patrem

114쪽

pacis hereditatem suis in testamento quodammodo delegavit - pacem , tuquiens: Ameam do Vobis pacem relinquo vobis ). in ultimo quasi proponens ut pacis verbum in audiencium cordibus artius figeretur. Unde nos, qui lieel inmeriti eius vice potimur in terris. summo oper debemus satagere, ut inter discordes pacis vinculum, quod diseensionis auctor nititur inpedire, nostra sollicitudine reformetur. Super nova plantaelone.

Saneta religio celestis pulchritudinis ymagini se conformans. illud alacrius agit in terris, quod angelos exercere cogn0scit in celis. ludens in Dei laudibus et tam mencium, quam voeum dulci modulo iubilando, dum per paupertatem voluntariam a se mundum et mundana quelibet libenter abdicat, dum quod per castitatem angelieam se supra carnem et ea que carnis Sunt potenter elevat, dumque ponendo homines super capita sua motus proprios obediencie subjeceiorio eoartat, apparet quod observatores eius non ambulant eum animalibus, gradientibu super terram, sed poeius admirante propheta. volant ut nubes per aera pennis virtutum et contemplaetonis desideriis elevati. Hinc est quod homines natura quidem fragiles. sed celesti eonversacione sublimes congregantur in unum, prodeunt in altum: de novo erecta monasteria. altaria divina consurgunt, augetur devocio. dilatatur numerus devolorum, cum illi tanquam vera mundi lumina scintillas exemplares superne patrie emittere cognoscuntur. Hae nos igitur suavi invitacione ac salubri imitacione indueti ete. lneipiunt exordia imperatorum et regam Romanoram Ruper defensione

Cum favor et proleecionis nostre gracia personis semper adesse debeat religiosis, pro revereneia Jesu Christi pium esse decrevimus et consentaneum racioni, qualenus viri Deo dicati ubique per imperium et terras dominio nostro subiectas debeant misericorditer recipiet ab omnibus Deum timentibus cum elemosinarum et beneficiorum largicione caritative quodammodo pertractari. Ad utriusque enim vite V Dist. XI soliti Z. und v.

Paeem relinquo vobis. Paeem meam do vobis. Evang . secund. Ioarinem l 4. 27.

115쪽

felicitatem prodesse nequaquam ambigimus. si loea divino cultui mancipata curaverimus ampliare et eorum comodo U pia intendere

voluntate.

Rem ad idem. Cum de peccati earne simus uniformiter propagati nec Deile sit habitantibus super terram ineursus evadere deli-cl0rum, proposita sunt nobis opera pietatis, quibus lanto propensius creatorem nostrum possimus habere propicium. quanto miserio ordius expendimus ea in neeessitatibus proximorum. Item υ. In excellenti specula regie maiestatis selieiter eonstituli ad prospiciendum utilitati fidelium nostrorum in posterum. perspicacitatem oculorum nostrorum longe lateque diffundimus indempnitatibus ecclesiarum precipue precaventes et earum commoditatibuAintendentes, ut per lubri eum vite huius transcursum feliciter transeamus et elerite beatitudinis premia consequamur i). Item U. Totiens regie celsitudinis sceptrum extollitur altius et ipsius status a Domino υ. a quo datur omnis potestas. selleius gubernatur. quotiens loca divino eulini dedieata pia consideracione reguntur et ad ipsorum facultates augendus savoriabilis proteoelo principis in oportunitate qualibet reperitur 1d viros religiogo .

Cum de importalis procedat henivoleneio largitate universos viros regulares Deo iugiter servientes suo sollicite presidio communire, fratres milicie templi qui dimissa seculari milieta laeti sunt milites desu Christi et vexillo Domino iugiter militantes pro redempturis amore se morii dare pugnando eum barbaris nacionibus non formidant, tanto debent ardeneius confoveri in omnibus, quanto gloriosius pro de sensione christiani nominis noscuntur in eastris dominie is iugiter et fideliter eontinualis vicibus militare.

116쪽

t. 22 d.

eum imperialis dignitas omnium religionum genera sub umbra proteceionis sue manu tenere debeat et fovere, dicatos vero virgines. que spretis maritalibus connubiis sponsum Jesum a censis Aeeuntur lampadibus tanto debemus et volumus nostro presidio propensius r0nmunire, quanto magis earum sexus et condicio noscitur indigere. De liberalitate superlaram ad subditos.

Ad laudem et gloriam regie maiestatis credimus pertinere. Si eos, quos ad nostra servicia devotos et ultroneos invenimus, dignis studeamus beneficiorum premiis ampliare, hine enim eos ad eadem servicia reddimus promptiores et alios trahimus per exemplum, ut devoeius obsequantur, dum status ipsorum comoda circa imperialis observaneiam fidei prosiiciunt augmentis continuis et accrescunt. Item υ. Principis dextera totiens leditur, quotiens a dono trahitur liberali. Quanto enim profundius gracie largitatis inmergitur. tanto graciosius exaltatur. et si a nostra munificencia subiectis bene meritis munus liberalitatis conceditur, ipsorum et voluntas ad nostra servicia serventius animaturet ampliatur proinde gloria regie maiestatis. Item. Cum omnis gloria seu poteneia principatus in subditoram consistat precipue solidata fortunis. decet et expedit, ut quilibet in quacunque preminencia constitutus subiectis sit in oportunitatibus quibuslibet facilis et in graeia liberalis east Dist. IlΙl fellit Z u. V. - υ ad idem Z. - OZ. hat hier noelisolgendo 2 ei Exordia: cum de iure ad omnes regimini suo subditos regi ao savor benignitatis debeat extendero. laudabiliter illis eura provisionis impenditur. quos in omnibus artieulis effieax devoeio non fieta reddit in suis negoetis plus aeepptos. Nam excelleneia regio potestatis quanto libeneius suorum votis fidelium pondeseendit. tanto magis eos ad intemerate fidelitatis obsequia quadam sui favoris gratitudina quodammodo provoeat et inelinat. Bem ad idem. Inter Cesareo laudis lytulos, qua nomen regnantis elarifieat et perennat post ei nares duratura numerat speetaliter munifiea liberalitas extensa diffusius in subieetos. quo tanto sulget lueidiua, quanto pura subditorum devoeio proeedentibus obsequiis mereedem non habuit

117쪽

Dem O. Inperialis excelleri te dignitas lime vero laudis illulis si iblimatur. eum fidelium suorum merita fideliter et elementer aliendens. eis de sua liberalitate recognoscit que a suis progenitoribus eisdem collata videntur. cum in observandis benesse iis non minusquam in se largiendis regalis dignitus arereseere videntur. Item O. Satis limioris noes; iri sustigia credimus nos prudenter extollere, si ad regie potestulis negocia, consiliis utique promovenda non casibus. viros preclaros erigimus et rectores Silo ii eos illustribus osse iis decoramus. ut sic eorum probitaR non algent. dum sua suerint nomina laseibus bis in titulata magni seis. et mentis nostre tranquillitas non vacillet, dum latera nostra prospicimus o providis decorata ministris. quibus honores et benescia regia liberalitas non solum non subtrahat, Verum Ee iam graciose circa tales. quasi de munis cencie promptuario plena fluat i). De eensura lagilete.

Regule fastigium loeiens leditur, qlioeiens in defeetu iusti ei oreperitur. et quanto profundius et benignius compassionibus pietatis immergitur, tanto gloriosius exaltatur. Cum gladii imperialis aeceperimus auctore Domino potestatem.

illius aciem sic extendere volumus et debemus, ut mulos severitate coherceamus debita. bonos vero contra mulorum insultus in sua iusticia esseae iter foveamus. item ay. Recte ponsiderii innis examine librii presidentis appenditur, dum eunetorum merita sic iustu examinaeione pensantur,

quatenus obprobrii pena exietorum colla premat et fidelium obsequiis

respondeat retribileto meritorum '.

Item U. In libra equitatis appendentes merita singulorum. dignum duximus, ut de fructu viarum suarum aliud sentiant indevoti.

118쪽

el quod male meritis in pena culpe detrahitur. bene meritis in retribuetonis proseiat quodammodo incrementum a).F.l. Ma. Dem. Cum ad regimen ideo vocati simus imperii. divina graeia disponente, ut cunctorum iura per nostram sollieitudinem conserventur et maneant illibata. sie nostrorum fidelium adesse volumus et tenemur iusti die, quod malorum insolencia se prelatam non gaudeat et bonorum innocentia non lugeat Se oppressam. Tune υ imperialis exeellene te firmissimo rectore firmatur imperium, tune decu 3 cesaree attollitur maiestalli, cum infidelibus pro

perfidia penam digne retribuit et pro fide fidelibus premia liberaliter

elargitur, amorque virtutis tune crescit in bonis et pene fragor in multis aeuitur, cum iustorum divi et is iusti ditantur et induuntur innoeentes spoliis dampnalorum. Rem υ. Inpunitas scelerum fideles exanimat O et terribiliter malorum armat audaciam contra bonos: nee pena caret talis inpunitas. que in bonorum transit penum et remitiit penale supplicium merito puniendis, ideoque de iure probis ac fidelibus potestatis cuiuslibet committuntur regimina. ut malicia videlicet pereat. iusticia vigeat. innocentia soreat, scelera destruantur, pessimi timeant et boni in tranquillitate placida conquiescant G. ay llior solgi in Cod. V. o in Blatt Fol. 23 Exordion von anderer

Hand, die, weil sie ein frenider Beslanditieil und aueh Cod. Zwell. seliten. hier Weugelassen sind. Nur vi erilial b columnen aind hexelirioben . distetite niti ne der vierlen Columna ist leor. InhaIlsangsbe und Ansango do Exordien ili stilo ich hier init. Mordium euper defenaione Meleaiarum: meritia aere religioni ete. Loea sanetor uni ete. - Quoniam sit imperiali - ineeeelso dignitatis - De liberalitate auperiorum. Cum da iure ete. Intereesaree laudis ete. De renatira ivaticis. Si sprevit et e. Singularis gloria De eoncordia et pace. in hoe gloria regalis - De preeum admisaiane. Cum regalis nostra elemeneia - De exordiis privilegiorum. Ut ad nostre posteritalis nolleiam. - Lieot ordo iuris - Quia eonsilium. De eae lenda amisisse. Non vori anilei. Subditi ad dominum magnum. usoniam eelestis altitudo eonsilii. - by ltem ad idem Z. - υ examinat V. - Z. Item ad idem. Sie eonsuevit aliquando transgressio puniri noeeneium. ut pene rigiditas, cuius relaxaeio culpe viam aperit derelinquendi, molestias propulset interdum, eum non unquam malorum peceata iustos impediant, et iniusti virtutes pro vieto aepe seranti Sed in nostro deliberaeionis examino, ubi iustietaexppriri non novit iniuriam . sie peeeaneium desideramus puniri exeeasus, ut fidelium in noeeneia non prematur, sed miserieordia rigori proponderet et preseratur benignitas quodammodo uleioni.

119쪽

Item. Constituti ad multarum regimina genetum et divorsorum moderamina populorum, glori0sum repulamus in principe ac victoriosum vindicte genus decernimus in regnurite, si cum subditis nostris elementer agimus. et eis qui obnoxii sunt offense. misericordiam superexaltantes iudieio, graciam nostram liberaliter inpertimur s. De eonestata et paee.

Distinetio XVI.

Licet inter celera cordis nostri consilia hoc debeat esse preeipuum, ut inter discordantes pacis concordiam procuremus, quia tamen nonnunquam mala bonorum spe tem mentiuntur, caulius est agendum. ne odiorum vulnera ex remediis, quibus ea curare satagimus, insanabiliora fieri et amittere valeant spem salutis. Dem. Cum leges et iura sint de ore prii ieipum confirmata divinitus, ad hoc scilicet, ut humana coherceatur audacia et in nostencia tuta resideat, pax in medium prodent, discordia limitetur. dignum decernimus. ut quod a veteris iuris remedio bis su lubriter est de ei- sum, nulla temeritate in irritum, vel presuincione qualibet dedueatur s.

U Z. Item ad idem. Singularis gloria principis itidientur humanitas. que, mitigato rigore iusti eie, liberalitate utitur in siilii Oelis; imperialis eo iam elemeneia tanto gloriosior ereditur, quanto gloriosius exercetur. Preterea sublimat mansuetudine prinei pem, quod in subliinibus agitur, dum vel udo pus egregium videtur ab omnibus, quod in specula collocutur. Dolero tu ineninterdum non immerito cogimur, dum ad hoc nos nostrorum fidelium trana- gressio pro voeat, ut quamquam vindie em in eos nolimus iudicium exercere.

eis tamen benefieii nostri grae iam subtrahamus. - υ intermedia Z. Item ad idem. In hoe gloria regalis magnifice neto extollitur et servatur, ut in quiete paeis populum dirigat et in vigore iusticie quodammodo preeonservet, ad quorum paeem rion sine multo regnanctum salutis et vile diserimino laboratur. Legimus enim quam plures pro quieto publiea preliorum labores eximios ussumpsisse, et quamquam lauti sollieitudo iii in istorii quibuslibet terre prineipibus debeatur, Romani tamen imperii veneranda sublimitas, quia in omnium preside ne tum oeulis vel ud in spe eulo collocatur. tanto perseelius telare paeem, tanto tenetur inflaueius vacare iusti ei e subditorum, quanto toeius orbis ambilus spiritu quodammodo unit et regitur imperii, ut eo languente langueat, et ipso prosperante pariter eollelelur, nee in temporalibus

solummodo Chiistiani populi tenebras Romani fulgor illuminat, sed et ipsi katholiee s dei sui ei menta non levia subministrat. Propter quod gratissimum Deo vivo Pulamus nos exhibere obsequium, si Zelo laudabilis propositi adio eius imperii statum paei fieum tanto libene ius aspiramus, quanto. clariori pro sagio id de celesti et superna eolligimus voluntate. L.

Disii tred by Corale

120쪽

Innocentie condituris prestam iis obsequium, si favor propieio succurramus Innoxiis. quos de laudabili sanin sollicitos timor emeit, ne infami e nubilum eis pariat maligni ius entulorum. Et quia penateneri n0n debet, quem culpa non arguit vel consciencia eriminis non accusat, talem scilicet Ν. a delacionis crimine absolutum, ab omni culpa et pena infamie liberum recognoscimus et inmunem. se preeum admIssione.

Ex a Delia admittende sunt preces potenetum, cum sic eis gracia favoris inponditur, ut alieno iuri nulla prorsus iniurin irrogetur. Item U. Cum a nobis petitur quod iustum Pst pariter et honestum, tam vigor equitatis, quam ordo suggerit ruetonis, ut id per sollicitudinem osseti nostri ad esse etiam opinium et debitum por-dueatur est. Justis ιυ poleneium desideriis dignum est Ponsensum facilem nos prebere et vota, que a racionis tramite non discordunt, essectu consequencie Deile adimplere. Item. Qui secularibus desideriis abnegatis ad celestia promprenda festinant. se sponte subdendo regularibus diseiplinis, sunt in ' suis desideriis non immerito promovendi, quatenus inchoatum salubrem cursum eo facilius valeant confuniare, quo viam Sibi propositam conspexerint certiorem. De exordiis privilegiorum.

Cum Iabilis sit memoria hominum et dies erastina omnibus sit inceria, scripto commendari necesse est ea. que racionabilitero λ Dist. XVIII sellit v. elion so XIX und die sol geniten sind wegra dirt. -υ ad idem Z. - Item ad idem. Cum regalis nostra elemeneia omnes devolos imperii de iure innato prosequi debeat et in suis iustis petieioniblis liberaliter exaudire. merito tamen et liberi citis ad maiora henescia oos extolli volumus si constitui ad commoda et honores. qiai nostris Progenitoribus atquo nobis multimoda sepius Oh sequia impenderant. - Item ad idem L.