장음표시 사용
151쪽
veniat. Quam enim in tam perplexo negotio circa Longitudines Stellaria in ri e pro finiendas, ii in senatre Scruptila facili me excidant, non ignorant illi, ut Astronomicarum Obseruationum fundamentalem aliquam cogni ionem diutina tractatione assequuti int. Vtinam vero in duodecima illa graeus portiuncula caelestes apparentiae, praesertim quoad Planetarum cursiis,ccc o nobis constarent, quam bene, feliciter tori Astronomiae consultumi Q ct , quanto a labores, in ea denuo instauranda, supersedere nobis liceret. e nolo Tuam Celsitudinem pluribus nunc detinere, ii quae hic ad totam xen plenitis facientia prie termissa sunt, de iis in aliis literis cum Tuae Celsit. Ma hematico copiosius agam. Tuam vero Celsi demisse rogatam cupio, ut
de hac sublimi materia Astronomica mecum perlitera ulterius agere, colaferreq; non m termittat, mihi i suas circa Fixarum Stellarum loca,quam primum absoluta fuerint, redintegratas calculationes , ii quid praeterea ad rem Astronomicam quod impense faciat, elaboratum habeat, clementer communicare dignetur. Ego vicissim me mea is studia T. Cels voluntati deside riis deuoueo. Valeat T. Celsi quam diutissime telicissime Data Vrani burgi, Die 16. Augusti, Anno 1388. T. C. addict.
CLARISSIMO VIRO, DOCTRINA ET VIR
Mathematico eximio, Amico suo plurimum dilecto. S. D.
Q IDEM HOC TEMPPRE DOCTISSIME ET
illustrissimi Principis tuasque literas respondere, sed vim plu- rimum, tum publicae , tum priuatae curae incidet into minia et lana firma via valetudine, a proposito desistere vel inuitus cogor I ccedit hoc quod plures in Veneris Stella,nunc quoq; interdiu apparente, obserua- xiones vespertinas expectem, quas cum matut mis, Anno praesertim antecedente in Augusto habitis, lenuo conferam,ut uinorum illorum Minutorum, quibus in Fixarum Longitudinil discrepamus, uberior examinatio institua Vr prinium vero opportunius otium, commoditatemque X Pp a-
152쪽
tamia stus fuero nullas, quas dixi , in Venere Obseruationes perfecero, non intermittam , quin abunde rex voto, tum ad Illustrissimi Principis, tum etiam tuas literas respondeam. Quod te rogo, ut tuo Principi meo nomine indicare velis, iresponsionis moram ob caussas antedictas excu dare. Interim mitto tibi exempla secundi libri operis mei de Mundi AEtherei recentioribus Phaenomenis , quem diligenter per otium velis euol uere e de eo tuam ad me sententiam perscribere. Tractat de Cometa anni Primus enim est de Stella Noua ad Cassiopeam Tertius Multimus de tribus aliis minoribus Cometis. Poteris autem vel ex hoc unico, quid de Cometarum negotio penitius introspecto sentiam, non obscure colligere.
Inuenies etiam ibidem circa initium capitis octaui, nouam a me non uadu
dum adinventam caelestium Reuolutionum Hypothesin , quam veteri illa Ptolemaica inrecentiore Copernice multas ob causas veriorem esse non dubito, eamque apparentiis apprime consentaneam deprehendo. Tute dili
genter omnia in hac circumspicito, nihil l concinnius, aut veritati conueni entius adferri posse, non ambigo quin ultro concessurus sis Cupere in etiam, ut eam Illustri sis. Principi tuo exponeres, eiusq; C. de hac iudicium mihi significares Constitui super hanc, emendationem motuum a lestium fundare, sicque totam Artem Astronomicam e certis Obseruationibus, quasi ad prima incunabula reuocare, redintegrareq; modo Numen diuinum conatibus nostris aspirauerit,i vires ac commoditatem tanto labori exequendo suppeditarit. Recensui etiam in hoc libro, Illustrissimi tui Principis de eodem
Cometa Obseruationes mihi transmissas, easq; sub incudem numerorum qiligenter reuocaui, inam eis Inventis non admod*m distentaneas adinveni:
Neq; enim ulla perceptibilis Par allaxis istius Cometae inde colligi potest, sed
omnia in contrarium potius deueniunt, ut ex ipso scripto videre licet. Spero Illii strissimo Principi tuo hanc suarum in Cometa hoc obseruationum euulgationesq, accuratamq; considerationem non futuram ingratam siquidem ad relinquirendae veritatem confirmandam plurimum conducat. Quam pri
intim reliqui duo Tomi absoluti fuerint ijsq; Typographus extremam ma
Dum imposuerit, te ortiva etiam reddam parcicipem. Hunc etiam praesen tium exhibitorem, GELLiv SAsCERIDEM nomine, qui annis aliquot, tum in Astronomicis, tum etiam Pyronomicis exercitiis egregiam apud incnauauit operam, velis tuo Illustrissimio Principi commendare cui etiam priuatim quaedam significaui, tibi exponenda, ut ea ad Illustrissimum Principem tuum per occasionem reseras, quod ut diligenter ex eo uaris, te etiam atque etiam rogaturn habeo. Sperabamus nos antea, si successis ent Comitia Hainburgentia , neque tantus nostra patrice uel tis proh dolor ex inopinato incidisset, Illustrissimum Principem tuum amburgum venturum. Quod scontigissiet, istuc conueniendi eius Celsitudinem gratia me contulissem: si pi om
153쪽
pius huc non accessisset, quo de Astronomicis rebus coram plenius perfectia
brita, , , , ' A 'py rccurrendum esse video, tuas etiam prima quasi opportunitate, iis quas ultimo ab Illustrissimo Principe te ac
i pon qnt , I supra euani pollicitus sum brevi mittam. Vmmburgicu ca Solstitium stiuum,
excusationem tibi perscripsi in iis quas interea per G is u
sententiam aperias,' ingenii mentem tuam de his exponas plurimum deleti ei h 'es Astronomicis rerum cognitione lu
'Vibui ipsemet nimiam abo h postcriores tuas i eras, incuriam aliquam comm rum 'iqΠ-xionem, in prionbus per
Vii Onuenienti b pticol una traditionibus Onuciliciaria facile inter alias occupationes per festinantiam obrepereo o. uit.
154쪽
potuit. Nunc itaq; ad priores tuas literas , admissa sublimitatis vaporosae in posterioribus emendatione ordine respondebo De Cometico vero negotio Anni 86 iam non plura addam, satis enim lo conuenimus, nec dimidii, vel integri Minuti quoad Parallaxin,discrepantia alicuius est momenti, imo prorsus insensibilis sic neq; de Declinatione maxima ulterius verba faciam: Eam enim a uobis nunc per rectificatum sata adrantis perpendiculum, meis inuentis apprime consentientem, comprobatam esse perlibenter intelligo. De Materia Caeli de Refractioinbus , quoniam haec res nondum videtur satis
inter nos decisas operae pretium erit , ut vite Dus tecum agam, tuaeque hac in
parte petitioni morem geram Materiarn Sphaerarum caelestium tu non aliam quam elementarem Aerem esse, Ice fractiones nullas ob Diaphan orta in Ctheris ineris diuersitatem fieri contendis omnemque Refractionum occasionem in solos vapores Hori Eonti obuersantes reticis At ego Caelum quidem non e dura imperitiaque materia in formam membranartim pellucidarum extensa, constare, vel ut hactenus, etiam a prae cipuis Philosophis creditum est , vel ex ipsis Cometarum ni otibus edoctus sum oereum tamen vel ullius clementaris naturae particeps esse nequaquam admisero Absit enim
vi purissimae perfectissimaeque innullis mutationibus obnoxiae caelesti naturae elementare, corruptibile et variabile atque huic inferiori caduca Regioni conforme aliquid assiuatur, nam ne id unquam ullus saniorum Physicorum
admittere ausus est. Omnes siquidem unanimiter Caelum enumero Asnatura quatuor Elementorum prorsus exemtum, praestantiorem quandamnaturam prae se ferres, rectissime statuunt, ideoque illud quintam quandam essentiam a quatuor illis elementaribus prorsus diuersam longeq; excellen
tiorem nuncuparunt. Quod igitur Physici abhorrent non admittatur, ut ipsMathematici tanta Caelum labe aspergant, ut ex Aere elementari illud constare asseuerantes simplicissimae iurissima adeoq; perfecta ipsius sui
stantiae naturae plurimum derogant. Et quae, quaeso, fieret Elementorum
proportio, si solum Aerem a Terris usque ad octauam Sphaeram tam immenissam vastitatem complere concesserimus' an ambo Elementa Terrae Aquae, nullam, quae sensibus Concipi posset, ad unicum Aerem habebunt Symmetriam. Praeterea si Aer elementaris orbibus caelestibus includeretur, consentaneum foret, e concitatissimo Syderunt motu sonum ingentem cieri, qui proculdubio auditum etiam n strum percelleret Osticeret etia in Aer perpetuitati Reuolutionis caelestium corporum, juritati eorum longo usu temporeque detraheret, imo quasi atterendo, constantissimam harnioniam labefariaret. Scio qui lena Paracelsum totum Hum, quartu in&igneum Elementum appellare quod si de vivifico calore Solis Siderum intelligatur, locum fortasse merem poterit Nam Elementum Ignis inst/Lunam esse, vescripa euci somniant, si nihil aliud, vel ipsa Retrachionii in sub ili-
155쪽
subtilitas , quae hac ratione per tot Diaphan maior redderetur, sufficienter refellit. Omnem itaque calorem in corporibus mixtis , quem Physici Elemento Ignis attribuunt , caelitus prouenire consentaneum est. Quod si aliter Paracelsus sentiebat, absurda est opinio. Neque etiam ignoro quosdam Theologos e Mose proculdubio minus recte intellecto, asseuerare Cael linAQue materia constare quam tamen interpretationem Philo Iudaeus nun admittit, sed ipsum nullatenus ex vilis Elementis compositum conten- ix videtur etiam haec sententia omni naturali ratiocinationi plurimum ad-Versari. Qui vero Caelum aereum statueret,neminem ante Iohannem Penam dilum percepi, cuius tu sententia suffragari videris in nuper etiam Iordanus Nullanus in quodam scripto de Mundo contra Peripateticos idem asserere ausus est, forte etiam quidam alii eadem sunt imbuti opinione Sin vero per Acrem, qui inter caelestes circuitus continetur, aliam, subtili rem purioremque substantiam , quam est Aer hic elementaris, intelligere
velitis , non usque adeo refragabor, nisi quod nomen Elementi Aeris in tam sublimi negotio per se nimis vile, suspectum sit, si is Caelo assi onatur: oportebitque hac ratione distinguere inter Aerem inhereum talementarem, sicque nihilominus res eodem redibit, non est videlicet eiusdem exquisite puritatis perspicuitatis, multumque adhuc suberit dubii, ouod ne hac quidem distinctione fatis enodatum appareat. Verum licet nulli mo tautim de ipsiissima Caeli materia si modo e materia aliqua constare proprie dici potest uerti quid proferri in promptu esse credam. Est enim Caelum abstractum quid, tam materiali simile, nostrum captum effugiens, nihilomini: sitis concludere licet, ipsum de nulla elementari natura participare. Cum haec sit longo praestantius diuinius quiddam adeoque incorruptibile supra nurim elementarem qualitatem exaltatum et purerissimas simplicii pellucida rarissimaque substantia, admirandam Et sapientiam nobis imperscrutabili modo plasmatum. Vndecunque igitur Caeli substantia fuerit, quae sane potius, quae non sit, quam quae sit, pcrcipi ur, eam ipso Aere liquidiorem puriorem iubtiliorea esse neccsse est, ut ob id non mi merito statuam Diaphanum Atheris Diaphan Aeris pcr-tc bus puriusque euh. Licet enim non admodum sensibilis Siderum Remti actio in aliquam super Hori hontem Altitudine ingeratur, nequc dii d, quantam veteres optici, qui Caelum e duro, adamantino Diaphano constare opinabamur, suspicati sinit, tamen id non propterea accidit, quia nihil aliud sit inter octauam Sphaeram Sc Terram quam AC elementaris. Nam, ut in prioribus etiam literis testatus ina, non est admodum magna differentia inter AEtheris, Acris transparentiam, neque cucAeris sequae, Diaphan sensibiliter discrepant, sed cum ambo tenuis uia sint d liquidi sutias plurimum habent affinita ijs, imo aliquo is et ea qui
156쪽
ea quae intercedit diuersitas, silccessive inaniinuitur, prout Aer a Terris sublimior Lunae circuitibus viciniD reddi cur illic enim uinci there quasi in unum coalescit, caelestemq, naturam successive imbuit, id propterea Refractionem sensibilem non causatur. Non enim datur certus aliquis locus indefinita a Terra distantia, in quo Refractio illa procreetur, sed paulatim
Litaphanum aereum in aethereum transformatur, ideoque non continoit ali
qua repugnantia, qualem inter Aerem aquam fieri videmus, sed otuisidentitas quidam conciliatur quae Refractioni admodum perceptibili, pra sertim in sublimiora Stella una situ, quando magis directe earum Lumen ad
nos vibratur, occasionem procludit. Proptereaq; ego minimam partem Refractionum diuersitati Diaphanorum theris oeris attribuo, sed potissimam earum causam vapores, Terrae obuersantes esse statuo, ita ut dupli ci ratione Refractiones contingant, partim ob vaporosos halitus, ei in Terri propinquum condensantes. Atq; illae sunt maximae admodum i per ceptabiles, ideoq; earum animaduersio plurimis in propatulo est Partim vero ob Diaphanorum Caeli. Aeris aliqualem varietatem. Haec autem,ouia in ipso etiam Hora Zonte non admodum magna est, neq; etiam ultra o Gradum Altitudinis, in Stellis praesertim, percipitur, minus hactenus est onsiderata, ideoque de ea potissimum verba feci, alteram alias satis pei spectam praesupponens. Neq; etiam negarim hanc ipsam, de qua loquor, vim advorticem quodammodo prorogari, sed ultra Q. Gradum Eleuationis ita successsiue magis atq; magis attenuari iudico ut nullatenus deinde m sensus cadat, ob Siderum radios directiores, neque adeo inagnam aut repugnantem Dia-phanorum diuersitatem Asseris ipsemet in tuo mihi transinuti scripto de Cometa ultimo, Refraectiones non vltra illud spatium, quo vapores ascendentes multiplicari solent, perdurare, hocq ad summum esse ro. Partium, ibi nullam aliam quam per solos vapores fieri Refractionem; at cum ego Refractiones in Sole, cum aso Gradum perceptibiles esse animaduertissem,inferebam eas aliunde etiam,quam per vapores procreari, ideoq; ex diuersitate Diaphanorum AEtheris Acris Nec video quomodo haec meam expugnent
sententiam, se pio te faciant; neq; enim dixi in o. Gradu Altitudinis prorsus nullam fieri Refractionem, imo dum accuratius meas obseruationes examiano adhi bita Parallaxeos differentia, inuenio in Sole Refractionem fieri iuxta Altitudinem so Partium fere q. Min quod vix per vapores solos excusari poterit, siquidem ipsorum impedimentum subito circa Horiγontem alteretur, inq; tanta Altitudine perexiguum sit, ut postea e tua ipsius demonstratione patebit Ast illud, quod fit ratione Diaphanorum, non quidem ita imagnum est, sed diutius durat, quamuis in Stellis fixis hactenus animadue tere non potuerim, Refractionem sensibilem tam alte, atq; in Sole insinuari, v in antecedentibus litens etiam indicaui, idq; ut exiliuino, ob luminis N
157쪽
ita' a antltatis, atq; etiam distantine maximani differentiam. Neq; si Re fraces ocirca Hori Zontem esse s Minut. statim consequitur, ut ob id ea in Altitudin gi Graduum fieret 1I. Minui ut tu vis. Non enim proportionabiliter aequaliter decrescunt Refractionum quantitates, sed in decliuioribus Alia xixudinibus, multo plus illis decedit quam in sublimioribus, idq; nroculdubio vhraq; de causa, tam ratione vaporum Terrae obuolitantium, quam etiam di citi alis iaphanorum Caeli, Aeris principaliter tamen, maxime obp o 'alitus terrestres, quando per obliquum Stellarum lumen recipiunt id 'pi' 'VXpe Gentia, subito circa Hori Eontem alterari Refractio Dci, in sublimiori vermitia sensim, tardius id fieri. Sic in Sole animaduertia primo in secundum Gradum Altitudinis variam Refractionem se Scrupu-
tu ultra O. Gradum Altitudinis mutatio illa viae est dimidii inuti, uice hoc per vapore solos non inconuenienter excusari poterat, tamen ali
quid Dam ex inphanorum distrepantia clam sibi habet duit ium Oiri autem non vi , ad verticem sensibiliter durare appareant, per Diaphanc urndiscrimen obortae Re fractiones, in causa est, quId non adniodum ma na
adeo ut lumen Stellarum, quando sublimiore sita ei int, facile irrefracte utra Apenetrare queat, quidem tunc non adeo obliqueri sed quasi ei ra
men ad nos vibrent, nam si concedi potest id iris c. rai
am fieri, o v pore istos, quam propter eorum circa Hora Zontem nil cationem, radios enim Stellarum Golis vincere illam crassitiem, nec ob identitatem laphanorum in ea punctum aliquod Refractionis in paulo sub-imior situ invenire, certe ratione Diaphanorum AEtherist Aedis idem multo potius admittendum venit, ut in sublimiora situ, sine perceptibili Refractiones telis nobis illucescant Longe enim maior hic est Diaphanorum entitas&similitudo, quia non tantum inter se discrepare conuenit thera aerem superiorem, quantum Aerem purum vaporosum. Quod ex tua Vitellionis, in summa vaporum Eleuatione F E par. S. M so qualiun A Semidiameter Terrae parta Go. 'rit his duobus, qualis X A par clo. S. S. o. Cumq; Angui Assiri, sit rectus WE A latus datum, pro luenit per operationem trigonicam uxus XL part. p. M. is qualiuin vi redelicet
158쪽
delicet Eo est co Atque tanta erit vaporum densitas iuxta Hori Zontem, quae milliaria Germanicari r ad aequabit, prout IS A Semidiameter Terret est eorundem 6o proxime In altero vero Triangulo A E O , ex notii duobus lateribus V etiam pari ficu M. S. S. o. in A, ut prius C O. An guloq; intercepto OEA part iro adiecto videlicet Ang O EX part. so ad rectum in A, prodibit etiam tertium latus Oi pari. i. . sci fere, vastitatem vaporum in Altitudines o. pari mensurans, quod si in milliaria ut antea, resolutio fiat, s. Germanica prosilient Patet itaque quod vapore sint, ubdem sexduplo proxime densiores circa Hori Zontem, quam in Altitudine o. partium neque tamen ob id nece stario consequitur, prorsiis illam ratione vaporum in tali Ahilud me fieri oportere Refractionem , siquidem interstitium vaporum s. milliaria sua capacitate adaequans , non videtur prorsus insufficiens ad refringendum aliquantulum Stella ruin radios, aut si id concedi poterit, quanto magis in diuersitate Diaphanorum Atheris o eris non idem admittatur, ex quo haec in tali Altitudine multo adhuc minorem ob causas supra indicatas ingerat differentiam. Praeterea etiamsi concedatur, Ullam prorsus fieri ex occasione intersitatis Aeris Se AEtheris Refractionem, sed
omnem e solis vaporibus originem trahere, tamen non necessario ob id sequeretur, Caelum ipsum ex Aere elementari animali, uti tibi placet, cost stare potest enim tanta esse Diaphanorum similitudo S vicinitas mutuaquq connexio, ut Refractionem nullam, quae a nobis percipiatur, pariat lumine Stellarum fortiter utrumq; Iosaphanum penetrante. Neque enim statuim xii Caelum c dura sim peruia perspicuitate constare, ut Alba sen. Vitellio, qui maximam ob id accidere Re fractionem frustra crediderunt: sed liquidissinium esse ipsum, thera S rarissimum, nullis creatibus orbibus con extum, quemadmodum tu etiam mecum optime sentis, dicet ipso Aere perfectivi quiddam sit, tamen circa Reuolutiones, praesertim lunares, Aer hic elementari S adeo exaltatur, ut quasi in theream transmigret substantiam, ideo iucDiaphanorum imperceptibilis est icitur diuersitas, ut prius eciam indicatum est. Quo vero Acr Terrae magis appropinquat, eo minus de AEtherea natura participat, plusque habet elementaris qualitatis, nihilominus admodum subtilis S rarus est, ut lumen Stellarum facile irrefracte transmittat, nisi Terra vicinior fuerit, ubi per vapores condensatur, turbidior i redditur Scade Refractionibus unde eueniant, an saltem intermediantibus vaporibus, v tibi videtur, an vero non solum ab his, sed etiam aliquatenus ex Iosaphanorussi Etheris aeris discrepantia mixta quadam ratione, ut mihi placet, frustr/tantopere disputamus, siquidem de iotu caelestium corporum restituendoi
ipsaque Astronomia amendis repurganda instaurandaque principausas Vre
quaestio,& licet huic intentioni Refractionum cognitio necessarias adfert sus et
petias, quod unc harum praecautione, ipsissima ditellarini loca caelitus cera
159쪽
nequeant, tamen quia suspicit Astronomina scire, itam alte R. fractionum inpedimenta ascendant, & quanta incertis Altitudinibus fuerint, ubi praesertim Acrisimilis tam confusa affulserit serenitas , idcirco unde Refraeit: ones proueniant, an duplici vel etiam unica de axisse, non multum interest subtiliter ambiguos disceptare: Quemadmodum ipsa etiam de materia Caeli quaestio, non proprie ad Astronomi decisionem pertinet; Is enim non quid sit Cae- qm l unde ipsus splendida corpora constent, sed saltem quomodo omnia Temoueantur, ex Obseruationib'certis pervestigare laborat Alterum rami
Theologis Physicis discutiendum relinquit, apud quos etiam hactenus idipsim non satis explanatum permansit Tanta enim es humani ingeni imbecillitas ut opera, ni tarsa Creatoris, ne quidem terrestria, sensibus externis obuia,nobisq; adeo, palpentur propria qua, penitus haurire queat nedum ut sublimem illam remotissimam Etheris naturam iubstantiam satis perii estis ire explicareq; sus meat. De Caeli ita i materia, quae est imperscrutabilis,
non est, anxie disceptem' nisi quod id necessario statuendum censeam, eam qualiscunq; sit, nihil cum elementari naturaiommune habere, ideoq; nequaquam esse aeream, ted diuiniorem longe perfectiorem in se continere naturam, quam quae vilis elementaribus rebus assimilanda merito veniat. Sit ficit aut etiam prancipalior scopo inter nos conuen re, Caelum videlicet nullis realibus' duris atque imperviis orbibus, quibus Siderata lixa circumgurantur, esse contextum, sed liquidisse una rarissima, subtilissima substantia constare, qua septem Planetarum cursus liberos, quocunq; fert naturalis impetus&congenita scientia, absq; vlla retardatione, admittat. Id in quam a Veteribus' maxima etiam parte ecentiorum hactenus non perspectum, neque pro indubitato concestium satis est ad Astronomiae redintegrationem pro rato compertoq; admittere Sic enim Hybothesibus conuenientius ord mandis, quemadmodum etiam a nobis iampridem factitatum est, compendiosior planior sternetur via. Quare, ut dixi , circa CHi materiam, Refractionusnoccasionem, pluribus ut occupemur, non est op raepretium saltem si quid in
Resi actionibus per certam experientiam ulterius innotuerit, ut inuicem communicemus, ad praecisionem Astronomicani coniti tuendam conducere videtur. ni cum uaci; solummodo de his addam, pol ea ad alia trans urus Rufractiones in Sole non inueniuntur hic circa Hori Zontem multopere maiores
quam apud vos; siquidem .ego iuxta Altitudinem trium Graduum deprehendi in Solstitio ae itiuo non contingere Re fractionem maiorem 22. Scrupulis, nam quod me eam tunc et S., si Scrupulorum, aiserere existimas, videris non satis attendisse, quod de Sole in ipso occasu, sese abscondente locutus sim, quando videlicet eius dimidia pars solummodo supra Hori 1ontem ceram ur, quod in hac Insula satis animaduertitur, praesertim in loco me et labi auonii, illus de altus est, ut undique liberuna praebeatu initorem vilibilcm. Pluria
160쪽
Plurimum etenim variantur circa ipsum occasum Refractiones, adeo ut trium Graduum differentia per quartam circiter unius partem, illas alteret. Sic etiam in Altitudine vestra I rumali is partium, quando apud vos in Meridiano efficitur Refractio I. Minui nobis in consimili Altitudine Sole tu Pxari Gradum at velis in versante, Refractionem non maiorem unquam inuenire potui Scrupulis pl. quod cum vestra satis concordat, cum tu tamen existunes Refractiones hic sensibiliter maiores , quam illic insinuari. Et in Solstitio hyberno, quando Sol in Meridie nobis tontummodo Grad. io . attollitur, Refractio euadit, I saltem Scrupulorum, adhibita in omnibus Parallaxeos ratione Vides itaque Refractiones Solares insensibiliter maiores
hic, quam apud vos, modo satis diligenter in consimili Altitudine expendan tur, caelitiis apparere Suspicor a i , in Stellis Fixis circa Refractionis inquisitionem, tuis inuentis aliquid subesse vitii , in eo, quod aliquantulum nostris
minus habeant, vel forte, qui amare vastum loco meae obseruationis versus Boream patens, Refractiones in Septentrionali Hori Zontis parte ob vapores inde continue magis exhalantes, paululum auctiores quam alibi efficiat, in caeteris Hori Zontis locis non video sensibilem a tua annotatione differentiam, ideoq; nihil fere importat,quod iuxta Veterum sententiam Ac in his borealibus locis densior crassior i statuitur, nam S. Gradus, quibus in Latitudine disserimus,parum Aeris naturam immutant quin augustae Vindelicorum sub Eleuatione S . aliquot Hyemes expertus sum mulio frigidiores ijs, quae apud nos communiter fiunt x, states minus etiam calida s. Quia vero per Crepusculorum obseruationem discerni posse existimas, utrum Acris crassi superficies altius hic attollatur, quam in vestro Horbet orate Schas me diligenter animaduertisse, iuxta tempora AEquinoctialia,
Crepusculum matutinum hic incipere Sole saltem Grad. 16 infra Hori Zontem depres , adeo, ut arcus Crepusculi tunc sit tantummodoris praecise
Graduum, quem tamen Nonniana, communiter recepta ratio Parti una proxiine B efficeret: Si quando idem illic diligenter exploraueris, non dubito quin inuenies arcum Crepuscidi, nihil apud nos maiorem esse, quam Cassiellis, inob id nostri Hori Zontis vapores non altius ascendere, quam vobis , unde etiam consequitur Aerem inferiorem non eis sensibiliter crassiorem in hac boreali plagas quam in locis paulo meridionalioribus. Ex his
etiam omnibus satis colligitur, ea, quae circa vaporum natura ino hinc solummodo deductam Refractionum rationem, adeoq; de totius Caeli postmodum ex his Aerea: Elementari pronuntiata materia a te in medium proseruntur, non ita certis niti fundamentis, at i ingenios, luculenter persuadere conaris. His itaq; relictis ad caetera pergamus Latitudinum in Fixit Stellis variationem mutationi Declinationis Eclipticae obnoxiam esse, sarii internos conuenit dis abunde e quam plurimis Stellis, Inposterionibus inci lueris