Hortus medicus et philosophicus: in quo plurimarum stirpium breues descriptiones, nouae icones non paucae, indicationes locorum natalium, obseruationes de cultura earum peculiares, atque insuper nonnulla remedia euporista, nec non philologica quaedam

발행: 1588년

분량: 148페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

61쪽

Iotannis Thalij. ir

vbi destoria erit . frumenti alicuius genus imitatur, utpoteSc calen vel aliud simille. Fiequens est in motibus aridioribus passim, ac secus vias videtur vero hoc genus viti una esse se-calis A sicuti saepis: ime in Secale nostra accidit,ut aristae quaedam, postquam stores deciderunt, ac semina iam augmentasii scipere incipuint, vitium aliquod in granis cAtrahant: mrre maior iucci copia, qua ad grani iustu alimentum opus est, attrahitur, ut ita necesse sit corticem adhuc tenerum rumpi,&ita inter iram substantiam in maiorem molem augeri, ac, feruore solis&ambiente in circumferentia sua assici. Tunc enim videmus quaedam semina longius ex suis utriculissetigium is protendi,ac in mediocrem etiam crast ciem excrescere, nigrumq; colorem foris contraher intus candida farinae densioris materiae constantia. In Thuringia vulgo vocatur Viti hoc genus mater Secalis, Aeacia muter Vtuntur etia eo addistendit sanguinem. J Eodem in qua modo viiij id, anno L et V . in hac festuca Seca lina obseruaui. Reperie nimia

montibus quibus da Stolbergae huius plures spicas, non unu eiusmodi vitiosum granum oblongum, nigrum,continentes, sed plura, eaq; maxima ex parte in corniculi modii recurua . Verum tempore florescentiae ipsius anno illo copiosae erant pluuiae&postea succedebat calor solis feruidior. Porro siquis singula velit ad amussit in examinare, facili me differentia maiori minoris esset reperiri solummodo discrimineia spica vel longiore vel breuiori constituto.

Deinde alia Festuca binis species obseruari in montibus graminosin datur, qua quarta constituemus istucam nem lem latifoliam appellantes Constat ex calamis cubita libias ut plurimum, saepe bicubi talibus, hordeaceis, sed tenerioribus,, reniculatis: omnino similibus calamis sestucae nemoralis maioris. Foliaci anter omnes species sunt latiora, secundum lom

62쪽

d Harcynia saxono thuringi ca

longitudinem interstriata&molli lanugine obuestita, cuius ratione attactui molliciem eiusmodi offerunt, qualis in Althaeae folijs tangentium digitis obijcitur. Iubam in oblonga profert spica, non ita elegantem, ut iam comemorator Festucaceorum, coloris antequam flores exerat subrubentis, deinde ex flauo pallidioris,utriculos etiam breuioribus pediculis appensos habentem, quantitate ea, qua medi generis iam indicati esse diximus Semina continet paruula Oblonga splendentia, quasi mili cuiusdam seminum rudimentum exprimentia.

Aliam in nostris sylvis Harcynicis non semel reperi, quan pro Festuca quinta habeo, ita ut dicatur Festuca tenui folia. Omnia enim praeter iuba caeteris tenuiora habet Radice costat plurimis exiguis ac tenuibus cirris praedita, ex qua straminei, tenues, teretesq; ac flaventes, geniculati: cubitales calami prode ut folijs strictioribus donati Iubam etiam haec profert rariorem, in tenuissimis capillaceis ili mulio longioribus pediculis utriculos exerentem quantitate utriculorum festucae gramineae nemoralis mediae, coloris futui ac argenteo nitore micantem.

Subnectam Sextam, passim in agri Harcynicis prouenientem, folijs breuioribus cauliculis tenuibus striatis, in cuius summo racematim dependent palmi longitudine in tenuissimis: vix visu perceptibilibus pediculis parui quidam membranacei paleacei viriculi, quorum exteriores membranulae rubent, quibus dehiscentibus candidulus flos emi

cat.

Et hactenus de Festucis, nunc de aliis graminum generi

Gramen commune, quod hoc nomine apud Tragum depingitur. Gramen apud Dodonaeum TO. II. pag. 3 o. depici Um. amen caule geniculato, cubitali procerioriq;,solio bipedalifer

63쪽

Iohannis Thalij. '

fere, unciali latitudine, viridi, scapo spicato dodrantali tape sesquidodrantali, subinde longo ordine spica oblongiore,

tenui,alia aliaeta subsequente. Gramen vulgo notum, radice crassa,geniculata,fibrata culmis cubitalibus, quandoq; maioribus, teretibus, quorum aior pars

foliis, qua illa ex nodis erumpunt, veluti in longa vagina obsepitur, parte illa obsepiente foli acutum angulum asperian q; ad utru nubilatus veluti pinnula sum inulas deorsum constituente Spicam profert densam ex breuiorib utriculis

dense confarctis constantem, ita tamen utanteriori summi coliculi parte spica constituatur, posteriore interim eius parte quae est veluti dorsum nuda apparente.obseruaui: hac

speciem in semine admittere tale, quale dixi contingere in Festucagram ii rea media, sed ad non in recurvi corniculi, ut

ibi figuram inflecti vidi.

amnes . - : Dodonaei tertium scilicet Graminis genus a- pud Lusiit anum Euphragiant i TralD. Gramen or dum Alastallioli. D. iplex hoc est. Maius iam dicti autores omnes depingunt. Hau tenuiores coliculos profert, folia rictiora de flosculos breuiores hoc locis numerrtibus

prouenit infossis stagnantibus Plirire nitur etiam alibi graminosis locis, folia a non ita dura habet ut Maiust in frutetis a se gaudens, primo etiam exortu pene nullum in acumen ,vel admodum obtusum vergetia, priusquam flosculos producat, qui stellulam quandam eleganter repraesentant,&inprimis pulcelli atque aspectu grati sunt obstam inularubra e medio ipsoru in exeuntia. Cramen, e . . , Rectu erigit culmum, in summo longa densiaq; spica constantem, quae aliquo modo Typhae aquaticae, Aetimaginem repraesentat. Duplicis est generis, asperu&molle: utrunq; rursus in species subdiuiditur, maiore tam inorem.

Asperum maius folia profert Vt pleraq; communiora grami num

64쪽

so Harcynia Saxon olliti ring Ica

num genera calam sim rectiam,teretem, geniculatum, in ca cumine rectam teretemq; osteratas spicam, attactu asperam, palmari saepe longitudine, quandoq;ctiam maiori, circumcirca frequentibus continuis eximie ac paleaceis utriculis, quispinulis paruis horrent, ac intus exiguum, subrotundum semen concludunt, dense ac quasi squam malim coagmentatam. Minus culmos profert tenuiores, Oblogo S geniculatos,

primi similes, angustioribus talijs' breuiori, praecinctos ac spicam in summo brevissimam, tentu em, asperam ac exiguis spinulis horridam continentes lae altero genere, quod molle est, species maior iam dictae speciei similis, sed sprea

breuiore donatacernitur,crassiore tamen aliquantula in Olliore item ex utriculis oblongioribu dc modioribus compacta, non ita spinosa, sed spinularum loco oblongiusculas quasdam ac tenues aristulas ex ipsis eminentes copiose exhibente. Huius generis minus breuiori ac tenuiori spica, Mut Vreliquis partibus esse conspicitur. Caeterum haec nera bivis passim in pratis frequentia sunt. Graminis primi Dioscoridiss=ecies maior, vulgo in agris. Gramini,primiDioscoriatis ecies minima, se nunquam attollens, sed geniculatis ramulis iuxta Diosc. ridem serpens, ac ex insternodiis suis, ct ex ipso etia cacumine creberrime nouas radiculas iuxta Plinium spargens, ac ex ijs nouaru plantularum exortus hibens. Haec passim in Harcynia, etia Stolbergae in pratis uliginosiorib ex musco terrestri, qui cadidus viplurimum est, nonnunquam et rubeus, non infrequeter prodit, radici b. tenuiorib. cirrosis, coliculo emittens recurvos, humi prosinatos, tenues Valde, teretes, geniculi frequentib interceptos, ad quae primum folia prodeunt palmaris longitu-

di is striccta, deinde et inter haec folim ipsorirgeniculos si nugulos denso prorumpit plurimorum, paruorti, oblongiusculorum ac strictis norum foliorum cespes, ad quoruni inferius

65쪽

Iohannis ni alii si

mrs tubor, quo ex geniculis Prumpunt ipsa, noui cirrhi emergunt, qui denuo in musco compraehendentes nouaria plantularum origines existunt. Cramen acutivium Plintyprimumse Gramen afannae uatilioli, sed

raritas.

Graminis Lohacra tertiunt genus apud Tragu, quod Hordei ipse viei ueste asserit, cui S omnino simile est, passim, loci, asperis. Estq; duplex: Maius bicubi tali culmo in re inlib. saepe cx- Urgit, ac longiore spica praeditum est: Minus, culmo dispica breuioribus, in collibus aridioribus alijsq; asperis locis ac secus vias pro nascituri Gramina Losiacet quartia genus apud eunde, Bri monococco simile ipse facit, in Harcynia nae vidisse non naemini. Graminis Looace qumtuna genus Tragi, Bromus herba est, de qua supra. ramini. Lollacet apud Tragiam octauum genus, quod procul dubio est Gramen arundinaceum consimili coma qualem arundo cotinet. Huius alia species est, quam mediam in hoc genere faci caulibus sesquid odrantalibus fere geniculatis, foliis comuniorum grana inum gesturum iisdem oblogisvidelicet. - Atilior species, paniculatam, non unicam in sum nai it, sed ex singulis, quibus constat, geniculis singulas, palma res ferme molles spadiceas Nascit ursolo pinguiori ac plerunque humidiore Inuenitur tertia species, minor, breuioribus ac tenerioribus coliculis foliis breuiorib ac strictioribus, spicis ite paniculatis, quaed ipsae spadicere sunt, breuioribus ac tenuioribus: Cumque secunda species per totum caulem a radice usque in cacumen ex geniculis emittat suas paniculas laaec cauliculo constat inferioribus partibus enodi in summitate tantum paucula genicula habente, ex quibus paniculae binae tre , vel quatuor ad

summum prodeunt Nascitur ijsdem, quibus prior locis. In a hisce

66쪽

s Harcynia saxo nothuringica

hisce autem duabus posterioribus, panicule postquam dest

ruerunt, decidunt, ac cas subsequuntur squamata capitula includentia semen nigrum, paruum , cummarOcuspide praemunitum. Huic porro minori specie malia cossimilis reperitur radicibus paruis, nigris fibratis, folijs circa radicem paruis, palmaribus fere, acutiSac recurui S coliculis tenuib. enodibus, in quorum cacumine tres, nonnunquam plures

spicae, breues, spadicea fere in fasciculo quasi simul compraehensiae sicut in gramine Mannae constituuntur Inuenitu: locis aridioribus. Adhaec huius octaui generis alia perpusilla graminis species reperitur, cuius tota plantula palma rei longitudinem non excedit, radicibus paruis fibratis, nigricantibus, foliolis oblongiusculis, strictis, recurvis ac imbricatis coliculo tenui, in sua summitate breuem squamatamq; spicam continens. Haec omnium minima huiuS generis nascitur locis aridioribus: apriciS.. Graminis aram ne aliassecies Maximum scilicet graminis genus,adtricubitalem. saepe maiorem altitudinem asturges: folijslsigis, latis, asperis culmis digito minori paulo tenuioribus,inanibus, frequentibus grandioribus geniculis obseptis Circa Ilfeldam prouenit, praeti pueiuxta fossias. Si comaei arundinis esset quam nondum vidi albo flore esset nonum Lolli, seu graminis Lotiacei genu Sapud Tragum. Craminis Loliace apud Tragum decimum genus, Silitem vuligo, propendulis tremulis capitulis,quae in summitate cooliculi, quasi racematim in singulis pediculis eleganter propendentia ac squamatim compacta habet, similia fermemicantibus illis laminulis in frontalibus, vittis virginum ac mulierum dependentibus. Trago est Plini ac Dioscoridis Aegylops, apud Lusitanum vero pro primo graminis gene-.re depingitur. amisisjecie arui radicula breui cirrha an

67쪽

Iohannis alij. s

nistis, pilosis coliculis dodrantalibus, in quorum summo lingularib. pediculis breues spicae costituuntur, spadicet coloris, ex quibus emicantiolculi tenues ex flauo pallentes, nostri vocant Das cnbrol. Passim in pratis: ericetis.

menimi ei arcitetvA:ν. Herbula est graminoso,denso saepe cespite

locis pratessibus humectioribus nascens. Radice parua,fibrata,ex qua frequentis imi ac admodum tenues excruntur coliculi, palmares, frequentissimis geniculis cincti, ex quibus prosiliunt stricta folia palmaria fere uni cuilibet praeterea geniculo ad nascitur intra folii alam paleaceus caliculus continen paruum me brancum, fulvumq; capitulum, in quo semina minutis in plurima occluduntur similia fere seminibus centauri minoris Ad haec etiam praeter oliuino caliculum, ex sim localiculo subinde noui, eodem modo genicurum

lati coliculi ali prodeunt Videtur ea plantula, quam Lobelius titulo Holosti Muthioli insignivit, passima apud nos locis muscosis ac putridis humentibusq; frequens. Sunt alia plurima graminum genera, quae in fossas humidis, in aquis, alijsq; locis humidioribus nascuntur, mixt

se regeneris cum iunco&gramine, ad graminum tamen genera propter talia, pertinentia, is ae poterimus grammum iunceorum nomine appellare, quod enodes cauliculos iuncorum instar proferant. Huius generis erit prior illa species, apud Tragum, sub nomine licin vici' rasa depicta, quam Vergilii caricem acutam facit: folii strictis,acutis, oblongi S caule leui, in cuius summo longo ordine ei appenduntur oblongiuscula quaedam capitula sursum porrecta. amen iumeum Anigerum scia Iunc u laniger,aut Bombycinus

quibusdam dictus, ni cscias uiros passim in uliginosioribus,

oratis&in ipsa etiam Broccmbergivligine. Cr inen iunceu umhQmmm Hoc cauliculos profert plurimo S, te retes,iunccos, nonnihil tamen nodosos foliis gramineis,

68쪽

i Harcynia Saxono thuringica

uibus obuestitos, in summo in plures dehiscentes pediculos, continentes capitula festucacea, pauca, ex nigro splendentia, quibus nigra quaedam ac oblongiuscula compraehenduntur semina Passim in uliginosis locis. Haec est species maior Minor mlijs palmaribus fere, sed strictissimis coliculis itidem tenuissimis ac capitulis valde exiguis. Habetur hoc genus a. naultis pro iunco, cuius tamen ego ipsum generibus ascribere non audeo cum sit foliatum, ac caules primae speciei frequentibus geniculis intercipiantur. amen iunceum vometa vom. Folia continet oblonga, angusta acuminata: cauliculos teretes sesquid odratales, flavescentes, in summo paruis spicis per certa interualla se consequenti b.

Gramen iunceum triquetram Hoc folia profert arundinis, minora, minus quelata, Vtrinque acuta,&stringentium digitos laedentia Catiles profert triquetros,ip quorum summo spica aculeata consistit, semina continens nigra, plurima, oblonga,inaculeatum cuspidem pronainentia. Reperitur locis aquosi S.Cbyrrhinas raris. Haec etiam alias extra Harcynia sylvis plurimis Saxoniae ac Thuringiae familiaris est, veris initio potissimum inter veprium ac dumorum implexa radices prosiliensi caulibus cubitalibus, fruticosis, rectis, brachiatis folijs arachi primi, sed maioribus paulo ac nigricantibus floribus puniceis, quos subsequuntur siliquae ex spadiceo colore nigrestentes, quadratali longitudine, teretes semina rotundapis minora continentes. Radix ei est alte terram penetrans crassa, nodosia, multifida dulci sapore Tota autem facie Iv-cyrrhiZam aemulatur, paucis particulis exceptis 'Grossulariast uua crispa, ad rudera Ebersburgi&iuxta Bisthos

rodum, non procul ab Iluelda.

Elon album s luteum,passim .

69쪽

cini Jemseugeni a spinosa locis qtiibusdam montanis, apricis,

graminosis at ille in Ericetis. N Leminorisspecies. Frat sciatus est dodrantem altus interduina procerior, ramosus, foliis plurimis, nigris, mollibus hispidis, lenticulae minoribus, fioribus hit eis: Nascitur in summo Broccen bergi iugo, ite circa Geren roda. Alia seri ceti SMarchiae veteris communi illima est, montibus circa Qued lin- burgum Cratissa humisis Dodonaei, ComcolaLeonicent. UsTim. aphasium vulgare maius, simplicibus pro ccrioribusque caulibus, in oblongo corymbostores proferens. Passim locis apricis montanis&asperis.

aphalion et ut maremini , Impia Plinii priori est breuius, breuioribus etiam foliis praeditum, sed magis in canis ex capitulis veluti orbicularibus, quibus flores exerit, subinde nouos breues coliculos proferens, ex quorum capitulis deinceps porro mali consimiliter coliculi breuiusculi enascuntur. Past in locis apricis, montanis, as ris. Masilaestri Dodonaei, ais m. G eopsis Matthic seu Vrtica vulgaru mortus, gore verticiIlato, candido, past m. Haec grandiore nonnunquam folio locis pinguioribus offertur. Et saepe flore rubra inuenitur. Huic vero speciei solium paulo amplius est priori, praesertim quando locis hortensibus aut culturae proximis gignitur. Reperitur Caleopseos&alia species, nihil ferme ab hisce differens, nisi quod folia obtineat minora aliqua tutum, acutiora tamen

Est& quarta species Galeopsiis reptilis, quae magis humi

procumbens in si erficie terrae direptat, quam in caulem se sustollit Haec suluis caeduis frequentissima est. Vulgo haec dicitur,lii Zatella, celebrrs ad Lieni Sastectus,

store luteo silio maculoso. J

70쪽

s Harcynia Saxono thuringica

Hvis, Resci, ubiuis. Eiusdem species minor, breuioribus coliculis praedita, folij minoribus pluribusq;. mpatica aurea Trinitatis herba, quibusdam etiam Anthera, ito,

re caeruleo, passim: Rubeo etiam, sed infrequentius.

mpatica pali , seuRanunculus reaAvar vitae palustrisDodonaei: in piscini S. Hi pum malis, locis quibusdam montanis hura puris minor eu equistrum locis pratensibus quibusdam humidi Samosi amus vulgaris, circa loca habitabilia&culta. Duae sunt eius species,una folio integro, non dissecto altera folio in ambitula lacinias acutas diuiso. Uemtaria, Herba Cancri, Millegrana, passim iuxta semitas, locis aridioribus ac salebrosis, collibus item macrioribus. Huius inuenitur species viticulos plurimos dispergens, foliis longioribus, non ita confertim dispositis. Reperi quoque tertiam, fruticosam viticulis lignosis, densissimis foliolis oblong 'usculis, breuibus tamen, strictisq; eleganter in extremitati, bus obuestitam. Sines eois fluuialis, aut riualis, satiuae Helxines, nobis Parietariae appellatae folia obtinens rivis xvliginibus gaudens, locis opaciorib. frequens circa Stolberga ac Ilfeldam Prouenit etia ad putridos arborum truncos. Duplexvero est: Maior nempe minor ac utraq; radicibus nititur geniculatis, villosis, terram perreptantibus, reex geniculis suis nouas frequenter plantulas protrudentibus: caulibus etiam utraq; donatur geniculatis, leuibu , non semper rectis, sed ut plurimum distortis Maior caules exerit bipalmares, tenui pube ob uestitos calanii frumentace crassiti virides, ex quorum

singulis geniculis bina prodeunt folia, sibi inuicem ad latera

pediculis

SEARCH

MENU NAVIGATION