Hortus medicus et philosophicus: in quo plurimarum stirpium breues descriptiones, nouae icones non paucae, indicationes locorum natalium, obseruationes de cultura earum peculiares, atque insuper nonnulla remedia euporista, nec non philologica quaedam

발행: 1588년

분량: 148페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

41쪽

Iohannis Thalij. et

in terra sint tota circumferetia reli lita potissimu ea quae

cauli adhaeret, profunde incidii tur alio uot dissectionibus. lii Tertia, natura varie ludit. Huic. n. pri in una soliti radici inhaeren S integi ut Otu est, reliqua omnia dissecta sunt. Haec vero

dissectio folijsco tingit utroq; latere binis ut plurimuincisii-os,si fundis, raro trib. idq; vel O in omni folii parte, sed ea tatu, qua pediculus in foliu expanditur, sub init tu videlicet so- iij, catera omni parte soli integra ex stent lata,&vsq; in extrenui in que des ait, mucronem cotinua vel in priorib. aliquot tantum odo foliis ista ratio inesse de phenditur, reliquis interim omni b. quae tequutur,&quib caulis crebro ob uestitur, multo plurib dissectioni b. per uniuersam suam substantiam diremptis. Qii arta species obtinet folia lata maga a vi priorum i caeria ae diutroq; latere ab ima parte usq; ad extrenuinomnia multiso undis semperq; similib. diuisionib. diuulia, modo pene eo, quo Cliodrilla: alteri tot iactitan ur. Consolida Sarracent i, ubiuis spontanea&copiosa Chic deret foliam appellavit. Reperitur multoties bicubi talem altitudinem superare,soliaq; obtinere latitudine trientali Uerum licet satisfiat longa ac dodrantem saepe excedant, tamen ab aliis speciebus huius plantae insigniter discrepant, quod praesertim in orbicularem figuram, quae aliquantum in mucronem protenditur,explicata conspiciantur. Huius reperitur alia species,folio non tam lato, nec itaUrbiculari, sed longitudini eandesti e latitudi irem, quae sextantalis emolatilians.

Huius ad haec generis in monte quod a circa L feldam monasteriti reperi speciem aliam, caule crasso, striato, pilos O,bi- cubitali ferme foliis plurimis, nigris, mollib. parum pilosi quadrantali longitudine ,eademq, latitudine.Flos autem, ait

ei idem sit, qui prioribus speciebus, nondum certo scio, nam tum,quando reperiebam, florum nihil exhibebat. a Chama-

42쪽

r Harcynia Saxono thuringica

Chama Ars altera Matthioli seu foem ina, Sideritis Cratetae apud Tragum Ili promontorijs quibusciam Hanc vitiae soli meridiano oppositis, potissimum circa Gereiarcidam.

C solida maior, id est , Mennivelli passim in pratis. Symphyton

maius Dioscotidis. Consolida maior ample causis store purpureo, olim mihi reperta est in prato quodam prope lfeldam. Consolida media passim se offert. Eius tamen aliquot obscruantur differetiae Maior flores profert caeruleos. Haec duplex est, altera folijs donat tu magis orbicularib. paulo latioribus: altera longioribus, in ambitu frequenter incisis Minor fiores gignit rubicundiores modice dilutOS, cui omnia sunt teneriora minora.

Conso a regalis, Flos regius Dodonae, eidem Delph ynium verum esse existimatur. Intra segetes, circa Via S, i X tae Oppida, villas hyagOS.. Cir retica, pastiuu circa oppidula pagos.camelina Dodonaeisti M agron m agris: circa loca habitabilia . Caris copiosissime in pratis tot bergeasibus. Car oph Qtaseu Benedicta herba, ore aureo, passim in hortis, recirca loca habitabilia, acetiam in montibuS. car v Eata maior purpurea passim Ouenit locis opacis vliginosis folijs grandiorit, ac nigriorib radice crassa ore in Odora, rubente flore maiore ex puniceo nigricate, cymbalari fere figura. uita reperitur passim herbis adnata, potissimu Urtica maior trifolio corniculato naanore, iuxta Vias ac in montib..

caeduis,aprici S. Cruciata herntaria pals T ina, G udico alta ferme herba, qua TO-mo secundo Rembertus depinxit post Asperulam Habetur admodum praestans in herniosis rupturis solidandis.

43쪽

Iohannis Thalii et '

rei farnensis caerulcu in agra hecunia reperis tu quaru hic breuiter recelebo, quotquot se e mihi in ea offerre memini, interm ut is quae alibi occurrere so ent. cante strino a neu loso, rubicu irim partet ut lanugine obsito, bicubi tali, quandoque altior . ob nixta radicem in pediculis oblongis dodrantalibu cie latitudi ire coe ex 2 tali incisuris aut reni spes ius scstitutis,

ieri scabris, albicant ibit Si

diis sum rius fetura fere Cynoglossi, unde poterit Oa-

ortum suum adhaerescunt Naulis autem, qui festa ore parte

recta affutirat,&in summo in aliquot brachio latenilia, it Plata

grandem, suffulvum, rotundi capituli instar muli is quammis asiperis coit in quorum s lia inamatorum corpuS-m sinagii l. l. ii u habent oblongiuscula, ta inultifidas, stiluas, crispas plumularum quaru in laeesantc a, inem referentes. quae pulcro naturae spectaculo sibi ii - cem implicantur. Flos ex istiusmodi calice exeritur rubj ei dias floribus cvania ruensis maior Semilia etiam cya in edit licet maiora Prouenit potii imum montibus apricisso emeridiano illustratis circa Stolbergam de alias etiam. Sa

ri est amari euidenter, ac diu in ii suo prum x Π -

laui ac redini lii btilitate quadam parti u linguam edic in te, unde eam calidam: siccam in secundo grada statuo. c taceri Pannonica capitulo crispo Clusi j.

44쪽

3 Harcynia saxono thuringica

secus vias, in marginibus accirca Ioca habitabilia reperitur, foliis latis, longis nigris, hirsutis multis, varieq; disiectis

ac diluulsis, ita ut quassi in plures costas ex aduerta inuicem si-hi respondentes diuidaturmalice squamis asperis compacto, rotundo, florem rubicundum proferente Matthiolus hanc scabiosam maiorem facit. Reperituretia, sed infrequentius, folijs paucioribus, minoribus aliquantuluan, dissectionibus paucioribus flore candido.Qanus diluestris angustifolim, minoribus ac angustioribus foliis, ijsq; quandoq; integris, quandoq; diuisiis. Eius aliquot specie sano taut Maior caulibus assurgit proceris, rectis, bicubit libus, in ramos a brachia mox supra radicem usq; in summa cacume digestis, folijs plurimis, asiperis, lanuginosiis, nigris aci quassidis obuestitis quorum quae radici propinquiora sunt, longitudine ac latitudine quadrantem excedunt, una atq altera incisura in ambitu leniter eroduntur: reliqua vero in tegriora sunt vix longitudine quadrantem assequuntur Capitula profert cyam rotunda, compactili squaminarum compage efformata,ex quibus flores eius non admodu manifeste explicantur Minor folijs constat adhuc angustioribus, lanuginosioribus, nec ta asperis ut in priori, oblongis tamen versus superiora reflexis caliculo squaminato breuior qui diapae non euidenter, ut superiores species, florem expandit. Huius&alia species visitur, cum iamdicta prorsus eadem, nisi quod prope radicem tria, paulo ueplura in oblongis pediculis exerat folia longa ac mediocriter lata.

Est porro Cyan sylvestris etiamnum alia species, quam

Cyanum sylvestrem tenuitalium minimum nomino, ratione tenuitatis folioru. Huic radix nigra est,mediocriter crast a. paucis fibris praedita, ex qua exurgunt foliola numerosia, scabra, nigra,oblonga, tenuia multis incisiuris in angustas lacinias, quarum semper binae ex utroq; latere vasaAA Aoc sibi co respon-

45쪽

respondent, Chondrillae alicuius tenui taliae modo diuulia,

Caules profert cubitales , prope radice mediocriter crassos, illubinde ex te iniatur, insigniter scabris striatos, sol ijs multis multifariam in tenues lacinias dissectis praeditos, quae re cto ordine, certoq; interuallo inuicem relicto caules cosccndentia ipso sanabitant alaq;c itinia ordine usq; m summi

cacumen attenuatur. Caliculos exhibete iguos,iqua malo S.

Non inelegans est planta Inuenitur locis asperis, sed infrequentius Est vero omnino minor species eius, quem supracvani soluestris maioris ruensis nomine descripsi. ranstedium utrunq; maius: minus. Sed hoc rarius reperitur, illud crebrius Est Gesineri Pulegium petrae unam hortas Germaniae ac Dodonaei ocimum hi uestre seu Acinos. matbdiphnoides seu iaca Pervinca, in montibii Stolbergensibus: circa Vuc mi rodam Camat s tertia Matthioli, Copiose circa liseidam. nabo sum vulgare nonfridum, alterum caulescens ac flori dum Hoc olun flore candido sed non in Harcynia vidi.

n lassums luaticum Harcunicum, differens a praedictio Constat hoc caule recto cubito altiore rotundo strino, rubete, molli candida lanugine obsito, qui in summo in tenues diuiditur brachiorum eurtar, stores proferentes puniceos semen echinatum asperum ut in priore specie. Folia circa radicem non ita copiosa ac ampla longaq; spargit, ut prius, sed parum ibi foliorum obtinet ea vero maxime profert caulem ambietia subrubetia ferme ex nigro prior cyno glost mill to minora quadrantali logitudine; se scutiali fere latini dine, inferiora parte paria lanuginosa, mollia valde, sed tamen cuid scabritiei csitinentia. Nusqua alibi obseruaui, praeter iussi ad radices montis cuiusdam opaci supra Ilscidam a Berani

fiuvium.

46쪽

31 Harcynia Saxono thuringi ca

c erutraria maxima folijs urticae maioris caule penicubi tali,soribus in uno scapo plurimis calathi figura, magniS, caerulcis,quandoq; etiam albis. Cervicaria media Haec locis mota nis&soli meridiano expositis nonnu quam prodit, caule tereti aspero, folij plurimis amicto, minoribus multo viridioribus superius inferius candidis, lanugine vestitis, quali folia Althaeae, sicut&folia mediam

figuram interVrticae maioris breuiora folia&althaeae refertit. Catilis ut plurimum unicus cst, sine ramosis adnatis, saepenumero tamen in plures diuiditur brachiatas virgulas Circa medium fere caulis ubi maiora folia exoriri desinunt, frequere Setoro leto ad nascuntur, ordine per certa interualla usque in

apicem caulis consequenter ac ex alis peculiaribus ad latera erupentes, tenuibus quibusda foliolis ijsq; incrispati paruma agminatim denseq; sibi cohaerentibus constitutae, ex quibus longa serie in scapo flores crebri prodeunt eleganter caeruleis miles prioribus sed multo minoreS.Ceruicaria maior tenuifolia Radice constat crassa, multifida, subrubente, ex qua prorumpit caulis subfulvus digitalis saepissime crassitiei cauus striatus, hispidus folijs circa radice cir- csidatus plurimis,anchusiae aut ecliij talijs instar, nigris, asperis, hirsutis, palmari fere longitudine, crassitie unciali, quibus alia similia subsequutur longo ordine ultra caulis mediti, sed subinde minora. Flores non profert continua seu oblongiori serie perscapi summum veluti racematim propendentes, Ut iuperiores sipecies, sed agminatim in summo apice capitulo quodam in unum collectos exerit, minore paulo, coloris ex caeruleo pallido subalbicantis. Non admodum frequens ubiuis haec species est, sed motium quorundam iugis opacis aut umentibus aut alias tamen pinguiore solo reperitur, potissimum msitibus quibusdam supra Ilfeldam Trachelium .,pr.M. Clusij. J Cervicaria minor Dodonaei, passiim locis

47쪽

Iohannis Thalij. s

locis apricis, maxime ausim triangm circa uerniger

Cheudonium maim, passisl n. chelidonium mina , passim o Chelidon: cuncti; quorundam e Fumaeria altera Matthioli, Radix nostra caua duplex altera est radice integra, altera foramine inferius pertusa: excavata flore item aut puniceo, aut candido Estq; eadem porro vel maior vel minor, quarum huic angustiora sunt folia,unde&angustii olia dici possit Illi vero paulo latiora passim prouenit. chamaemesulus Cordi: in montibus Gerenrodae vicinis. assuta maior, passum, A a

Chamaenerio Gesiacta, flore purpureo: pauim. Item flore cadido, sed non adeo crebro, circa Stolbergam Assurgit autem saepe in altitudinem quatuor cubitorum. chamaemesin, in aeris&circa loca culta.

chamaemetum album seu fetidum, quibusdam Cotula foetidadicta,in agris,aruis,& circa loca habitata. Corninfirmina, Virga sanguinea, putriget cora H luestris, passiarn. utavera passima Haec aliquado est foliis latioribus aliquam do paulo tenuioribus, caeteris nihil disterens.ocuta actuatica,taliis praedictae tenuioribus, flore candido, semine maiore,cadido, pessimi foetoris, aestate passim in piscinis. cicutarias, cicutariamrrhis, Cordus olim Myrrhi demis luestrem vocavit, ut referebat Aemylius. Ego Pseudomyrrhidem dici posse censeo vulgo RclMrfera passim in hortis&tratis quibusdam . Alijs pro Seseli Peloponesiaco habetur. ista GaIs, lecIorolophos lutea, Occ Aodcs passim in pratis ac quandoq; montibus apricis ac arboribus destitutis. Aminthesecunda, quae alias etiam ubiuis fere est vulgaris, in a.

Eris montanis.

48쪽

,i Hareynia saxono thuringi ca

Amintha tertia ,suNepeta, ad rudera praesertim arci Ebers burgi copiosa, item circa arcem Stolbergicam. Cicers luestre maius. Conuenit ferme cum eo, cuius Matthiotu; Iconem exhibet, nisi quod folia non sint rotunda, ita ut con Matthioli habet, sed oblonga nigra, his ida, non dentatacquam ipse quoq; notam in suo requirit lenticulae folijs nailia. Sunt&costae, quibus folia inhaerent, Matthioli platae costis logiores multo, pluribus itidem folij praecinctae Caulibus vitigineis humi reflectitur, brachiatis ac late expansis. Flores profert in densa spica confertim conglomeratos, plurimos, lenticulae similes,liit eos, quos subsequutur membraneae vesicae, agminatim cohaerentes, subflauae, pilosiae in acutum mucronem prominentes, minores siliquis ciceris arietini, quibus conduntur paruae siliculae plenae seminibus rotu-dis, paruis, flavescentibus,similibus ferme tot satiui semini-hus Prouenit locis pratensibus Voco autem hanc spectent maioris nomine, quod eiusdem aliae species reperiatur, qu rum altera mediam magnitudinem obtinet, altera loge minor est. Vtraq; in montibus Harcyniae adiacentibus, a mersdiano soli expositis nascitur, quorum in Monticina historia seorsim aliquando et mentio. C. um aura rarim, se asyluestris Tragi, capitulis breuioribus, agminatim in cacumine stirpis inuicem suis pediculis cohaerentes, caulibus Laepe tricubi talibus. Cardum alius admodum procerus, caulibus interdum tricubit libus, folijs valde spinosis, sima ilibus admodum Onopordo Dodonaei omnes enim eius notas obtinet passim . Eiusdem Cardui species aliae, capitulo spinoso, squam ma-

tintenuiori quidem quam in priori, sed longiori candidit

nuguae squam mas eius intercurrente.

cardums est ri , capite frandi, echinato, spinos squallidovi, purpureis floribui comante, odorem is dulce im

49쪽

Iohannis Thalij. 3s

remittente Procere assurgit, ita vitricubi talis saepessat. Passim obuius est, locis apricis&caeduis Acutissimis aute horret ac longissimis spinis. et norrhodon,seu Ras lues, floribus subrubris suauiter fragratibus. Videtur esse Cinnamomina Dodonaei. Eadem flore candido non ita frequens est. norrhodos alia flore paulo minore, excandido tenuiter rubescente. . Onore, iraeis et eos Canina, virgis fructu ac tali j aculeatis sipo-giolas proferens. dicit; derii vel ricchoidc Sem. Crnorris species in Brocceia bergo nascens, rarior inuetu, fructu nigro, non oblongo, sed rotundo, cerasi magnitudine, continente semivia pauciora quam rei quae species, lupio tamen erandiora ac formaeqia Oda modo granorum vitis. ORosa pomifera Lobelii, vel campestris odorata in Pannonicis

Clusj, Nostris foliorum figura pimpcnusscia resilia. Chameo Germanica sic nemo, id est, Atllcrobal l passim locis

opacis circa Stolbergam,Geren rodam, Ilseldam, alibi. coracoides Cordi, seu Rhi Zocorallum, ut vocari non inconcinne posset Dentaria nimirum minor Matthiolo dicta Copiosissime in montibus opacis circa Stolbergam&ufeldanaveris initio prodit. D DA, Quina Cordi maius, Daucus amercessieri, ut ex bstimo. Locis asperis ac montanis,ac inter dumeta. Dauinita Cordi minus, ad macerias passim&iuxta vias, item circa pago S.

Daucus tertia Dodonaeo, aliis Pastinaca sylvestris, Togcsucsilpassim iuxta vias, locis aridioribus, e in quibus iam pra

50쪽

3s Harcynia Saxono thuringica

Dauci tertia tenuifolia, Eadem cum priore, nisi multo tentii ora folia contineret , quae in priore sunt aliquantulum la

tiora.

Daucus Aeetiumυλ . Radice nititur candida paImari, quandoque pedali, unica, deorsum descendente, nonnunquam in duas

tresue partes aequaliter crassas oblique diuulsa, minus crassae paruo digito, odore apii satiui,ac sapore etiam, sed feruidiore, diutiuslinguae inhaerente Caulem depromit cubitalem remaiorem, quandoque bicubitalem infima parte fere minimi digiti crassitie,geniculatum,nd nihil teretem, sed plurimis striis euidentioribus angulosum, pilosum valde. Folia ad singula genicula lata ala caulem ambiunt, quae deinde in pediculum carinatum, oblongum pedalem in inferioribus foliis diducitur, asperum, pilosum cui in anteriore sui parte ad latera bini semper ex aequo sibi correspondentes, alii breuiores pediculi, in brachiorum modum: ipsi canalicu- Iati appenduntur, folia continentes, sicut&reliqua principalis pediculi pars, flavescentia ut plurimum ex viridi, in ambitu profunde incisa, simili modo quo folia carotae nostrae satiuae diuiduntur, sed in latiores tamen aliquanto particulas: sivitque haec attactu quidem moli ia, hispida tamen leniter, praesertim in dorso ac ambitu. Porro intra singulas foliorum alas adnata noua emergunt, striata, hispidavi ipsa geniculis intercepta, iuxta quae genicula latiorrita brachiolum amplexante pediculi canalicusati, prioribus similes, sed breuiores prodeunt, folijs consimilibus praediti, sed quae subinde etiam breuiora fiunt, quo magis in plantae cacumen de vergunt. Praeterea etiam ex qualibet ala ferme foliorum, tam caulis, quam brachiorum , folliculus protuberans emergit inuolucro obtectus oblongo, ex quo demum sicuti in caulis summo eodem modo prorumpit caliculiis sex

oblongis ac imbricatis foliolis constans , quibus diductis

SEARCH

MENU NAVIGATION