Tychonis Brahe Dani, Epistolarum astronomicarum libri. Quorum primus hic illustriss. et laudatiss. principis Gulielmi Hassiae Landtgrauij ac ipsius mathematici literas, vnaque responsa ad singulas complectitur. ..

171쪽

Gm in frigido ere consistentem refracte videri Hic certe nec similitu, nec successiva combinatio tissimilatio Refractionem tollere potue- unt. Si vero media illa per se tam similia sunt, ut inter illa nulla sit differentia, cur diuersa appellas cur non etiam sublunarem illum purum Ae-xem aethera, seu ut Plinius loquitur, AEthereum spiritum appellasse Ita enim xccum non pugnarem. Tantum enim id contendos non eue diuersa the-xii oeris puris iaphan , cum nulla ab iis generetur Refractio. Sed

nestio quomodo adeo inhaereas tuae sententiae, ut etiam praeter omnem experientiam concedas, Refractionem Ctheris ineris durare usque ad verticem, cum tamen eam nunquam Instrumentis senseris. Certe hac ratione quiduis confingere licet. Sed tamen sequeretur inde, nullam Stellam praeter eas , quae verticem transeunt m vertice sunt, vero lumine videri, verum confuso debilitato. Omnis enim Refractio debilitat lucem, colorem rei visat, ut demonstrat Allia Een lib. et capit Vitellio lib. io P. 1 Q. Cum igitur diuersitas ea ex collatione Stelis verticalis ad reliquas a vaporibus liberas non depraehendatur, nec Refractio concedi poterit. Verum tu hic potius in omnia diuersa. Ais enim , has theris aeris Refractiones infra o Gradum esse sensibiles, in altiori vero situ insensibiles, S tamen postea addis, Refractionem Solis, quam in Ahitudine o Grad inuenisti J. mutorum, per solos vapores vix excusari post e. Vtinam diceres, eam totam esse a d merso Atheris oerisDiaphano, demonstrarem utiq;, in Ali tudine s. Grad eam adhuc debere esse, mus proxime inuti. Ipso enim vero verius est, si infra o Gradtim senstibilis aliqua Refractio AEtheris i(ci i concedariir, eam in altiori situ non tam subito insensibilem fieri V ii, permanentibus non tam subito mutari possimi Letractiones ipsae, cum earum Anguli non tam subito decrescant, quan- imo siue ab Aere ad Aquam siue ab ore ad vitrum, siue ab Aqua ad vixi imis siue contra fiant, eandem fere in crescendo, decrescendo reti-λλ' p pQ hione in , ut ex Tabula ni p. io Vitellion posta videre est.

quam et oratem detucripti in luperioribus literis, si circa Hori- S. Minui a diuerso Atheras, Aeris Diaphan prouemens, dari eam in Altitudine s..Graduum ii. muti Etsi, maliqua, tamen non admodum dissimili proportione decrescent Rcfractione ips Retia tionum Anguli Q uod, si mihi tempus non deest et, iacule Calculo examinarem. id autem circa Horaχontem tam sub to decrescunc Refractiones, id a meris vaporabus est, qui circa Terram crassiores sim te , ut demonstraui, multiplicantur,in etiam si radiisa a e re petuntur. Alias si eadem media manerent , eadem quanta a te Quemque modo d spolita, tam stibita mula io Refractionum accidere non

PQ et v. demonstrari potest. Sed resta adhuc e monili

ario, quam nemo

172쪽

unquam infringere poterit. Si enim est Refractio 1 diuersi Etheris AcrisDiapi iano proueniens, ea necessario maior erit in Stellis Fixis, quae longitisdritatu, quam in Sole, qui propior est, ut interim de Luna taceam. Nam in Triangulo manente unico Angulo, unico Latere, reliquis lateribus productis , Angulus reliquus ad manens latus maior redditur, per a I. P. I. Euclid. Necessario enim idem Refractionis Angulus in eadem Altitudine manebit, cum maneant eadem media, nec alius poterit esse Refractionis Angulus in Sole aut Luna, quam in Fixis. Ex quo manifestissimum est, si ponas, Refractionem in Sole in certa aliqua Altitudine insensibilem fieri , eam in Stellis Fixis in eadem Altitudine adhuc sensibilem esse oportere. Cum igitur per obseruationes non hoc sed potius contrarium te ipso teste reperiatur Re fractio a diuerso AEtheriss Aeris Diaphano generari non poterit Et propterea, ut saepius iam ex Opticis piobaui Diaphan AEtheris aeris diuersa esse non possunt sed eadem Siripitur tu purum illum Aerem Caelum appellare volueris, nihil pugno, tantumne purus Aera caelesti differre statuatur, adeoq; diuersa Diaphana introducantur, cum, alterum altero subtilius sit, defectus Refractionis non permittat. Quod autem ex Chymicis affers, latere in terrenis rebus quintam quandam essentiam , quam tu caelestem appellas , illud: credo iniucundissime cogito Verumtamen inde non sequitur, quod haec quinta essentia eadem sit cum illa materia qua Planetis est circumfusa , sed potius eam a Sole generari. Quemadmodum enim Sol Microc

simi, ut iucundissime doces, ex sanguine it tracto Aere Lex quo propter respirationem videtur ingenita sua natura hibtiliorem partem retinere, reliquam

respuere. Quemadmodum inquam Sol Microcosmi ex Aere linguine in dextro thalamo praeparato spiritum vitalem in sinistro thalamo generat Ita: Sol totius uniuersi ex Terra Aqua oere quintam illam essentiam in rebus naturalibus generare videtur. Aut si haec essentia eadem est cum illa Planetis circumfusa materia, eadem erit cum puro Aere , propter adductas demonstrationes. Haec paulo fusius, quam initio proposueram, de hac adhuc niateria ad te perscribere volui, non quidem studio contradicendi, sed ex me-x cpi Ade A saxa Nec quicquam certi de generatione: materia Cometarum

asserri poterit, nisi haec quaestio fuerit decisa Sed de hac pluribus, Deo dante, in nostris Stellarum Fixarum Obseruationibus agam, omisi tamen huiui nostra dissensionis mentiones, ne haec veritati rei forte quid detrahat. Nec etiam tui, nisi sine reprehensione possim, mentionem facis, sed tunc potiti' omisso nomine res ipsas tracto. Nunc ad Philosophica illa Sed prius adussi unum Satis mirari non possum, quod initium Crepusculi matutini circa Equi noctia inueneris Sole vicis I Grad infra Hori Eontem in circulo verticali impresso, cum ego sinem Crepusculi vespertini circa AEquinoctium vernum hiqinuenerim Solare . Grad infra Horiaontem depresso, ita tamen, ut nultra M

173쪽

pinis albedinis vestigium appareret. Tu igitur idem quoq, tenta in vespertinis Crepusculis,ubi has obseruationes exactiores esse arbitror propte quod facilius animaduerti possit, quando vestigium albicantis Acris desina , tuam quando incipiat, dubitante semper obseruatore,an vestigium it id albedinis pertineat ad Crepusculurn matutinum. Ego quoque in maturania idem experiar Ad dutiissima igitur illa ex intima profunda Pliilosophis hausta nunc venio. Reliqua enim responsione non indigere videntur, nec de Eclipsibus quicquam hic propter Caelum pluuiosum obseruare potui Gratias igitur ago tibi quas possum maximas , quod me in secretioribus ii istam luculenter erudire dignatus es, atq; ut id ua posterum quoq; facias, a te etiam

atq; etiam maiorem in modum peto Cum ea legerem, pene ex amavi gaudio. Quam longe veriora sunt, pulchriora, quam quae in Aristotele traduntur. Sed tu fac ut plura intelligam. Scripsisti in superioribus literis cum Rami mentionem faceres, onmia constare numeris , ponderibus in mensura.

Hoc igitur quid sit, etiam atq; etiam velim mihi explices addas et, si place , de spiritibus Sulphure, Sole, Nercurio, quomodo hi conueniant non solum

aliis rebus naturalibus, verum etiam corporibus humanis qui ex his vege et, nutria Z augmente corpus nostrum , qui sentire faciat, qui moueat seu ut vulgata ter loquuntur, qui sit naturalis, qui vitalis, qui animalis Ad moduna enim placet mihi vestra Medicina. Item de Fixatione spirituum, quomodo spiritus spiritum figere possit, alter alterius anima sit, Si cur a vob: anima cicatur medium quod spiritumi corpus unit, cum in nostro corpore non anima sit vinculum spirituum te potius spiritus sint vinculiun animae. Item unde calculiis in homine generetur, Munde Podagra existat. Si enim de his me

certiorem feceris, nihil iucundius aut gratius quicquam mihi accidere poterit. Sed fortassis nimis impudenter te onero, nimium i multus sum in responsione ad posteriores literas Quapropter ad priores iam accedo. Quod igitur

in utrisq; tam posterioribus quam prioribus lueris iudicium meum de iis, quae in secundo Cometarum Tomo mihi transmisso continentur, requiris id equidem eiusmodi agnosco esse, facile, negligi possit Per te enim tanquam summus artifex ipse intelligis, quid esse possit, quid non possit. Sed tamcn v

bdbeas quod expetis , ita rem deduxisti, Cometam i illum in aethere cursum tuum absoluisse ita demonstrasti, ut nemo hominum artem saliena Mathemaricam non ignorans, tibi contradicere possit idque tam luculentero perso cue, ut nemo luculentius aut enucleatius. Quapropter vide ut quamprimum reliquos quoq; Tomos habeamus. Ita enim non tantum negotium Cometarum veru metiam Artem nostram summe promouebis. In tertio Capite facis mentionem maxinia Latitudinis Lunae, quam, ipse tecum eandem fere inueni sed Caput Draconis abest a Tabulis plus quatuor Gradibus,, per di- Mocius Globum reperi, nec arbitror calculuna sinorem disteren iam pro-

ducturum

174쪽

ducturum , quod facit examinarem si tempus mihi non deesset. De materii

Cometarum. quomodo generentur, nihil in eo reperire potui, nisi cap. s. de generatione caudae, de qua tamen an a Sole an vero a Venere , in cuius oppositas partes ad amussim, vi cap. . doces, toto apparitionis empore porrecta fuit, generetur dubitas sed tamen in Solis partes tandem inclinas, idq;latcn e ac incomperta adhuc Optica ratione fieri posse putas. Verunt me det a caudae generatione, an ea per transmisib radios fiat, dubitare non ignoras ex cap. q. scripti mei ad te transmissi Cum enim Cardani, Scali geri, de piani sententiam de generatione cauda recitassem, tandem subiunxi, me, ut ingenue faterer, in hac de generatione caudae sententia potius alio rum iudicium quam meum sequi. Hae Tebat enim tunc temporis semper in animo, caudam eiusdem materiae quamuis rarioris cum ipso Cometae corp

re esse oportere, propterea quod radi Solis etiamsi corpus Cometae tranceant, tamen post transitum sine materia, in qua similiter reflectantur, in puro illo Acre appareremon possint: cum nec post Crystallini aut eiusta oditio

ora lux Solis condensata appareat, nisi naateriata res subniciatur quam

ramis illa impingat Item quod cauda illa sit dispersa, nec radii eius continuentur, sed interdum longe post caput abrupte apparere incipiant, pr pter alias causas C im tamen eiusmodi caudatas S cllas nim uuam obseruassem, nec dum formam labitum caudae J:b genter nulla considerassem, viderem l opinionem illam a nullo esse reprahensam Vt an is tam summis Viris cessi, quod tamen sine protestatione, ut scis, facere non potui. Tu si evero iudicium illud meum de cauda contra summos illos viros verum , superiore hyeme cognoui. Cum enim forte fortuna inciderem in illas Cypriani Ephemeridas, quas deauratas una cum sacris I ibliis Globo se ipsi nummuente paruoq; Quadrante semper secum vehere solet Illustrissimus Princeps noster in principio earum ita scriptum reperi. Anno post exhibitam toti

Terrarum orbi salutem supra millesimum quingentesimu in quinquagesimo Cctauo comparuit Cometa , qui s. Calend. Septemb. obteruatus eii ab illustrissimo Principe ac Domino, D. vi LHELMOLANDTGRAvio Assa A per Torque tum horam circiter nonam in ri Grad. t Latitudine si. Crad. ab Ecliptica remotus, comam versus extremam caudae Vrsae Maioris protendens, cum ipse euh in Asterismo Comae Berenices, ubi sunt Stellae Venere ac Lunares. Inde ir Calend. progressius est in Gra .ra m , in Latitudinem aut parum aut nihil promouit Postremotio Calend. in 18 Grad. ITEpi Pgrcsius in Latitudinis i. cum semisse Gradum. Et cum esset admodum Dbscurus ab Illustrissimo Principe obseruari desiit Longitudinem cauda: non facile visu assequi potuit. Constat Polos motus Cometae fuisse non promcul ab Alrucaba versus caput Vrsa Maioris. Ita erat tota annotatio. Ex qua hianifestissimum est, caudam illius Cometa neque ad Solem neque ad alium

quendam

175쪽

uendam Planetam respexi si , sed per sese suo ducti apparilist e. Qua pro-

p vi ininc statuo, caudas eiusdem materiae esse cum capite, eodemque modo quo caput, per illuminationem apparere id quod inde quoq; mam se itum est, quod caput Cometae in disparitione eodem modo dispersum appareat atque cauda Nec curuatur illa caudae, ut arbitros a te recte excusatur, cum nil illi te in Stellis: Planetis similiter in recita linea existentibus appareat, praesem tam in tam paruo interstitio, ut ea cauda fuit. Tu vide, num haec mea sententia vera esse possit. Ita enim illi magni Cometa apud Senecam S Pontanum, quorum alter totam viam lacteam aequauit, alie occupauit quinquagm a Gradus, facile explicari poterunt, incuruationes i caudarum nulla excillatione indigebunt. Etsi autem non asieras, qualem Cometarum materiam statuas, tamen in fine operis de Graminato agens videris meam sententiam relicere Aristotelisque opinionem es astruere. Verum inultum ab Aristotelis opinione dissert. Ille enim tenacem, lentam, crast in viscosam eam statuities o tenuem leuem, a radiis perpurgatam ac excocta iii Ille coriab ira eam

vul propter ardorem apparere ego eam non comburi sed a radiis Stella ruin abium & dispergi , per illum mationem apparere. Ille sub Luna regovcro non tantum sub Luna, verum etiam in Sphaetris Planetarum eam esse statuo. Quae tua sententia sit, ignoro Davus enim sum, non Oedipus. Ex i-tulo tamen, Oe nouis aetherri Mundi generationibus, quem inlit ric ad Illustrissimum Principem nostrum, etiam proximis ad me missis, sic esse voluisti, coniicio te eam secundum tuam opinionem facere caelestem, generationemque in Caelum introducet e. An igitur putes, eam ex Planetarum corporibus exhalari, an vero alias ab ijs generari, scire non possum. Id opinor certum est, cum generationem in Caelum introducas, te etiam corruptionem introducere. Nam secundum Artem vestram generatio non existit nisi ex corruptione. Sed nequeo de hac re plus agere, cum tuam sententiam ignorem. De Hupothesibus quoque tuis nouis, quarum B capit facis mentionem, te non per omnia assequor. Ipse equidem, cum Elementa mea Astronomica conscriberem, eodem modo Lunam deinde Solem circa Terram constituebam , sed in Homocenti Upicy- cici' Lycus, in centro vere maiora si primi Epicycli Solis rursum Pa n Ocen repicyclepicyclos reliquorum Planetarum, ita ut centrum id Qui centricorum m reliquis Planetis idem semper esset cum centro maioris Epicycli Solis, unaque per medium Solis motum in Homocentra co Sol l cum cum luceretur. Sed Id non noua ratione faciebam , sed prorsus secundunt Copernicum , nec conuersim per omnia Hypotheses opes hic ad mobilitatem Solis transferrem aliter facere poteram videbamque eam rario

itemA Rheticum te in holdum in ellexiste. Ac secundum hunc modum Lux ui quoque Illustrissimus Princeps nolle superiori tam et ' idecon lari

176쪽

construi mira qu: dem paruitatis, sed tamen omnium Planetarum motus exhibens. Est enim orbiculus utrinq; planus in diametro vixi pollices continens, in cuius altera planitie Theorica Lunae cum suis Epicycli si Capite Dr conis continetur in altera vero Solis inreliquorum Planetarum omni una Theoricae, exhibenturque omnes motus non sol im tam nomaliarum centrorum quam veri in Longitudinem , verum etiam in tribus superioribus in Latitudinem An vero tuae Hupotheses cum his eaedem sines consentiant, certo scire non possum. Et si enim generalem quidem Hypotyposin re ordinem Sphaerarum ipsosque Planetarum circulos siue Homocentricos siue

Eccentricos eosdem esse satis aperte videam : tamen cum tuas nouas appelles , in litem proximis scribas , eas particularibus apparentiis undiquaque aptissime satisfacere, quod tamen neutra aliarum omnimode praestet, viden tur diuers, a Copernicanis in uersis esse. Si enim eaedem essent , non magis satisfacerent apparentiis, quam Copernicana ipsae, siquidem quaecunq; apparentiae ex opernicanis ipsis proueniunt, eae etiam prorsus per omnia ex inversiis absq; vlla differentia proueniant. Deinde videris centra homocenistricorum reliquorum Planetarum non in hornocentrico aut centro ma oris

Epicycli, sed in ipso Eccentrico Solis circumducere, tum idem quoq; in Cometa facias. Qiiud si ita esset, noti, diuersia merito essent, cum hac ratione Eccentricitas Solis sese omnibus Planetis necessario immisceret, aliasque apparent ias introduceret. Verum Obseruationes huic suppositioni respondere, vix credideram Scio equidem Copernicum demonstrare, mutationem Eccentricitatis Solis etiam in reliquis Planetis animaduerti, quod tamen in

Tabulis tanquam minus sensibile neglexit. Vnde ego quos Epicyclium illud Solis in maiorem Epicyclum transposui, quod alias ad Terram reponendum siti siet, ita ut infima sui parte per centrum Terra transiisset. Veruntanaen id omnino ex ipsius Hypothesi necessarium est, siquidem per Eccentricum Solis intelligit Eccentricum Terrae, cuius centrum, si mutatum fuerit, nec e 1sario Eccentricitates reliquorum Planetarum mutabit, cum eae omnes hoc centrum respiciant, ab hoc centro earum magnitudines numerentur.

An itaq; , ut dixi, tuae cum operiai canis inuersis prorsus eaedem sint, certo scire non post m. Quod tamen existimas, generalem illam Sphaerarum dis positionem quo diligentius perspexero, eo magis mihi placituram scias ta in- dudum mihi prorsus contrarium accidisse , de quo etiam cum Eruditissimo Vii, Gellio Sasceride. Quo enim diutius eam considero , eo miniis mihi place , Exsi enim ostendit, quomodo secundum medium motum Solis Plane rusuperiores directi stationari aut retrogradi reddantur: tamen (quod ei tali Piplemaica facit, tantum ostendit quod sic fant, non quare siciant, Planc xasq; regressionis macula aspergit. At Coperi: scea non tantum, quod f/μ rcgreisiones de stationes illa: oliendit, sed eciani quare sic fiant, non fix ia

177쪽

tanta sit motus inconstantia in ipsi Planetis,hin semper suum proprium m tum aspicianisse quod regressiones illae ita nobis propter morum Terrae I pareant, Planetisq; putentur inesse,cum tamen reuera Terra insint. Ita pu cherrime nullus motus relinquitur nisi proprius primus in Reuolutione diurna Terrae, alter in motu ipsus annuo, tertius in Luna, quartus in Venere, quintus Mercurio, sextus in Marte, septimus in Ioue, octauus tandem in Saturno, absq; vlla violentiae aut regressionis labe Deinde quis credet unquam, Centrum maioris Epicycli Solis tanta efficacia praeditum esse, ut trahere post se Planetas omnes, quin imo e suis Sphaeris detrahere rursum stat- tollere possit, cum nulla corporalii tenaci materia connectantura Qua de causa quoque cum Illustrissimo Principi nostro ostenderem in Tomo tuo secundo Cometarum, Hypothesin illam tuam, quam mox,ut aspexit, o nouit, utpote cui ea ex Automato satis nota erat: Dii boni, per iocum aiebat po te circulum illum Solis aeneo longe est e fortiorem,cum tot Planetas tralae resecum possit Scilicet haerebat in animo, quod Illustrissima ipsius Celsitud. toties ad aurem decantaram, Tractionis motum e Caelo tollendum est e. de ut arbitror facile concedi poterit Soli, ut reliquorum Planetarum motus proprios sua laac tractione turbet. Praeterea introducit haec inuersa Cope caeleltium lusio de sequi potest, ut excusare niteris Tamen nulla Sohaera

tu e Cyrinis ' Hypox qui suum unicuique Planetae determinatum

spatium attribuit, e quo niolusio egredi non ossit Scis autem Deum non confusionis sed risin: authorem est e naturanis ita condidissse, ut a confu-

im im hoc a sapientiae exhausta aedi

ficium an a labe aspergere voliterat. Accedit, hoc, quod Natura non agat per plura, cum per paucaora possit. Item quod mutatio Eccentricitatis Solis etiani in beliquis Planetis se nnatur quae etsi transpositione nunoris Epicycli

, qua nihilominus mulas modis suos efficiant circuitus. Et sane cunii Terra,

178쪽

Terra, ut reliqui Planetae, rotunda figura praedita sit, similiter i libera n Dre pendeat, cur eam ad mouendum inhabilem esse dicamus videmus si globum in Polis' Axi exactissime, sabtiliter aut erigamus aut fiaspendamus, atque ita libere pendentem gyium impellamus , eum satis diu hunc motu a rei mere, nec subito cohibere posse. Si igitur artificialis motus etiam ira pt ditus hoc possit quanto magis naturalis non impeditu Sed absurditates Physicas satis super i refutauit Cope inicus. Nec etiam obstat authoritas sacrarum literarum. Hae enim non mihi tibi solummodo verum omnibus omnino hominibus scriptae sunt, ad quorum captum eriam loquuntur, ut e clam Omnes Theologi in explicatione capitis i. Genes fatentur Alias Luna contra Geometricas demonstrationes esset maior reliquis S ellis. Sed, illud ex

hoc manifestum est Putarunt Hebraei ri: ibes in sublimi pendere non posse, nisi subesset materia ali lii dura vim permia, quae quam sistineret. Ad horum igitur captum sese accomodans Deus ait, aciam Caelum ferreum ne pluat,&c. Item aperuit fenestra C l, in Diluuio,&c. Item Moses, cum ait, primo die Firmamentum conditum esse, ut driderneret Aquas supra nos ab Aquis infra nos Quinihil aliud intelligi posse arbitror, quam vim illam, qua nubes ita in sublimi pendent, primo die conditam esse. Sic, cum nos Opticis de causis putemus, CHum esse tanquam expansum tentorium, ideo sacrae litera hanc vulgi opurionem sequentes Caelum vocant expansum, Propheta Deum expandere Caelum tanquam tentorium aiunt. Nec enim hi plus de hac materia intellexerunt, quam ali vulgares homines aut et sata

I. achantius, nec Spiritus sanctus sapientiam, quam in Naturam Deus transis fudit, iis reuelare voluit, verum eam quae in stupendo illo supernaturali,

de Redemtione generis humani mysterio continetur. Et cur Salomon adeo ad miraculum usque sapiens habitus est, nisi quod long excellentio rerutotius Naturae cognitionem haberet, quam ante eum quisquam alius Paulus quoque cum Roman i ait, Deum ex visibilibus hisce agnosci, non ol scure arguit, longe maiorem sapientiam Dei latere in Natura, quam in sacris literis sit reuelata. In Natura dico De mysterio enim Redemtionis, quod proprie tractant sacra sicerae, inde agnitione veri Dei, iam non quor. Ita authoritas sacrarum iterarum, quanquam admodum plausibiliter proferatur, tamen reuera in hac materia obstare nihil omiam poterit, sed tantum sciemus, quantum per Demonstrationes Mathematicas inuens mus. Etsi autem Gellius Sascerides aiebat, te habere tuae assertionis Demonstratione Geometricas Tamen hoc ego certa de causa vix credi deerim Non tamen propterea Hypotheses Copernicae a discentabus pro poetnenda est, iudico, cum ea vix ab Artificibus percipiantur, ut nec Mael tuli nus quidem in hum librationis in Latitudinibus, obliquitate Zodiaci rccxoimellisit Sed c/, quae linc uiniviti facilunae, ut pedetentia accestus o Cope

179쪽

Copernicum aperiatur satia propter ipse quoq; in Elementis meis Astron inicis superioren illam inuersionen expunxi, iccentricos in centro mobii substitui, ut discentes Apogaeorum ni o tu si loca eo facilius intelligere possent,: addito in Planetis Epicyclo directiones stationes taetri essiones o fierent manifestiores, nec etiam Latitudinum ratio adeo esset obscura antricata. Ne tamen deessem ingeniosis sis, qui iam communes motuum lingulorum formas intelligerent aut Automata fabri ea re vellent Ad finem pio Cotollario eam, de qua supra dixi, Copernici intersionem subieci, vel a dis centes ad opernici lectionem de faciliorem intelligentiam praepar rem Sed fortassis plus de hac materia quam sat erat ad alia igitur. Quod iublinem oestimanae refutationis arbitraris, minimam Eccentricitatem S iis transi ista, demi ego statuo. Refero enim minimam Eccentricitatem obli limatem Solis ad Pui bachium. Nec Rhericus quoq; audiendus est, qui cum Alba tegnium nimis libere abuti mysteriis Astrologiae scribat, in dein vitium hic ipse incurrit Qu'modo enim mutatio Eccentricitatis Solis mutationem imperiorum efficere potesta Nec id quoq; iniuste repraebendis, quod i '' PLANCHTrio primus introduxit, nim: rum Solem iam, et p op*Qrcim, licet etiam Cardanusib s. sub ilitatum dein

erronee statuat Nec enim Copernici mente in hac re sunt ast ecuti eou t

cum proportionale decrementum ipsius motus satis argi at, ex circularibus

ipsi in compositum fuisse Veruntamen Hypotheses Cometarum constitue

prorsus superuacaneum iudico, cum nullus Periodum absoluat, nec etiam ulla stitutione omisi. Ipse illum Cometam, de quo in illo Tomo a 'is, conspexi Bern- burglio. Nouemb. una cum Ioanne Troiden ire rorirci Beriabili sic tunc temporis irae fceto, a quo ad conuiuium Martinale eram inuitatus, omnib' 'Ber durgi habitantibus eo die apparuit. Erat enim ibi serenum Calum. Cum T in uni ill in tuum secundum Illustriss Principi nostro ostenderem plus tribus coriferi Ah - '-ixdntibus eum pCaldicare non intermittere

p - - . A ad 'U' 'Aphss. 'missurum. Vide inicurvi fidem meam reudim . Quo quidem etiam ad Filium Mauritium, quanquam non in hac doctrina, tamen in Latinis, Graecis Hebraicis prae clate insinutum praeter

quoi nonaniperitum, etiam in his Artibus initu ui curavit: s inquam ad hos

180쪽

quo ii duos opus illud tuum absolutum huc miseris non dubito, qu i rem gratissimam ipsis iis facturus, hac eos ratione ad harum iucundissimarum artium amorem sic ultum pro aetatis captu tacite incitando opera illa Mathematica , de quibus superioribus liceris scripsi, propediem diuina fauen eclementia sum editurus , ubi ea ad te transmittam. Sed tempus iam esset, ut nimis prolixam hanc Epistolani tandem clauderem , nisi mihi Illustriss Princeps nolle aliud in mandatis dedisset. Cum enim Illustriss ipsius Celsitud. in elocatione Filiae adeo sit occupata,vi respondere nequeat mandauit mihi, ut ipse ad ea, quae continet Epistola tua, respondeam. Verum nihil rea reperio, quod responsione admodum indigeat, aut in superioribus Illustrissimi ipsius Celsitudinis literis ad te missis non satis superq; sit deductilin praeterquam quod in obseruationibus per Venerem inflicti eis nos erroris arguere videris, vitiumq; in Re fractiones conferre. Uerum Refractiones mihi obstare non potuerunt, cum inpera Ei muttia obseruationes instituerim post occasum Solis distantia veneris a Tertia, acta si s accepta propter Retractiones quas tamen separaui iusto minor necessario inuenta fuisset, adeoq; Stellarum loca in antecedentia contra signorum ordinem fuissent retracta,

Sed nolo de his plura agere. Rationem enim Obseruationum nostrarum videbis in opere nostro Deo volente breui edendo. Nihil igitur iam amplitus restare video, quam ut tandem hanc Epistolam finiam. Quapropter optam felicissime vale, Nobilissime Excellentissimeq; D. Trim, o mihi' longe charissime,candoremque meum in optimam partem accipe, mihi l quamprimum rescribe. Iterum vale Cacellis 13. Calendas Octobris, Anno salutis T. T.

ILLUSTRISSIM PRINCIPI AC DOMINO

si sic Principi ac Domino suo Clementissimo S. P.

steriores iteras circa undinas Autumnales receperim, nihilo minus quod subinde Celsit tuae scribam, Se de negotio Astron mico conferam, minime instratum esse, satis mihi persuadeo,pol